Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Dariusz Mizera

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2022 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa (...) w B.

przeciwko Towarzystwu (...) SA z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 21 września 2022 roku, sygn. akt I C 242/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) w B. kwotę 450,00 zł ( czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 972/22

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 9 kwietnia 2021 r. powód (...) z siedzibą w B. reprezentowany przez radcę prawnego T. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 5.063,17 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował umowę najmu pojazdu zastępczego wraz z cesją oraz czas trwania najmu pojazdu zastępczego. Pozwany zakwestionował również wysokość dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego oraz podniósł, że poszkodowana nie skorzystała z oferty najmu pojazdu zastępczego z firmy wskazanej przez pozwanego i tym samym przyczyniła się do zwiększenia szkody.

Wyrokiem z dnia 21 września 2022 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa (...) z siedzibą w B.

przeciwko Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o zapłatę

1. zasądził od pozwanego Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w B. kwotę 4.168,00 zł (cztery tysiące sto sześćdziesiąt osiem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałej części;

3. zasądził od pozwanego Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w B. kwotę 2.015,00 zł (dwa tysiące piętnaście złotych) tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu (...) roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzony został należący do B. P. (1) samochód marki H. (...) nr rej. (...). Kierującym samochodem był syn poszkodowanej - B. P. (2). Sprawca zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie.

Uszkodzony pojazd został z holowany przez powoda, albowiem nie nadawał się do dalszej jazdy.

B. P. (2) użytkował pojazd marki H. (...) nr rej. (...) za pod nieobecność swojej matki i za jej zgodą; w trakcie zdarzenia wiózł swojego niepełnosprawnego brata na zajęcia rehabilitacyjne.

B. P. (1) najęła pojazd zastępczy od powoda; pojazd zastępczy był niezbędny od razu do przewożenia jej niepełnosprawnego syna na zajęcia rehabilitacyjne. Samochód zastępczy pobrał od powoda B. P. (2), natomiast samą umowę najmu podpisała B. P. (1).

Poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego S. (...), gdzie czynsz najmu za jedną dobę został ustalony zgodnie z cennikiem pojazdów zastępczych. Zgodnie z cennikiem powoda najem pojazdu zastępczego klasy C za pierwsze pięć dni wynosił 250 zł netto za dzień, zaś każdy następny dzień 150 zł netto za dzień.

Pojazd został wynajęty bez ograniczeń, w szczególności co do limitu kilometrów i nie pobrana została żadna kaucja.

Poszkodowana B. P. (1) zawarła również z powodem umowę cesji wierzytelności w zakresie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego i holowania związanych ze zdarzeniem z dnia (...) r.

Poszkodowana korzystała z pojazdu zastępczego od dnia (...) r. do dnia 13 września 2018 r. po wypłacie jej odszkodowania przez pozwanego.

Zarówno pojazd uszkodzony jaki i pojazd zastępczy wykorzystywany był przez poszkodowaną do swoich potrzeb i do dojazdu do pracy. Poszkodowana nie posiadała
w tamtym czasie innego pojazdu mechanicznego.

Po zakończeniu najmu pojazdu zastępczego powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 7.570,80 zł, na którą składały się: kwota 1.537,50 zł brutto za 5 dni najmu pojazdu zastępczego po 250 zł netto za dobę, kwota 5.350,50 zł brutto za 29 dni najmu pojazdu zastępczego po 150 zł netto za dobę , kwota 98,40 zł brutto za wydanie pojazdu zastępczego, kwota 98,40 zł brutto za przyjęcie pojazdu zastępczego, kwota 486,00 zł brutto za usługę pomocy drogowej.

W toku likwidacji szkody pozwany przyznał na rzecz poszkodowanej kwotę 3.206,00 zł brutto, w tym kwotę 486 zł brutto z tytułu holowania pojazdu i kwotę 2.720 zł brutto z tytułu zwrotu kosztów pojazdu zastępczego przy przyjęciu stawki dobowej najmu na kwotę 80 zł brutto.

Poszkodowana otrzymał wiadomość e-mail od ubezpieczyciela z informacją
o akceptowanych przez pozwanego cenach netto aut zastępczych.

Poszkodowana nie rozważała najmu innego pojazdu zastępczego z uwagi na jej sytuację rodzinną. Nie chciała zmieniać pojazdu zastępczego, bo już miała najęty samochód zastępczy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości ani rzetelności ich sporządzenia nie kwestionowała żadna ze stron. Podstawę ustalenia stanu faktycznego stanowił także dowód z przesłuchania świadków B. P. (1) - poszkodowanej, która sprzedała wierzytelność na rzecz powoda oraz i jej syna B. P. (2), który uczestniczył w zdarzeniu z dnia (...) r. Świadkowie w jasny i precyzyjny sposób wskazali przebieg zdarzenia i likwidacji szkody oraz okoliczności związane ze skorzystaniem z oferty najmu pojazdu zastępczego od powoda. Zeznania świadków są nadto potwierdzone pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Mając takie ustalenia Sad zważył, iż powództwo było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Sąd przypomniał, iż w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie zasady odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody statuowane w przepisie art. 436 k.c., oraz - w związku z objęciem odpowiedzialności posiadacza pojazdu obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej - przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. 2019, poz. 2214 ze zm.). W kwestii zakresu szkody i odszkodowania obowiązują reguły wyrażone w przepisach art. 361 §2 k.c. oraz art. 363 k.c. Zgodnie z art. 361 §1 k.c. powód może domagać się odszkodowania od strony pozwanej wynikającego z normalnych następstw działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, pod warunkiem, że wykaże rozmiar szkody oraz wykaże istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą
a zdarzeniem ją wywołującym. Zgodnie z ciężarem dowodu to powód winien wykazać rodzaj i rozmiar szkody, jej wartość oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą.

Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).

Zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z umowy ubezpieczenia przejmuje obowiązki sprawcy wypadku. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie może wykraczać poza granice odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, ale również nie może być mniejsza niż wynikła na skutek ruchu pojazdu mechanicznego szkoda.

Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych oraz art.822 §4 k.c.).

W przedmiotowej sprawie bezspornym był fakt zaistnienia zdarzenia komunikacyjnego z dnia (...) roku, w wyniku którego uszkodzeniu uległ należący do B. P. (1) samochód marki H. (...) nr rej. (...). Do zdarzenia drogowego doszło z winy osoby ubezpieczonej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych
w pozwanym towarzystwie. Przedmiotem sporu nie była zatem zasada odpowiedzialności pozwanego za przedmiotową szkodę.

Pozwany nie kwestionował także uprawnienia poszkodowanej do wynajęcia pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody jak również nie kwestionował czasu trwania najmu. Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie stanowiła ostatecznie de facto okoliczność nieskorzystania przez poszkodowanego z oferty pozwanego w zakresie najmu pojazdu zastępczego.

Sąd I instancji wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 17 listopada 2011 roku w sprawie III CZP 5/11 (opubl. OSNC 2012/3/28), nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c., art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c.). Na ubezpieczycielu ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. W tożsamy sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 lutego 2019 roku w sprawie III CZP 84/18 (opubl. OSNC 2020/1/6) akcentując, że w ramach tego obowiązku powinnością poszkodowanego, jako wierzyciela, jest lojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody przez ograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela, a nie zbędne powiększanie wysokości szkody. Brak podjęcia takich działań mimo, że leżały w zakresie możliwości poszkodowanego, nie może zwiększać odszkodowania należnego od ubezpieczyciela zobowiązanego do naprawienia szkody. W tym zakresie należy proporcjonalnie wyważyć interesy poszkodowanego i ubezpieczyciela kierując się standardem rozsądnie myślącej osoby, która określone zachowanie uznałaby za celowe, konieczne
i racjonalne ekonomicznie. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku w sprawie III CZP 20/17 (opubl. OSNC 2018/6/56), wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd wskazał, że poszkodowana wprawdzie została e-mailowo poinformowana o możliwości najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego towarzystwa, jednakże pozwany nie przedstawił żadnej konkretnej oferty najmu tego pojazdu; jedynie wskazał akceptowane stawki najmu takiego pojazdu. Dodatkowo w trakcie zgłaszania szkody poszkodowana już korzystała z najmu pojazdu zastępczego i pozwany miał możliwość skonkretyzowania możliwości najmu pojazdu zastępczego na konkurencyjnych warunkach z czego nie skorzystał; obecnie natomiast przerzuca całą odpowiedzialność w zakresie przebiegu procesu likwidacji na poszkodowaną, zarzucając jej nielojalne postępowanie na etapie likwidacji szkody i nieograniczanie zakresu świadczenia odszkodowawczego ubezpieczyciela.

Pozwany miał pełną świadomość, że poszkodowana wynajęła samochód zastępczy
u podmiotu trzeciego. Pomimo tej wiedzy nie przedsięwziął żadnych działań, aby zweryfikować stawki powoda, czy też przedstawić poszkodowanej konkretnej oferty najmu pojazdu o warunkach tożsamych do umowy zawarta z powodem, a także oferty najmu pojazdu zastępczego za cenę 80 zł brutto i warunków takiego najmu.

W ocenie Sądu działania pozwanego, będącego profesjonalistą, należy postrzegać w kategoriach milczącej akceptacji warunków umowy najmu zawartej pomiędzy powodem a poszkodowaną. Nie istniały bowiem żadne obiektywne przeszkody, aby pozwany zwrócił się do powoda o przesłanie przedmiotowych umów, a następnie, aby dokonał weryfikacji ich postanowień.

Należy zwrócić uwagę, że zawarta przez powoda i poszkodowaną umowa najmu pojazdu zastępczego była korzystna dla najemcy, gdyż nie przewidywała limitu przebiegu kilometrów, kaucji, jak również udziału własnego w szkodzie częściowej i całkowitej.

Reasumując tę część rozważań Sąd uznał, że powód był uprawniony do przyjęcia stawki dobowej na wskazanym poziomie tj. odpowiednio 250,00 zł netto za pierwsze 5 dni najmu i 150 zł netto za kolejne dni najmu. Stawki te nie były przy tym ostatecznie w sprawie przez pozwanego kwestionowane jak i nie była kwestionowana sama długość najmu, albowiem sam pozwany przyjął w swojej decyzji z dnia 26 września 2018 r. również 34 dób najmu (k. 13).

Wobec udokumentowania przez powoda kosztów wynikających z najmu pojazdu zastępczego należy uznać zarówno wysokość czynszu najmu jak i czas najmu pojazdu zastępczego za uzasadnione. Obowiązek pozwanego pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego wynika również z wytycznych Komisji Nadzoru Finansowego. Zgodnie
z rekomendacją (...) z dnia 1 grudnia 2009 r. poszkodowany może żądać pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego za okres, w którym nie było możliwe korzystanie z pojazdu, który uległ uszkodzeniu. Okres najmu winien być uzasadniony. Długość tego okresu warunkowana jest lojalnym zachowaniem się poszkodowanego wobec ubezpieczyciela. W toku sporu ustalono, że zachodziła konieczność wynajmu samochodu zastępczego, bowiem samochód uszkodzony w wyniku wypadku komunikacyjnego był samochodem z którego poszkodowana korzystała do dojazdu do pracy. W rozpoznawanym sporze brak podstaw do uznania, że do zwiększenia rozmiarów szkody przyczyniło się działalnie poszkodowanej. W ocenie Sądu za usprawiedliwione należy uznać korzystanie z pojazdu zastępczego w okresie, w którym wystawiano fakturę za najem. Sytuacja, gdy doszło do poniesienia przez poszkodowaną wydatków na uzyskanie pojazdu zastępczego w okresie remontu uszkodzonego pojazdu albo przez okres niezbędny do nabycia nowego pojazdu stanowi wydatki poniesione w następstwie zdarzenia szkodzącego, które by nie powstały bez tego zdarzenia, prowadzące do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego, czyli straty (art.361§2k.c.).

W piśmiennictwie przeważa stanowisko, że muszą to być wydatki zmierzające do wyłączenia lub ograniczenia szkody i niewątpliwie są nimi koszty wynajmu pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, ponieważ zapobiegają utracie określonych dochodów (art. 361 § 2 k.c.) Szkodę stanowią również konieczne wydatki związane ze zdarzeniem szkodzącym. Przy takim ujęciu, stratą w rozumieniu art. 361 §2 k.c. są objęte także wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. Zwrotowi mogą podlegać tylko wydatki rzeczywiście poniesione na taki najem.

Sąd oddalił natomiast powództwo w zakresie naliczonych przez powoda należności za podstawienie i odbiór pojazdu zastępczego; czynności te zostały przeprowadzone w firmie powoda, a nadto nie była przekazana synowi poszkodowanej, który odbierał pojazd zastępczy, że takie stawki są przewidziane w cenniku i jaka jest ich wysokość.

Reasumując Sąd uznał, że powód, jako nabywca wierzytelności, mógł się skutecznie domagać uzupełniającego odszkodowania dochodzonego pozwem.

Podstawę żądania odsetkowego powoda stanowi przepis art. 481 §1 k.c. w myśl którego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Z tych względów Sąd uwzględnił również roszczenie w zakresie odsetek, w tym skapitalizowanych przez powoda odsetek.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w oparciu o art. 100 k.p.c.

Koszty poniesione przez powoda obejmowały: opłatę sądową od pozwu - 400 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa - 17 zł, koszty zastępstwa radcy prawnego w kwocie 1.800 zł - § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych - łącznie 2.217 zł. Po stronie pozwanej na koszty złożyły się: kwota 1.800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego określona w oparciu o przepis §2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za

czynności adwokackie (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. Nr 1800) oraz kwota 17 zł tytułem kosztów opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa; łącznie 1.817 zł.

Łącznie koszty procesu obu stron wyniosły 4.034 zł.

Powód przegrał proces w 5 % (4.834,08/5.063,17 x 100%), a zatem powinien pokryć koszty procesu w tym zakresie, a zatem w wysokości ~ 202 zł (4.034 * 5%). Ponieważ powód poniósł koszty procesu w wysokości 2.217 zł Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 2015 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Z tych względów, orzeczono jak w sentencji.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany zaskarżając wyrok w części tj.
w zakresie:

a. punktu 1 - w całości;

b. punktu 3 - w całości;

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, a mianowicie

a. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewszechstronną, wybiórczą i fragmentaryczną ocenę materiału dowodowego, co skutkowało dowolną oceną dowodów i pominięciem okoliczności mających istotne znaczenie lub nienadaniem im odpowiedniej wagi,
w szczególności poprzez:

i. uznanie, że pozwany nie wykazał złożenia poszkodowanemu oferty najmu pojazdu zastępczego, z której poszkodowany - należycie współpracujący z dłużnikiem
w wykonaniu zobowiązania - winien był skorzystać i która to oferta winna wyznaczać stawkę dobową na podstawie której Sąd zasądzi odszkodowanie;

ii. pominięcie faktu, że poszkodowany mimo przedstawienia propozycji najmu w chwili zgłoszenia szkody pozwanemu nie zwrócił się do pozwanego o możliwość wynajęcia pojazdu od pozwanego ani nie poinformował pozwanej o przyczynach, dla których nie chce skorzystać z pojazdu zastępczego za stawkę znacznie niższą aniżeli oferuje powód, co uniemożliwiło prawidłową likwidację szkody i przyczyniło się do zwiększenia jej rozmiarów;

2. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

a) art. 361 § 2 k.c., art. 805 k.c. oraz art. 824(1) § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię,
a w konsekwencji zasądzenie odszkodowania przekraczającego wysokość poniesionej szkody, co w odniesieniu do całokształtu zebranego materiału dowodowego nie było uzasadnione i stanowi kwotę nieadekwatną do wysokości poniesionej szkody albowiem przyjęcie, że różnica czynszu najmu pojazdu zastępczego z jakiego korzysta poszkodowany względem stawek czynszu zaoferowanych przez likwidującego szkodę ubezpieczyciela stanowi szkodę nie pozostającą w adekwatnym związku przyczynowym z kolizją za skutki której odpowiedzialność ponosi pozwany;

b) art. 361 § 1 k.c. w zw. żart. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - poprzez błędną wykładnię i nieuwzględnienie przez Sąd I instancji, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynika, a decyzja poszkodowanego o wynajęciu pojazdu za dobową stawkę najmu znacznie wyższą aniżeli zaoferowana przez pozwanego, przyczyniła się jedynie do zwiększenia szkody, i jako taka nie powinna obciążać pozwanego albowiem osoba uczestnicząca w zdarzeniu objętym ubezpieczeniem obowiązkowym (w tym również poszkodowany) obowiązana jest do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody;

Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ponadto wnosił o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty na podstawie art. 98 § 11 k.p.c.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jest bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne czyniąc je podstawą swojego rozstrzygnięcia.

Skarżący w pierwszej kolejności podkreśla, iż Sąd bezzasadnie przyjął, że pozwany złożył poszkodowanemu ofertę wynajmu pojazdu na korzystniejszych warunkach. Sąd właściwie podzielił stanowisko powoda, iż pozwany nie złożył poszkodowanemu skutecznej propozycji najmu pojazdu zastępczego. W rozmowie telefonicznej, pracownica powoda, zgłaszająca szkodę w imieniu poszkodowanej, poinformowała konsultanta pozwanego, iż poszkodowana wynajmuje pojazd zastępczy od powoda. W takiej sytuacji należy przyjąć, iż nie jest wystarczające aby ubezpieczyciel chcąc zwolnić się od odpowiedzialności poinformował poszkodowanego o stawkach najmu pojazdu które akceptuje. Informacje przedstawione poszkodowanej przez pozwanego posiadały walor abstrakcyjny, który nie konkretyzował umowy najmu w danym stanie faktycznym, nie wskazując warunków najmu, marki wynajmowanego pojazdu, terminu jego podstawienia. Co więcej, pozwany pomija ograniczenia istniejące
w warunkach najmu pojazdu zastępczego z wypożyczalni z nim współpracującej, zwłaszcza w kontekście załączonych umów do pisma pozwanego z dnia 8 grudnia 202Ir., w których zniesienie udziału w szkodzie wynajmowanego pojazdu wynosi kwotę 20 zł brutto dziennie lub pomiędzy kwotą 1.000 zł, a 1.500 zł za cały okres najmu.

W orzecznictwie ukształtowanym na gruncie wykładni art. 354 k.c. przyjmuje się, że zarówno dłużnik jak i wierzyciel obowiązany jest zwracać uwagę na uzasadniony interes drugiej strony i nie czynić nic takiego, co by wykonywanie zobowiązania komplikowało, hamowało lub utrudniało. Ten negatywny obowiązek spoczywa na wierzycielu zawsze. Pozytywnego natomiast działania wymagać należy od wierzyciela jedynie w sytuacji, gdy wynika to
z właściwości świadczenia lub umowy. Obowiązek współdziałania wierzyciela wynikający z art. 354 § 2 k.c. jest ściśle i nierozerwalnie związany z wynikającym z art. 354 § 1 k.c. obowiązkiem prawidłowego wykonania zobowiązania przez dłużnika, a to oznacza, że nie można mówić o współdziałaniu wierzyciela, jeśli dłużnik nie jest gotowy do jego wykonania lub wręcz nie chce go wykonać. Współdziałanie lub jego brak ma zatem znaczenie tylko wtedy, gdy umożliwia lub przynajmniej ułatwia wykonanie zobowiązania przez dłużnika. W innym przypadku brak jest związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy brakiem współdziałania przez wierzyciela a niewykonaniem zobowiązania przez dłużnika (uzasadnienie wyroku SN z dnia 25.02.2015r., IV CSK 297/14, LEX nr 1663826).

W tym kontekście należy wskazać, iż pozwany nie złożył poszkodowanemu wiarygodnej, rzeczywistej, skonkretyzowanej informacji albo oferty najmu pojazdu zastępczego, która obligowałaby poszkodowanego do skorzystania z niej. Obowiązek pozwanego złożenia poszkodowanemu szczegółowej oferty wynikał m.in. z faktu poinformowania przez poszkodowanego o najmie pojazdu zastępczego od powoda. Pomimo takiego stanowiska poszkodowanego, stanowiącego niewątpliwie oświadczenie o zapotrzebowaniu na pojazd zastępczy, pozwany nawet nie podjął próby zorganizowania najmu z wypożyczalni rzekomo współpracującej, nawet nie przedstawiając warunków takiego najmu (szczególnie ewentualnych ograniczeń w najmie). Takie zachowanie pozwanego, potwierdza, iż informacja o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego miała na celu jedynie ograniczenie odpowiedzialności pozwanego, za którą nie stała ani wola, ani możliwość zorganizowania poszkodowanemu najmu z wypożyczalni współpracującej. Informacje przedstawione poszkodowanemu przez pozwanego miały walor abstrakcyjny, który nie konkretyzował umowy najmu w danym stanie faktycznym, nie wskazując warunków najmu, a szczególnie ograniczeń, co do korzystania z przedmiotu najmu.

Nie sposób zatem uznać, że poszkodowany, związany już umową najmu pojazdu zastępczego, której warunki spełniały jego oczekiwania, miał obowiązek podejmowania kolejnych kroków w celu ustalenia warunków najmu pojazdu u ubezpieczyciela,
a przedstawiona przez pozwanego propozycja w istocie nie dawała żadnej realnej możliwości oceny jej atrakcyjności w porównaniu z umową zawartą z powodem.

Wobec powyższego nie ma podstaw do przyjęcia, że propozycja ubezpieczyciela była jednoznaczna i wystarczająco konkretna, gdyż - poza wskazaniem górnej granicy dziennej stawki najmu pojazdu zastępczego danej klasy - nie określała żadnych innych warunków czy ograniczeń.

W konsekwencji za nietrafne uznać należy stwierdzenie, że wybór przez poszkodowanego oferty powoda stanowi o nieuzasadnionym zwiększeniu szkody, zwłaszcza że przyjęta w umowie stawka dzienna najmu pojazdu mieściła się w granicach stawek rynkowych dla danej klasy pojazdu w określonym czasokresie.

Pozwany w odpowiedzi na pozew nie kwestionował, że na lokalnym rynku występują stawki w wysokości dochodzonej przez powoda, a tym samym przyznał, że stawki te są stawkami rynkowymi co zresztą wprost wynika z pisma procesowego. /k. 58/.

Reasumując nie doszło w sprawie do naruszenia zarzucanych przepisów prawa procesowego i materialnego a co za tym udział złożona apelacja podlega oddaleniu, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono jak w pkt 2 a to na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§ 1 k.p.c.

Dariusz Mizera