Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	Sędzia Paweł Hochman

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 3 sierpnia 2023 r. sygn. akt I C 30/22

1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach:

a)  pierwszym sentencji w ten sposób, że zasądzoną w nim kwotę 13.029,39 złotych obniża do kwoty 5.280,39 (pięć tysięcy dwieście osiemdziesiąt złotych trzydzieści dziewięć groszy), a w pozostałej części oddala powództwo;

b)  drugim sentencji na następujący:

„zasądza od powoda (...) z siedzibą w P. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 834,35 (osiemset trzydzieści cztery złote trzydzieści pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami w wysokości określonej w ustawie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku do dnia zapłaty”;

2. oddala apelację w pozostałej części;

3. zasądza od powoda (...) z siedzibą w P. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 810,00 (osiemset dziesięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą z odsetkami w wysokości określonej w ustawie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku do dnia zapłaty.

Paweł Hochman

Sygn. akt II Ca 903/23

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 sierpnia 2023 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) z siedzibą w P. przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o zapłatę zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13.029,39 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.367,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę faktyczną powyższego wyroku stanowiły następujące okoliczności:

W dniu 18 września 2021 roku doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został samochód V. nr rej. (...), należący do K. P.. Sprawca wypadku był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń.

W związku z unieruchomieniem pojazdu powód w dniu 18 września 2021 roku zawarł z K. P. umowę (nr (...)) najmu samochodu zastępczego marki T. (...), od dnia 18 września 2021 roku do dnia 24 września 2021 roku, ustalając stawkę za wynajem w wysokości 180 zł netto + VAT. Następnie strony zawarły umowę (nr (...)) najmu samochodu zastępczego marki M. (...), od dnia 24 września 2021 roku do dnia 5 listopada 2021 roku, ustalając stawkę za wynajem w wysokości 300 zł netto + VAT.

Do umowy najmu pojazdu zastępczego nr (...) wskazano następujące warunki umowy:

⚫

czas najmu – okres likwidacji szkody;

⚫

zniesienie limitu kilometrów;

⚫

niewymagane zabezpieczenie najmu w postaci kaucji lub karty kredytowej;

⚫

pełne ubezpieczenie OC/AC bez udziału własnego w szkodzie;

⚫

płatność z dołu po zakończeniu najmu;

⚫

brak ograniczeń wiekowych, ograniczeń minimalnego czasu posiadania prawa jazdy, ograniczeń dodatkowego kierowcy, oraz bez żadnych innych ograniczeń;

⚫

bezgotówkowe rozliczenie w ramach usługi wynajmu auta zastępczego z przejęciem formalności dochodzenia należności od towarzystwa ubezpieczeń (cesja z OC);

⚫

podstawienie/odbiór auta do/od klienta na terenie Polski.

W dniu 18 września 2021 roku poszkodowany zawarł z powodem umowę cesji wierzytelności prawa do odszkodowania jaka przysługuje mu od pozwanego ubezpieczyciela, w związku ze szkodą na przedmiotowym pojeździe.

W dniu 19 października 2021 roku pozwane Towarzystwo ubezpieczeń wypłaciło poszkodowanemu K. P. kwotę 20.267,24 zł tytułem odszkodowania za szkodę na pojeździe.

W związku umowami najmu pojazdu zastępczego nr (...), powód w dniu 15 listopada 2021 roku wystawił fakturę VAT (...) na kwotę 1.549,80 zł brutto, za wynajem pojazdu zastępczego po stawce dobowej 180,00 zł netto przez okres 7 dób oraz na kwotę 15.498,00 zł brutto po stawce dobowej 300,00 zł netto przez okres 42 dób. Łącznie na kwotę 17.047,80 zł brutto. Wezwaniem do zapłaty datowanym na dzień 15 listopada 2021 roku powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 17.047,80 zł w terminie 14 dni, z tytułu faktury VAT nr (...).

Decyzją z dnia 29 listopada 2021 roku pozwany wskazał, że przyznał odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego, w kwocie 4.018,41 zł. Po zweryfikowaniu na kwotę wypłaty składa się: 6 dni najmu po stawce 180 zł netto; 1 dzień najmu po stawce 67 zł netto; 20 dni po stawce 106 zł netto.

Poszkodowany po zdarzeniu korzystał z usługi holowania uszkodzonego pojazdu, informacje o możliwości najmu pojazdu zastępczego od powoda uzyskał od kierowcy auto-lawety. Dla poszkodowanego najważniejsze było jak najszybsze zorganizowanie pojazdu zastępczego. Uszkodzony pojazd był wykorzystywany do celów prywatnych, był wykorzystywany przez poszkodowanego i jego żonę. Wynajęty pojazd nie był wykorzystywany do celów gospodarczych. W momencie zdawania pojazdu zastępczego, pojazd uszkodzony nie został naprawiony.

Technologiczny czas naprawy pojazdu marki V. (...) nr rej. (...) wynosił w zaokrągleniu 7 dni roboczych. Konieczny i niezbędny czas naprawy pojazdu marki V. (...) nr rej. (...) wynosił 11 dni roboczych. Uzasadniony ekonomicznie okres wynajmu pojazdu zastępczego uwzględniający okoliczności likwidacji szkody z dnia 18 września 2021 roku powinien wynosić nie więcej niż 42 dni kalendarzowych.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił w oparciu o powołane dowody, w tym dokumenty prywatne, kserokopie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, opinię biegłego sądowego z zakresu mechaniki pojazdowej A. F. oraz zeznania świadka K. P.. Wskazał, że autentyczność żadnego z dokumentów nie była kwestionowana przez którąkolwiek ze stron procesu. W jego ocenie sporządzona w sprawie opinia biegłego sądowego była fachowa i precyzyjna w odniesieniu do jej wniosków końcowych, nie zawierała sprzeczności, ani błędów logicznych. W pełni odpowiadała zakreślonej tezie dowodowej. Ustalenia poczynione przez biegłego sądowego Sąd uznał za przekonywujące, jasne i pełne. Biegły sądowy w sposób szczegółowy wyjaśnił kwestie najmu pojazdu zastępczego, które dało się ustalić na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie. Sąd zważył, że biegły sądowy w swoich ustaleniach przyjął datę 14 października 2021 roku, jako datę wypłaty odszkodowania poszkodowanemu, jednak zgodnie z aktami postępowania likwidacyjnego, znajdującymi się na płycie CD (k.54), 14 października 2021 roku jest datą kiedy pozwane towarzystwo ubezpieczeń wydało decyzją o przyznaniu odszkodowania. W przedmiotowej sprawie Sąd przyjął, iż wypłata odszkodowania nastąpiła w dniu 19 października 2021 roku, zgodnie z przedłożonym potwierdzeniem przelewu (k.92).

W następstwie powyższych ustaleń Sąd pierwszej instancji uznał powództwo za uzasadnione w całości. Zważył, że zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie z § 2 pkt 1 powołanego przepisu przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Stosownie do art. 822 § 1, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Stosownie do art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Na podstawie art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Norma ta stanowi realizację zasady pełnego odszkodowania. Zgodnie z art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.
W przypadku ubezpieczyciela istnieje jedynie obowiązek zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej.

Sąd Rejonowy wyjaśnił następnie, że stratami poniesionymi w wyniku zdarzenia będącego źródłem szkody są w przedmiotowym wypadku wydatki na wynajęcie samochodu zastępczego na czas odpowiadający okresowi likwidacji szkody. Odpowiednia suma odszkodowania w przedmiotowej sprawie powinna być równa wydatkom, które należało ponieść na wynajęcie samochodu zastępczego. W jego ocenie nie można poszkodowanemu czynić zarzutu, że nie skorzystał z najmu proponowanego przez pozwanego. W ocenie Sądu Rejonowego poszkodowany miał prawo skorzystać z usług dowolnego podmiotu działającego w tym przedmiocie na rynku lokalnym, gdzie nie był ograniczony limitem kilometrów, nie musiał ponosić dodatkowych kosztów, a zawarta umowa nie przewidywała żadnych ograniczeń w sposobie korzystania z pojazdu zastępczego. Poszkodowany był zatem uprawniony do wynajęcia pojazdu zastępczego po stawkach rynkowych, takich jakie funkcjonują u podmiotów prywatnych. W ocenie Sądu pozwany nie złożył skutecznie propozycji co do wynajęcia pojazdu zastępczego. Propozycja ta nie mogła być również uznana za realną. Dla skutecznego zgłoszenia propozycji najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela w ramach likwidacji szkody konieczne jest wskazanie następujących elementów: informacji na jaki okres ubezpieczyciel zorganizuje pojazd zastępczy, klasę pojazdu oraz akceptowalną wysokość stawki najmu pojazdu zastępczego. Tylko przekazanie takich, najistotniejszych informacji poszkodowanemu, aktualizuje obowiązek poszkodowanej do działania w sposób minimalizujący szkodę. Tylko w sytuacji, gdy poszkodowany otrzymał propozycję najmu pojazdu zastępczego od ubezpieczyciela (o treści wskazanej powyżej) można zasadnie wymagać, aby poszkodowany dążył do minimalizacji szkody, przy wyborze podmiotu świadczącego usługę najmu pojazdu zastępczego. W przedmiotowej sprawie, materiał dowodowy nie potwierdził, że pozwany złożył realną propozycję zorganizowania najmu pojazdu zastępczego.

Wskazując, że kwestią sporną było, jaki czas korzystania z pojazdu zastępczego można uznać za uzasadniony Sąd Rejonowy przypomniał, że zdarzenie miało miejsce w dniu 18 września 2021 roku, po zdarzeniu zakres uszkodzeń uniemożliwiał eksploatację pojazdu. Uzasadnionym ekonomicznie okresem wynajmu pojazdu zastępczego jest okres od dnia wystąpienia szkody do dnia wypłaty odszkodowania, tj. 19 października 2021 roku, wraz z uwzględnieniem dodatkowych 11 dni technologicznego czasu naprawy pojazdu. Łączny czas najmu pojazdu zastępczego powinien wynosić nie więcej niż 42 dni kalendarzowych.

Jednocześnie w ocenie Sądu meritii strona pozwana nie wykazała, iż stosowane stawki dobowe najmu pojazdu zastępczego przez powoda nie są stawkami rynkowymi stosowanymi na rynku lokalnym.

W związku z powyższym, zasądzeniu podlegała kwota w wysokości 13.029,39 zł, wynikająca z różnicy należnej kwoty za najem pojazdu = 17.047,80 zł (7 dni * 221,40 zł/24h brutto + 42 dni * 369,00 zł/24h brutto), a wypłaconą przez ubezpieczyciela kwotą 4.018,41 zł.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Sąd złożył na pozwanego obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty procesu po stronie powoda złożyły się: opłata sądowa od pozwu 750,00 zł, kwota 3.600,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, ustalona w oparciu o § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w całości.

Reprezentujący pozwanego pełnomocnik zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

1. przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, dowolną, jednostronną i sprzeczną z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. dowodu z dokumentów w postaci wydruku wiadomości e-mail z dnia 23.09.2021 r., pisma w przedmiocie przyjęcia zgłoszenia szkody z dnia 24.09.2021 r., a także protokołu oględzin z dnia 27.09.2021 r. poprzez przyjęcie, wbrew jednoznacznej treści ww. dokumentów, że pozwany nie przedstawił poszkodowanemu propozycji najmu, która zawierałaby wskazanie okresu, na jaki zorganizuje pojazd zastępczy, akceptowanej stawki dobowej najmu oraz segmentu pojazdu, jaki może zostać podstawiony dla poszkodowanego, a ponadto pominięcie, że z zeznań świadka K. P. wynikało, że nie interesował się on propozycją najmu ze strony pozwanego i nie poddał jej jakiejkolwiek analizie, a zatem to nie forma i treść propozycji najmu pozwanego była przyczyną rezygnacji poszkodowanego z tańszego najmu w wypożyczalni współpracującej z pozwanym, lecz postawa poszkodowanego, który zignorował kwestię wysokości kosztów najmu i nie był zainteresowany tym od kogo i za jaką stawkę najmuje samochód zastępczy, - co doprowadziło Sąd do błędnego ustalenia, jakoby adekwatnym następstwem zdarzenia z dnia 18.09.2021 r. był koszt najmu pojazdu zastępczego po stawce dobowej 180,00 zł netto (pierwsze 7 dni) oraz kolejno 300,00 zł netto (dalsze 42 dni), podczas gdy takim następstwem był koszt najmu wyłącznie po stawce, po jakiej możliwe było zorganizowanie dla poszkodowanego pojazdu zastępczego w wypożyczalni współpracującej z pozwanym, tj. kolejno 67,00 zł netto oraz 106,00 zł netto, z uwzględnieniem stawki powoda wyłącznie za okres sprzed dnia złożenia przez pozwanego propozycji najmu,

b) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, dowolną, jednostronną i sprzeczną z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. dowodu z opinii biegłego sądowego oraz dowodu z zeznań świadka K. P. poprzez ustalenie, że uzasadnionym okresem najmu pojazdu zastępczego był wyliczony przez biegłego czas niezbędny na dokonanie naprawy pojazdu uszkodzonego, w tym czas oczekiwania na zatwierdzenie kalkulacji naprawy oraz wypłatę odszkodowania, które w ocenie biegłego warunkowały możliwość rozpoczęcia naprawy, podczas gdy jak jednoznacznie wynikało z treści zeznań poszkodowanego, do czasu zakończenia najmu pojazdu zastępczego pojazd poszkodowanego nie został naprawiony (poszkodowany odebrał go z serwisu w stanie nienaprawionym), a zatem przewlekanie okresu najmu do czasu przyjęcia przez pozwanego odpowiedzialności oraz wypłaty odszkodowania było bezcelowe, nieuzasadnione i nie miało jakiegokolwiek związku z przebiegiem procesu likwidacji szkody - co w konsekwencji doprowadziło Sąd Rejonowy do błędnego ustalenia, że zasadnym okresem najmu pojazdu zastępczego był czas 49 dni, podczas gdy prawidłowa ocena dowodów doprowadzić powinna do przyjęcia, że czasem tym był maksymalnie okres 27 dni, zrefundowany już przez stronę pozwaną;

2. przepisów prawa materialnego:

a) art. 361 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że normalne następstwo zdarzenia szkodowego stanowiły koszty najmu pojazdu zastępczego w okresie łącznym 49 dni po stawce dobowej w kwocie 180,00 zł oraz 300,00 netto, podczas gdy za adekwatne następstwa zdarzenia szkodowego uznane mogły zostać wyłącznie koszty najmu w okresie 33 dni i po stawce dobowej, po jakiej pozwany mógł zorganizować dla poszkodowanego pojazd zastępczy w wypożyczalni partnerskiej.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego w/g norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest częściowo uzasadniona.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do wskazanych w skardze apelacyjnej zarzutów naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy wyjaśnia, że nie podziela stanowiska pozwanego wskazującego, iż w sprawie doszło do błędnej oceny dowodów. Zarzuty naruszenia z art. 233 § 1 k.p.c. skarżący wiąże z zagadnieniem skutków prawnych informacji o możliwości najmu pojazdu zastępczego przedstawionej przez pozwanego. Sąd Okręgowy wyjaśnia, że określenie tych skutków nie wiązało się z oceną przedstawionych dowodów. Sąd meritii nie zakwestionował bowiem w swych ustaleniach faktów, na które powołuje się pozwany: wysłania wiadomości e-mail w dnia 23.09.2021 r., sporządzenia i przedstawienia poszkodowanemu pisma w przedmiocie przyjęcia zgłoszenia szkody z dnia 24.09.2021 r., protokołu oględzin z dnia 27.09.2021 r. Ocena czy treść tych pism uzasadniała przyjęcie, że poszkodowany winien podjąć działania zmierzające do skorzystania z przedstawionej przez pozwanego możliwości najmu pojazdu zastępczego wiązała się natomiast z zastosowaniem przepisów prawa materialnego określających zasady współdziałania stron stosunku zobowiązaniowego (art. 354 k.c.) oraz regulujących zakres odpowiedzialności odszkodowawczej (art. 361 k.c.). Inaczej mówiąc, stanowisko Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym poszkodowany miał prawo skorzystać z oferty najmu pojazdu zastępczego przedstawionej przez powoda i nie ciążył na nim obowiązek skorzystania z najmu zaproponowanego przez stronę pozwaną nie wynikało z uznania, że strona pozwana nie informowała poszkodowanego o takiej możliwości a co za tym idzie jego prawidłowości nie mogła być skutecznie podważano w oparciu o argumentację odwołującą się do art. 233 § 1 k.p.c.

Do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie doszło również w związku z przyjęciem przez Sąd pierwszej instancji, że uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił w okolicznościach przedmiotowej sprawy 49 dni a nie jak to sugeruje skarżący 27 dni.

Powyżej przedstawione uwagi odnoszą się również do przedmiotowego stanowiska. Ustalenie w jakim okresie poszkodowany mógł skorzystać z możliwości najmu pojazdu zastępczego oczywiście przy założeniu, że obowiązek zwrotu kosztów z tym związanych ciążył na pozwanym wiązał się również z oceną prawidłowo ustalonych okoliczności sprawy pod kątem wskazanych wyżej przepisów prawa materialnego. W tym miejscu należy jednak odnotować, że z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, iż uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego wyniósł 42 dni robocze i dokonując tego ustalenia, Sąd meritii nie przekroczył więc granicy swobodnej oceny dowodów, nie dokonał ich oceny w sposób dowolny, jednostronny i sprzeczny z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym. Jednocześnie z nieznanych Sądowi Okręgowemu powodów ustalając wysokość należnego odszkodowania Sąd Rejonowy uznał, że pozwany winien wyrównać koszty wynajmu pojazdu za okres 49 dni.

W konsekwencji powyższych uwag, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że w przedmiotowej sprawie brak było jakichkolwiek podstaw do zmiany ustaleń faktycznych wskazanych przez Sąd pierwszej instancji jako podstawa rozstrzygnięcia w zakresie oczekiwanym przez pozwanego.

Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

W wniesionej skardze apelacyjnej pełnomocnik pozwanego zgłosił również zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego - art. 361 § 1 k.c. Sąd Okręgowy częściowo podziela powyższy zarzut zastrzegając jednak, że podstawą jego uwzględnienia są inne niż wskazane w uzasadnieniu apelacji argumenty.

Nie może budzić żadnej wątpliwości, że ustalenie odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego następuje z uwzględnieniem kosztów wynajmu pojazdu zastępczego i długości uzasadnionego okresu najmu. Oczywistym pozostaje również, że najczęściej w praktyce ustalania kosztów pojazdu zastępczego uwzględnia potrzebę wynajmu pojazdu w tej samej klasie co uszkodzony pojazd. Powyższą praktykę nie można jednak traktować jako obowiązującej zasady, o tym najem jakiego pojazdu (o jakiej klasie) uznać należy za uzasadniony każdorazowo winny decydować okoliczności konkretnej sprawy.

W przedmiotowej sprawie Sąd jako podstawę ustalenia wysokości odszkodowania przyjął, założenie, że po stawce dobowej w kwocie 180,00 zł netto przez pierwsze 7 dni oraz 300,00 zł netto przez kolejne 42 dni, a zatem w kwocie wynikającej z wystawionych przez powoda faktur VAT za najem pojazdu zastępczego. Przypomnieć należy, że poszkodowany początkowo skorzystał z najmu pojazdu o niższej klasie niż uszkodzony w wyniku wypadku. Dla poszkodowanego najważniejsze było jak najszybsze zorganizowanie pojazdu zastępczego. Jak wynika z jego zeznań uszkodzony pojazd był wykorzystywany do celów prywatnych i T. (...) w pełni zabezpieczała jego potrzeby. W okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było jakichkolwiek podstaw faktycznych pozwalających na uznanie, że dla realizacji uzasadnionych potrzeb poszkodowanego niezbędna była zmiana rodzaju wynajętego samochodu zastępczego. Z nieznanych dla Sądu Okręgowego przyczyn po tygodniu najmu doszło do zmiany rodzaju wynajętego samochodu. W tym miejscu należy przypomnieć, że zawierając umowę najmu T. (...) strony postanowiły, że najem będzie trwał przez okres trzydziestu dni i umowa może być przedłużona do czasu ustalenia szkody (umowa k.13).

Konsekwencją powyższego stanowiska było uznanie, że stosownie do treści art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 354 § 1 k.c. odszkodowanie należne poszkodowanemu z tytułu najmu pojazdu zastępczego powinno zostać wyliczone z uwzględnieniem ceny najmu wskazanego wyżej pojazdu – 221,40 zł (brutto) oraz 42 dni uzasadnionego najmu pojazdu zastępczego. Odszkodowanie należne z omawianego tytułu winno więc wynieść 9298,80 zł. Uwzględniając fakt, że pozwany dobrowolnie zapłacił z omawianego tytułu kwotę 4018,41 zł. do zasądzenia pozostała kwota 5280,39 zł.

Na uwzględnienie nie zasługują natomiast zawarte w skardze apelacyjnej pozostałe zarzuty dotyczące wysokości stawki dobowej najmu, jak również zasadnego czasu jego trwania. Co do zasady należy podzielić pogląd Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym w okolicznościach przedmiotowej sprawy normalne następstwo uszkodzenia pojazdu z dnia 18 września 2021 r. stanowiły koszty najmu pojazdu zastępczego w okresie łącznie 42 dni. Odnosząc się do długości okresu najmu Sąd Okręgowy wyjaśnia, że, iż ten okres był usprawiedliwiony okolicznościami i znajduje swoje potwierdzenie w obowiązujących przepisach i. Tym samym uznać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo pominął argumenty pozwanego wskazujące na potrzebę skrócenia okresu najmu pojazdu zastępczego. Bez znaczenia dla powyższego ustalenia pozostaje bowiem okoliczność, że poszkodowany nie dokonał w dacie zwrotu pojazdu zastępczego naprawy uszkodzonego pojazdu. Odszkodowanie z omawianego tytułu ma bowiem zapewnić poszkodowanemu możliwość korzystania z pojazdu zastępczego w okresie niezbędnym do naprawy uszkodzonego pojazdu a nie przez okres od uszkodzenia pojazdu do daty jego naprawy. Tym samym nieuzasadnione pozostaje twierdzenie zgodnie z którym, „skoro zatem poszkodowany nie wykonał naprawy pojazdu to brak jest podstaw do uwzględnienia jako zasadnego okresu najmu czasu oczekiwania na wypłatę odszkodowania jako warunkującego rozpoczęcie naprawy”. Nie jest przy tym prawdą twierdzenie, że wypłata odszkodowania niczego w sytuacji poszkodowanego nie zmieniła. Wprost przeciwnie fakt ten miał dla oceny sytuacji poszkodowanego decydujące znaczenie – dopiero wypłata odszkodowania umożliwiała podjęcie prac naprawczych. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w przywołanym przez pozwanego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2022 r., (sygn. akt II CSKP 524/22). Skoro Sąd Najwyższy uznał, że „celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego za rzeczywisty okres pozbawienia poszkodowanego możliwości korzystania z uszkodzonego w wypadku pojazdu, uzależnione są wyłącznie od czynników obiektywnych”, to trudno uznać subiektywną decyzję pozwanego o nieprzystąpieniu do niezwłocznej naprawy uszkodzonego pojazdu za czynnik determinujący okresu uzasadnionego najmu samochodu zastępczego. Sąd Okręgowy podziela tym samym stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym „sprawca szkody oraz odpowiadający gwarancyjnie ubezpieczyciel nie jest zobowiązany do pokrycia kosztów poniesionych przez poszkodowanego, w szczególności stanowiących konsekwencję braku jego decyzji co do podjęcia się naprawy pojazdu, jak i samego zlecenia tej czynności.” Taka sytuacja nie zaistniała jednak w przedmiotowej sprawie, jej wystąpienie miałoby miejsce tylko w przypadku gdyby poszkodowany domagał się zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego po upływie okresu niezbędnego do naprawy uszkodzonego pojazdu liczonego od daty wypłaty odszkodowania. Na koniec tej części rozważań wskazać jeszcze należy na niekonsekwencję w argumentacji pozwanego, który uznał za uzasadniony okres najmu przez czas dłuższy niż niezbędny do naprawy uszkodzonego pojazdu. Wyjaśnić również należy, że nie sposób podzielić zaprezentowanego w uzasadnieniu apelacji stanowiska wskazującego na potrzebę różnicowania skutków prawnych wypłaty odszkodowania w przypadku szkody całkowitej i częściowej.

Na koniec odnieść się należy do zagadnienia wysokości wynagrodzenia za wynajem pojazdu. Oczekując, że zostanie ono ustalony na poziomie akceptowanym w toku postępowania likwidacyjnego pozwany przywołał argumenty odwołujące się do skuteczności przedstawienia poszkodowanemu propozycji najmu pojazdu zastępczego. Zagadnienie to pozostaje jednak dla rozstrzygnięcia sprawy znacznie. Propozycja przedstawiona przez pozwanego nie mogła być uznana bowiem za skuteczną, skoro obejmowała okres co najwyżej 27 dni. Trudno było w światle całokształtu okoliczności sprawy oczekiwać od poszkodowanego, że zaakceptuje najem bezgotówkowy, który nie obejmie całego uzasadnionego okolicznościami okresu niezbędnego dla naprawienia szkody. Nie można również postawić poszkodowanemu skutecznego zarzutu, że „w żaden sposób nie zainteresował się możliwością najmu za pośrednictwem pozwanego, nie analizował propozycji w tym zakresie.” Okoliczności sprawy, w szczególności to, że propozycja najmu została złożona po upływie blisko tygodnia od uszkodzenia pojazdu oraz że w tej dacie poszkodowany korzystał z najmu, który zabezpieczał jego potrzeby, usprawiedliwiały zakwestionowane przez pozwanego zachowanie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. oraz art. 385 k.p.c. orzekł o zmianie zaskarżonego orzeczenia we wskazanej wyżej części oraz oddalił skargę apelacyjną w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu za obie instancje Sąd okręgowy orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 100 k.p.c. zasadą stosunkowego rozdzielenia tych kosztów.

Sąd Okręgowy przyjął, że powód wygrał sprawę w obu instancjach w 40 %.

W pierwszej instancji powód poniósł koszty w wysokości 4367 zł, które objęły wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3600 zł., opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. oraz opłatę od pozwu w kwocie 750 zł. Pozwany poniósł natomiast koszty w wysokości 4301,91 zł, które objęły wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 3600 zł., opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. oraz wydatki na poczet opinii biegłego w kwocie 684,91 zł.

W postępowaniu przed Sądem drugiej instancji powód poniósł koszty związane z wynagrodzeniem pełnomocnika w kwocie 1800 zł., natomiast pozwany prócz wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 1800 zł wniósł również opłatę od apelacji.

Paweł Hochman