Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	Sędzia Paweł Hochman

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. W.

przeciwko S. W. (1)

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 30 sierpnia 2023 r. sygn. akt III RC 415/22

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1 (pierwszym) i 2 (drugim) sentencji w ten tylko sposób, że zasądzone w punkcie 1 (pierwszym) alimenty w kwocie po 1.200 złotych miesięcznie podwyższa do kwoty po 1.500,00 (jeden tysiąc pięćset) złotych miesięcznie, a w pozostałej części oddala powództwo;

2.  oddala apelację w pozostałej części.

Paweł Hochman

Sygn. akt II Ca 1005/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 grudnia 2022 roku Z. W. wniosła o podwyższenie alimentów zasądzonych na jej rzecz od ojca S. W. (1) z kwoty po 1.000 zł miesięcznie do kwoty 2.900 zł miesięcznie począwszy od daty złożenia pozwu.

W uzasadnieniu wskazała, iż z uwagi na wzrost uzasadnionych potrzeb powódki związanych z kontynuowaniem nauki na studiach w innym mieście konieczne stało się wniesienie pozwu z żądaniem podwyższenia alimentów.

W odpowiedzi na pozew, złożonej w dniu 28 lutego 2023 roku, pozwany S. W. (1), wniósł o oddalenie powództwa w całości, obniżenie alimentów do kwoty 800,00 zł oraz o zwolnienie z kosztów sądowych.

Uzasadniając swoje stanowisko, pozwany podniósł, iż nie uznaje żądania pozwu, gdyż jego sytuacja materialna i zdrowotna nie pozwala na zwiększenie świadczeń alimentacyjnych.

W dniu 30 sierpnia 2023 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim wydał wyrok w którym:

1. podwyższył alimenty zasądzone od S. W. (1) na rzecz Z. W. wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 14 czerwca 2017 roku w sprawie I C 1534/14 z kwoty po 1.000 złotych miesięcznie do kwoty po 1.200 złotych miesięcznie, poczynając od 7 grudnia 2022 roku, pozostałe warunki płatności pozostawiając bez zmian, z tym, że płatne do rąk powódki Z. W.;

2. oddalił powództwo powódki w pozostałej części;

3. oddalił powództwo pozwanego;

4. zniósł wzajemnie koszty pomiędzy stronami;

5. nie obciąża pozwanego opłatą sądową od zasądzonej części powództwa;

6. wyrokowi w punkcie pierwszym nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 14 czerwca 2017 roku w sprawie o sygn. akt I C 1534/14 rozwiązał przez rozwód S. W. (1) i D. W..

W przedmiotowym wyroku Sąd zobowiązał oboje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletniej Z. W. i w związku z tym zasądził od S. W. (1) na rzecz córki alimenty w wysokości 1.000 zł miesięcznie, poczynając od uprawomocnienia się wyroku, płatne do rąk D. W. jako ustawowej przedstawicielki małoletniej z góry do 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchylenia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

W dniu 17 maja 2019 roku S. W. (1) wniósł pozew o obniżenie alimentów z kwoty 1.000 zł miesięcznie do kwoty 400 zł miesięcznie, zaś pozwana Z. W. reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową D. W. w odpowiedzi na pozew z dnia 4 listopada 2019 roku wniosła pozew wzajemny o podwyższenie alimentów z kwoty 1.000 zł do kwoty 2.000 zł. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim, wyrokiem z dnia 23 lipca 2020 roku w sprawie o sygn. akt III RC 159/19, oddalił powództwo oraz oddalił powództwo wzajemne. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 28 stycznia 2021 roku oddalił apelację od ww. wyroku.

W chwili wydania ww. wyroku sytuacja stron była następująca: S. W. (1) zamieszkiwał wraz ze swoją partnerką oraz ich wspólną 4-letnią córką, cierpiał na chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych. Powód prowadził działalność gospodarczą PHU (...) związaną z doradztwem w zakresie informatyki. S. W. (2) nie posiadał wówczas zatrudnienia, gdyż w dniu 17 stycznia 2019 roku Jednostka Wojskowa N. rozwiązała z nim umowę o pracę. Powód, posiadał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do dnia 9.06.2021 r. oraz o częściowej niezdolności powoda do pracy do dnia 31.10.2019 r. i miał przyznane miesięczne świadczenie w wysokości 1.666,62 zł. Działalność gospodarcza, którą prowadził wykazała wówczas straty. Zeznanie podatkowe powoda za rok 2019 wykazało, iż powód osiągnął dochód w wysokości 1.860,12 zł.

Z. W. była wówczas uczennica trzeciej klasy II Liceum Ogólnokształcącego o profilu menadżerskim. Pozostawała pod opieką ortodonty oraz psychologa. Małoletnia doraźnie uczęszczała na korepetycje. W ramach rehabilitacji korzystała z pływalni oraz uczęszczała na zajęcia wokalne.

Z. W. ma obecnie 21 lat, studiuje w trybie stacjonarnym na kierunku (...) na Uniwersytecie im. A. M. w P.. Wynajmuje pokój w poznaniu za kwotę 1.200 zł miesięcznie, do domu rodzinnego przyjeżdża raz na miesiąc – bilet w jedną stronę kosztuje 33 złote. Z. W. ma zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy, leczy się ginekologicznie – jedna wizyta to koszt 200 zł (chodzi dwa lub więcej razy w roku), koszt leków - 20 zł. Powódka uczęszcza na psychoterapię – cztery razy w miesiącu, jedna wizyta to koszt 150 zł.

Matka powódki jest księgową i uzyskuje wynagrodzenie w wysokości 5.000 zł i przelewa córce kwotę 1.300 zł miesięcznie, daje jej także środki finansowe na lekarstwa i inne dodatkowe potrzeby.

Z. W. w 2022 roku nie uzyskała dochodu.

Z. W. i S. W. (1) nie utrzymują ze sobą kontaktu od 2016 roku.

S. W. (1) ma troje dzieci, z byłą żoną dwoje, najstarsza córka jest samodzielna ma 32 lata, powódkę i z obecnego związku posiada dziecko w wieku 6 lat. Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerką, która pracuje w (...) w T. i uzyskuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie ok 3.000 zł. Prowadzi jednoosobową działalność od grudnia 2002 roku, zajmuje się instalowaniem monitoringów, instalacji elektrycznej w domach. Roczny dochód za 2022 roku to około 17.124 zł. Ma problemy zdrowotne, ma dwie endoprotezy, wykrzywiona dolną partię kręgosłupa. Leczy się na nadciśnienie tętnicze. Jest współwłaścicielem domu w S.. Posiada samochód M. (...) w leasingu, raty wynoszą 850 złotych. S. W. (1) ma kredyt obrotowy na firmę. Odziedziczył mieszkanie po mamie w październiku 2022 roku za 190.000 złotych o powierzchni 46 metrów kwadratowych. Pieniądze z mieszkania zostały przeznaczone na dom w którym obecnie mieszka. Działka w S. została kupiona w połowie przez partnerkę pozwanego i w połowie przez matkę pozwanego.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dowody, które są spójne i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd zważył, co następuje.

Obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, zgodnie z art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obciąża rodziców tego dziecka. Rodzice dziecka są więc obowiązani wspólnie do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb dziecka, przy czym obowiązek ten ciąży również na tym z rodziców, z którym dziecko na co dzień przebywa. Z ww. przepisu wynika, że obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka trwa do czasu uzyskania przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania. Nie budzi wątpliwości, że każde dziecko musi mieć zapewnione: podstawowe warunki egzystencji w postaci mieszkania, wyżywienia, stosowną do wieku odzież, środki ochrony zdrowia.

Zakres świadczeń alimentacyjnych reguluje natomiast art. 135 § 1 k.r.o., zgodnie z którym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz z drugiej strony od finansowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przepis art. 135 § 1 k.r.o. wskazuje więc, iż każdorazowo zakres świadczeń alimentacyjnych ograniczony jest z jednej strony usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego, a z drugiej strony możliwościami zarobkowymi zobowiązanego. Innymi słowy kwota zasądzonych alimentów nie może przekraczać usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej, ani też nie może przekraczać możliwości osób zobowiązanych.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. można żądać zmiany wysokości zasądzonych alimentów

w przypadku zmiany stosunków między stronami. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie się, zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga odpowiedniego skorygowania. Wynika z tego, że rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 k.r.o. wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty po raz ostatni ze stanem istniejącym w dacie orzekania o podwyższeniu.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż wysokość alimentów należnych od pozwanego S. W. (1) na rzecz jego córki Z. W. ustalona została po raz pierwszy w wyroku rozwodowym w 2017 roku. Następnie w 2020 roku Sąd oddalił powództwo o obniżenie alimentów jak i powództwo wzajemne o podwyższenie alimentów. Zdaniem Sądu, bez wątpienia w tym okresie wzrosły usprawiedliwione potrzeby powódki, gdyż w chwili wyrokowania powódka była jeszcze osobą małoletnią, uczęszczała do szkoły, mieszkała ze swoją matką. Obecnie zaś ma 20 lat i studiuje w innym mieście, co wiąże się z dodatkowymi kosztami w tym m.in. kosztami najmu pokoju. Nie bez znaczenia jest także okoliczność, iż w tym okresie nastąpił spadek wartości nabywczej pieniądza, a powódka mimo uzyskania pełnoletności kontynuuje naukę w trybie stacjonarnym, co niewątpliwie utrudnia podjęcie zatrudnienia. Skoro powódka nadal się uczy powinna mieć zapewnione odpowiednie warunki do zdobywania wiedzy i zawodu. Nie ulega wątpliwości, iż pełnoletnie dziecko ma prawo do alimentów ze strony rodziców, gdy nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Samo osiągnięcie pełnoletności przez dziecko nie stanowi automatycznej przesłanki ustania obowiązku alimentacyjnego jego rodziców bądź jego obniżenia. W rezultacie uwzględniając więc wskazane powyżej okoliczności, a przede wszystkim wzrost usprawiedliwionych potrzeb powódki, Sąd uznał za uzasadnione ponowne określenie wysokości należnych od pozwanego S. W. (1) alimentów i podwyższenie ich z kwoty po 1.000 złotych miesięcznie do kwoty po 1.200 złotych miesięcznie. Sąd przyjął, iż udział pozwanego w ponoszeniu kosztów utrzymania powódki winien wynosić obecnie kwotę 1.200 złotych, co odpowiada to usprawiedliwionym potrzebom Z. W.. Zdaniem Sądu kwota zasądzonych alimentów pozostaje również w granicach jego możliwości zarobkowych. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą, ma na utrzymaniu córkę w wieku sześciu lat. S. W. (1) mieszka wraz z obecną partnerką, która również pracuje, zatem koszty utrzymania gospodarstwa domowego mogą dzielić. Ponadto, pozwany posiada także majątek w postaci nieruchomości. Oczywiście Sąd miał na uwadze, iż pozwany jest po zabiegach operacyjnych, ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, nie mniej jednak powyższe nie powoduje, iż pozwany nie może łożyć na utrzymanie swojej córki więcej niż dotychczasowe 1.000 zł.

Konkludując Sąd meritii wyjaśnił, że żądanie Z. W. podwyższenia alimentów na jej rzecz zostało poparte dowodami wskazującymi na to, iż od ostatniego orzekania o alimenty wzrosły koszty związane z jej utrzymaniem, ale nie był to wzrost uzasadniający podwyższenia alimentów do kwoty żądanej pozwem. Dlatego też Sąd, w pozostałym zakresie powództwo oddalił jako zbyt wygórowane. Powódka żądała podwyższenia kwoty alimentów do kwoty 2.900 zł miesięcznie podnosząc, że jej miesięczny koszt utrzymania wynosi 4.500 zł. Jednakże, biorąc pod rozwagę okoliczności sprawy, w tym sytuacje rodzinną i majątkową pozwanego, Sąd uznał, iż zasądzone alimenty w kwocie 1.200 zł są wystarczające. Po pierwsze należy wskazać, iż powódka, z uwagi na kontynuowanie nauki i braku usamodzielnienia się ma prawo oczekiwać, iż rodzice zapewnią jej podstawowe potrzeby życiowe. Zatem, matka przelewa jej środki finansowe potrzebne na utrzymanie i ojciec przekazuje alimenty. Nie mniej jednak nie może być tak, że pozwany będzie zobowiązany do pokrywania wszystkich potrzeb i życzeń powódki, w tym np. utrzymanie kota. Powódka jest osobą dorosłą, więc jeśli zdecydowała się na posiadania zwierzęcia, musiała liczyć się z kosztami jego utrzymania. Odnosząc się także do twierdzenia pozwu, iż pozwany winien być w większym zakresie zobowiązany do alimentacji niż matka należy stwierdzić, iż powyższe straciło na aktualności. Oczywistym jest, iż wcześniej z uwagi na spełnianie przez pozwanego w mniejszym zakresie obowiązku alimentacyjnego w drodze osobistych starań, winien w większym zakresie niż matka spełniać swój obowiązek alimentacyjny. Nie mniej jednak wskazać należy, iż zakres osobistych starań w utrzymanie i wychowanie dziecka ma obecnie mniejsze znaczenie i zakres niż w okresie wcześniejszym, gdy powódka była małoletnim dzieckiem.

Z tych względów orzeczono jak w punkcie pierwszym wyroku z mocy art. 138 w związku z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. W pozostałej części powództwo sąd oddalił uznając je za nieuzasadnione i zbyt wygórowane, o czym orzekł w punkcie drugim wyroku.

Odnosząc się natomiast do powództwa wzajemnego o obniżenie alimentów, Sąd uznał, że nie zasługiwało ono na uwzględnienie, o czym orzekł w punkcie trzecim wyroku. Zdaniem Sądu, sytuacja majątkowa S. W. (1) pozwala mu na płacenie alimentów wysokości zasądzonej niniejszym wyrokiem na rzecz córki Z. W.. Nie ma bowiem podstaw do obniżenia alimentów do kwoty tak niskiej, powódka dorasta i pozwany powinien łożyć na jej utrzymanie adekwatnie do jej potrzeb.

Na koniec Sąd wyjaśnił, że na podstawie art. 100 k.p.c., wzajemnie zniósł koszty między stronami, o czym orzekł w punkcie czwartym wyroku. W punkcie piątym wyroku, na podstawie art. 102 k.p.c., odstąpił od obciążania pozwanego obowiązkiem zwrotu opłaty sądowej od zasądzonej części powództwa na rzecz Skarbu Państwa.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka.

Reprezentująca ją matka D. W., zaskarżyła wyrok w części w jakiej Sąd oddalił powództwo, tj. co do kwoty po 500 złotych miesięcznie.

Powyższemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie art. 135 § 1 k.r.o. poprzez jego błędną wykładnię, a polegającą na:

a) nieokreślenie przy ustaleniu wysokości świadczeń alimentacyjnych, do których zobowiązany jest pozwany, wysokości uzasadnionych potrzeb powódki, które kształtują się co najmniej na poziomie 3.600 zł miesięcznie, co skutkowało błędnym ustaleniem wysokości alimentów,

b) nieustaleniu wysokości możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, które biorąc pod uwagę opinię biegłego ortopedy, a także poziom życia pozwanego, przy przyjęciu, że stać go na spłatę kredytów przewyższających jego dochód, kształtują się na dużo wyższym poziomie niż wskazywał pozwany,

c) pominięciu zasady równej stopy życiowej rodzica i dziecka,

d) pominięcie przy ocenie możliwości zarobkowych matki małoletniej powódki, konieczności ponoszenia opłat związanych z remontem domu oraz konieczności dokonania spłaty pozwanego w wyniku podziału majątku.

2. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego oraz zaniechanie wszechstronnej analizy materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie, a polegające na:

a) pominięciu okoliczności, że pozwany mimo chorób, jest osobą całkowicie zdolną do wykonywania pracy zarobkowej,

b) pominięciu przy ustalaniu wysokości alimentów dowodu z zestawienia miesięcznych kosztów utrzymania powódki, a przede wszystkim kosztów związanych z leczeniem chorób przewlekłych (zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy) i terapią psychologiczną

c) pominięciu okoliczności, że pozwany nie utrzymuje żadnych kontaktów z córką i w żaden sposób poza alimentami nie przyczynia się do zaspokojenia jej podstawowych potrzeb,

d) błędne przyjęcie, że zasądzona kwota alimentów w wysokości 1.200 zł miesięcznie odpowiada usprawiedliwionym potrzebom córki oraz mieści się w granicach możliwości zarobkowych pozwanego.

W oparciu o powyższe wniósł o:

1. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów, tj. postanowienia Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 8 września 2023 r. w sprawie o podział majątku wspólnego pomiędzy pozwanym a D. W. - matką powódki, na okoliczność

wysokości zasądzonej od D. W. na rzecz S. W. (1) spłaty oraz na okoliczność zmniejszenia możliwości matki powódki w partycypowaniu w kosztach utrzymania Z. W., a także na okoliczność zwiększenia możliwości finansowych pozwanego,

2. zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki alimentów po 1.700 zł miesięcznie, tj. dodatkowo 500 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie.

Sad Okręgowy zważył co następuje. Apelacja zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zgłoszonego w skardze apelacyjnej zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy wyjaśnia, że wskazane w apelacji okoliczności: to iż pozwany, jest osobą zdolną do wykonywania pracy zarobkowej oraz nie utrzymuje żadnych kontaktów z córką i w żaden sposób poza alimentami nie przyczynia się do zaspokojenia jej podstawowych potrzeb, natomiast powódka ponosi wydatki związane z leczeniem chorób przewlekłych (zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy) i terapią psychologiczną, zostały uwzględnione w przyjętym jako podstawa rozstrzygnięcia stanie faktycznym. Z uwagi na powyższe trudno zrozumieć dlaczego skarżąca odwołuje się do powyższych faktów wskazując na nieprawidłową ocenę dowodów przeprowadzonych przed Sądem pierwszej instancji. Trudno również wiązać z zastosowaniem powołanego wyżej przepisu art. 233 § 1 k.p.c. ustalenia wysokości alimentów na poziomie 1.200 zł miesięcznie. Wysokość alimentów determinuje treść normy art. 135 k.p.c. a precyzyjnie rzecz ujmując jej subsumpcja w ustalonym na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego stanie faktycznym.

W wniesionej skardze apelacyjnej skarżąca wniosła o przeprowadzenie dowodu z dokumentu: postanowienia Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 8 września 2023 r. w sprawie o podział majątku wspólnego pomiędzy pozwanym a D. W. - matką powódki. Sąd Okręgowy odnotowując powyższą okoliczność wyjaśnia, że nie wpływa ona na zmianę orzeczenia o wysokości alimentów. Jak wynika z niezakwestionowanego oświadczenia pozwanego powyższe orzeczenie nie jest prawomocne, tak więc orzeczony w nim obowiązek spłaty przez D. W. S. W. (1) jeszcze nie zaistniał. Ponadto D. W. zakwestionowała powyższe orzeczenie poddając je kontroli instancyjnej w ramach której oczekuje ustalenia nierównych udziałów co w znacznym stopniu zmniejszyłoby wysokość zasądzonej spłaty. Jednocześnie wyjaśnić należy, że zaprezentowane powyżej stanowisko, zgodnie z którym rozliczenia rodziców powódki w ramach podziału majątku wspólnego nie mają znaczenia dla ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego wynikają z uznania przez Sąd drugiej instancji, że każdorazowo obowiązek alimentacyjny wyprzedza inne zobowiązania ciążące na osobach zobowiązanych do jego realizacji. Jest to okoliczność, którą eksponuje powódka w odniesieniu do sytuacji majątkowej pozwanego i równej konsekwencji należy oczekiwać od niej gdy chodzi o ocenę możliwości finansowych jej matki.

Reasumując wydając zaskarżone orzeczenie, Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzone w sprawie dowody prawidłowo ocenił, a ustalony na ich podstawie stan faktyczny w zasadzie pozwalał na wyrokowanie.

Ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne wskazując jako podstawę rozstrzygnięcia.

Sygnalizowana na wstępie potrzeba zmiany zaskarżonego wyroku wynika w ocenie Sądu Okręgowego z uznania, że przy jego wydaniu doszło do naruszenia art. 135 § 1 k.r.o. Odwołując się do treści powołanego przepisu i jego wykładni zaprezentowanej powyżej przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że dla jego właściwego zastosowania niezbędne było określenie na podstawie zgromadzonych w sprawie dowodów zakresu usprawiedliwionych potrzeb powódki. Ma rację skarżąca wskazując, że powyższego zabrakło w przedmiotowej sprawie.

Sanując powyższe uchybienie, Sąd Okręgowy stwierdza, że aktualne koszty utrzymania Z. W. kształtują się na poziomie około 3000 zł miesięcznie. Wskazana kwota uwzględnia jej niezbędne wydatki związane z leczeniem (co najmniej 600,- zł miesięcznie, wynajmem mieszkania (1200,- zł miesięcznie) bieżącym utrzymaniem (1200,- zł miesięcznie). Ich wysokość wynika z przeprowadzonych w toku postępowania dowodów i ma swoje potwierdzenie w zasadach doświadczenia życiowego. Odwołując się do tego doświadczenia (wynikającego z doświadczeń osobistych związanych z utrzymaniem córki na studiach dziennych, jak i z powszechnie dostępnych informacji o kosztach utrzymania studentów) Sąd Okręgowy wyjaśnia, że utrzymanie dziecka na studiach w innym niż miejsce stałego zamieszkania mieście, generuje z pewnością wskazane wyżej koszty.

Wskazana kwota uwzględnia jednocześnie jedynie niezbędne wydatki pomijając te wynikające z chęci realizacji bardziej wysublimowanych potrzeb związanych z wypoczynkiem, korzystaniem z dóbr kultury, kontaktami towarzyskimi. Powódka chcąc je realizować, może co oczywiste i na co słusznie wskazuje pozwany w odpowiedzi na apelację podejmować się okresowo prac dorywczych. Jest to praktyka obecnie powszechnie przyjęta, która nie tylko pozwala studentom na osiąganie dodatkowych dochodów ale również ułatwia ich późniejsze funkcjonowanie na rynku pracy.

Właściwe zastosowanie art. 135 § 1 k.r.o. wymagało również ustalenia czy zobowiązany do alimentacji posiada możliwości pozwalające na zaspakajanie potrzeb uprawnionego i jaka powinna być wysokość zasądzonego z tego tytułu świadczenia.

W ocenie Sad Okręgowego w przedmiotowej sprawie pozwany posiada możliwości zarobkowe pozwalające na przekazywanie na rzecz córki alimentów w wysokości 1500 zł w stosunku miesięcznym.

Wskazując na powyższe Sad Okręgowy wyjaśnia, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie sposób uznać, że comiesięczne dochody S. W. (3) mogą się kształtować się na poziomie niższym niż około 5 000 zł. Wskazując na powyższe, Sąd Okręgowy odwołuje się do oceny jego możliwości zarobkowych. Trudno bowiem przyjąć, niezależnie od wysokości deklarowanych dochodów, że osoba prowadząca działalność gospodarczą w szeroko pojętej branży elektrycznej, zajmująca się systemami monitoringu i posiadająca doświadczenie informatyczne przy należytym zaangażowaniu w tą działalność nie może osiągnąć wskazanych dochodów. Dochody na wyżej określonym poziomie można bowiem uzyskiwać wykonując powyższe prace w ramach zatrudnienia u innych przedsiębiorców.

Powyższego stanowiska nie mogą skutecznie podważyć sygnalizowane przez pozwanego problemy zdrowotne z jakimi się boryka. Ich konsekwencją nie jest bowiem niezdolność do pracy. Jednocześnie wskazana wyżej kwota, określająca poziom możliwości zarobkowych pozwanego, uwzględnia zgłaszane przez niego ograniczenia. Gdyby nie one możliwości S. W. (4) należałoby ustalić na zdecydowanie wyższym poziomie.

Ustalając alimenty na poziomie 1500,- zł miesięcznie, Sąd Okręgowy uwzględnił również okoliczność, że pozwany ma na swoim utrzymaniu jeszcze jedno dziecko. Przyjął, co oczywiste, że koszty utrzymania siedmioletniej córki (z którą mieszka) są zdecydowanie niższe niż w przypadku powódki. Odwołując się w tym zakresie tylko do doświadczenia życiowego należy je określić na poziomie około połowę niższym niż w przypadku powódki. Nawet więc uznając, że na utrzymanie córek pozwany co miesiąc będzie wydatkować około 2500,- zł miesięcznie, z powodzeniem pokryje również wydatki związane z własnym utrzymaniem.

Przyjęcie wysokości alimentów na wskazanym wyżej poziomie uwzględnia również okoliczność, że obowiązek alimentacyjny ciąży na obojgu rodzicach.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy obowiązek alimentacyjny rodziców powódki winien być przez nich realizowany w częściach równych. Sytuacja życiowa powódki wyklucza przyjęcie, że jej matka realizuje ten przez osobiste starania w opiekę i wychowanie. Brak więc podstaw aby przy zastosowaniu art. 135 § 3 k.r.o. różnicować wysokość alimentów należnych od obojga rodziców powódki. Jednocześnie, dochody D. W. kształtują się na zbliżonym do pozwane poziomie. Nie ma ona natomiast innych osób na swoim utrzymaniu. Fakt ten nie uzasadnia jednak uznania, że winna przekazywać na utrzymanie córki wyższe niż pozwany kwoty. Powyższe stanowisko uwzględnia oczywistą z punktu widzenia doświadczenia życiowego okoliczność, że bliskość relacji D. W. z córką powoduje, iż jej zaangażowanie w zaspakajanie potrzeb córki będzie okresowo większe. D. W. ponosi koszty utrzymania córki podczas pobytu w domu rodzinnym, z pewnością również jej staraniem będą zaspakajane ponad standardowe wydatki, których wysokość i częstotliwość trudno przewidzieć, a które zawsze mają miejsce. S. W. (3) nie utrzymuje kontaktów z córką, nie uczestniczy w jej życiu codziennym, jest więc zwolniony z realizacji powyższych, oczywistych w standardowych relacjach pomiędzy rodzicami a dziećmi, obowiązków.

Reasumując, powyższe rozważania uzasadniają zmianę zaskarżonego wyroku i ustalenie należnych na rzecz powódki alimentów na poziomie po 1500,- zł w stosunku miesięcznym. Z tych rozważań wynika również, że oczekiwania powódki aby zasądzone alimenty były wyższe nie zasługują na uwzględnienie.

Na koniec, odnosząc się do argumentów zwartych w uzasadnieniu odpowiedzi na apelację, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że nie mają one w zdecydowanej większości dla rozstrzygnięcia sprawy żadnego znaczenia.

Przedmiotem niniejszego postępowania nie było bowiem ustalenie przyczyn, dla których pomiędzy stronami brak jakichkolwiek kontaktów a ich relacje są niewłaściwe. Podobnie, bez znaczenia dla ustalenia obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec powódki, pozostają jego zastrzeżenia do postaw i zachowania D. W..

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok podwyższając zasądzone przez Sąd pierwszej insatncji alimenty, a w pozostałym zakresie skargę apelacyjną oddalił.

Paweł Hochman