Treść orzeczenia IV Ka 41/20 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

IV Ka 41/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2020-03-13

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 41/20

IV Kz 21/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

-wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 30 października 2019 roku – sygn. II K 722/17

-postanowienie Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 30 października 2019 roku – sygn. II K 722/17 w przedmiocie kosztów postępowania

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zawarty w apelacji oskarżonej zarzut, że Sąd Rejonowy pominął faktyczne ustalenia i dowody z opinii biegłych z postępowania w celu ustalenia winy sprawcy wypadku drogowego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom skarżącej, ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące sprawstwa i winy oskarżonej w zakresie zarzucanego jej czynu są prawidłowe, gdyż stanowią wynik nie budzącej żadnych zastrzeżeń i zgodnej z art. 7 k.p.k., oceny zebranych w sprawie dowodów.

Apelacja nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacji mają w istocie charakter polemiczny i opierają się na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów.

Nie można podzielić twierdzeń skarżącej, iż Sąd Rejonowy dokonał niepełnej i dowolnej oceny wiarygodności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co przełożyło się następnie, na dokonanie wadliwych ustaleń faktycznych. Stwierdzić natomiast należy, iż Sąd I instancji wnikliwie, zgodnie z art. 410 k.p.k., rozważył wszystkie dowody, przemawiające zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonej (art. 4 k.p.k.), a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, przekonywująco wykazał, dlaczego jednym dowodom należało dać wiarę, a innym z kolei – waloru takiego odmówić. Na podstawie właściwie przeprowadzonej oceny dowodów, Sąd meriti dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, nie popełniając i w tym zakresie żadnego błędu logicznego.

Nie można skutecznie zarzucać, iż Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów w sposób dowolny i nie uwzględniający realiów sprawy. Oceniając wiarygodność wyjaśnień oskarżonej i zeznań pokrzywdzonego K. K., a więc uczestników przedmiotowego zdarzenia, Sąd I instancji uwzględnił również wnioski wynikające z opinii biegłych z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego. Biegli natomiast opierali się przy opiniowaniu na dowodach natury obiektywnej, wynikających z protokołów oględzin, szkicu sytuacyjnego i materiału zdjęciowego oraz poczynionych na tej podstawie obliczeniach i analizach.

Zgodzić należy się z Sądem meriti, iż przebieg zdarzenia wynikający z wyjaśnień oskarżonej nie mógł zostać uznany jako wiarygodny.

Przeprowadzona analiza wypadku wykazała, że kierujący samochodem V. przynajmniej 33 m przed miejscem kolizji musiał rozpocząć zmianę pasa ruchu z prawego na lewy, a więc oskarżona przed wjazdem na lewy pas ruchu powinna widzieć pojazd poruszający się lewym pasem ruchu. Wbrew jej wyjaśnieniom, ze względu na różne prędkości, jak i odległości pojazdów względem miejsca zdarzenia, manewr ten nie mógł być również wykonany jednocześnie przez oba pojazdy. Jak dalej słusznie podnosi Sąd Rejonowy, gdyby oskarżona – jak wyjaśniała – znajdowała się na lewym pasie i wtedy to była wyprzedzana, to musiałyby być jakieś ślady poruszania się samochodu V. po poboczu trawiastym, czego nie ujawniono na miejscu zdarzenia. Aby w takiej sytuacji doszło do kontaktu kolizyjnego między pojazdami, to również i oskarżona musiałaby zjechać za linię pobocza.

Sąd Rejonowy nie dokonał ustalenia, aby oskarżona, odpowiednio wcześniej, sygnalizowała kierunkowskazem zamiar zmiany pasa ruchu z prawego na lewy. W tym zakresie należało dać wiarę zeznaniom oskarżyciela posiłkowego Jego wersja jest – co do zasady – bardziej wiarygodna. Co do samego przebiegu zdarzenia, toru ruchu obu pojazdów przed zetknięciem się i usytuowania samochodów względem siebie, znajdują one potwierdzenie w opiniach biegłych, bazujących na obiektywnym materiale dowodowym. Jedynie w części, kwestionującej prędkość, z jaką poruszał się w trakcie zetknięcia się obu pojazdów, Sąd nie dał wiary wersji oskarżyciela posiłkowego, co nie może jednak dyskwalifikować wiarygodności jego zeznań w całości.

Trzeba także mieć na względzie, że nawet sygnalizowanie zamiaru zmiany pasa ruchu przed wyprzedzaniem, nie zwalnia kierującego do zachowania podczas tego manewru szczególnej ostrożności i upewnienia się, czy inny kierujący nie zaczął już manewru wyprzedzania i nie znajduje się już na tym pasie ruchu, na który zamierza wjechać. Tej powinności oskarżona nie dopełniła. Tak więc, nawet zakładając, że oskarżona włączyła kierunkowskaz przed zmianą pasa ruchu, to i tak nie mogłaby zostać ekskulpowana od zarzucanego jej czynu.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzuconego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ z przyczyn wskazanych wyżej, postawiony zarzut okazał się niezasadny, brak było podstaw do zmiany wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej.

3.2.

zawarty w apelacji oskarżonej zarzut nieprawidłowego ustalenia związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez oskarżoną, a zaistniałym skutkiem.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżąca nie ma racji, iż pomiędzy naruszeniem przez nią zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a zaistniałym skutkiem wypadku, nie zachodzi związek przyczynowy.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w prawie karnym przyjmuje się, iż zaistniałe u poszkodowanego uszkodzenie ciała jest następstwem zdarzenia drogowego spowodowanego przez sprawcę i że tego związku, ani nie przerywa, ani nie zmienia włączenie się innej przyczyny potęgującej (czy też mogącej potęgować) skutki, czy zakres tychże uszkodzeń. Przy koncepcji obiektywnego przypisania, która w przypadku przestępstw charakteryzujących się wystąpieniem określonego skutku (a takim jest przestępstwo z art. 177 § 1 k.k.), pozwala na jego przypisanie w przypadku wystąpienia związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a skutkiem, ale również nakazuje rozważać odpowiedzialność za zwiększone niedopuszczalne ryzyko wystąpienia skutku. Zatem, spowodowanie skutku może być przypisane sprawcy, gdy przestrzeganie przez niego obowiązku ostrożności zapobiegłoby nastąpieniu skutku. Koncepcja obiektywnego przypisania opiera się na założeniu, że sprawcy spowodowanego skutku przestępnego można ów skutek obiektywnie przypisać wtedy, gdy zachowanie owego sprawcy stwarzało lub istotnie zwiększyło prawnie nieakceptowane niebezpieczeństwo (ryzyko) dla dobra prawnego stanowiącego przedmiot zamachu i niebezpieczeństwo (ryzyko) to realizowało się w postaci nastąpienia danego skutku przestępnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia 2002 r. - IV KK 289/02; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2019 r. - V KK 115/18; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2019 r. - V KK 3/19; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2007 r. - II KK 370/06). Nie może być zatem mowy o uniewinnieniu oskarżonej od zarzucanego jej przestępstwa z art. 177 § 1 k.k., ani też – jak się wydaje sugerować autorka apelacji w uzasadnieniu środka odwoławczego – zakwalifikowania czynu oskarżonej jedynie jako wykroczenia drogowego.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzuconego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ z przyczyn wskazanych wyżej, postawiony zarzut okazał się niezasadny, brak było podstaw do zmiany wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej.

3.3.

zawarty w apelacji oskarżonej zarzut pominięcia w uzasadnieniu wyroku dowodu z przesłuchania świadka H. S., natomiast wykorzystanie tych fragmentów opinii biegłych, które były oparte na tych zeznaniach.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Świadek H. S. na rozprawie głównej odmówił składania zeznań (k. 124v) do czego, jako osoba najbliższa dla oskarżonej, miał prawo. W takiej sytuacji zeznań świadka H. S., także złożonych w postępowaniu przygotowawczym, nie wolno już było wykorzystać procesowo w niniejszym postępowaniu. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem nie powołał się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na tenże dowód.

Natomiast, rzeczywiście, niefortunnym było, że biegli z zakresu ruchu drogowego odnosili się w swoich opiniach do zeznań świadka H. S.. Jednakże dokładna analiza obu opinii prowadzi do wniosku, że wykluczając przebieg zdarzenia wynikający z wyjaśnień oskarżonej, biegli opierali się na dowodach materialnych, wynikających z protokołów oględzin, szkicu sytuacyjnego i materiału zdjęciowego oraz poczynionych na tej podstawie obliczeniach i analizach. Biegli tylko posiłkowo odwoływali się do zeznań H. S.. Biegły Z. B. w opinii zasadniczej mógł zresztą sięgnąć do zeznań ww. świadka, gdyż na etapie postępowania przygotowawczego, kiedy ta opinia była sporządzana, świadek H. S. nie korzystał z prawa do odmowy składania zeznań. W opinii uzupełniającej, biegły Z. B. przytacza jeden fragment zeznań świadka H. S., w odpowiedzi na jedno z zadanych mu pytań: ,,który z pojazdów był w pozycji uprzywilejowanej, który zaś powinien ustąpić pierwszeństwa”. W tej części biegły, rozważając mogące wchodzić w grę warianty, i tak kwituje to stwierdzeniem, że ,,zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie” (k. 138). Natomiast biegły S. S. podnosząc w swojej opinii, że oskarżona przed wjazdem na lewy pas ruchu powinna widzieć pojazd poruszający się lewym pasem ruchu, przede wszystkim wywodzi to z przeprowadzonej analizy wypadku, która wykazała, że kierujący samochodem V. przynajmniej 33 m przed miejscem kolizji musiał rozpocząć zmianę pasa ruchu z prawego na lewy. Zeznania świadka H. S. są tu powołane jedynie jako potwierdzenie tej tezy.

Reasumując, powołanie się przez biegłych Z. B. i S. S. na zeznania świadka H. S. nie miało w istocie wpływu na treść wydanych przez nich opinii.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzuconego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ z przyczyn wskazanych wyżej, postawiony zarzut okazał się niezasadny, brak było podstaw do zmiany wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej.

3.4.

zawarty w apelacji oskarżonej zarzut powołania się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku na dowód z jednej opinii biegłego dotyczącej wykonania manewru wyprzedzania przez obu kierujących pojazdami jednocześnie - niekorzystnej dla oskarżonej, a pominięcie opinii korzystnej, bez wskazania uzasadnienia takiego stanowiska.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżąca nie zauważa, że żadna z przeprowadzonych w sprawie opinii biegłych nie jest w istocie dla niej korzystna, a w szczególności żadna z nich nie mogła stanowić podstawy jej uniewinnienia.

Obie opinie są w zasadniczych elementach zbieżne i zgodnie z nich wynika, że to zachowanie oskarżonej, tj. popełniony błąd w taktyce jazdy był bezpośrednią przyczyną zaistnienia przedmiotowego wypadku.

Skarżąca wybiórczo traktuje w szczególności opinię biegłego Z. B., który przecież w opinii zasadniczej wyraźnie stwierdził – poprzedziwszy to analizą dowodów, jakimi dysponował – że ,,bezpośrednią przyczyną zaistnienia zdarzenia było nieprawidłowe postępowanie kierującej samochodem V., która przystępując do manewru wyprzedzana pojazdu jadącego przed nią nie upewniła się, czy kierujący samochodem V., jadący za nią, nie rozpoczął manewru wyprzedzania”. W opinii uzupełniającej biegły Z. B., odpowiadając na pytania stron, przedstawił hipotetycznie możliwe różne wersje zdarzenia, wynikające z osobowych źródeł dowodowych, w tym także możliwość jedoczesnego wykonywania manewru wyprzedzania przez oba pojazdy. Biegły takiej możliwości nie wykluczył, jednakże swojego zasadniczego stanowiska, co do bezpośredniej przyczyny zaistnienia wypadku przecież nie zmienił, co oznacza, że takiej wersji nie uznał jako prawdopodobnej.

Natomiast biegły S. S., po dokonanej analizie dowodów materialnych i przeprowadzeniu symulacji ruchu pojazdów w systemie V- SIM, jednoznacznie wykluczył, aby z uwagi na różne prędkości, jak i odległości pojazdów względem siebie, manewr wyprzedzania mógł być wykonywany jednocześnie przez oba pojazdy.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzuconego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ z przyczyn wskazanych wyżej, postawiony zarzut okazał się niezasadny, brak było podstaw do zmiany wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej.

3.5.

zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut naruszenia prawa procesowego art. 170 § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.k. w zw. art. 193 § 2 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k z art. 405 k.p.k. w zw. 458 k.p.k. mającego istotny wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia poprzez bezzasadne uznanie, iż zgłoszony wniosek w przedmiocie przeprowadzenia dowodu z opinii Instytutu Ekspertyz Sądowych jest zbędne, a powodem złożenia takiego wniosku jest wyłącznie dążenie do uzyskania opinii w pełni zgodnej z oczekiwaniami strony, podczas gdy pokrzywdzony zgłaszał liczne zarzuty co do sporządzonych przez biegłych opinii w zakresie sposobu wyliczenia jego prędkości, ustalenia miejsca kolizji pojazdów, oceny śladów pozostawionych przez pojazd pokrzywdzonego, oceny terenu na jakim doszło do wypadku, oceny skutków wypadku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżąca nie przedstawiła przekonywujących kontrargumentów mogących przekonać, że dotychczasowe opinie biegłych, zgodne ze sobą co do najistotniejszych kwestii, powinny zostać zdyskwalifikowane, a sąd powinien dopuścić dowód z kolejnej opinii biegłego. Zgodnie z treścią art. 201 k.p.k. podstawą dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii biegłego może być wyłącznie to, że dotychczasowa opinia lub opinie są niepełne lub niejasne, albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami. Nie można przychylić się do twierdzeń skarżącej, jakoby opinie biegłego Z. B. i S. S. były opiniami niepełnymi, niejasnymi, bądź też zachodziła pomiędzy nimi jakaś zasadnicza sprzeczność.

Sąd meriti nie popełnił błędu opierając swoje rozstrzygnięcie na opiniach biegłych Z. B. i S. S., albowiem biegli ci dysponują wiadomościami specjalnymi z zakresu ruchu drogowego i mechaniki pojazdowej, niezbędnymi do stwierdzenia okoliczności mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Opinie te są pełne i jasne, gdyż udzielają odpowiedzi na wszystkie postawione pytania, na które, zgodnie z zakresem posiadanych wiadomości specjalnych i udostępnionym materiałem dowodowym, biegły powinien udzielić odpowiedzi. Uwzględniają także wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia konkretnej kwestii okoliczności oraz zawierają uzasadnienia wyrażonych w niej ocen i poglądów. Jednocześnie sformułowania opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w niej ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a wnioski końcowe są jednoznaczne.

Podstawą zdyskwalifikowania opinii biegłego i żądania przeprowadzenia kolejnej jeszcze opinii, nie może być natomiast to, że strona nie jest zadowolona z niekorzystnych dla siebie wniosków dotychczasowej opinii. Jeżeli opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka nie jest przekonywająca (niepełna) dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii w oparciu o przepis art. 201 k.p.k. Wynika to także z utrwalonego orzecznictwa, że przytoczyć tu można chociażby: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2006 r. - III KK 455/05, czy też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2018 r. - IV KK 492/18.

Niczego nie może zmienić okoliczność, że pomimo udzielonych przez biegłych odpowiedzi na szczegółowe pytania stron, oskarżyciel posiłkowy i jego pełnomocnik wciąż formułują w istocie te same pytania, żądając udzielenia na nie odpowiedzi, zgodnych z ich oczekiwaniami. Zauważyć przy tym należy, że biegły S. S. był przesłuchiwany na rozprawie w dniu 16.10.2019 roku, na której udzielił odpowiedzi na wszystkie pytania stron. Strony mały też nieskrępowaną możliwość zadania biegłemu jeszcze dalszych pytań, jeżeli uważały, że odpowiedź na nie może mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że K. K. nie przyczynił się do skutków wypadku z dnia 29.06.2017 roku,

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ponieważ z przyczyn wskazanych wyżej, postawiony zarzut okazał się niezasadny, brak było podstaw do przyjęcia ustalenia, iż oskarżyciel posiłkowy nie przyczynił się do skutków przedmiotowego wypadku drogowego.

Nie zostały spełnione warunki wskazane w art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. zezwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

3.6.

Zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut naruszenia prawa procesowego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 5 § 2 k.p.k. wobec braku rozstrzygnięcia na korzyść pokrzywdzonego wątpliwości dotyczących prędkości, z jaką ten poruszał się prowadzonym przez siebie pojazdem w chwili zdarzenia, jak również dotyczących miejsca kolizji, nieznajomości terenu, braku zabezpieczenia śladów na miejscu zdarzenia przez policję, braku możliwości wykonania rekonstrukcji zdarzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest oczywiście bezzasadny. Art. 5 § 2 k.p.k. nakazuje bowiem niedające się usunąć wątpliwości rozstrzygać na korzyść oskarżonego, a nie jakiejkolwiek innej strony postępowania karnego.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że K. K. nie przyczynił się do skutków wypadku z dnia 29.06.2017 roku,

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zostały spełnione warunki wskazane w art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. zezwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

3.7.

Zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 457 § 3 k.p.k. poprzez brak ustosunkowania się w sposób całkowity i wystarczający, odpowiadający standardom procesowym do pisemnych zarzutów i wniosków zawartych w zarzutach do opinii pokrzywdzonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powołanie się w zarzucie na treść art. 457 § 3 k.p.k. jest całkowicie chybione, gdyż powoływany przepis art. 457 k.p.k. odnosi się do uzasadnienia sądu odwoławczego.

Skarżący, chcąc zakwestionować sposób uzasadnienia wyroku Sądu I instancji winien odwołać się do przepisu art. 424 k.p.k.

Rzeczywiście, w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd meriti nie omawiał szczegółowo wszystkich zarzutów podnoszonych przez strony w stosunku do opinii biegłych. Nie jest to jednak w żadnym razie okoliczność mogąca zdyskwalifikować zapadły wyrok, zwłaszcza, że w opiniach uzupełniających obaj biegli odnosili się do szczegółowych pytań złożonych przez strony, w tym pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że K. K. nie przyczynił się do skutków wypadku z dnia 29.06.2017 roku,

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zostały spełnione warunki wskazane w art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. zezwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

3.8.

Zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 46 § 2 k.k. poprzez jego nie zastosowanie i nie zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego nawiązki.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten, co do zasady, jest trafny. Przypomnieć tu należy, że zgodnie z treścią art. 46 § 1 k.k. w razie skazania, na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej sąd orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ustawodawca dodał także przepis art. 46 § 2 k.k., zgodnie z którym, jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w art. 46 § 1 k.k. jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego.

Oznacza to więc, że w sytuacji złożenia przez pokrzywdzonego wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie, sąd nie może tego wniosku nie uwzględnić, nawet jeżeli pokrzywdzony przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody. Przyczynienie pokrzywdzonego może być tu jedynie uwzględnione przy określeniu wysokości odszkodowania, zadośćuczynienia, bądź nawiązki.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od oskarżonej na rzecz K. K. nawiązki w wysokości 4.000 złotych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak wynika z powyższych rozważań, nie można było odstąpić od zasądzenia od oskarżonej na rzecz pokrzywdzonego nawiązki. Jeżeli jednak chodzi o jej wysokość, to kierując się przekonaniem, że odszkodowanie z tytułu uczestniczenia w wypadku drogowym, winno być przede wszystkim realizowane z polisy ubezpieczeniowej, Sąd odwoławczy uznał za zasadne przyznanie oskarżycielowi posiłkowemu nawiązki w kwocie 1.000 złotych. Zauważyć przy tym należy, że taką właśnie nawiązkę Sąd Rejonowy zasądził od oskarżonej na rzecz pasażerki V. – E. K., która w żadnym zakresie nie przyczyniła się do skutków wypadku, a w tym zakresie wyrok nie był kwestionowany przez którąkolwiek ze stron.

3.9.

Zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 177 par 1 k.k. w zw. z art. 37a k.k. poprzez wymierzenie oskarżonej kary niewspółmiernie niskiej do popełnionego czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten, będący w istocie zarzutem, o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.k. okazał się zasadny. Sąd Okręgowy uznał, iż rację ma skarżąca twierdząc, że wymierzenie oskarżonej za popełniony czyn wyłącznie samoistnej kary grzywny (przy zastosowaniu art. 37 a k.k.) było zbyt daleko idące.

Nie może budzić wątpliwości, że główną odpowiedzialność za spowodowanie przedmiotowego wypadku drogowego ponosi oskarżona. Jak wynika z poczynionych ustaleń, oskarżona popełniła błąd w taktyce jazdy nie zachowując szczególnej ostrożności podczas manewru wyprzedzania, nie upewniając się, czy kierujący jadący za nią nie rozpoczął już wyprzedzania, czym sprowadziła zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Manewr wyprzedzania, zwłaszcza na drodze jednojezdniowej, to jeden z najbardziej niebezpiecznych manewrów i dlatego od kierowcy należy wymagać zachowania szczególnej ostrożności. Spowodowane zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym było znaczne. Także i skutek spowodowanego przez nią wypadku drogowego był bardzo poważny, gdyż dwie osoby doznały obrażeń ciała, naruszających czynności narządów na czas powyżej siedmiu dni i wymagających ich hospitalizacji.

Nawet biorąc pod uwagę okoliczność łagodzącą, że do skutków wypadku przyczynił się kierujący samochodem V., który poruszał się z nadmierną prędkością, to i tak poprzestanie jedynie na wymierzeniu oskarżonej kary samoistnej grzywny było rozstrzygnięciem rażąco łagodnym. Trzeba też mieć na uwadze, że ustawodawca przewidział za przestępstwo z art. 177 § 1 k.k. wymierzanie – co do zasady – wyłącznie kary pozbawienia wolności, w rozmiarze nawet do 3 lat.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej adekwatnej do popełnionego czynu kary, gdyż orzeczona kara jest niewspółmiernie niska.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przyznać należało rację skarżącej, że wymierzona za popełnione przez oskarżoną przestępstwo kara grzywny, cechuje się niewspółmiernością i to w stopniu rażącym. Wymierzona kara, winna być karą współmierną do wagi popełnionego przestępstwa. Orzeczona kara spełniać ma nie tylko cele wychowawcze i zapobiegawcze, ale musi także, być karą adekwatną do wagi popełnionego przestępstwa. Sąd orzekający powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na wymiar kary, a w szczególności stopień winy oskarżonego i stopień społecznej szkodliwości czynu.

W przekonaniu Sądu Okręgowego – biorąc pod uwagę wszystkie ustalone przez Sąd meriti okoliczności przedmiotowej sprawy – wymierzenie oskarżonej za popełnione przezeń przestępstwo kary 6 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 1 roku, będzie adekwatną reakcją karną, odpowiadającą poczuciu kary sprawiedliwej i dopiero taka kara spełni w sposób właściwy cel wychowawczy i zapobiegawczy, a także w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Realizując wymóg wynikający z art. 72 § 1 k.k. należało także zobowiązać oskarżoną do informowania Sądu Rejonowego w Opocznie o przebiegu okresu próby w odstępach 3 - miesięcznych, poczynając od 1 czerwca 2020 roku.

3.10.

Zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut naruszenia przepisów art. 7 k.p.k. tj. art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. przez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów polegające na:

a. bezpodstawnym przyjęciu, że pokrzywdzony przyczynił się do skutków wypadku oraz że miałby możliwość uniknięcia skutków wypadku poprzez zatrzymanie pojazdu, pomimo, że z akt sprawy wynika, że nie miał on możliwości uniknięcia zderzenia pojazdów, czy to poprzez zatrzymanie pojazdu czy ominięcie przeszkody, bez względu na prędkość z jaką by się poruszał,

b. bezpodstawnym przyjęciu, że pokrzywdzony poruszał się z prędkością w wysokości 69 km/h, w sytuacji gdy pokrzywdzony kwestionował sposób wyliczenia tej prędkości,

c. bezpodstawnym przyjęciu, że pokrzywdzony poruszał się z nadmierną prędkością, podczas gdy zostało ustalone, że nie było prędkości bezpiecznej, przy zachowaniu której pokrzywdzony miałby możliwość uniknięcia kolizji,

d. zarzut z ostrożności procesowej, że przyjęcie przyczynienia się pokrzywdzonego do skutków wypadku nie jest możliwe, gdyż nawet przy ustaleniu, że poruszał się on z prędkością około 70 km/h w chwili kolizji, to jego wina byłaby znikoma w porównaniu z winą oskarżonej,

e. bezpodstawne przyjęcie, że pojazd Passat miał sprawne poduszki powietrzne, co świadczy o niewielkiej sile uderzenia, podczas gdy jest wiedzą powszechną, że pojazdy w tym wieku zazwyczaj nie posiadają sprawnego tego układu, nie zostało to przez biegłego zbadane.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty apelacji mają w tym zakresie w istocie charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów.

Nie można podzielić twierdzeń skarżącej, iż Sąd Rejonowy dokonał stronniczej i dowolnej oceny wiarygodności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności osobowych źródeł dowodowych. Stwierdzić natomiast należy, iż Sąd I instancji wnikliwie, zgodnie z art. 410 k.p.k., rozważył wszystkie dowody, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonej, a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał, dlaczego jednym dowodom należało dać wiarę, a innym z kolei – waloru takiego odmówić. Ponieważ ocena zgromadzonych w sprawie dowodów została dokonana przez Sąd I instancji wszechstronnie, we wzajemnym ich kontekście z innymi dowodami, zgodnie z wiedzą i doświadczeniem życiowym, w pełni korzysta – wbrew stanowiska autora apelacji – z ochrony art. 7 k.p.k.

Omawiając szczegółowe zarzuty podnieść należy:

ad. a) Sąd Rejonowy miał – wbrew twierdzeniom apelacji – pełne podstawy, aby przyjąć, że oskarżyciel posiłkowy przyczynił się do skutków wypadku. Przemawiają za tym wnioski wypływające z obu opinii biegłych (k. 89, 215, 248). Zgodnie ze stanowiskiem biegłych, kierujący samochodem V. przekraczając dozwoloną prędkość przyczynił się w stopniu znacznym do skutków wypadku. W przypadku zachowania prędkości dopuszczalnej 50 km/h nie miał wprawdzie możliwości uniknięcia kontaktu kolizyjnego z pojazdem V. (...), jednak miał możliwość zatrzymania pojazdu na poboczu przed ogrodzeniem posesji, a tym samym uniknięcia uderzenia w ogrodzenie posesji i dachowania pojazdu;

ad. b) Przy ustaleniu prędkości kolizyjnej samochodu V., Sąd I instancji opierał się na wyliczeniach biegłych. Oczywiście, z uwagi na specyfikę zaistniałego wypadku i stosunkowo niewielką ilość istniejących śladów rzeczowych, wyliczenie tej prędkości musiało – silą rzeczy – zawierać się w pewnym przedziale. Charakterystycznym jest jednak, że obaj biegli, zastosowawszy różne metody obliczeniowe, każdorazowo wyliczali, że prędkość samochodu V. była wyższa od dopuszczalnej prędkości administracyjnej (biegły Z. B.: co najmniej 69 – 82 km/h; biegły S. S. – co najmniej 72 km/h). Nawet zatem przyjmując najmniejszą z tych wartości i tak była ona wyraźnie wyższa, niż dopuszczalne w miejscu wypadku 50 km/h.

Skarżąca kwestionując sposób wyliczenia owej prędkości kolizyjnej samochodu V., podnosi, że oskarżyciel posiłkowy nie hamował swojego samochodu, a ujawnione na poboczu ślady kół pojazdu nie świadczą o tym, że nastąpiło tam hamowanie. Problemem tym zajmowali się obaj biegli, którzy jasno wypowiedzieli się, dlaczego należało uznać, iż mieliśmy do czynienia ze śladami hamowania. Biegły S. S. zwrócił m.in. uwagę, że ślady te nie pojawiły się równocześnie, tylko w momencie zjazdu kół na poszczególnych odcinkach drogi z asfaltowej na szutrową. Wcześniej jest widoczny lewy ślad koła przedniego, a później wystąpiło wyznaczenie śladu prawego przedniego koła. Były to ślady są prostoliniowe, pasujące do rozstawu kół samochodu V. (...). Nie wystąpiły tam ślady zarzucania, czy też noszenia bocznego, które by mogły wykluczyć to jako ślad hamowania i również taki ślad nie mógł powstać przy swobodnie toczącym się kole.

Nie jest tu żadnym argumentem, że na szkicu miejsca wypadku policjanci opisali przedmiotowe ślady, jako ,,ślady kół pojazdu”, a nie ,,ślady hamowania”. Policjant nie jest bowiem biegłym, który już na miejscu mógłby określić, jaka była przyczyna powstania danego śladu.

Natomiast twierdzenia oskarżyciela posiłkowego, co do prędkości, z jaką się poruszał w trakcie zderzenia, są całkowicie niewiarygodne. Oskarżyciel posiłkowy stwierdził, że jechał z prędkością 40 km/h, co jest nie tylko niezgodne z wyliczeniami biegłych, ale także i nie do pogodzenia – biorąc pod uwagę, że dokonywał manewr wyprzedzania dwóch pojazdów – ze zwykłym doświadczeniem życiowym.

Jeżeliby zresztą oskarżyciel posiłkowy jechał wówczas z prędkością rzędu 40 km/h, to zupełnie niezrozumiałym byłoby również powoływanie się na możliwość niezauważenia przez niego tablicy oznaczającej początek terenu zabudowanego. Jeżeli oskarżyciel posiłkowy poruszał się z prędkością nawet niższą, niż dopuszczalna w terenie zabudowanym, to jakie znaczenie miałaby mieć okoliczność, czy widział, czy też nie widział znak D - 42 ?

Co do możliwości zauważenia powyższego znaku szczegółowo wypowiedział się biegły Z. B. w opinii uzupełniającej, wykazując, że kierujący V. miał możliwość dostrzeżenia znaku D – 42 z odległości 100 metrów, a więc powzięcia odpowiednio wcześnie informacji, że zbliża się do obszaru zabudowanego, a zatem dostosować odpowiednio prędkość kierowanego przez siebie samochodu.

ad. c) Sąd Rejonowy ustalił, że nawet w przypadku zachowania prędkości dopuszczalnej 50 km/h oskarżyciel posiłkowy nie miał możliwości uniknięcia kontaktu kolizyjnego z pojazdem V. (...). Jednakże przy zachowaniu prędkości dopuszczalnej, miał on możliwość zatrzymania pojazdu na poboczu przed ogrodzeniem posesji, a więc możliwość uniknięcia uderzenia w ogrodzenie posesji i dachowania pojazdu. Tym samym prędkość kierującego samochodem V. była prędkością niebezpieczną, która przyczyniła się do zintensyfikowania skutków wypadku.

Niewątpliwie trafnym było zatem ustalenie Sądu I instancji, że to zarówno oskarżona, jak i oskarżyciel posiłkowy swoimi zachowaniami przyczynili się do wystąpienia finalnych skutków wypadku, gdyż naruszyli w płaszczyźnie normatywnej reguły ostrożności w postępowaniu z dobrem prawnym, czyli adekwatne w zaistniałych okolicznościach zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a pomiędzy ich zachowaniami i zaistniałymi skutkami, istnieje powiązanie przyczynowe. Jednocześnie stopień naruszenia przez obu uczestników zdarzenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym i ich przyczynienie się do skutków zaistniałego wypadku były na tyle istotne, że nie mogło być mowy o pomijalności zachowania któregokolwiek z nich.

ad. d) Skarżąca podnosząc zarzut znikomości zawinienia K. K. jakby nie dostrzega, że jej mandant występował w niniejszym postępowaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego, a nie oskarżonego. Rolą Sądu meriti nie było zatem wypowiadanie się w kwestii winy K. K..

Jeszcze raz podkreślić należy, że bezpośrednią przyczyną zaistnienia wypadku był błąd w taktyce jazdy oskarżonej, która nie zachowała szczególnej ostrożności podczas manewru wyprzedzania, nie upewniła się, czy kierujący jadący za nią nie rozpoczął już wyprzedzania, co doprowadziło do kontaktu kolizyjnego z pojazdem V.. Natomiast oskarżyciel posiłkowy przekroczył dozwoloną prędkość, czym przyczynił się do skutków wypadku. Nie miał on wprawdzie możliwości uniknięcia kolizji z pojazdem V. (...), jednak przy zachowaniu prędkości dopuszczalnej miał możliwość zatrzymania swojego pojazdu na poboczu przed ogrodzeniem posesji, a tym samym uniknięcia uderzenia w ogrodzenie posesji i dachowania.

Wbrew twierdzeniom skarżącej istniała możliwość zatrzymania samochodu V. na początku zjazdu z drogi. Jak wyliczył biegły S. S. droga zatrzymania samochodu z prędkości 50 km/h jest krótsza i wynosi 27 metrów (obrazuje to rys. 14 – k. 211). Stan zagrożenia wystąpił od momentu przejechania oskarżonej przez oś jezdni. Musiała pokonać drogę co najmniej 6 m. od momentu, gdy zbliżyła się do osi jezdni. Minęło przynajmniej 0,54 sekundy. Czyli o ten czas przed kolizją kierujący V. powinien zauważyć zagrożenie i podjąć manewry obronne. Jak dalej stwierdził biegły, nie umożliwiłoby mu to uniknięcia samej kolizji, ale gdyby w tym momencie podjął manewr hamowania i poruszał się z prędkością dopuszczalną, to powinien zatrzymać swój pojazd, jak na rys. 14 (opinia uzupełniająca – k. 248).

Dowolnym są więc twierdzenia apelacji, że niezależnie od tego, z jaką prędkością jechałby oskarżyciel posiłkowy, to i tak on oraz pasażerka V., doznaliby takich samych obrażeń ciała.

ad e) Przede wszystkim podnieść należy, że o niewielkim impulsie siły na kierunku normalnym zderzenia, świadczył – według opinii biegłych – niewielki zakres uszkodzeń uwidoczniony na pojeździe V. (...) (małe deformacje). Brak aktywacji poduszek powietrznych samochodu V. (...) był tu jedynie argumentem dodatkowym.

Ponadto przyjmowanie, że system poduszek powietrznych w samochodzie oskarżonej był w chwili zdarzenia niesprawny, byłoby nieuprawnionym domniemaniem na niekorzyść oskarżonej, stojącym w sprzeczności z treścią art. 5 § 2 k.p.k.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że K. K. nie przyczynił się do skutków wypadku z dnia 29.06.2017 roku,

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zostały spełnione warunki wskazane w art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. zezwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

3.11.

Zawarty w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na uznaniu przez Sąd I Instancji, że:

a) pokrzywdzony poruszał się z prędkością 69 km/h w obszarze zabudowanym,

b) przy dopuszczalnej prędkości ruchu kierujący V. miał możliwość zatrzymania samochodu na poboczu i uniknięcia skutków wypadku,

c) pokrzywdzony przyczynił się do zaistnienia wypadku, skoro nie miał on żadnej możliwości uniknięcia zderzenia, a skutków w razie innego biegu wydarzeń nie da się przewidzieć, ani jednoznacznie ustalić.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skarżąca podnosi tu w istocie te same zarzuty, co w punkcie poprzedzającym, tym razem nadając im postać błędu w ustaleniach faktycznych, jakiego miał się dopuścić Sąd Rejonowy wydający zaskarżony wyrok. Rozważania Sądu odwoławczego odnośnie powyższych zarzutów zostały przedstawione w pkt 3.10.

Jeszcze raz podnieść należy, iż ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są prawidłowe, gdyż stanowią wynik, nie budzącej żadnych zastrzeżeń oceny zebranych w sprawie dowodów.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że K. K. nie przyczynił się do skutków wypadku z dnia 29.06.2017 roku,

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie zostały spełnione warunki wskazane w art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. zezwalające na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

3.12.

- zarzut obrazy przepisu art. 627 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie i nie zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego poniesionych kosztów pełnomocnika według przedłożonego spisu kosztów;

-zarzut zasądzenia od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa adwokackiego w postanowieniu uzupełniającym o kosztach z dnia 30.10.2019 roku (k. 252).

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ponieważ zarówno pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, jak i oskarżona, zakwestionowali rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zawarte w pkt 3 zaskarżonego wyroku oraz w postanowieniu uzupełniającym w przedmiocie kosztów postępowania z dnia 30.10.2019 roku, zarzuty te zostaną omówione łącznie.

Zasadą ogólną, wynikającą z art. 627 k.p.k. jest to, że koszty procesu ponosi skazany. Dotyczy to nie tylko kosztów, które poniósł Skarb Państwa, ale również uzasadnionych wydatków poniesionych przez stronę przeciwną (art. 616 § 1 i 2 k.p.k.). Tak więc sąd obowiązany jest, na żądanie pokrzywdzonego (lub jego pełnomocnika), zasądzić od oskarżonego na rzecz tegoż pokrzywdzonego koszty związane z udziałem pełnomocnika.

Oczywistym zatem jest, że Sąd Rejonowy musiał uwzględnić – co do zasady – wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego od oskarżonej, który to została w niniejszej sprawie skazana. Nie ma tu znaczenia aktualna sytuacja materialna oskarżonej, gdyż żaden przepis nie pozwala sądowi zwolnić skazanego od tych kosztów, czy też ich umorzyć (inaczej jest tylko co do kosztów przypadających na rzecz Skarbu Państwa). Sąd nie może również kosztów przypadających na rzecz oskarżyciela posiłkowego rozłożyć na raty. Na ewentualną spłatę ratalną może jedynie wyrazić zgodę sam wierzyciel, lecz jest to kwestia leżąca już w gestii samych stron.

Jeśli chodzi o wysokość zasądzonych kosztów, to częściowo przyznać należało rację pełnomocnikowi oskarżyciela posiłkowego. Nie wiadomo, według jakich kryteriów Sąd meriti zasądził na rzecz oskarżyciela posiłkowego poniesione przez niego koszty wynagrodzenia pełnomocnika, bo uzasadnienie zaskarżonego wyroku w tym zakresie milczy.

Sąd odwoławczy zmuszony został do skorygowania tego rozstrzygnięcia, kierując się następującymi względami.

Zgodnie z § 15 i 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015, poz.1800), zasadą jest, że to sąd – zasądzając opłatę za czynności adwokata – miarkuje ją, według kryteriów określonych w tych przepisach (nakład pracy adwokata, charakter sprawy itd.). W żadnym z przepisów nie ma natomiast mowy o tym, aby sąd był związany przedłożonym przez stronę lub jej pełnomocnika rachunkiem, fakturą, czy też zestawieniem kosztów. To sąd określa, jaka kwota tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powinna zostać zasądzona w oparciu o kryteria z § 15 rozporządzenia, mając przy tym na uwadze zasadę, że podstawę zasądzenia opłaty za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, stanowią stawki minimalne, określone w rozdziale 3, przy czym opłata ta może maksymalnie sięgnąć sześciokrotnej stawki minimalnej.

Mając na uwadze niezbędny nakład pracy adwokata, liczbę stawiennictw w sądzie, czynności podjęte w sprawie, wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, rodzaj i zawiłość sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy uznał, iż adekwatnym będzie ustalenie wynagrodzenia na poziomie dwukrotności stawki minimalnej. Zgodnie z treścią § 11 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, stawka minimalna za obronę przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym wynosi 840 złotych, a zgodnie z § 11 ust. 7 powołanego rozporządzenia, przepisy ust. 1–5 stosuje się odpowiednio do opłat za czynności w postępowaniu karnym pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub oskarżyciela prywatnego. Ponadto z § 17 rozporządzenia wynika, iż w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%.

Zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego obejmuje również oprócz wynagrodzenia sensu stricto dla adwokata, również uzasadnione wydatki strony (art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k.) z tytułu ustanowienia jednego pełnomocnika, co obejmuje także zwrot kosztów jego dojazdu do sądu. W tym zakresie zostało złożone zestawienie takich kosztów, których wysokość nie mogła podlegać kwestionowaniu.

Wniosek

- wniosek o zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego dalszej kwoty 4553,52 złotych tytułem poniesionych kosztów zastępstwa adwokackiego w I Instancji;

- wniosek oskarżonej o umorzenie lub rozłożenia na raty kosztów przypadających na rzecz oskarżyciela posiłkowego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek oskarżonej jest niezasadny gdyż - jak już wyżej podkreślono - sąd nie mógł nie zasądzić od oskarżonej, która została skazana, na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu poniesionych kosztów procesu, ani też kosztów tych umorzyć, czy rozłożyć na raty.

Natomiast wniosek pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego okazał się częściowo zasadny.

Biorąc pod uwagę wyżej zaprezentowane rozważania, Sąd Okręgowy określił wysokość przypadającego od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. K. zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie pierwszoinstancyjne, obejmujących również zwrot kosztów dojazdu pełnomocnika do sądu, na łączną kwotę 3.497 złotych (2 x stawka minimalna tj. 1680 złotych + 40 % tej kwoty za dwa dodatkowe terminy rozprawy, tj. 672 złote + 1145 złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdu do Sądu Rejonowego).

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Kwestia zasądzenia od oskarżonej wydatków postępowania poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu przygotowawczym i pierwszoinstancyjnym (pkt 4 zaskarżonego wyroku).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Z art. 627 k.p.k. wynika, że koszty procesu ponosi skazany, jednakże art. 624 § 1 k.p.k. zezwala na całkowite lub częściowe zwolnienie z kosztów przypadających na rzecz Skarbu Państwa, jeżeli istnieją podstawy do uznania, że uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności.

Mając na uwadze sytuację życiową i materialną oskarżonej, jak również fakt, że nie wnosiła ona o przeprowadzanie dowodu z drugiej opinii z zakresu ruchu drogowego, Sąd odwoławczy uznał za zasadne zwolnić ją częściowo z obowiązku zwrotu wydatków postępowania poniesionych przez Skarb Państwa, co do kwoty przewyższającej 3.000 złotych.

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

za wyjątkiem niżej opisanych częściowych zmian w zakresie wymierzonej kary, nawiązki na rzecz oskarżyciela posiłkowego oraz kosztów postępowania – pozostały zakres zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Jak już wyżej wskazano w pkt 3.1 – 3.4, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji oskarżonej w kierunku zmiany wyroku i jej uniewinnienia. Podobnie, z powodów wskazanych w pkt 3.5 – 3.7 oraz 3.10 – 3.11 brak było podstaw do uwzględnienia apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i przyjęcia ustalenia, iż K. K. nie przyczynił się do skutków przedmiotowego wypadku drogowego.

Tak więc, w zakresie tych rozstrzygnięć zaskarżony wyrok – jako słuszny i odpowiadający prawu – należało utrzymać w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

w miejsce orzeczonej kary grzywny, wymierzenie oskarżonej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 1 roku z zobowiązaniem do pisemnego informowania Sądu Rejonowego w Opocznie o przebiegu okresu próby w odstępach trzy miesięcznych, poczynając od 1 czerwca 2020 roku.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy tego rozstrzygnięcia zostały szczegółowo omówione w pkt 3.9

0.0.15.2.2.

Przedmiot i zakres zmiany

zasądzenie od oskarżonej M. C. na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. K. kwoty 1.000 złotych tytułem nawiązki.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy tego rozstrzygnięcia zostały szczegółowo omówione w pkt 3.8

0.0.15.2.3.

Przedmiot i zakres zmiany

w miejsce rozstrzygnięcia z pkt 3 zaskarżonego wyroku oraz w miejsce postanowienia uzupełniającego w przedmiocie kosztów postępowania z dnia 30.10.2019 roku, zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. K. kwoty 3.497 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie pierwszoinstancyjne, obejmujących również zwrot kosztów dojazdu pełnomocnika do sądu.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy tego rozstrzygnięcia zostały szczegółowo omówione w pkt 3.12

0.0.15.2.4.

Przedmiot i zakres zmiany

częściowe zwolnienie oskarżonej z obowiązku zwrotu wydatków postępowania poniesionych przez Skarb Państwa, co do kwoty przewyższającej 3.000 złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Motywy tego rozstrzygnięcia zostały szczegółowo omówione w pkt. 4.1

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 3

W ramach orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego, zasądzono od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego K. K. kwotę 840 złotych (stawka minimalna) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego za postępowanie odwoławcze. Jej wysokość ustalono na podstawie § 11 ust. 2 pkt 4 oraz § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.)

pkt 4

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o treść art. 635 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. przy czym wysokość opłaty za obie instancje została ustalona na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz.U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami).

7. PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika					1
Podmiot wnoszący apelację i zażalenie na postanowienie uzupełniające o kosztach postępowania z dnia 30.10.2019 roku					Oskarżona
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja					Całość wyroku i postanowienia o kosztach
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść		☒ w całości
		☐ w części	☐		co do winy
			☐		co do kary
			☐		co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
0.11.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów
0.11.4. Wnioski
☐	uchylenie			☒	zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika					2
Podmiot wnoszący apelację					pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja					1. w zakresie wymierzonej oskarżonej kary, 2. w zakresie, w którym Sąd I Instancji nie orzekł nawiązki na rzecz oskarżyciela posiłkowego, 3. w zakresie zasądzenia od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwoty 1446,48 zł w zamian zasądzenia kwoty 6000 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa adwokackiego, 4. w zakresie, w którym Sąd I instancji uznał przyczynienie się oskarżyciela posiłkowego do skutków wypadku.
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść		☐ w całości
		☒ w części	☐		co do winy
			☒		co do kary
			☒		co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
0.11.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☒	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☒	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów
0.11.4. Wnioski
☒	uchylenie			☒	zmiana

Dodano: 28 maja 2020, Opublikował(a): Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: 28 lutego 2020