III K 110/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2021-12-29
Sygn. akt III K 110/20
0.1.WYROK
0.2.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 grudnia 2021 r.
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. III Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Sławomir Cyniak
Protokolant: Ilona Skórka, Paulina Lewandowska
w obecności Prokuratora Piotra Waśkiewicza, Agnieszki Kopera-Drużdż
7.po rozpoznaniu w dniach 24 lutego 2021r., 30 marca 2021r., 21 kwietnia 2021r, 25 maja 2021r., 7 lipca 2021r., 18 sierpnia 2021r., 7 października 2021r., 15 listopada 2021r., 20 grudnia 2021r w Piotrkowie Trybunalskim
sprawy:
H. O.,
syna J. i M. z domu S.,
urodzonego w dniu (...) w O.,
oskarżonego o to, że:
I. w okresie od 18 września 2013 roku do 31 grudnia 2017 roku w K. (...)gm. S. pow. (...), woj. (...) pełniąc funkcję Prezesa spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą (...) (...), (...)-(...) S. REGON (...), NIP (...) będąc obowiązanym na podstawie zawiązania umowy spółki z dnia 25 lutego 2008 roku w formie aktu notarialnego Repertorium (...)sporządzonego w Kancelarii Notarialnej w O. do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą w/w spółki w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru niedopełniając ciążącego na nim obowiązku do prowadzenia i reprezentowania spółki w korzystny dla niej sposób, działał na szkodę tej spółki wyrządzając jej szkodę majątkową w wielkich rozmiarach na łączną kwotę nie mniejszą niż 5 mln. 618 tysięcy złotych w ten sposób, że ;
- -
-
w dniu 18 września 2013 roku zaciągnął kredyt inwestycyjny nr (...) w (...) (...) w wysokości nie przekraczającej 2 mln 900 tyś. złotych oraz dwie kolejne umowy kredytowe w w/w banku których zabezpieczeniem stała się hipoteka kaucyjna do kwoty 4 mln 350 tyś. złotych na nieruchomości położonej w K. gm. S. KW (...) wraz z cesją praw do polisy ubezpieczeniowej oraz zastaw rejestrowy na finansowanych maszynach i urządzeniach zgodnie z odrębną umową zastawu rejestrowego w wyniku czego kwoty zabezpieczające spłatę kredytu ustanowione w formie hipoteki kaucyjnej przewyższały wartość księgową budynków i budowli
- -
-
w dniu 28 sierpnia 2014 roku jako Prezes spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą (...) (...) zawarł umowę kredytową w rachunku bieżącym z (...) Bank (...) S.A. (wraz z późniejszymi aneksami) w wysokości nie przekraczającej 500 tyś. złotych na finansowanie bieżących zobowiązań wynikających z wykonywanej działalności którego zabezpieczeniem została ustanowiona hipoteka kaucyjna do kwoty 750 tyś. złotych na nieruchomości położonej w miejscowości (...) (KW (...))
- -
-
w dniu 4 maja 2016 roku jako Prezes spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą (...) (...) zawarł porozumienie restrukturyzacyjne z(...) (...)zmieniające treści dotychczasowego zobowiązania wynikającego z umowy kredytowej nr (...) z dnia 3 marca 2010 roku wraz z późniejszymi zmianami z której wynikają wierzytelności Banku z tytułu zrealizowanej gwarancji bankowej nr (...) i określenie nowych warunków spłaty wymaganego zadłużenia którego zabezpieczeniem było poddanie się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt. 5 k.p.c. do kwoty 3 min. 150 tyś. złotych
- -
-
w okresie od 27 listopada 2013 roku do 2 czerwca 2014 roku jako prezes spółki (...) Sp. z o.o. zawarł 9 umów leasingowych na użytkowanie środków transportowych (samochody), środków prawnych (program komputerowy) oraz innych środków trwałych (meble biurowe) o łącznej wartości 1 mln. 228 tyś. 875 złotych
- -
-
w okresie od 2 czerwca 2015 roku do 23 listopada 2015 roku jako prezes spółki (...) Sp. z o.o. zawarł 5 umów leasingu operacyjnego (przyjęcie na stan środków trwałych i nieamortyzowanie tych środków) o łącznej wartości 1 mln. 392 tyś. 941 złotych
- -
-
w dniu 8 listopada 2014 roku jako Prezes Zarządu spółki (...) Sp. z o.o. zawarł umowę pożyczki korzystając ze środków własnych spółki w kwocie 1 mln. 600 tyś. złotych
- -
-
w okresie od 31 grudnia 2016 roku do 31 grudnia 2017 roku jako Prezes spółki (...) Sp. z o.o. nie uregulował zobowiązań z tytułu dostaw i usług wobec 369 dostawców na łączną kwotę 1 mln. 87 tys. złotych co spowodowało szereg postępowań komorniczych
w następstwie czego w działalności finansowej spółki z powodu płaconych odsetek bankowych od kredytów i od factoringu, odsetek (kosztów finansowych) z tytułu leasingu oraz odsetek od nieterminowych spłat zobowiązań wynikły straty netto; za rok 2014 w kwocie 2 mln. 65 tys. złotych, za rok 2015 w kwocie 1 mln. 182 tys. złotych, za rok 2016 w kwocie 1 mln. 815 tys. złotych i za rok 2017 w kwocie 556 tys. złotych
tj. o czyn z art. 296 § 1 i 3 kk w zw. z art. 12 § 1 kk
II. w okresie od 31 grudnia 2016 roku do dnia 11 sierpnia 2019 roku pełniąc funkcję Prezesa spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. (...), (...)-(...) S. REGON (...), NIP (...) mimo warunków uzasadniających upadłość spółki wbrew przepisom art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku „Prawo upadłościowe i naprawcze (tj. Dz. U. nr 175 z 2009 poz, 1361), a wcześniej art. 5 § 1 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 roku Prawo upadłościowe (tj. Dz. U. Nr 118 z 1991 r. z późn. zm. ) nie zgłosił wniosku o upadłość spółki (...) Sp. z o.o.
tj. o czyn z art. 586 k.s.h.
III. w okresie od 24 stycznia 2017 r. do 30 września 2017 r. w K. (...), gm. S. pow. (...), woj. (...) pełniąc funkcję prezesa spółki (...) sp. z o.o. zs. K. (...), (...)-(...) S. REGON (...), NIP (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 22.640,26 zł brutto, spółkę (...)., S. Ł., K. M. (...) w ten sposób, że wprowadził w błąd kontrahenta co do możliwości opłacenia wykonanych usług mechanicznych wynikających z wystawionych faktur:
- -
-
nr (...)z dnia 24 stycznia 2017r.,
- -
-
nr (...) z dnia 30 czerwca 2017r.,
- -
-
nr (...) z dnia 31 lipca 2017r„
- -
-
nr (...) z dnia 29 sierpnia 2017r.,
- -
-
nr (...) z dnia 31 sierpnia 2017r.,
- -
-
nr (...) z dnia 31 sierpnia 2017r.,
- -
-
nr (...) z dnia 30 września 2017r. powodując tym samym straty w wysokości 22.640,26 zł, czym dział na szkodę (...) S. M., S. Ł., K. (...), (...)-(...) T.,
tj. o czyn z art. 286 § 1 Kodeksu Karnego
8.orzeka:
1. Oskarżonego H. O. uznaje za winnego popełnienia przestępstwa opisanego w pkt. II aktu oskarżenia, z tą zmianą, że przyjmuje, iż przestępstwa tego dopuścił się w okresie od 31grudnia 2016 roku do 6 lutego 2018 roku, a z opisu czynu eliminuje zapis „a wcześniej art. 5 § 1 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 roku Prawo upadłościowe (tj. Dz. U. Nr 118 z 1991 r. z późn. zm.)”, wypełniającego dyspozycję art. 586 ksh i za to na podstawie art. 586 ksh wymierza mu karę 300 (trzysta) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 30 (trzydziestu) złotych,
2. Oskarżonego H. O. uniewinnia od popełnienia przestępstw zarzucanych w pkt. I i III aktu oskarżenia i w tej części koszty postępowania przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,
3. Zasądza od oskarżonego H. O. opłatę w kwocie 900 (dziewięćset) złotych i obciąża kosztami postępowania w kwocie 748 (siedemset czterdzieści osiem) złotych.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||
Formularz UK 1 |
Sygnatura akt |
III K 110/20 |
||||||||||||
Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza. |
||||||||||||||
7.USTALENIE FAKTÓW |
||||||||||||||
Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) |
||||||||||||
1.1.1. |
H. O. |
w okresie od 31 grudnia 2016 roku do dnia 6 lutego 2018 roku pełniąc funkcję Prezesa spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. (...), (...)-(...) S. REGON (...), NIP (...) mimo warunków uzasadniających upadłość spółki wbrew przepisom art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku „Prawo upadłościowe i naprawcze (tj. Dz. U. nr 175 z 2009 poz, 1361), nie zgłosił wniosku o upadłość spółki (...) Sp. z o.o., wypełniającego dyspozycję art. 586 ksh |
||||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||
W dniu 25.02.2008r. H. O. założył (...) spółka z o.o. z siedzibą w K. (...). Udziałowcem spółki był H. O., który posiadał udziały o łącznej wartości 500 000 zł. Zarząd był jednoosobowy, prezesem został H. O.. Przedmiotem działalności była między innymi produkcja, sprzedaż hurtowa maszyn i urządzeń rolniczych. Spółka zajmowała się sprzedażą urządzeń rolniczych, w tym ciągników i kombajnów. W związku z tym zawarła dwie umowy do reprezentowania firm zagranicznych na terenie centralnej Polski, mianowicie z firmą (...) z J. i (...)zU.. W ramach prowadzonej działalności spółka zawarła umowę kredytową w (...) (...)w dniu 03.03.2010r . na rachunku bieżącym. Zabezpieczeniem tego kredytu było pełnomocnictwo udzielone dla banku do rachunku bieżącego spółki oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 5.250.000 zł, ustanowiona na nieruchomości należącej do spółki. W dniu 18.09.2013 r. spółka zawarła z w/w bankiem umowę kredytu inwestycyjnego w wysokości nie przekraczającej 2.900.000 zł. Celem tej umowy było sfinansowanie inwestycji w ramach projektu „Projekt (...), dofinansowanego w ramach Regionalnego Programu operacyjnego Województwa (...) na lata 2007-2015. Zabezpieczenie stanowiła hipoteka kaucyjna do kwoty 4.350.000 zł, zastaw rejestrowy na finansowanych maszynach i urządzeniach. W dniu 04.05.2015 r. spółka zawarła porozumienie restrukturyzacyjne z (...)zmieniające zobowiązania wynikające z w/w umowy kredytowej. Zabezpieczeniem tego porozumienia były w/w hipoteka kaucyjna oraz poddanie się egzekucji w trybie art. 777§1 pkt. 5 kpc do kwoty 3.150.000 zł. W dniu 30.09.2014 r. spółka zawarła kolejną umowę kredytową na rachunku bieżącym z (...)w wysokości nie przekraczającej 500.000 zł, na finansowanie bieżących zobowiązań wynikających z wykonywanej działalności. Zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka kaucyjna do kwoty 750.000 zł, ustanowiona na nieruchomości położonej w miejscowości S., należącej do ojca oskarżonego, J. O. (1). W dniach 19.01.2015 r., 23.10.2015 r., 29.10.2015 r., 23.11.2015 r. spółka zawarła pięć umów leasingu kapitałowego na ciągniki, kombajn, ładowarkę i zespół żniwny. Natomiast w dniu 22.06.2015 r. zawarto umowę leasingu finansowego na ciągnik marki J. D., łączna wartość 1.392.941 zł. Umowy zawarto z (...) S.A. Spółka w dniach 27.11.2013 r., 17.12.2013 r., 07.02.2014 r., 26.08.2014 r., 10.02.2014 r., 13.03.2014 r. i 02.06.2014 r. zawarła 9 umów leasingu operacyjnego na samochody marki F. (...), A. (...), T. (...) i R. 4, oprogramowanie i meble. Na oprogramowanie umowę zawarto z (...) S.A., pozostałe z (...) sp. z o.o., na łączna wartość 1.228.875 zł. Powyżej wymienione umowy zostały zrealizowane i spłacone przez spółkę. W imieniu spółki umowy zawierał H. O.. Natomiast spółka miała trudności z zapłatą dostawcom. W dniu 31.12.2016 r. spółka zalegała z zapłatą na rzecz 369 dostawców na łączną kwotę 1.087.000 zł. Część dostawców uzyskała tytuł sądowy i wystąpiła na drogę egzekucji komorniczej w latach 2016-2019. W dniu 08.11.2014 r. została zawarta umowa pożyczki pomiędzy spółką a osobą fizyczną, H. O., czyli jej udziałowcem i Prezesem Zarządu. Zgodnie z umową spółka udzieliła H. O. pożyczkę w kwocie 1.600.000 zł, spłata miała nastąpić w okresie 10 lat z oprocentowaniem 4% rocznie, czyli spłata roczna wynosiła 160.000 zł do dnia 8 listopada w kolejnych latach, ostatnia miała zostać spłacona do 08.11.2024 roku. Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego i jak wynikało z jej treści, pożyczkobiorca odebrał kwotę pożyczki gotówką z kasy pożyczkodawcy w dniu 31.10.2014 r. Pożyczka została podpisana przez H. O. jako występującego w imieniu spółki i swoim, czyli zarówno jako pożyczkodawca, jak i pożyczkobiorca. Oskarżony nie spłacał pożyczki zgodnie z umową, która była wykazywana w kolejnych bilansach spółki w pozycjach inwestycje długoterminowe i krótkoterminowe. W pierwszej pozycji wpisywano kwoty wynikające z umowy przy założeniu spłat, kwota główna była pomniejszana w kolejnych latach o kwotę 160.000 zł. Natomiast niespłacone raty zapisywano w pozycji inwestycji krótkoterminowych. W roku 2017 niespłacone kwoty częściowo przypisano do inwestycji długoterminowych. Niespłacona pożyczka wynosiła w poszczególnych latach: - na dzień 01.01.2015 r. w inwestycjach długoterminowych – 1.440.000 zł, w inwestycjach krótkoterminowych – 170.695,89 zł, łącznie 1.610.695,89 zł, - na dzień 31.12.2015 r. w inwestycjach długoterminowych – 1.280.000 zł, w inwestycjach krótkoterminowych – 269.987,63 zł, łącznie 1.549.987,63 zł, - na dzień 31.12.2016 r. w inwestycjach długoterminowych – 1.120.000 zł, w inwestycjach krótkoterminowych – 316.530,42 zł, łącznie 1.436.530,42 zł, Na dzień 31.12.2017 r. w inwestycjach długoterminowych – 1.277.880,42 zł, w inwestycjach krótkoterminowych – 49.875,73 zł, łącznie 1.327.765,15 zł. Odpowiednio na koniec lat 2015, 2016 i 2017 niespłacona kwota pożyczki winna wyniosła 1.280.000 zł, 1.120.000 zł i 960.000 zł. W 2017 r. nastąpiło przekwalifikowanie części kwoty z inwestycji krótkoterminowych na inwestycje długoterminowe o 158.000 zł. W okresie od 01.01.2017 r. do 30.09.2017 r. dokonano spłaty w kwocie 50.200 zł. W rzeczywistości nie doszło do faktycznego udzielenia w/w pożyczki i wypłaty w dniu 31.10.2014 r. kwoty 1.600.000 zł, w tym czasie w kasie spółki nie było takiej gotówki. Z zapisów księgowych wynikało, że spółka jest w posiadaniu takiej kwoty, której w rzeczywistości nie było. W związku z tym spółka nie otrzymałaby kredytu kupieckiego, czyli możliwości nabycia ciągników od(...)z odroczonym terminem zapłaty do 180 dni. Umowa pożyczki została zawarta aby z dokumentacji księgowej nie wynikało, że spółka jest w posiadaniu takich środków finansowych w postaci gotówki. Różnice w zapisach księgowych a rzeczywistym stanem kasy wynikały między innymi z dokonanych kradzieży pieniędzy i wypłacanych delegacjom pracownikom, co nie znalazło odbicia w dokumentacji księgowej. Także dotyczyło to pokrycia dodatkowych wydatków związanych z budową, nieujętych wcześniej w kosztorysie, złożonym w celu uzyskania dotacji ze środków z Unii Europejskiej. Powyższe wydatki nie zostały zaksięgowane i stąd wystąpiła różnica pomiędzy środkami finansowymi wynikającymi z dokumentacji księgowej a faktycznie znajdującymi się w kasie lub na rachunkach spółki. Pomimo znajdowania się spółki w likwidacji, oskarżony spłacał pożyczkę do 01.04.2020 r., łącznie spłacił kwotę 801.350 zł. W latach 2014-2017 działalność spółki przynosiła stratę. Przychody z działalności nie pokrywały poniesionych kosztów. W ich wyniku zmniejszała się wielkość działalności spółki i związane z tym przychody w następujący sposób: w 2014 r. przychód wyniósł 42.924.000 zł, w 2015 r. – 35.931.000 zł, 2016 r. – 10.225.000 zł, zaś w 2017 r. – 3.127.000 zł. Tym samym spadek przychodu z roku na rok wynosił 16,29%, 71,54% i 96,42%. W latach 2014-2017 spółka poniosła odpowiednio straty 2.065.000 zł, 1.182.000 zł, 1.815.000 zł i 556.000 zł. Złożyły się na to spłacane kredyty, faktoring i leasingi oraz odsetki od nieterminowych spłat zobowiązań. Z roku na rok występowały ujemne wskaźniki rentowności, zyskowności, które winny być dodatnie. Ujemne wskaźniki rentowności świadczyły o nieefektywnym wykorzystaniu majątku, ponieważ nie przynosił spółce wymiernych korzyści, zysku. Kapitał własny spółki ulegał zmniejszeniu, zaś wspólnik, czyli oskarżony nie pokrywał powstałych strat. Jedynie w 2015 r. wykorzystano kapitał zapasowy w wysokości 465.921,82 zł. Niepokryte straty wynosiły za rok 2016 - 2.997.142,98 zł, za 2017 r. – 3.552.970,01 zł. W sposób niekorzystny zmieniał się wskaźnik obrotu należnościami z tytułu dostaw, znacznie wydłużając szybkość spłaty zobowiązań od 84 dni w 2014 r., 68 dni w 2015 r., 175 dni w 2016 r. do 641 dni w 2017 r. Wskaźniki płynności kształtowały się poniżej 100%, co oznaczało, że zobowiązania bieżące, krótkoterminowe przekraczały wysokość środków obrotowych. Zobowiązaniami sfinansowano część majątku trwałego. Ponadto w coraz mniejszy sposób kapitał własny finansował majątek trwały spółki i tak w 2014 r. w 58,15%, w 2015 r. w 48,33%, w 2016 r. w 43,82% i w 2017 r. w 26,03%. Wskazywało to na zmniejszenie kapitału własnego z tytułu poniesionych strat. W pozostałej części majątek trwały był finansowany dotacją ze środków UE (rozliczenie między okresowe) i zobowiązaniami (kredyt, leasing, najem).W 2014 r. spółka utraciła płynność finansową i wystąpiły zaległości w regulowaniu zobowiązań, w tym kredytu wynikającego z umowy zawartej w dniu 03.03.2010 r., w wyniku czego zawarto porozumienie restrukturyzacyjne z dnia 04.05.2015 r. Wartość bilansowa spółki, czyli różnica pomiędzy majątkiem (aktywa) a zobowiązaniami była dodatnia w latach 2014-2015. W latach 2016 i 2017 była ujemna i wyniosła odpowiednio 15.216,04 zł i 590.178,60 zł. Tym samym majątek spółki nie pokrywał zobowiązań. Spłata kredytu kredytów krótkoterminowych w 2017 roku nastąpiła kosztem niespłaconych zobowiązań wobec dostawców oraz zaangażowaniem środków pozyskanych ze spłaty należności krótkoterminowych, a także użyciem środków pieniężnych z kasy. W wyniku pogarszającej się sytuacji finansowej spółki, zmieniała się ilość zatrudnionych osób, w styczniu 2015 r. były zatrudnione 48 osoby, w grudniu tego roku 29 osób, w styczniu 2016 r. liczba zwiększyła się do 33, a następnie malała i w grudniu wyniosła 4 osoby, zaś w 2017 r. spadła do 1 osoby. Spółka regulowała z zobowiązań bieżących kredyty bankowe wraz z odsetkami, leasing i najem środków trwałych, wynagrodzenia pracowników i rozrachunki z budżetem oraz ZUS. Natomiast wzrastały zobowiązania z tytułu dostaw i usług. Na pogarszającą się sytuację finansową spółki wskazuje liczba zatrudnionych osób, która w okresie od stycznia 2015 do grudnia 2016 zmalała z 48 do 4, zaś w czerwcu 2017 do 1. Zobowiązania nieuregulowane na dzień 31.12.2016 r. dotyczyły 369 wobec dostawców i usługodawców w łącznej kwocie 1.087.000 zł. Do tego doszły ponoszone straty za poszczególne w/w lata, brak dokapitalizowania spółki, ograniczone prawo do dysponowania majątkiem z uwagi na zastawy hipoteczne. Oskarżony pełniąc funkcje Prezesa Zarządu winien wystąpić do sądu o ogłoszenie upadłości, czego zaniechał. H. O. powyższą funkcję pełnił do dnia 06.02.2018 r., tj. do momentu prawomocnego skazania przez Sąd Rejonowy wO., w sprawie(...), za czyn z art. 286§1 kk, zgodnie z art. 18§2 ksh. Wyrok ten uległ zatarciu. Od października 2018 r. spółka znajdowała się w likwidacji i Sąd Rejonowy (...) powołał kuratora dla spółki w osobie T. K.. Kurator doprowadził do rozwiązania spółki, otwarcia jej likwidacji i powołania likwidatora, którym została A. C. (1). A. C. (1), działając jako likwidator spółki, wystąpiła z wnioskiem z dnia 08.11.2019 r. do Sądu Rejonowego w P. o ogłoszenie jej upadłości. Postanowieniem z dnia 07.12.2020 r., w sprawie (...) Sąd Rejonowy w P.ogłosił upadłość dłużniczki (...) sp. z o.o. w K., ustanawiając sędziego komisarza, jego zastępcę i syndyka. W uzasadnieniu postanowienia stwierdzono, że od kilku lat dłużnik nie prowadził działalności operacyjnej. Aktualnie jedynym składnikiem majątku była nieruchomość, składająca się z trzech działek geodezyjnych o łącznej powierzchni 3.0200 ha, na której znajdowały się w stosunkowo nowoczesne budynki handlowo-usługowe. W Dziale(...)księgi wieczystej wpisane były hipoteki w kwotach 5.250.000 zł i 4.350.000 zł zabezpieczające wierzytelność (...) z tytułu dwóch umów kredytowych z 03.03.2010 r. i 18.09.2013 r., a także hipoteki w kwocie 4.000.000 zł na rzecz J. O. (1), w kwocie 259.890,00 zł na rzecz (...) sp. z o.o., w kwocie 30.645,48 zł na rzecz (...) i 126.075,60 zł na rzecz Wójta Gminy S.. W uzasadnieniu zaznaczono, że wartość rynkowa nieruchomości wynosi 1,5-2 mln zł, zaś dłużnik wskazał 1.250.000 zł. Z pozostałych składników majątkowych wykazano jedynie ciągnik rolniczy (...) wartości 60-100 tys. zł. Natomiast suma zobowiązań wynosiła 15.517.145,60 zł. We wniosku o ogłoszenie upadłości wskazano należności trzech podmiotów. Nie wymieniono dłużnika spółki czyli oskarżonego, w związku z udzieloną pożyczką w kwocie 1.600.000 zł. W uzasadnieniu postanowienia dodatkowo zaznaczono, że ze sprawozdania tymczasowego nadzorcy sądowego oraz z dokumentów załączonych do wniosku, spółka posiada kilkuset wierzycieli, a jego zobowiązania przekraczają kwotę 15 mln zł. Najstarsze zobowiązania stały się wymagalne w 2015 r., zaś dłużnik trwale zaprzestał regulowania zobowiązań w 2016 r. Tym samym stwierdzono opóźnienia w wykonaniu wymagalnych zobowiązań pieniężnych znacznie przekraczające okres trzech miesięcy, co przy zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej i braku osiągania realnych dochodów, sytuacja dłużnika nie rokowała poprawy. Od 2013 r. spółka korzystała z usług firmy (...)., S. Ł., K. M. spółka jawna w zakresie napraw pojazdów. W 2017 r. z tego tytułu skorzystała w sumie z 58 takich usług, za które wystawiono faktury na łączną kwotę 51.080,75 zł. Ponadto za 2016 r. pozostała do zapłaty kwota 10.117,78 zł, przynajmniej nie została wykazana jako uregulowana. Spółka korzystała z usług oddziału firmy (...) w O.. Jedna z napraw miała dotyczyć samochodu (...) i zostać wykonana w oddziale w T. Za wszystkie usługi z 2017 r. spółka łącznie zapłaciła 38.555,27 zł, nie uregulowano łącznie kwotę 22.640,26 zł z 7 faktur: - (...) z dnia 24.01.2017 r., - (...) z dnia 30.06.2017 r., - (...) z dnia 31.07.2017 r., - (...) z dnia 29.08.2017 r., - (...) z dnia 31.08.2017 r., - (...) z dnia 31.08.2017 r., - (...) z dnia 30.09.2017 r. Faktura z 24.01.2017 r. została zapłacona w części odpowiadającej podatkowi VAT, gdyż miała zostać sfinansowana z ubezpieczenia z (...). Ostatecznie (...) odmówiło wypłaty i samochód marki (...) został sprzedany bez naprawy. Faktura była potrzebna do ubiegania się wypłaty z ubezpieczenia, które zostało rozpatrzone negatywnie. H. O. jest kawalerem, posiada wykształcenie (...). Obecnie oskarżony jest zatrudniony w firmie (...) w charakterze spedytora, zarabia ok. 3000 zł miesięcznie, nie posiada nikogo na utrzymaniu. Oskarżony jest niekarany, uprzednie skazanie uległo zatarciu. |
wyjaśnienia oskarżonego wydruk z KRS opinia umowa umowa i aneksy opinia porozumienie, aneksy, opinia umowa, opinia umowy, załącznik nr 1 umowa leasingu, informacja dodatkowa, opinia opinia, umowy, załącznik nr 1, opinia, informacja z egzekucji opinia umowa opinia Wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków: A. C., I. S. , A. L., J. O. informacja syndyka, dokumenty dotyczące kradzieży, uzupełniająca opinia. odpowiedź na pozew, pożyczki udzielone opinia opinia dokumenty skarbowe odpis wyroku pismo Sądu Rejonowego wO. zeznania świadka A. C. karta karna odpis postanowienia i uzasadnienia opinia zeznania świadka A. C. wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków Ł. S., D. B. A. C. zawiadomienie, faktury, opinia, zestawienie faktur dane osobowe, karta karna, odpis wyroku z pismem Sądu Rejonowego w (...) |
876v-878 29-40, 83-85, 294, 624-634 684-689 313 672-674, 623, 635-639, 640-673 313 359-366 314 385-488 26-39 259 303 301-302 380-384 1-25, 40-118 315, 333 12-19, 89-92 317-334 579-580 304-305, 329, 334 964v-965 375-377, 911v-913 979-980 985-986 1101v-1102 994-996 927-961 1116 1085-1088 1089 304-305, 334, 964 317-334, 962v-964 173-176 921-923 375-377, 911v-913 910, 984 899, 900-904 317-334. 962v-964 375-377, 911v-913 879 42-44, 878-879 891-892 375-377, 911v-913 1-3 4-11 316 906-908 876v 910, 984 921-923 |
||||||||||||
Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) |
||||||||||||
1.2.1. |
H. O. |
Działanie na szkodę spółki (...) Sp. z o.o. oraz wyłudzenie usług z firmy (...), zarzucane w pkt. I i III aktu oskarżenia, przez uznanie, że opisane w nich sytuacje, stanowią w/w przestępstwa, tj: I. w okresie od 18 września 2013 roku do 31 grudnia 2017 roku w K. (...) gm. S. pow. (...), woj. (...) pełniąc funkcję Prezesa spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą (...) (...), (...)-(...) S. REGON (...), NIP (...) będąc obowiązanym na podstawie zawiązania umowy spółki z dnia 25 lutego 2008 roku w formie aktu notarialnego Repertorium (...) sporządzonego w Kancelarii Notarialnej w O. do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą w/w spółki w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru niedopełniając ciążącego na nim obowiązku do prowadzenia i reprezentowania spółki w korzystny dla niej sposób, działał na szkodę tej spółki wyrządzając jej szkodę majątkową w wielkich rozmiarach na łączną kwotę nie mniejszą niż 5 mln. 618 tysięcy złotych w ten sposób, że ;
w następstwie czego w działalności finansowej spółki z powodu płaconych odsetek bankowych od kredytów i od factoringu, odsetek (kosztów finansowych) z tytułu leasingu oraz odsetek od nieterminowych spłat zobowiązań wynikły straty netto; za rok 2014 w kwocie 2 mln. 65 tys. złotych, za rok 2015 w kwocie 1 mln. 182 tys. złotych, za rok 2016 w kwocie 1 mln. 815 tys. złotych i za rok 2017 w kwocie 556 tys. złotych tj. o czyn z art. 296 § 1 i 3 kk w zw. z art. 12 § 1 kk II. w okresie od 24 stycznia 2017 r. do 30 września 2017 r. w K. (...), gm. S. pow. (...), woj. (...) pełniąc funkcję prezesa spółki (...) sp. z o.o. zs. K. (...), (...)-(...) S. REGON (...), NIP (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 22.640,26 zł brutto, spółkę (...)., S. Ł., K. M. (...)w ten sposób, że wprowadził w błąd kontrahenta co do możliwości opłacenia wykonanych usług mechanicznych wynikających z wystawionych faktur:
tj. o czyn z art. 286 § 1 Kodeksu Karnego |
||||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||
7.OCena DOWOdów |
||||||||||||||
Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||
Zeznania świadków: A. C., I. S., A. L., J. O., Ł. S., D. (...) Ł. częściowo wyjaśnienia oskarżonego, opinia z zakresu księgowości i załączone do niej dokumenty, dokumenty załączone przez firmę (...), dokumenty z Urzędu Skarbowego, dokumenty z akt spraw sądowych, informacja i dokumenty przekazane przez Syndyka, obrońcę, a także inne dokumenty załączone do akt, w ty umowa pożyczki z dnia 08.11.2014 r., umowy kredytowe ich aneksy, umowy leasingowe |
Wyjaśnienia H. O. częściowo zasługują na wiarę. Sąd przyjął za wiarygodne wyjaśnienia oskarżonego w zakresie, w którym przedstawił prowadzenie spółki (...), związane z tym zawarte umowy kredytowe, nabycie pojazdów i systemu komputerowego w formie leasingu. Także na uwzględnienie zasługiwały wyjaśnienia odnoszące się do współpracy ze spółką (...), okoliczności zawartych umów kredytowych i leasingowych oraz ich zabezpieczeń. Na uwzględnienie zasługiwały wyjaśnienia dotyczące okoliczności, w tym przyczyn, zawarcia umowy pożyczki z 08.11.2014 r. Wyjaśnienia w tej części były logiczne i znalazły odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym. W wydanej opinii, jak i załączonych dokumentach w postaci zawartych umów kredytowych i leasingowych wynika, że spółka (...), reprezentowana przez oskarżonego, prowadziła szeroką działalność gospodarczą. Zawarte w/w umowy umożliwiły prowadzenie tej działalności oraz znaczne zwiększenie majątku trwałego spółki. Ponadto wyjaśnienia oskarżonego dotyczące współpracy z firmą (...), znalazły odbicie w zeznaniach A. C. (1) i D. B. (2) oraz częściowo Ł. S. (2). Zeznania tych świadków zasługiwały na wiarę. D. B. (2) i Ł. S. (2) zeznali na okoliczności związane ze współpracą (...) ze spółką (...) i braku zapłaty za kilka faktur. Ł. S. (2) przedłożył niezapłacone faktury, z których jedna została częściowo uregulowana. Według tych świadków ta współpraca przez wiele lat układała się bardzo dobrze i dopiero w 2017 r. doszło do zaległości w zapłacie 7 faktur. Ł. S. (2) nie pamiętał czy w 2017 r. spółka (...) zapłaciła za jakieś faktury. Z firmy (...) otrzymano zestawienie wszystkich faktur wystawionych do zapłaty przez P. (...) za 2017 r., w sumie było ich 58, z których nie uregulowano 7. Świadek D. B. (2) nie pamiętał reklamacji ze strony spółki (...). Nie wykluczył, że w związku ze zgłoszonymi uwagami mogło znaleźć to odbicie przy wystawieniu kolejnej faktury. Współpraca zakończyła się z uwagi na nieuregulowanie części faktur, o czym poinformował oskarżonego. Zeznania S. Ł. dotyczyły sytuacji finansowo-majątkowej spółki w 2020 r., kiedy prowadziła jej księgowość. Świadek opisała w sposób ogólny zmianę majątku spółki w związku z wykupowaniem środków trwałych, przy zrealizowaniu umów leasingowych. Wówczas aktywa trwałe się zwiększały. Przedstawiła sposób księgowania rat leasingowych, zaznaczając przy tym, że z reguły wykup następuje w wysokości 1% wartości, co znajduje odbicie w bilansie jako niewielkiej wartości. W rzeczywistości wartość rynkowa jest wyższa, dlatego nieraz powołuje się rzeczoznawcę lub przyjmuje wartość z polisy ubezpieczeniowej. Świadek zeznała na temat ustanawianych hipotek, często o wyższej wartości niż wysokość kredytu i pozostaje do czasu całkowitej jego spłaty. Świadek nie potrafiła podać szczegółowych danych dotyczących sytuacji majątkowej spółki, chociaż przyznała, że wcześniej przygotowała sobie notatki, z których korzystała podczas przesłuchania. Nie potrafiła podać kwoty niespłaconej pożyczki przez oskarżonego, wielkości kwoty niezapłaconych zobowiązań wobec kontrahentów oraz ich ilości, a także na temat kredytów. Zeznania świadka miały charakter ogólny z zakresu księgowości. Natomiast świadek nie potrafiła podać żadnych szczegółowych danych odnośnie spółki (...), ograniczając się do stwierdzenia o niezgadzaniu się ze złożonym wnioskiem o ogłoszenie upadłości. W tej części zeznania świadka stanowiły jej osobiste zdanie, bez podania szczegółowych okoliczności, na których to opierała. Właściwie ograniczyła się do stwierdzenia, że biorąc od uwagę wartość rynkową spółki, miała możliwości spłacenia kontrahentów. Jednakże świadek przyznała, że brak zapłaty był wynikiem utraty płynności finansowej oraz środków pieniężnych. Świadek A. C. (1) zeznała odnośnie pracy w spółce (...), na stanowisku pracownika administracyjno-biurowego oraz w związku z pełnieniem funkcji likwidatora tej spółki. A. C. (1) zaznaczyła, że spółka była jednoosobowa, jedynym jej udziałowcem był oskarżony, który nią kierował. Świadek potwierdziła wersję oskarżonego w części dotyczącej współpracy z firmą (...), w tym okoliczności związanych z nieuregulowaniem pełnej zapłaty za fakturę wystawioną 24.01.2017 r., potwierdzając wersje oskarżonego. Świadek potwierdziła sporządzenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki i przesłania wraz z dokumentacją odzwierciedlającą sytuację majątkową do sądu. Wniosek sporządziła z pomocą kuratora, wcześniej ustanowionego przez sąd dla spółki. Kwoty podała na podstawie ustanowionych hipotek , wartości majątku, jaki pozostał w spółce oraz wykazu wierzycieli i spraw toczących się przeciwko firmie. Zeznania świadka nie były konsekwentne w części dotyczącej pożyczki udzielonej oskarżonemu. Świadek przyznała, że nie miała wcześniej o niej wiedzy. Natomiast różnie przedstawiała moment, w którym się o tym dowiedziała. Raz twierdziła, że dopiero podczas przesłuchania w śledztwie, które odbyło się po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, innym razem, że wcześniej, gdyż otrzymywała od oskarżonego pieniądze w formie gotówki, jako stanowiące spłatę pożyczki. Jednakże miała się nie interesować i nie zajmować tą pożyczką, dlatego nie ujęła jej we wniosku o ogłoszenie upadłości, w części wymieniającej dłużników spółki. Sąd przyjął opinię wydaną przez biegłą z zakresu księgowości, która po ustnym i pisemnym uzupełnieniu, została uznana za pełną i jasną. Nie zmienia tego fakt niewłaściwego ogólnego przedstawienia leasingu operacyjnego przez biegłą i pomyłki w przyjęciu, że pojazdy w spółce zostały nabyte w różnych formach leasingu. W opinii biegła odniosła się do sytuacji majątkowej spółki, szczegółowo ją prezentując, zarówno od strony aktywów, jak i pasywów. Przedstawiono zmiany w majątku spółki w poszczególnych latach 2014-2017 i ich wpływ na wyniki jej działalności. Biegła opisała sprawy związane z zawartymi umowami kredytowymi, leasingowymi, a także udzieleniem pożyczki oskarżonemu. W opinii zaprezentowano dane dotyczące działalności spółki oraz związane z tym konsekwencje, co zostało opisane we wcześniejszej części uzasadnienia, odnoszącego się do przyjętych faktów. Należy podkreślić, że zaprezentowana przez biegłą ocena sytuacji majątkowej spółki znalazła odbicie w decyzji Sadu Rejonowego w P.., który ogłosił upadłość spółki (...). Zeznania świadków I. S. (2), A. L. (2) i J. O. (3), potwierdziły wersję oskarżonego odnośnie zawartej pożyczki. Świadkowie zgodnie stwierdzili, że w spółce nie było pieniędzy w kwocie wymienionej w umowie pożyczki i faktycznie w tym zakresie występowała różnica pomiędzy zapisami księgowymi a faktycznym stanem. Zaznaczyli przy tym, że pieniądze były na bieżąco wpłacane na rachunek bankowy. A. L. (2) wprost zeznała, że jej zdaniem zawarcie umowy pożyczki miało na celu wyprostowanie sytuacji związanej z w/w różnicą. Uwzględniono wszystkie załączone do akt dokumenty, w tym załączone do wydanej pisemnej opinii z zakresu księgowości, przedłożone przez firmę (...), z Urzędu Skarbowego, z akt spraw sądowych, informację i dokumenty przekazane przez Syndyka, obrońcę, umowę pożyczki z dnia 08.11.2014 r., umowy kredytowe i ich aneksy, umowy leasingowe, odpis wyroku Sądu Rejonowego w O.z informacją o jego zatarciu, karty karne, Z załączonych wcześniej kart karnych wynikało, że H. O. został skazany przez Sąd Rejonowy w O., z ostatniej, że jest osobą niekaraną. |
|||||||||||||
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2 |
Częściowo wyjaśnienia oskarżonego |
Wyjaśnienia oskarżonego, w których kwestionował złą sytuację finansowa spółki i brak podstaw do zgłoszenia wniosku o jej upadłość, co zostało przedstawione w poprzedzającym punkcie uzasadnienia. |
||||||||||||
7.PODSTAWA PRAWNA WYROKU |
||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Oskarżony |
|||||||||||||
☐ |
3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem |
1 |
H. O. |
|||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
||||||||||||||
Przestępstwo z art. 586 ksh ma charakter formalny i dochodzi do jego popełnienia w czasie kiedy dłużnik utracił możliwość realizowania swoich zobowiązań. Zgodnie z art. 11 ust. 1-2 ustawy prawo upadłościowe podstawa do zgłoszenia upadłości występuje przy zwłoce w zapłacie 3 miesięcy. Jednocześnie jest przestępstwem trwałym, polegającym na zaniechaniu wystąpienia o ogłoszenie upadłości (por. wyroki SA w Katowicach z 14.02.2017r., II AKa 481/17, SA we Wrocławiu z 16.06.2016r., II AKa 141/16-Legalis). W świetle zebranego materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że sytuacja spółki (...) od końca 2016 r. była na tyle zła, że nie rokowała poprawy, bez zainwestowania dodatkowych znacznych środków finansowych. Oskarżony tego nie dokonał, czy to przez dokapitalizowanie własnych środków finansowych, czy też przez znalezienie i dopuszczenie innego inwestora. W takim przypadku oskarżony winien wystąpić z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółki. Zaległości w regulowaniu zobowiązań znacznie przekraczały okres 3 miesięcy i za rok 2016 wynosiły 175 dni. Oskarżony nie miał perspektywy na rozwiązanie tego problemu, w sposób wcześniej wskazany. Spółka na koniec 2016 r. utraciła płynność w regulowaniu zobowiązań pieniężnych, co wynika zarówno z opinii biegłej z zakresu księgowości, jak i uzasadnienia postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Należy podkreślić, że taki wniosek złożyła osoba pełniąca funkcję likwidatora, nie zaś oskarżony. Powyższych ustaleń nie zmieniły zeznania świadka S. Ł.. jak wcześniej zaznaczono, miały one charakter ogólny z zakresu księgowości, bez podania żadnych szczegółowych okoliczności, czy też danych odnoszących się do spółki (...). W tym zakresie uzyskano opinię z zakresu księgowości, w której, w przeciwieństwie do zeznań S. Ł., szczegółowo przedstawiono sytuację majątkową spółki (...) i powody zaprzestania spłaty zobowiązań. Biegła dokładnie zaprezentowała majątek spółki oraz jej zobowiązania, wskazując za poszczególne lata zwiększające się okresy regulowania zobowiązań, a ostatecznie od końca 2016 r. zaprzestania ich płacenia. Powyższe znalazło odzwierciedlenie najpierw w złożonym wniosku o ogłoszenie upadłości i ostatecznie zapadłego orzeczenia w tym przedmiocie. Sąd jednoznacznie stwierdził brak możliwości regulowania zobowiązań przez spółkę, zaznaczając przy tym, że jej majątek umożliwia przeprowadzenie postępowania upadłościowego. Sąd przyjął przy tym wyższe wartości nieruchomości i ciągnika, niż wskazano we wniosku. Należy jeszcze podkreślić, że w złożonych zeznaniach S. Ł. wskazywała na zwiększającą wartość majątku spółki w związku z przejmowaniem na własność środków nabytych w formie leasingu, co według świadka zwiększało możliwości spłaty zobowiązań. Fakty przeczyły wnioskom wyciągniętym przez świadka. Ze środków nabytych w leasingu spółka posiadała jedynie jeden ciągnik, dodatkowo niewielkiej wartości wyposażenie biurowe. Jednocześnie, jak wynikało z opinii biegłej, spółka nie realizowała zobowiązań wobec kontrahentów. We wniosku o ogłoszenie upadłości wykazano sumę zobowiązań 15 517 145,60 zł, zaś wartość majątku wyceniono na 1 264 070 zł. Dodatkowo wykazano środki finansowe w wysokości 12 356 zł oraz podano przychody na poziomie 20 000 zł miesięcznie (k. 900). Tym samym H. O. swoim zachowaniem wypełnił dyspozycje art. 586 ksh. |
||||||||||||||
☐ |
3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem |
|||||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
||||||||||||||
☐ |
3.3. Warunkowe umorzenie postępowania |
|||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania |
||||||||||||||
☐ |
3.4. Umorzenie postępowania |
|||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania |
||||||||||||||
☐ |
3.5. Uniewinnienie |
2 |
H. O. |
|||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia |
||||||||||||||
Przepis art. 296 kk dotyczy niegospodarności, czyli zachowania szkodzące podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą. Podmiotem tego przestępstwa może być osoba zajmująca się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą danego podmiotu. Natomiast przedmiotem ochrony jest obrót gospodarczy. Przy zaistnieniu tego przestępstwa muszą zostać jednocześnie spełnione następujące elementy: - powinność zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą, - nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków, - powstanie szkody majątkowej. Niedopełnienie obowiązków to niewykonanie lub nienależyte wykonanie określonego zadania, zaś nadużycie uprawnień obejmuje przekroczenie formalnych granic swoich kompetencji, czy też zachowanie mieszczące się w tych granicach, ale sprzeczne z celem przyznanych sprawcy uprawnień. Jednocześnie musi wystąpić skutek w postaci wyrządzenia znacznej lub wielkich rozmiarów szkody (wyroki SN z 03.07.2019r., sygn. akt V KK 256/18, SA we Wrocławiu z 21.11.2018r., sygn. akt II AKa 332/18 – Legalis). Należy zauważyć przy tym, że działalność gospodarcza właściwie zawsze wiąże się z ryzykiem, obejmującym zarówno uzyskanie sukcesu, co winno stanowić jego cel, jak i poniesienia porażki. Oczywiście w tym drugim przypadku nie można mówić o automatycznej odpowiedzialności karnej. W przypadkach oczywistego uchybienia standardom należytej staranności i racjonalnego gospodarowania możemy mieć do czynienia z dopuszczeniem się czynu z art. 296 kk (wyroki: SA w Lublinie z 11.12.2013 r., sygn. akt II AKa 93/13, SA w Warszawie z 10.9.2015 r., sygn. akt II AKa 137/15, SA w Szczecinie z 30.3.2017 r., sygn. akt II AKa 37/17, Legalis). W przedmiotowej sprawie w zakresie czynu zarzucanego w pkt. I aktu oskarżenia objęto różne zachowania oskarżonego. Z wyjątkiem jednego przypadku, udzielenia pożyczki oskarżonemu, pozostałe przysparzały spółce konkretnych korzyści, czy to w postaci środków finansowych, pieniężnych, czy majątku nabywanego w wyniku zawartych umów leasingowych, czy też towarów i usług uzyskiwanych od kontrahentów. Działania te nie powodowały w spółce określonych strat, wprost przeciwnie przysparzały jej korzyści. Jednakże w ich wyniku powstawały zobowiązania, z których nie wszystkie zostały uregulowane. Można stwierdzić, że oskarżony przeinwestował i uzyskiwane pożytki nie pokryły wszystkich zobowiązań. Należy przy tym zaznaczyć, że prowadzenie działalności gospodarczej często wiąże się z koniecznością wspomożenia środkami finansowymi pochodzącymi z zewnątrz, w postaci kredytów, pożyczek, leasingu. Nieraz tylko dzięki takiej formie pozyskania środków pieniężnych w ogóle działalność można rozpocząć lub prowadzić. W takich przypadkach wiąże się to z koniecznością zabezpieczenia użyczonych środków, a także związanymi z tym kosztami. Zabezpieczenie majątkowe z reguły zostaje wskazane, a wręcz narzucone przez udzielającego środki finansowe, np. przez kredytodawcę. Natomiast uzyskanie takich środków wymaga ich spłaty, zarówno kwoty podstawowej, jak i odsetek, ewentualnie innych kosztów, np. opłaty, ubezpieczenia. Głównymi elementami zarzutu z pkt. I aktu oskarżenia był fakt uzyskania kredytów, nabycie pojazdów i innych przedmiotów w formie leasingu i związanego z tym ich zabezpieczenia na mieniu spółki. Trudno sobie wyobrazić aby kredytodawca, czy też leasingodawca zrezygnował czy to z zabezpieczenia, czy też uzyskania z tego tytułu korzyści, czyli przekazał bez odsetek, opłat albo w ogóle nie żądał ich zwrotu lub zapłaty. W takim przypadku przedstawiciel kredytodawcy lub leasingodawcy mógłby ponieść odpowiedzialność zawodową, a nawet karną. Postawienie zarzutu w związku z uzyskaniem kredytów, nabycia przedmiotów w formie leasingów i związaną z tym koniecznością ich spłaty, nie można uznać za działanie na szkodę spółki. Można by to rozważać w przypadku niewłaściwego, niezgodnego z umową wykorzystania pozyskanych środków pieniężnych, co nie zostało w tym postępowaniu zarzucone i śledztwo nie było w tej części prowadzone. Zaleganie z zapłatą kontrahentom, nie powodowało szkody w mieniu spółki, tylko u dostawców. Jednakże postępowanie nie było prowadzone w tym kierunku, oprócz faktu zalegania z zapłatą, nie zebrano innych dowodów, przede wszystkim nie załączono związanych z tym dokumentów, nie przesłuchano na tę okoliczność żadnych osób, które nie otrzymały wynagrodzenia. Akt oskarżenia dotyczył wyłącznie działania oskarżonego w zakresie skutków prowadzonego zarządu spółki, w granicach w nim określonych. Jedno z zachowań polegało na udzieleniu przez spółkę pożyczki oskarżonemu, który działał przy tym w dwojakim charakterze. Z jednej strony jako prezes zarządu, czyli pożyczkodawca, z drugiej osoba fizyczna otrzymująca pożyczkę, pożyczkobiorca. Pożyczka dotyczyła kwoty w wielkich rozmiarach 1.600.000 zł. Oskarżony jako osoba fizyczna, od początku nie wywiązywał się z realizacji zapisów umowy pożyczki, która była wykazywana w dokumentach finansowych spółki jako inwestycje długoterminowe i krótkoterminowe. Pożyczka dotyczyła bardzo wysokiej kwoty i mogłaby w sposób znaczny przyczynić się do utraty wypłacalności spółki, gdyby faktycznie do niej doszło. Strata za rok 2014 w niewielkim stopniu przekroczyła 2 mln zł i gdyby istniała możliwość korzystania z kwoty udzielonej pożyczki, ewentualnie zainwestowania w sposób zapewniający nie tylko jej pełny kapitał, ale także zysk, chociażby mniejszy, a wynikający z lokaty bankowej, mogłoby to pozwolić na uregulowanie w znacznej części zobowiązań. Pożyczka widniała w dokumentach finansowych spółki jako inwestycja, ale brak dostatecznych dowodów, aby do niej faktycznie doszło. Jednakże stanowiła nie tylko korzyść papierową, przynosząc spółce realne korzyści, w postaci jej częściowej spłaty. Zebrany materiał dowodowy nie potwierdził w sposób nie budzący wątpliwości, że faktycznie doszło do wypłaty kwoty wskazanej w umowie pożyczki. Wyjaśnienia oskarżonego temu przeczyły, co znalazło potwierdzenie w zeznaniach świadków I. S., A. L. i J. O. (3). Ponadto znalazło to odbicie w informacji uzyskanej od Syndyka Masy Upadłości. Syndyk poinformował, że w dokumentach spółki nie znaleziono potwierdzenia wypłaty pożyczki, a także posiadania w tym czasie przez firmę takiej w kwocie środków pieniężnych. Jednocześnie Syndyk przedstawił swoje wątpliwości co do posiadania kiedykolwiek przez spółkę w takiej kwocie środków pieniężnych, a także przypuszczenie, że być może oskarżony przez lata prowadzonej działalności, pobierał pieniądze ze spółki i ostatecznie zawarł umowę pożyczki, mającej na celu konwalidowanie swojego postępowania. Jednakże Syndyk zaznaczył, że jest to tylko jego domniemanie, nie przedstawiając na jego poparcie żadnego dowodu. Należy zauważyć, że zebrany materiał dowodowy nie pozwolił na jednoznaczne przyjęcie, że faktycznie doszło do wpłaty kwoty pożyczki. Zawarto umowę pożyczki, od której został zapłacony podatek. Fakt zawarcia umowy, nawet w formie aktu notarialnego, nie przesądza o rzeczywistym wykonaniu tej czynności prawnej. Pozostałe dowody, wcześniej zaprezentowane, nie tylko tego nie potwierdziły, ale temu przeczyły. Ponadto forma wypłaty gotówki już budziła wątpliwości co do jej prawdziwego charakteru. Pożyczka miała zostać pobrana z kasy spółki w formie gotówki, co z uwagi na kwotę, wymagałoby zapakowania do bardzo dużej torby, walizki, lub kilku. Umowa nie miała charakteru tajnego, ukrytego, wprost przeciwnie, została zawarta w formie aktu notarialnego z ujawnieniem przed organem skarbowym i tym samym wypłata winna zostać dokonana przez przelanie na rachunek bankowy, nie zaś „do ręki”. Pożyczka miała charakter czynności cywilno-prawnej, nie podlegającej ocenie pod kątem przepisu art. 271 kk. Jednocześnie zebrany materiał dowodowy nie pozwolił na jednoznaczne ustalenie przyczyn różnic pomiędzy zapisami księgowymi, a faktycznym stanem środków finansowych spółki w latach 2008-2013. Jak wynika z przekazanych dokumentów finansowych przez Syndyka, tj. bilansów i sprawozdań z tym związanych za poszczególne lata i wydanej na ich podstawie uzupełniającej opinii przez biegłą z zakresu księgowości, faktycznie spółka wykazywała posiadanie w tych latach, środków finansowych. Oskarżony przedstawił powody różnic zapisów księgowych ze stanem faktycznym. Należy podkreślić, że postępowanie przygotowawcze nie dotyczyło tej kwestii, zaś zarzut z pkt. I aktu oskarżenia odnosił się do konkretnych działań, czynności oskarżonego, nie obejmującego powyższych różnic. Jednym z elementów tego zarzutu, była konkretna czynność, dokonana w dokładnym czasie, czyli zawarcie umowy pożyczki. Czynność ta miała spowodować szkodę w majątku spółki, czyli jej konsekwencji w postaci wypłaty wymienionej w niej kwoty. Tymczasem dowody nie potwierdziły faktycznej wypłaty gotówki. Powyższych ustaleń nie zmienia fakt spłacania pożyczki, nawet po stawieniu jej w stan likwidacji. Formalnie pożyczka została zawarta i oskarżony miał obowiązek jej spłacania. Wyjaśnił, że jeszcze prowadząc spółkę, w ten sposób ją dokapitalizowywał, traktując jak „własne dziecko”. Dokładał pieniądze na jej działalność, co odnotowywano jako spłatę pożyczki. Natomiast przestępstwo oszustwa polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Koniecznym elementem przypisania sprawcy czynu z art. 286§1 kk jest stwierdzenie jego działania w zamiarze bezpośrednim popełnienia tego przestępstwa. Wina sprawcy musi przybrać postać zamiaru bezpośredniego, ukierunkowanego na dokonanie tego czynu, bowiem celem jego działania jest osiągnięcie korzyści majątkowej kosztem innej osoby (por. wyrok SN z 30.08.2000r., V KKN 267/00, OSP 2001, z. 3, poz. 51). W wyroku z dnia 29 sierpnia 2013r., sygn. akt II AKa 122/13, KZS 2013/9/78, Sąd Apelacyjny w Krakowie podkreślił, że podstawowym kryterium rozgraniczenia oszustwa od nie wywiązania się z zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym jest wykazanie, że w chwili zawierania zobowiązania sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez dążenie do uzyskania świadczenia, poprzez wprowadzenie w błąd lub wyzyskanie błędu co do okoliczności mających znaczenie dla zawarcia umowy, mając świadomość, że gdyby druga strona umowy znała rzeczywisty stan, nie zawarłaby umowy lub na takich warunkach. Natomiast przy ustalaniu zamiaru sprawcy oszustwa związanego z zawartą umową cywilnoprawną, należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności związane z realnością wypełnienia jej warunków, w szczególności możliwości finansowe, skalę przyjętych zobowiązań, zachowanie sprawcy po zawarciu umowy i sposób jej wykonania, jego stosunek do zobowiązania w związku z upływem terminów płatności (tak samo wyroki SA w Łodzi z dnia 16.10.2014r. sygn. akt II AKa 197/14 LEX 1548532, z dnia 12.09.2013r. sygn. akt II AKa 107/13 LEX 1386135, wyrok SA w Warszawie z dnia 30.10.2013r. II AKa 325/13 LEX 1392066). W niniejszej sprawie brak podstaw do przyjęcia, że w czasie zlecania wykonania określonych usług firmie (...) oskarżony działał z góry powziętym zamiarem nie wywiązania się z zapłatą. Łącznie nie zapłacono za 6 faktur, na kwotę 10 943,02 zł. Natomiast jedna z faktur nie została w całości zapłacona, czyli z dnia 24.01.2017 r. Oskarżony w sposób logiczny przedstawił okoliczności braku zapłaty, w wyniku odmowy wypłaty odszkodowania ze strony zakładu ubezpieczeń, co znalazło potwierdzenie w zeznaniach A. C. (1). Za wersją oskarżonego w tej części przemawiał przedstawiony zestaw wystawionych faktur przez firmę (...) w 2017 r. Faktura z 24.01.2017 r. była jedną z dwóch pierwszych, za którą zapłacono kwotę odpowiadającą wysokości podatku VAT. Pomimo braku jej pełnego uregulowania, spółka (...) w dalszym ciągu przyjmowała zlecenia i wykonywała usługi na rzecz P. (...). Ponadto w tym samym dniu wystawiono drugą fakturę, która została zapłacona. W roku 2017 spółka korzystała z usług firmy (...) w wielu innych przypadkach, płacąc za wystawione z tego tytułu faktury. W sumie firma (...) wykonała kilkadziesiąt usług, za które wystawiła 58 faktur. Należy zaznaczyć, że nie zapłacona w całości została pierwsza faktura, co jednak nie przeszkodziło w przyjmowaniu kolejnych zleceń przez (...), z których większość została uregulowana. Ponadto dopiero cztery ostatnie faktury zostały niezapłacone. Faktury te opiewały na różne kwoty od 50 zł do 4 115,00 zł. Wcześniej po niezapłaconych, kolejne faktury były regulowane. W ostatnim okresie brak zapłaty dotyczył różnych kwot, co wiązało się z kłopotami finansowymi firmy i utraconą przez nią płynnością finansową. Biorąc pod uwagę ilość wykonanych usług, ich wartość, z czego większość została zapłacona, brak podstaw do przyjęcia dopuszczenia się przestępstwa oszustwa ze strony oskarżonego. |
||||||||||||||
7.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i |
||||||||||||||
Oskarżony |
Punkt rozstrzygnięcia |
Punkt z wyroku odnoszący się |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||
1 |
Uwzględniono okoliczności zdarzenia, pobudki, motywy działania oskarżonego. Przypisany czyn H. O. dotyczył spółki, której był założycielem i którą zarządzał od początku. Był jedynym członkiem i jednocześnie Prezesem zarządu spółki. Uwzględniono fakt podejmowania starań ze strony oskarżonego, jak najlepszego rozwinięcia działalności spółki, zostania przedstawicielem jednego z największych sprzedawców ciągników rolniczych. Jednocześnie wzięto pod uwagę konsekwencje działalności oskarżonego w ramach zarządu spółki dla innych osób fizycznych i prawnych, czyli nieuregulowanie wobec nich zobowiązań. Sąd uwzględnił dotychczasową niekaralność z uwagi na zatarcie skazania. Ponadto wzięto pod uwagę sytuację rodzinno-majątkową oskarżonego, która była ustabilizowana. Z tych względów wymierzono karę 300 stawek dziennych grzywny po 30 złotych za stawkę, która, zdaniem Sądu, winna spełnić cele zarówno wobec oskarżonego, jak prewencji ogólnej. |
|||||||||||||
7.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU |
||||||||||||||
Oskarżony |
Punkt rozstrzygnięcia |
Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||
7.inne zagadnienia |
||||||||||||||
W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, |
||||||||||||||
7. KOszty procesu |
||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||
3 |
Zasądzono od oskarżonego opłatę i koszty postępowania, mając na uwadze jego dobrą sytuację majątkową. Koszty postępowania zmniejszono stosownie do faktu uniewinnienia oskarżonego od trzech zarzutów. Tym samym obciążono oskarżonego w 1/3 kosztów związanych z wydaną opinią i innymi. Nie obciążono kosztami związanymi ze zwrotem za stawienie się świadków, których zeznania nie odnosiły się do przypisanego oskarżonemu czynów. |
|||||||||||||
7.Podpis |
||||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Sławomir Cyniak
Data wytworzenia informacji: