Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Dariusz Mizera

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2023 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa małoletnich W. W. i M. W. reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową E. D.

przeciwko J. W.

o alimenty

na skutek apelacji powódek

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 26 października 2022 roku, sygn. akt III RC 116/22

oddala apelację.

Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 1074/22

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 października 2022 r. Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu sprawy z powództwa W. W., M. W. przeciwko J. W. o alimenty

1. zasądził alimenty od pozwanego J. W. na rzecz małoletnich powódek W. W. i M. W. w kwocie po 900,00 (dziewięćset) złotych miesięcznie na rzecz małoletniej powódki M. W.
i w kwocie po 800,00 (osiemset) złotych miesięcznie na rzecz małoletniej powódki W. W. poczynając od dnia 16 maja 2022 roku, płatne do dnia 10-go każdego miesiąca, do rąk E. D. jako przedstawicielki ustawowej małoletnich powódek, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z kwot;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami;

4. nakazał pobrać od pozwanego J. W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1020,00 (jeden tysiąc dwadzieścia 00/100) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty od uwzględnionej części powództwa oraz 20,00 (dwadzieścia) złotych za klauzulę wykonalności;

5. nadał wyrokowi w punkcie pierwszym rygor natychmiastowej wykonalności.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Przedstawicielka ustawowa E. D. ma 46 lat. Jest nauczycielką. Poza wynagrodzeniem za pracę ma dochód z tytułu wynajmu mieszkania, które położone jest
w P.. Jest również właścicielką działki rolnej o pow. (...) ha, która jest dzierżawiona nieodpłatnie.

E. D. razem z córkami mieszka w domu swojej matki. Przedstawicielka ustawowa nie ma zadłużeń. Jest zdrowa.

Powódka W. W. ma 8 lat. Powódka M. W. ma 7 lat. Dzieci uczęszczają do SP w R.. Małoletnie korzystają w szkole z wyżywienia. Powódki nie mają majątku ani własnych dochodów. Małoletnie są zdrowe, nie leczą się przewlekle.

Powódki uczęszczają na basen, który kosztuje 100 zł miesięcznie. Małoletnie chodzą również na prywatne lekcje języka angielskiego, które kosztują łącznie 500 zł miesięcznie.

E. D. nie pozwala na kontakty ojca z małoletnimi, dlatego J. W. nie spotyka się z córkami. Pozwany kupił dzieciom trampolinę oraz telefony. E. D. nie pozwoliła córkom na korzystanie z telefonów zakupionych przez ojca. Pozwany opłaca abonament telewizyjny ok. 40 zł miesięcznie.

Pozwany J. W. od dnia 01.04.2022 r. zatrudniony jest w (...) w charakterze pomocnika przy pracach wykończeniowych na okres próbny wynoszący 6 miesięczny. Wynagrodzenie z tego tytułu wynosi 13 euro za godzinę.
W kwietniu i maju br. pozwany zarobił 520 i 1040 euro brutto. J. W. za czynsz najmu płaci 150 euro miesięcznie.

Mając takie ustalenia Sąd uznał , iż powództwo jest zasadne w części.

Podstawę prawną żądania powódki stanowi art. 133 § 1 kro, w myśl którego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

W przedmiotowej spełnione zostały spełnione ww. przesłanki. Powódki są małoletnie
i z pewnością nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie stosownych środków utrzymania. Dzieci nie posiadają także majątku. Okoliczności tych nie kwestionował pozwany uznając
w części powództwo.

Do rozważenia pozostało, zatem ustalenie wysokości świadczeń alimentacyjnych obciążających J. W.. Należy przy tym mieć na uwadze, iż w drodze świadczenia alimentacyjnego zaspokojeniu podlegają nie wszystkie a jedynie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego.

Przy ustalaniu zakresu tych potrzeb Sąd wziął pod uwagę, iż małoletnie mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją one z nimi wspólnie, jak
i wtedy, gdy żyją oddzielnie.

W tym miejscu podnieść trzeba, że podawane przez przedstawicielkę ustawową usprawiedliwione potrzeby małoletnich są zawyżone. Przykładowo matka zakupuje i podaje córkom kosztowne suplementy mimo tego, że dzieci są zdrowe i nie chorują przewlekle
( okoliczność tę potwierdziła w swoich zeznaniach przedstawicielka ustawowa). Dodatkowo E. D. twierdzi, że małoletnia W. korzysta z terapii pedagogicznej. Tymczasem zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie potwierdził konieczności poddawania dziecka takiej terapii. Powyższe wskazuje jednoznacznie, iż przedstawicielka ustawowa na użytek przedmiotowego postępowania podała zawyżone potrzeby powódek
w celu uzyskania wyższych alimentów.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania Sąd określił miesięczne usprawiedliwione potrzeby W. W. na kwotę po ok. 1600 zł miesięczne, małoletniej M. W. na kwotę po ok. 1400 zł miesięcznie. Skalkulowane jak wyżej potrzeby małoletnich obejmują m.in. wydatki na żywność, odzież i obuwie, środki czystości, przypadający na nie udział w kosztach eksploatacji domu, wydatki związane ze szkołą, leczeniem, wypoczynkiem.

Na zakres obowiązku alimentacyjnego istotny wpływ mają możliwości zarobkowe
i majątkowe zobowiązanego (art. 135 kro).

Wyznacznikiem możliwości zarobkowych J. W. są aktualnie uzyskiwane przez niego dochody z tytułu zatrudnienia, które zostały potwierdzone wiarygodnymi dowodami z dokumentów.

Ustalone świadczenie alimentacyjnie jest adekwatne do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych i leży w granicach możliwości zarobkowych pozwanego. Natomiast zasądzenie alimentów w wyższej kwocie oznaczałoby przerzucenie ciężaru utrzymania powódek na zobowiązanego w większym stopniu niż to wynika z okoliczności sprawy. Tym bardziej, że orzeczone świadczenia pokrywają ponad połowę usprawiedliwionych potrzeb dzieci. Co więcej wskazać trzeba, że J. W. dąży do uczestniczenia w życiu córek (m. in zakupił im telefony) jednak przedstawicielka ustawowa mu to utrudnia nie wyrażając zgody na kontakt ojca z córkami. Ponadto zakazała dzieciom korzystania z zakupionych przez pozwanego telefonów.

W pozostałym zakresie usprawiedliwione potrzeby małoletnich powódek zaspakajać będzie ich matka, na której także ciąży obowiązek finansowego udziału w kosztach utrzymania dzieci i która uzyskuje stałe miesięczne dochody.

W przedmiocie kosztów procesu Sad orzekł w oparciu o art. 100 kpc.

O kosztach sądowych rozstrzygnięto w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.11.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 kpc.

Zgodnie z treścią art. 333§1 pkt 1 kpc orzeczono o rygorze natychmiastowej wykonalności.

Apelację od powyższego orzeczenia w imieniu małoletnich powódek złożyła pełnomocnik ich przedstawicielki ustawowej zaskarżając wyrok w części tj. powyżej kwoty po 900 zł alimentów miesięcznie na rzecz W. W. i powyżej kwoty po 800 zł alimentów miesięcznie na rzecz M. W. czyli:

I. w punkcie 1. zasądzającym od pozwanego na rzecz małoletniej W. W. alimenty w wysokości po 900 zł miesięcznie poczynając od dnia 16 maja 2022 roku, płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca do rąk E. D. jako przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

II. w punkcie 1. zasądzającym od pozwanego na rzecz małoletniej M. W. alimenty w wysokości po 800 zł miesięcznie poczynając od dnia 16 maja 2022 roku, płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca do rąk E. D. jako przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

III. w punkcie 2. oddalającym powództwo w pozostałej części;

IV. w punkcie 3. wzajemnie znoszącym koszty procesu między stronami.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła:

I. naruszenie prawa materialnego, a to art. 135 k.r.o. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nieokreśleniu prawdziwych możliwości majątkowych
i zarobkowych pozwanego w sytuacji, kiedy:

1. pozwany posiada wieloletnie doświadczenie w wykonywaniu prac remontowo-budowalnych, pracował w Niemczech zawodowo przez wiele lat, zna bardzo dobrze język niemiecki w sposób umożliwiający bezproblemowe wykonywanie pracy zarobkowej w swojej branży, wykonując zlecenia w kraju otrzymywał wynagrodzenie nawet po 8-9 tys. złotych miesięcznie, wobec czego trudno uznać, że obecnie jego możliwości zarobkowe są niewielkie i nie pozwalają na zadośćuczynienie żądaniu pozwu;

2. dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami zatem rodzice zarabiający więcej, powinni łożyć wyższe alimenty, a nie tylko takie, które pokrywają minimum, bo zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka, którego rodzice zarabiają po 4 000 zł miesięcznie zawsze będzie się różnił od zakresu takich samych potrzeb dziecka, którego rodzice zarabiają po 10 000 zł miesięcznie, choć będzie to nadal dokładnie ten sam zakres potrzeb;

II. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na tym, że Sąd I instancji:

1. nieobiektywnie i według tylko własnego uznania, a nie na bazie zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego uznał, że zakup dla dzieci suplementów
i korzystanie przez powódkę W. W. z terapii psychologicznej są nieusprawiedliwionymi wydatkami, choć dzieci nie chorują między innymi właśnie dlatego, że ich dieta jest uzupełniana przez suplementy (czego zresztą pozwany nie kwestionował, kiedy rodzice małoletnich byli razem), a terapia starszej córki nie była wydatkiem kwestionowanym przez pozwanego, a potrzeba takiego wsparcia dla dziecka jest skutkiem rozstania stron spowodowanego alkoholizmem pozwanego oraz używaniem przez niego przemocy;

2. w sposób nieuprawniony i raczej stronniczy uznał, że matka małoletnich nie pozwala na kontakty pozwanego z córkami, w sytuacji, kiedy nie jest to prawdą, bo pozwany sam wyjechał do pracy do (...), a kiedy przyjechał i miał zabrać dzieci na wesele do jego rodziny, na co matka bez problemów przystała, pozwany wprawił się
w taki stan upojenia alkoholowego, że nie doszło do żadnego spotkania, dzieci były bardzo tym rozżalone i to był powód braku spotkań pozwanego z córkami, a nie niechęć, czy zakazy ich matki;

3. zupełnie pominął i nie odniósł się w żadnej części rozstrzygnięcia do dowodu
z zeznań matki powódek, w których wskazywała na to, ile pozwany faktycznie zarabiał wykonując prace w Polsce i z jakich miesięcznych kwot żyli;

które to naruszenia miały bezpośredni wpływ na wynik wyroku w zaskarżonej części.

Powołując się na powyższe zarzuty skarżąca wnosiła o :

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletnich powódek alimentów w wysokości odpowiednio po 1.800 zł miesięcznie na rzecz W. W. i po 1.600 zł miesięcznie na rzecz M. W., względnie w innych kwotach uznanych przez Sąd za odpowiednie lecz przewyższające kwoty ze skarżonego rozstrzygnięcia ;

2. stosownie do rozstrzygnięcia rozliczenie kosztów postępowania za I i za II instancję, w tym kosztów zastępstwa prawnego powódki;

3. ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W ramach nowych okoliczności i dowodów wnoszę o:

1. zobowiązanie pozwanego do:

a) przedstawienia aktualnej umowy o pracę, gdyż poprzednia była tylko na okres próbny i czas ten już upłynął;

b) przedstawienia zestawienia/zaświadczenia wszystkich dochodów uzyskanych przez pozwanego w 2022 roku (bo w sprawie zostały złożone tylko dokumenty za wynagrodzenie w kwietniu i maju 2022 r., a umowa miała zostać przedłużona po październiku 2022 r.;

i dopuszczenie w/w w charakterze dowodów na okoliczność obecnej sytuacji pozwanego;

2. dopuszczenie dowodu z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego
w B. II Wydziału Karnego w sprawie II K 297/22 za czyn znęcania się psychicznego i fizycznego na okoliczność sytuacji stron oraz tego, że na skutek działań i zachowań pozwanego u starszej córki powstała potrzeba prowadzenia specjalistycznej terapii;

3. dopuszczenie dowodów z kopii faktur za terapię W. W. i za zakup opału, bo złożone na sprawie zostały zakwestionowane przez stronę przeciwną
z uwagi na to, że nie były to dokumenty potwierdzające faktyczny zakup, tylko oświadczenie, ile matka małoletnich zamówiła opału i po jakiej cenie (aktualnie, kiedy już węgiel został dowieziony na skład matka dzieci mogła dokonać zakupu) na okoliczność usprawiedliwionych potrzeb małoletnich;

4. dopuszczenie dowodu z zaświadczenia o konieczności i potrzebie korzystania
z psychoterapii przez małoletnią W. W. na okoliczność jej sytuacji oraz jej usprawiedliwionych potrzeb wskazując, że zaświadczenie zostało wystawione po wyrokowaniu przez Sąd I instancji, a w postępowaniu dowodowym pozwany nie zaprzeczał, ani nie kwestionował ani tej okoliczności, ani wysokości tych wydatków
i dopiero na skutek uznania przez Sąd w pisemnym uzasadnieniu tej kwestii za nieudowodnioną i nie potrzebną dziecku pojawiła się konieczność złożenia tego dowodu.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanego wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:

Prowadząc działalność w Polsce w 2020r. pozwany osiągnął przychód w kwocie ok. 66.000 zł , W 2021r. było to już niespełna 30.000 zł.

Pozwany J. W. w dalszym ciągu jest zatrudniony w firmie (...). Jego wynagrodzenie miesięczne oscyluje wokół kwoty ok.1000-1300 euro.

Dowód: zeznania podatkowe za 2020 i 2021r. k. 109-116

umowa k.118-119

dowody wypłaty wynagrodzenia k. 120-122

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Skarga apelacyjna zawiera dosyć niefortunne określenie zakresu zaskarżenia poprzez zaskarżenie wyroku w części zasądzającej alimenty niemniej jednak odczytanie całości apelacji wskazuje , iż w istocie pełnomocnik przedstawicielki ustawowej skarży jedynie rozstrzygnięcie w punkcie drugim i trzecim.

Sąd Okręgowy po dokonaniu dodatkowych ustaleń stwierdził, iż alimenty ustalone przez Sąd I instancji zostały zwymiarowanie prawidłowo.

Zgodnie z art. 133 § 1 krio rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązkiem rodziców jest dążyć do zapewnienia dziecku odpowiednich warunków do prawidłowego rozwoju i wspólnie ponosić koszty zaspakajania jego usprawiedliwionych potrzeb.

Jednakże sama wysokość usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego nie decyduje jeszcze o wielkości alimentów należnych od zobowiązanego. Stosownie do przepisu art. 135 § 1 krio zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Współzależność między tymi dwoma czynnikami wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe zobowiązanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Dopiero więc ustalenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, następnie zaś porównanie tych wartości umożliwia ustalenie, czy i w jakim zakresie potrzeby uprawnionego mogą być zaspokojone przez zobowiązanego.

Powódki są małoletnimi dziećmi pozwanego a przez to z uwagi na brak swojego majątku nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. W takiej sytuacji zyskują wobec osoby ojca z którym nie zamieszkują roszczenie o dostarczenie środków utrzymania.

Uwzględniając standardowe potrzeby małoletnich które nie wymagają nadzwyczajnych nakładów potrzeby określone przez Sąd Rejonowy jawią się jako w pełni usprawiedliwione. Uważna analiza złożonych przez przedstawicielkę ustawową dokumentów wskazuje, iż owszem małoletnia W. korzysta z psychoterapii jednakże z żadnego dokumentu nie wynika jej częstotliwość i nic nie wskazuje aby niezbędne były wizyty co miesiąc. Zresztą okoliczność tę można uznać za uwzględnioną poprzez zróżnicowanie alimentów zasądzonych na rzecz obojga małoletnich. Poza tym należy mieć na względzie, iż w wydatki na małoletnie dzieci nie wchodzą całkowite koszty opału bowiem gdyby matka małoletnich sama zamieszkiwała w budynku to i tak musiałby ponosić koszty jego utrzymania i ogrzania. Oczywiście małoletnie generują pewne koszty chociażby związane z wywozem śmieci, zwiększonym zużyciem wody czy też energii elektrycznej czy nawet po części zwiększone koszty ogrzania ale nigdy nie można tego przekładać w sposób matematyczny tak jak to chce uczynić przedstawicielka ustawowa małoletnich. W apelacji akcentowana jest nadto kwestia suplementów diety których Sąd Rejonowy nie wziął pod uwagę przy rozstrzyganiu sprawy. Podczas swoich zeznań przedstawicielka ustawowa małoletnich akcentowała, iż niezbędne jest 200 zł miesięcznie na takie suplementy na rzecz każdej z małoletnich uzasadniając to, iż dzięki temu dzieci nie chorują. Z drugiej strony jednak wskazuje, iż na potrzeby dzieci składa się także kwota 200 zł miesięcznie na rzecz każdej z małoletnich w związku z leczeniem. W takiej sytuacji trudno zakwestionować rozumowanie Sądu który nie uznał wydatków na suplementy jako usprawiedliwione skoro i tak generowane są zdaniem matki małoletnich koszty na leczenie. Tym bardziej, iż suplementów tych nie zalecał lekarz.

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości zarobowych i majątkowych pozwanego to w toku postępowania odwoławczego pozwany przedstawił umowę o pracę wraz potwierdzeniami wypłat z których wynika , iż wynagrodzenie pozwanego oscyluje wokół tego które osiągał w toku postępowania pierwszoinstancyjnego tj. w granicach 1.000-1.300 euro. Uwzględniając wydatki związane z utrzymaniem pozwanego poza granicami kraju wydaje się że orzeczone alimenty zostały w sposób prawidłowy dostosowane do sytuacji majątkowej i zarobkowej pozwanego. Analizując dochody osiągane przez pozwanego w 2020 i w 2021r. należy podkreślić, iż oscylowały one w istocie wokół kwot około 5000 zł miesięcznie w 2020r. i niespełna 3000 zł miesięcznie w roku 2021 czyli kwoty porównywalne z kwotą osiąganego obecnie wynagrodzenia. W takiej sytuacji w realiach niniejszej sprawy gdy alimenty zostają ustalane po raz pierwszy kwoty ustalone przez Sąd Rejonowy na obecnym etapie rozwoju dzieci są wystarczające i pozwolą zaspokoić usprawiedliwione potrzeby małoletnich.

Reasumując zatem złożona apelacja okazała się być bezzasadna i podlegała oddaleniu a to na podstawie art. 385 k.p.c.

Dariusz Mizera