Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSA w SO Grzegorz Ślęzak
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz (spr.) SSR del. Witold Uchroński
Protokolant	st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa L. F. i E. F. (1)

przeciwko G. N.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 16 lipca 2015 roku, sygn. akt I C 533/14

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym sentencji w ten sposób, że zasądzoną od pozwanego G. N. na rzecz powodów L. F. i E. F. (1) kwotę 7.892,36 złotych obniża do kwoty 3.566,11 (trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt sześć 11/100) złotych, a w pozostałej części powództwo i apelację oddala, znosząc wzajemnie koszty procesu między stronami za instancję odwoławczą.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR Witold Uchroński

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 812/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 lipca 2015r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. w sprawie IC 533/14 w uwzględnieniu powództwa głównego zasądził od pozwanego G. N. na rzecz powodów L. F. i E. F. (1) kwotę 7.892,36 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 14 kwietnia 2014r. z tytułu regresu przysługującego względem drugiego wspólnika za spłacone zobowiązania spółki . Oddalił powództwo główne w pozostałej części. Oddalił w całości powództwo wzajemne w którym G. N. domagał się zasądzenia od L. F. i E. F. (1) kwoty 16.890 zł. Zniósł wzajemnie między stronami koszty procesu. Odstąpił od obciążania stron nieuiszczonymi opłatami sądowymi.

Podstawą tego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Powód L. F. i pozwany G. N. byli wspólnikami spółki jawnej pod nazwą -„ Przedsiębiorstwo Handlowe (...) Spółka Jawna" z siedzibą w T. Ich udziały w spółce wynosiły po 1/2 części. Uchwałą z dnia 10 stycznia 2007 roku wspólnicy rozwiązali spółkę bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. W dniu 27 marca 2007 roku w KRS dokonano wpisu o rozwiązaniu spółki i wykreśleniu jej z rejestru. Wpis uprawomocnił się w dniu 20 kwietnia 2007 roku.

W dniu 13 września 2004 roku spółka jawna prowadzona przez strony zawarła umowę agencyjną z (...) S.A. z siedzibą w Ż., przedmiotem której była dystrybucja wyprodukowanych towarów. W związku z powstaniem roszczeń z tytułu przedmiotowej umowy agencyjnej (...) S.A. wystąpiła na drogę sądową przeciwko byłym wspólnikom oraz ich małżonkom - T. N. i E. F. (1). Obecna nazwa wierzyciela, to (...) S.A. Egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna.

Na podstawie uzyskanych tytułów wykonawczych wierzyciel wszczął postępowanie egzekucyjne, prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Maz. - A. B. w sprawie (...)przeciwko dłużnikom E. F. (1) i L. F.. W ramach postępowania egzekucyjnego w dniu 27 czerwca 2012 roku przeprowadzona została druga licytacja nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, piętrowym, stanowiącej wspólność ustawową L. F. i E. F. (1) , położonej w T.przy ul. (...)., zakończona udzieleniem przybicia na rzecz nabywcy za cenę nabycia 264.666,67 złotych, a następnie przysądzeniem własności.

Postanowieniem z dnia 3 lipca 2013 roku, w sprawie I Co 240/08 Sąd Rejonowy zarządził wykonanie planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości, zaliczając na spłatę byłych (...) spółki jawnej (...) na rzecz wierzyciela- pierwotnie (...) S.A. (następnie) (...) S.A. (a obecnie ) (...) S.A. kwotę ; 158.797,27 złotych /w punkcie 1.4 postanowienia/, 17.187,46 złotych /w punkcie 1.5 postanowienia/. Koszty postępowania, to koszty komornika w kwocie 39.700,00 złotych /w punkcie 1.1 postanowienia/ oraz koszty sądowe w wysokości 100,00 złotych /w punkcie 1.2 postanowienia/.

Drugim wierzycielem /którego wierzytelność zabezpieczona została poprzez wpis hipoteki umownej/ w postępowaniu egzekucyjnym, uczestniczącym w podziale sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości powodów małżonków F. był (...) Bank S.A., na rzecz którego nakazał sąd wypłacić sumę 48.881,94 złotych.

Natomiast pozwany G. N. oraz jego żona T. N. zawarli w dniu 25 września 2012 roku ugodę z wierzycielem (...) S.A., na mocy której zobowiązali się zapłacić kwotę 200.000,00 złotych do dnia 27 września 2012 roku, co skutkowało zwolnieniem dłużników od długu w pozostałej jego części, ponad ustaloną kwotę w ugodzie.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy nie jest w zasadzie sporny między stronami i wynika on z treści dokumentów złożonych przy pozwie do akt sprawy oraz z dokumentów zawartych w aktach I Co 240/08 oraz aktach komorniczych postępowania egzekucyjnego (...). Sporne pozostaje wyliczenie kwoty zapłaconej wierzycielowi w wyniku podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości powodów małżonków F.. Z wyliczeń pełnomocnika powodów małżonków F. jest to kwota 215.784,73 złotych., zaś według wyliczenia pełnomocnika pozwanego G. N., to kwota 166.220,61 złotych.

Różnica wynika z zaliczenia /przez powodów/ i niezaliczenia /przez pozwanego/ kosztów postępowania egzekucyjnego w wysokości 39.700,00 złotych (należnych komornikowi) oraz 100,00 złotych (tytułem kosztów sądowych) - razem 39.800,00 złotych /+ 175.984,73 zł kwoty przyznane wierzycielowi spółki, wynikające z postanowienia sądu I Co 240)08 = 215.784,73 zł/.

Zasada odpowiedzialności regresowej wspólnika spółki jawnej wobec drugiego wspólnika ugruntowana została w judykaturze. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 28 lutego 2013 roku III CZP 108/12 wyraził pogląd, że wspólnik spółki jawnej, który spełnił świadczenie na rzecz wierzyciela tej spółki, może żądać od innego jej wspólnika zwrotu odpowiedniej części tego świadczenia wraz z kosztami procesu wytoczonego, przeciwko niemu, chyba że pozwany wspólnik skutecznie podniesie zarzut wadliwego prowadzenia procesu przez wspólnika pozwanego przez wierzyciela. (...) spółki jawnej, który spłacił jej zobowiązania, może domagać się od pozostałych wspólników zwrotu części tego, co zapłacił. Dotyczy to również kwoty poniesionej na koszty procesu i egzekucji. Współodpowiedzialność za długi spółki jawnej jest zarazem solidarna /art. 2.2 § 2 k.s.h./ i subsydiarna /art. 31 § 1 k.s.h./. Subsydiarność wyznacza kolejność zaspokojenia roszczeń, natomiast solidarność występuje wówczas, gdy nie ma różnej kolejności zaspokojenia. Ze względu na samodzielną podmiotowość spółki jawnej trzeba stwierdzić, że w pierwszej kolejności to ta spółka odpowiada za długi. W konsekwencji wspólnicy odpowiadają za jej długi dopiero wtedy, gdy powstaje bezskuteczność egzekucji z majątku spółki /art. 31 § 1 k.s.h./ .

W sprawie niniejszej egzekucja prowadzona z majątku spółki jawnej założonej przez strony okazała się bezskuteczna. Wierzyciel uzyskał więc tytuły wykonawcze wobec wspólników spółki i ich małżonków. Pozwany G. N. zawarł z wierzycielem ugodę, wypłacając kwotę 200.000,00 złotych uwolnił się od długu oraz od postępowania egzekucyjnego. Natomiast przeciwko powodom małżonkom F. przeprowadzona została skutecznie egzekucja z należącej do nich nieruchomości. Sumarycznie, razem z kosztami postępowania egzekucyjnego wyegzekwowana została kwota 215.784,73 złotych. Załączone akta postępowania egzekucyjnego (...) oraz akta z nadzoru sądu nad egzekucją z nieruchomości I Co 240/08 wskazują, że nie można powodom postawić zarzutu wadliwego prowadzenia ani procesu ani postępowania egzekucyjnego. Nie znalazł Sąd podstaw do nieuwzględnienia wyliczonych /poniesionych/ kosztów postępowania egzekucyjnego.

Dlatego też mając na względzie powyższe rozważania - z powództwa głównego zasądził kwotę 7.892,36 złotych / pozwany G. N. zapłacił wierzycielowi 200.000,00 zł x 1/2 = 100.000,00 zł, powodowie małżonkowie F. ponieśli koszty 215.784,73 zł x 1/2 = 107.892,36 zł a zatem różnica wynosi 7.892,36 złotych/, w pozostałej części powództwo główne Sąd oddalił, oddalił też powództwo wzajemne /powodowie małżonkowie F. wydatkowali wyższą kwotę o 7.892,36 zł/. Na podstawie art. 100 k.p.c. zniósł wzajemnie koszty postępowania między stronami.

O kosztach sądowych orzekł na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - odstępując od obciążenia stron zwrotem nieuiszczonej opłaty od pozwów głównych w części oddalonej i uwzględnionej.

Od powyższego wyroku uwzględniającego powództwo główne ponad kwotę 2.380,13 zł oraz w zakresie rozstrzygnięcia znoszącego między stronami koszty procesu apelacyjnego złożył pozwany. Zarzucił w niej naruszenie prawa procesowego:

a/, art. 233 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nierozważeniu w sposób wszechstronny przy uwzględnieniu doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji czego Sąd dokonał nieprawidłowego rozliczenia po 1/2 między obie strony kosztów postępowania egzekucyjnego, mimo, iż ustalił, że egzekucję przeciwko Powodom prowadzili dwaj wierzyciele, tj. (...) S.A. (następnie (...) S.A. a obecnie (...) S.A. ) oraz (...) Bank S.A. z siedzibą we W., przy czym tylko pierwszy wierzyciel był wspólny dla stron a drugi tj. Bank był tylko wierzycielem Powodów. Sąd opierając się na zgromadzonym materiale dowodowym powinien był dokonać rozliczenia tych kosztów stosunkowo, uwzględniając wysokość zaspokojenia należności dla każdego z wierzycieli Powodów z osobna.

b/. art. 100 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i nie zasądzenie na rzecz Pozwanego kosztów postępowania w całości związku z oddaleniem powództwa ponad zasądzoną kwotę a więc przegraniem sprawy w znaczącej części, ewentualnie nie rozliczenie ich stosunkowo.

Wskazując na powyższe wnosił o zmianę punktu 1 wyroku poprzez zasądzenie od Pozwanego G. N. solidarnie na rzecz Powodów L. i E. F. (2) kwoty 2.380,13 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14.04.2014 roku do dnia zapłaty i oddalenie powództwa, w pozostałym zakresie, punktu 4 wyroku poprzez zasądzenie solidarnie od Powodów na rzecz Pozwanego kosztów postępowania za pierwszą instancję w związku z przegraniem spraw rozpoznawanych pod sygn. akt I C 533/14, tj. kwoty 2x 3600 złotych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja jest skuteczna i powoduje konieczność zmiany zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie zasądzonej kwoty z powództwa głównego, ale nie do wysokości wskazanej przez skarżącego.

Rację ma skarżący, że skoro w egzekucji z nieruchomości uczestniczył również (...) Bank S.A. - wierzyciel tylko samych powodów, to we wzajemnym rozliczeniu stron z tytułu spłacanych długów koszty postępowania egzekucyjnego związane z wierzytelnością tego banku powinny być wyłączone. Błędnie jednak skarżący w celu ustalenia tych kosztów odnosi wysokość sumy na jaką został zaspokojony (...)Bank (48.881,94 zł) do wysokości w jakiej został zaspokojony wspólny wierzyciel stron ( 175.984,73). Prawidłowo rozliczając koszty przypadające w związku z egzekucją wszczętą przez (...)Bank powinno się uzyskaną przez ten Bank kwotę 48.881,94 zł odnieść do sumy w jakiej obaj wierzyciele zostali zaspokojeni, tj. do kwoty 224.866,67 ( 175.984,73 + 48.881,94). Kwota uzyskana przez bank stanowi 0,2174 ogólnej sumy zaspokojonych wierzytelności. Zatem z rozliczeniu między stronami powinna być wyłączona taka sama część kosztów egzekucyjnych, czyli kwota 8.652,52 (39800 x 02174). Do wzajemnego rozliczenia między stronami pozostaje więc kwota 207.132,21 zł (175.984,73 + koszty 31.147,48). Nadwyżka jaką ponieśli powodowie, ponad to co poniósł pozwany wynosi 7.132,21 zł co skutkuje, że pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powodów 50% tej kwoty czyli 3.566,11 zł.

Do takiej też wysokości Sąd Okręgowy w uwzględnieniu apelacji na postawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok obniżając zasądzoną przez sąd pierwszej instancji kwotę 7.892,36 zł. W pozostałym zakresie apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlega oddaleniu - art. 385 kpc. Nie jest zatem kwestionowanie przez skarżącego rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Sąd pierwszej instancji władny był wzajemnie znieść koszty procesu w oparciu o przepis art. 100 kpc. Skarżący nie może uchodzić za wygrywającego przed sądem pierwszej instancji, skoro doszło do częściowego uwzględnienia powództwa głównego, a jego powództwo wzajemne zostało oddalone w całości.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 kpc - znosząc wzajemnie między stronami koszty postępowania odwoławczego.

SSA w SO Grzegorz Ślęzak

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSR Witold Uchroński

Na oryginale właściwe podpisy