Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	Sędzia Paweł Hochman

po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2022 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 30 czerwca 2022 r. sygn. akt I C 1944/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w P. kwotę 900,00 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Paweł Hochman

Sygn. akt I Ca 867/22

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 26 października 2021 r. powód (...) z siedzibą
w P., wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) z siedzibą w W. kwoty 6.165,70 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 marca 2021 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, zwrotu opłaty za parkowanie oraz kosztów holowania uszkodzonego pojazdu.

Powód wniósł również o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie uznał powództwa, wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów procesu,
w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu zakwestionował roszczenie wskazane przez powoda uznając, że dotychczas wypłacone przez niego odszkodowanie jest adekwatne i uzasadnione w realiach sprawy niniejszej.

Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2022 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6 092,20 zł. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczonymi od dnia 24 marca 2021 r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zasądził od pozwanego kwotę 2 767,66 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy jako podstawę powyższego wyroku wskazał następujące ustalenia faktyczne:

W dniu (...)r. doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki B. o nr rej. (...). Sprawcą wypadku był kierujący innym pojazdem posiadający polisę OC u pozwanego.

W dniu 26 lutego 2021 r. poszkodowany zawarł z N. M. umowę cesji, na podstawie której przelał na jego rzecz wierzytelność o odszkodowanie jaką posiadał wobec pozwanego w związku z uszkodzeniem pojazdu.

Poszkodowany wynajął na czas likwidacji szkody pojazd zastępczy na okres 35 dni przy stawce dobowej 282,90 zł brutto, tj. łącznie 9.901,50 zł. Ponadto skorzystał z usługi parkingowej przez okres 33 dni przy stawce 36,90 zł brutto, co wyniosło łącznie 1.217,70 zł. Usługa holowania to koszt 553,50 zł.

Pozwany uznał okres najmu 28 dni liczony od początku najmu do dnia wypłacenia odszkodowania w dniu 19 lutego 2021 r. przy stawce dobowej 165,00 zł brutto,
tj. łącznie kwotę 4.620,00 zł brutto. Za zasadny czas parkowania uznał 20 dni przy stawce powoda 36,90 zł brutto i wypłacił 738,00 zł a odnośnie holowania ubezpieczyciel wypłacił kwotę 149,00 zł. Łącznie wypłacono odszkodowanie w wysokości 5.507,00 zł brutto.

Oferta przedstawiona przez ubezpieczyciela zawierała liczne ograniczenia i kary umowne. Oferta złożona przez powoda nie zawierała takich obostrzeń – nie były przewidziane dodatkowe opłaty. W samochodzie oferowanym przez ubezpieczyciela nie można było palić, przewozić zwierząt. Gdy poszkodowany chciał otrzymać umowę bez ograniczeń, umowy takiej nie przesłano. Poszkodowany posiada drugie auto, jednak korzysta z niego żona dowożąc m. in. dziecko do przedszkola. Wypłacone odszkodowanie zostało przeznaczone na naprawę pojazdu.

Harmonogram naprawy pojazdu kształtował się następująco:

- 23 stycznia 2021 r. - przyjęcie pojazdu do naprawy;

- 25 stycznia 2021 r. - zgłoszenie szkody, wysłanie dokumentów do sprawy;

- 28 stycznia 2021 r. dosłanie dokumentów, przeprowadzenie oględzin, przesłanie informacji dot. najmu pojazdu, otrzymano pismo o uznaniu szkody jako całkowitej;

- 4 lutego 2021 r. - otrzymanie wyceny szkody i informacji o możliwości pomocy przy sprzedaży uszkodzonego pojazdu;

- 9 lutego 2021 r. - wysłanie pisma informującego o tym, że poszkodowany nie jest zainteresowany sprzedażą;

- 18 lutego 2021 r. – przysłano rozliczenie szkody całkowitej;

- 19 lutego 2021 r. – wpłynęło odszkodowanie;

- 9 marca 2021 r. – wysłano dokumenty do zakończenia sprawy

Dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego klasy D na terenie miejsca zamieszkania poszkodowanego kształtowała się na poziomie od 70,73 zł do 349,59 zł netto. Zastosowana przez powoda stawka dobowa najmu pojazdu w wysokości 282,90 zł brutto mieściła się
w zakresie cen rynkowych i była ekonomicznie uzasadniona.

Stawki za holowanie mieściły się w przedziale między 1,00 zł netto a 8,00 zł netto za
1 km holowania. Średnia wynosiła 3,20 zł netto za 1 km.

Stawka za holowanie pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony wynosiła maksymalnie 523,00 zł brutto zgodnie z przepisami ustawy Prawo o ruchu drogowym, przy czym wg uchwały Rady Powiatu w P., zryczałtowana stawka za holowanie pojazdu o masie całkowitej do 3,5 tony wynosiła maksymalnie 480,00 zł brutto
w 2021 r. Wskazana zatem przez powoda stawka holowania w wysokości 553,50 zł brutto wykraczała poza zakres stawki maksymalnej.

Wskazując na podstawę prawna orzeczenia Sąd pierwszej instancji zważył, że podstawą prawną rozstrzygnięcia sprawy jest umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego zawarta z pozwanym. Powód na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2013r., poz. 392 z późn. zm.) uprawniony był do dochodzenia od pozwanego odszkodowania za szkodę w postaci kosztów najmu, parkowania oraz holowania, wynikającego z uszkodzenia pojazdu marki B. o nr rej. (...).

Na podstawie umowy cesji powód wstąpił w prawa poszkodowanego w zakresie wierzytelności, o których mowa powyżej.

Zakres należnego odszkodowania w niniejszej sprawie określają dwie normy prawne. Norma prawna limitująca odpowiedzialność pozwanego za szkodę wynika z treści art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.
U. z 2013r., poz. 392 z późn. zm.), zgodnie z którym odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Odesłanie do ustalenia odszkodowania w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym powoduje konieczność sięgnięcia do przepisów kodeksu cywilnego.

Posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada na zasadzie winy za szkodę powstałą
w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody, co wynika z treści art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. Normą prawną limitującą odpowiedzialność sprawcy szkody będzie art. 361 § 1 i 2 k.c., z którego wynika, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynika. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Ponadto w art. 363 § 1 i 2 k.c. określono, iż naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jeżeli naprawa szkody ma nastąpić
w pieniądzu, to co do zasady wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen
z daty ustalenia odszkodowania.

Powyżej wskazany zakres odszkodowania obejmuje również rekompensatę za brak możliwości korzystania przez poszkodowaną z własnego pojazdu, uszkodzonego na skutek zdarzenia. Możliwości korzystania z samochodu osobowego nie należy traktować jako luksusu, gdyż w obecnych czasach jest normą posiadanie pojazdu osobowego. Poszkodowany
w niniejszej sprawie wskazał, że samochód zastępczy był niezbędny do codziennego użytku. Okoliczność niezbędności korzystania przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego została wykazana w toku postępowania zeznaniami poszkodowanego, czego zresztą co do zasady pozwana nie kwestionowała, uiszczając niesporne świadczenie z tego tytułu.

W rozpoznawanej sprawie, zasada odpowiedzialności pozwanego za szkodę nie była sporna bowiem pozwany w toku likwidacji spełnił świadczenie do kwoty 4.620,00 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego, 149,00 zł za holowanie oraz 738,00 zł tytułem kosztów parkowania, tj. łącznie 5.507,00 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego z dokumentacji akt szkody i stanowiska pozwanego, co również potwierdził poszkodowany jako świadek wynika, że propozycja najmu została przedstawiona przez pozwanego, jednak z niej nie skorzystał, albowiem warunki oferowane przez powoda były dla niego najkorzystniejsze. Sąd wyjaśnił również, że podzielił opinię biegłego sądowego, iż zastosowana przez powoda stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego była ekonomicznie uzasadniona i mieściła się w stawkach rynkowych obowiązujących na rynku lokalnym powoda w 2021 r. Mając na uwadze daty poszczególnych czynności określone w arkuszu naprawy, Sąd nie dopatrzył się podstaw do uznania innych niż wskazane przez powoda okresów najmu oraz parkowania. Stąd też, mając na uwadze dotychczas wypłacone odszkodowanie z tego tytułu w kwocie 4.620,00 zł, powodowi należała się dopłata w żądanej przez niego wysokości (9.901,50 zł-4.620,00 zł=5.281,50 zł)

Odnosząc się do kwestii opłaty za holowanie, Sąd wyjaśnił, że wziął pod uwagę treść opinii biegłego sądowego, który wskazał, iż według uchwały Rady Powiatu w P. zryczałtowana stawka za holowanie pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony wynosi maksymalnie 480,00 zł brutto a wskazana przez powoda kwota 553,50 zł brutto wykraczała poza powyższą stawkę a zatem jest niezasadna w podwyższonej wysokości.
W związku z powyższym należało za uzasadniony uznać koszt holowania w kwocie 480,00 zł. Jako, że po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego uwzględniono holowanie do kwoty 149,00 zł, powodowi należało się 331,00 zł (480,00 zł-149,00 zł=331,00 zł).

W zakresie opłaty za parkowanie pojazdu, Sąd uznał żądanie powoda jako zasadne, tj. w kwocie łącznej 1.217,70 zł brutto (33 dni x 36,90 zł=1.217,00 zł). Jako, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany uznał koszt ten do kwoty 738,00 zł, należało zasądzić na rzecz powoda kwotę 479,70 zł (1.217,00 zł-738,00 zł=479,70 zł).

Podsumowując swoje rozważania Sąd pierwszej instancji wskazał również, że wobec całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności opinii biegłego sądowego, która nie została zakwestionowana przez żadną ze stron procesu, doszedł do przekonania, że należy zasądzić od pozwanego – (...) z siedzibą w W. na rzecz (...) z siedzibą w P. kwotę 6.092,20 zł (5.281,50 zł + 479,70 zł+331,00 zł.) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie naliczonymi od dnia 24 marca 2021 r. tj. od dnia następującego po upływie terminu zapłaty określonego w fakturze VAT - do dnia zapłaty (punkt 1 wyroku).

Żądanie powoda przewyższające orzeczoną kwotę Sąd oddalił, wyjaśniając, że nie dopatrzył się przesłanek - tak faktycznych jak i prawnych do uznania tego roszczenia, o czym orzekł w punkcie 2 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł mając na uwadze treść art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Na koszty procesu w sprawie niniejszej składały się: kwota 17,00 zł tytułem udzielonego pełnomocnictwa, 400,00 zł opłaty od pozwu, 1.800,00 zł kosztów zastępstwa procesowego oraz 550,66 zł tytułem części wynagrodzenia dla biegłego sądowego za sporządzenie opinii w sprawie, tj. łącznie 2.767,66 zł. Jako, że powód wygrał sprawę nieomal w całości, należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda w/w kwotę tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 3 wyroku).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany.

Reprezentujący go pełnomocnik zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim w części, to jest w zakresie pkt 1. – w części co do kwoty 5.281,50 zł oraz w zakresie pkt. 3 w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1) naruszenie prawa procesowego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia - art. 233
§ 1 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące błędną, sprzeczną
z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceną dowodu w postaci umowy najmu samochodu i w efekcie błędnie uznanie przez Sąd, że warunki najmu u powoda były korzystniejsze, przy czym powód nie złożył do akt sprawy swojego regulaminu wynajmu, pomimo takowych wniosków;

2) naruszenie prawa procesowego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia tj. art. 233
§ 1 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące błędną, sprzeczną
z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceną dowodów: z zeznań świadka M. K., z pisma Ubezpieczyciela z dnia 26 stycznia 2021 r. dot. informacji na temat pojazdu zastępczego, z pisma Ubezpieczyciela z dnia 15 marca 2021 r. dot. przyznania odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, parkowane i holowanie w kwocie 5507,00 zł brutto, wyceny naprawy pojazd do szkody z dnia 21 stycznia 2021 r. (w tym: wyceny nr: (...) z dnia 28 stycznia 2021 r.) - skutkującą ustaleniem faktu niezgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy, iż powód zaproponował świadkowi korzystniejsze warunki najmu pojazdu zastępczego od pozwanego ubezpieczyciela, polegające między innymi na możliwości prowadzenia pojazdu przez żonę świadka, podczas gdy informacje taką świadek uzyskał od powoda, któremu zależało na tym, aby świadek nie wynajął pojazdu zastępczego za pomocą zakładu ubezpieczeń, świadek w żaden sposób nie zweryfikował tych informacji, a nadto nie ma żadnego dokumentu określającego warunki najmu pojazdu zastępczego u powoda, wobec czego zeznań świadka
w tym zakresie nie można uznać za wiarygodne - skutkująca ustaleniem, iż oferta złożona przez powoda nie zawierała obostrzeń (nie były w niej przewidziane żadne opłaty), a w samochodzie oferowanym przez Ubezpieczyciela nie można było palić, czy przewozić zwierząt, podczas gdy pozwana wyraźnie informowała poszkodowanego w toku postępowania likwidacyjnego, że skorzystanie z oferty ubezpieczyciela wiąże się z licznymi korzystnymi warunkami oferty najmu, w tym możliwością przewozu zwierząt w pojeździe zastępczym, a w razie innych potrzeb związanych z najmem pojazdu zastępczego, poszkodowany proszony był o kontakt
z Centrum Obsługi Klienta pozwanej, czego nie uczynił;

3) naruszenie prawa procesowego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, tj. art. 233
§ 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodu z zeznań świadka M. K. polegającą na nienadaniu odpowiedniego znaczenia zeznaniom świadka w zakresie, w jakim zeznał on, iż uszkodzony pojazd naprawił, podczas gdy naprawa pojazdu pomimo stwierdzenia jej nieopłacalności przez zakład ubezpieczeń i rozliczenia szkody jako całkowitej oznacza, że poszkodowany w ogóle nie miał zamiaru podejmować czynności zmierzających do nabycia nowego pojazdu;

4) naruszenie prawa procesowego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, tj. art. 233
§ 1 k.p.c. w zw. art. 245 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące błędną oceną dowodu z dokumentu w postaci Formularza zgłoszenia szkody i nieustalenie faktu istotnego dla rozstrzygnięcia, iż to powód, który wynajmował pojazd zastępczy poszkodowanemu, dokonał zgłoszenia szkody, oraz że zaznaczył on w formularzu, iż nie potrzebuje pojazdu zastępczego od ubezpieczyciela, co było w jego interesie;

5) naruszenie przepisów prawa procesowego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, to jest art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie wybiórczej oceny dowodu z opinii biegłego i pominięcie dowodu z opinii w zakresie, w jakim biegły wskazał, że:

- dobowe stawki najmu pojazdu zastępczego klasy/segmentu D na terenie miejsca zamieszkania poszkodowanego kształtowały się w zakresie od 70,73 zł do 349,59 zł netto / od 87 do 430 zł brutto w okresie likwidacji szkody z dnia 21 stycznia roku (opinia biegłego, str. 35), co w rezultacie doprowadziło do zakwalifikowania stawki dobowej zastosowanej przez powoda za mieszczącą się w zakresie cen rynkowych, podczas gdy stawka zastosowana przez pozwaną również mieściła się w zakresie wskazanym przez biegłego w opinii, co sprawia, że stawka pozwanej była ekonomicznie uzasadniona (w przeciwieństwie do stawki powoda),

- ostatecznie do zagadnienia należy podejść indywidualnie, ponieważ na rentowość firmy może wpływać wiele czynników, które mogą mieć bezpośredni wpływ na ustalenie wysokości konkretnych usług w danej firmie, w tym usług związanych z pomocą drogową, holowaniem, załadunkiem i rozładunkiem, podstawieniem i odbiorem pojazdu zastępczego, wynajmem, parkowaniem, itd. (opinia biegłego, str. 36);

co skutkowało uznaniem stawki za dobę parkowania w rażąco zawyżonej wysokości.

7) naruszenie prawa materialnego, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, tj. art. 6 k.c.
w zw. z 232 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż to na pozwanej ciążył obowiązek wykazania zaproponowania korzystniejszych od powoda warunków najmu pojazdu zastępczego, który to obowiązek nie został spełniony, podczas gdy to na powodzie ciążył obowiązek wykazania, iż najem pojazdu zastępczego za jego pośrednictwem jest korzystniejszy, czego nie uczynił, a poszkodowany nie poczynił żadnych starań w celu chociażby porównania obu propozycji najmu pojazdu zastępczego;

8) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 362 k.c. w zw. z 354 § 2 k.c. oraz w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz w zw. art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 361 § 1 k.c. - przez jego błędną interpretację, a w konsekwencji niezastosowanie, w sytuacji gdy poszkodowany nie miał rzeczywistej woli wynajęcia pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela, co narusza zasadę minimalizacji szkody i współpracy wierzyciela z dłużnikiem,

9) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 362 k.c. w zw. z 354 § 2 k.c. oraz w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz w zw. art 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 361 § 1 k.c. poprzez ich błędną interpretację, a w konsekwencji niezastosowanie i nieuwzględnienie zasady współpracy wierzyciela z drugą stroną stosunku zobowiązaniowego oraz zasady minimalizacji szkody, co skutkowało uznaniem stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego zastosowanej przez powoda, w sytuacji gdy zakład ubezpieczeń zaproponował zorganizowanie najmu za stawkę znacznie korzystniejszą;

10) naruszenie prawa materialnego, to jest art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c., poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że poszkodowanemu należy się odpowiednie odszkodowanie za okres najmu uwzględniający dzień wypłaty odszkodowania za uszkodzenie pojazdu oraz 7 dni na podjęcie czynności organizacyjnych w celu nabycia nowego pojazdu, podczas gdy w przypadku dokonania naprawy pojazdu pomimo jej zakwalifikowania jako szkody całkowitej, poszkodowany w ogóle nie miał zamiaru podejmowania jakichkolwiek czynności zmierzających do nabycia nowego pojazdu, w związku z czym uzasadniony okres najmu winien wynosić maksymalnie do dnia wypłaty odszkodowania za naprawę pojazdu.

Wskazując na podniesione zarzuty skarżący wniósł o zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, w tym o kosztach zastępstwa procesowego w zakresie postępowania w I instancji, stosownie do wyniku postępowania i zasady odpowiedzialności strony za wynik sprawy, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie naruszył przepisu art. 233 § 1 k.p.c.

Naruszenie wskazanego przepisu skarżący wiąże w pierwszej kolejności z błędnym w jego ocenie uznaniem przez Sąd, że warunki najmu u powoda były korzystniejsze. Wskazany błąd miał wynikać przy tym z faktu, że powód nie złożył do akt sprawy swojego regulaminu wynajmu, pomimo takowych wniosków. Powyższy zarzut nie może zostać uwzględniony, opiera się bowiem na nieudowodnionym twierdzeniu, że treść umowu łączącej powoda z poszkodowanym w związku z wynajmem pojazdu zastępczego obejmowała również z postanowienia wynikające z ustalonego przez powoda regulaminu najmu pojazdów. Przyjmując, że powyższe twierdzenie nie zostało udowodnione, Sąd Okręgowy wskazuje, iż w załączonej do akt sprawy umowie najmu pojazdu zastępczego próżno szukać adnotacji wskazującej, że treść tej umowy (ograniczająca uprawnienia najemcy pojazdu lub nakładająca na niego dodatkowe obowiązki) wynika z innych niż wskazane w umowie postanowień. Powyższe twierdzenie pozwanego nie znalazło również potwierdzenia w zeznaniach świadka M. K.. Wprost przeciwnie, z zeznań wskazanego świadka wynika, że warunki najmu pojazdu zastępczego zaproponowane przez powoda nie nakładały na najemcę pojazdu żadnych dodatkowych obowiązków ani nie wprowadzały jakichkolwiek ograniczeń w sposobie korzystania z pojazdu. Wiązało się to chociażby z możliwością użytkowania pojazdu również przez drugiego kierowcę (w okolicznościach sprawy była nim żona poszkodowanego). Jednocześnie twierdzenia pozwanego, że zeznania świadka w tym zakresie nie mogą być uznane za niewiarygodne tylko dlatego, że powód nie przedstawił „żadnego dokumentu określającego warunki najmu pojazdu zastępczego” mają jedynie polemiczny charakter, podobnie jak nie jest argumentem dostatecznym do zakwestionowania tych zeznań wskazanie, że świadek ma interes w określonym wyniku procesu. Przypomnieć należy, że wniosek o przesłuchanie M. K. w charakterze świadka został złożony również przez stronę pozwaną. Wątpliwości co do wiarygodności jego zeznań pojawiły się więc u skarżącego dopiero gdy wynikały z nich okoliczności dla niego niekorzystne, co w istotny sposób podważa moc powyższego zarzutu.

W uzupełnieniu powyższych uwag podnieść również należy, że wskazane także jako przejaw naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c. ustalenie przez Sąd pierwszej instancji, iż powód zaproponował świadkowi korzystniejsze warunki najmu pojazdu zastępczego od pozwanego ubezpieczyciela, nie znajduje uzasadnienia z innych jeszcze przyczyn.

Pozwany w przeprowadzonym postępowaniu nie przedstawił dowodu potwierdzającego ustalenie warunków najmu pojazdu jakie zostały zaproponowane przez wynajmującego, z którym współpracuje. Trudno w świetle powyższego twierdzić, że warunki najmu zaproponowane przez powoda nie były bardziej korzystne od tych, które oferował ubezpieczyciel. W tym miejscu należy podkreślić, że również w ocenie Sądu Okręgowego w okolicznościach przedmiotowej sprawy, uwzględnienie zasady wyrażonej w art. 6 k.c. prowadzi do wniosku, że to na stronie pozwanej ciążył obowiązek wykazania, że przedstawiona przez nią oferta najmu pojazdu zastępczego przewidywała warunki tego najmu co najmniej równie korzystne jak oferta powoda. Na powodzie ciążył bowiem jedynie obowiązek wykazania, że w związku z zdarzeniem, za które pozwany ponosi odpowiedzialność gwarancyjną, poniósł szkodę związaną realizacją uzasadnionej potrzeby posiadania pojazdu, w okresie niezbędnym dla likwidacji szkody.

Przejawem mającego znaczenie dla rozstrzygnięcia, naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może być w ocenie Sądu Okręgowego również błędna ocenę dowodu z zeznań świadka M. K. związana z twierdzeniem, że poszkodowany w ogóle nie miał zamiaru podejmować czynności zmierzających do nabycia nowego pojazdu. Okoliczność powyższa nie pozostaje bowiem w związku z rozstrzygnięciem w tym znaczeniu, że nawet gdyby uznać, powyższe twierdzenie za prawdziwe i potwierdzone zeznaniami wskazanego świadka, to nie mogłoby to w żaden sposób wpłynąć na treść zaskarżonego orzeczenia (przedmiotowej zagadnienie zostanie jeszcze poruszone w dalszej części uzasadnienia).

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia pozostaje również okoliczność, że powód w zgłoszeniu szkody wskazał, iż nie potrzebuje samochodu zastępczego.

Za całkowicie niezrozumiałe należy natomiast uznać twierdzenia pozwanego o rzekomym naruszeniu przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa procesowego: art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. mające polegać na wybiórczej oceny dowodu z opinii biegłego. To, że stawka dobowa zaakceptowana przez pozwanego przy likwidacji szkody również mieściła się w zakresie wskazanych przez biegłego w opinii stawek o charakterze rynkowym nie oznacza bynajmniej, że poszkodowany miał obowiązek skorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego. W apelacji nie wyjaśniono również, jakie znaczenie dla rozstrzygnięcia mają zawarte na uzasadnienie omawianego zarzutu argumenty, że do zagadnienia ekonomicznego uzasadnienia ustalanych przez poszczególne podmioty zajmujące się wynajmem pojazdów stawek „należy podejść indywidualnie, ponieważ na rentowość firmy może wpływać wiele czynników, które mogą mieć bezpośredni wpływ na ustalenie wysokości konkretnych usług w danej firmie, w tym usług związanych z pomocą drogową, holowaniem, załadunkiem i rozładunkiem, podstawieniem i odbiorem pojazdu zastępczego, wynajmem, parkowaniem”.

W konsekwencji, w ocenie Sądu Okręgowego, wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie dokonał nieprawidłowej oceny zaoferowanych przez strony dowodów. Na ich podstawie dokonał prawidłowych i co równie istotne wystarczających dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń faktycznych. Ustalenia te (wskazane powyżej) Sąd Okręgowy przyjmuje za własne i wskazuje jako podstawę przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Wydając zaskarżone orzeczenie Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się również naruszenia wskazanych w skardze apelacyjnej przepisów prawa materialnego. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 362 k.c. w zw. z 354 § 2 k.c. oraz w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz w zw. art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 361 § 1 k.c. oraz art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c.

Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że na zasadność zgłoszonego roszczenia wpływa okoliczność, iż poszkodowany początkowo nie deklarował zamiaru wynajmu pojazdu zastępczego. Tak sformułowane twierdzenie, nie może być skutecznie oparte na jakichkolwiek argumentach prawnych lub faktycznych, skoro Sąd przyjął, że poszkodowany potrzebował pojazdu zastępczego i że taki pojazd wynajął. Podkreślić w tym miejscu należy, brak jakichkolwiek podstaw prawnych aby uznać, że niepoinformowanie ubezpieczyciela o zamiarze wynajęcia pojazdu zastępczego już w zgłoszeniu szkody, powoduje wygaśniecie prawa do skorzystania z takiej możliwości.

W uzasadnieniu wniesionej apelacji, skarżący zaprezentował wywód kwestionujący zasadność wynajmu pojazdu zastępczego opierający się na założeniu, że przedmiotowa sprawa nie jest typową sprawą obejmującą najem takiego pojazdu w sytuacji rozliczenia szkody w pojeździe jako całkowitej, odwołując się do faktu, iż poszkodowany zlecił naprawę pojazdu i naprawa ta została wykonana. Zarzucił tym samym, że Sąd Rejonowy, co prawda, fakt ten ustalił, ale w ogóle nie wziął go pod uwagę rozstrzygając istotę sporu.

Sąd Okręgowy nie podziela powyżej argumentacji. To, że poszkodowany „od samego początku miał zamiar naprawiać uszkodzony pojazd i zlecił jego naprawę” samo w sobie nie może skutkować przyjęciem, że wynajmował pojazd zastępczy niezasadnie albo chociaż zbyt długo. Przypomnieć należy, że jak wynika z zeznań poszkodowanego, samochód został naprawiony we własnym zakresie używanym częściami a odszkodowanie zostało przeznaczone na zakup części zamiennych. To, że poszkodowany w okresie tygodniowym (licząc od daty wypłaty odszkodowania) zorganizował zakup części zamiennych i dokonał naprawy pojazdu uznać należy za przejaw dążenia do jak najszybszej likwidacji szkody i nienadużywania możliwości korzystania z pojazdu zastępczego. Zupełnie pozbawione uzasadnienia jest więc twierdzenie autora apelacji, że w tej sytuacji, gdy przy prawidłowo ustalonej przez ubezpieczyciela okoliczności zaistnienia w niniejszej sprawie szkody całkowitej, odszkodowanie wypłacono w dniu 15 marca 2021 r. (wskazana data jest oczywiście omyłkowa – uwaga Sądu Okręgowego), żądanie odszkodowania za najem pojazdu zastępczego jest całkowicie pozbawione podstaw. Przypominając, że w przedmiotowej sprawie odszkodowanie wypłacono w dniu 19 lutego 2021 r. a najem zakończył się w dniu 26 lutego 2021 r. wskazać należy, iż strona pozwana w żadnym razie nie udowodniła możliwości naprawy uszkodzonego pojazdu przed datą zwrotu pojazdu zastępczego, oczywiście przy założeniu, że środki pochodzące z odszkodowania zostały przeznaczone na sfinansowanie tej naprawy. Jednocześnie, gdyby uznać za uzasadnioną omawianą argumentację należałoby wysnuć na jej podstawie, w żaden sposób nie uzasadniony pogląd, że w przypadku gdy poszkodowany pomimo otrzymania odszkodowania wyliczonego „metodą szkody całkowitej” naprawił pojazd nie może w czasie likwidacji szkody skorzystać z możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego.

W uzupełnieniu powyższych uwag przypomnieć należy, że ustalenie wysokości szkody przez ustalenie szkody całkowitej rozumianej jako różnica pomiędzy wartością pojazdu przed zdarzeniem powodującym jego uszkodzenie a wartością jego pozostałości, stanowi wyjątek od zasady naprawienia szkody polegającej na obowiązku pokrycia wszelkich kosztów jego restytucji (art. 363 § 1 zd. 1 k.c.).

Jednocześnie podkreślić należy, że odwołując się do powyższej argumentacji pozwany mógłby co najwyżej zakwestionować długość najmu pojazdu zastępczego. Warunkiem skutecznego zarzutu w tym zakresie winno być jednak wykazanie, że poszkodowany mógł naprawić pojazd w krótszym czasie niż w czas w jakim wynajmował pojazd zastępczy, oczywiście z uwzględnieniem faktu, że środki przeznaczone na naprawę pojazdu pochodziły z wypłaconego odszkodowania. Takiego dowodu strona pozwana jednak nie zaoferowała. Tym samym twierdzenia skarżącego, że w sprawie, uznać należało, że maksymalny okres najmu pojazdu zastępczego mógł trwać maksymalnie do dnia 19 lutego 2021 r., to jest do dnia wypłaty odszkodowania za uszkodzony pojazd (łącznie 28 dni) nie sposób w żadnym razie zaakceptować.

Odwołując się do powyżej przedstawionych rozważań dotyczących braku przyjęcia przez poszkodowanego propozycji wynajmu pojazdu zastępczego w firmie współpracującej z pozwanym, wyjaśnić należy, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można uznać, iż działania poszkodowanego skutkowały naruszeniem art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 826 § 1 k.c. i co za tym idzie, że Sąd pierwszej instancji błędnie pominął powyższe przepisy uznając roszczenie zgłoszone przez powoda za uzasadnione. Pozwany nie wykazał, że najem który miał być zorganizowany za pośrednictwem strony pozwanej nie był mniej korzystny dla wynajmującego i co za tym idzie nie podważył skutecznie przeciwnych twierdzeń strony powoda. W tym miejscu, odnosząc się do argumentów powołanych w uzasadnieniu wniesionej skargi apelacyjnej, Sąd Okręgowy podkreśla, że podzielając stanowisko strony pozwanej, zgodnie z którym nie miała obowiązku wykazania, iż najem u powoda był mniej korzystny niż najem za pośrednictwem pozwanej, co nie oznacza, że nie ciążył na niej obowiązek udowodnienia, iż warunki najmu oferowane za jej pośrednictwem nie nakładały na poszkodowanego dodatkowych, nieusprawiedliwionych obowiązków.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu apelacji.

O kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900,- zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą. Wskazana kwota stanowi wynagrodzenie pełnomocnika powoda w tym postępowaniu ustalone na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Paweł Hochman