IV Ka 45/22 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2022-04-04
UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 45 / 21 |
|||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2. |
||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||||
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 5 października 2021 r. w sprawie II K 874 / 20 |
|||||||||||||||||||||
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
|||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||||
☐ inny |
|||||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||||
☐ |
|||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||||
0.11.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
|||||||||||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||||
1. |
|||||||||||||||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||||
1. zarzuty obrońcy oskarżonego: - obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 231 § 1 kk - mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk, art. 424 § 1 pkt 2 kpk, - mogącego mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku błędu w ustaleniach faktycznych; 2. zarzut rażącej niewspółmierności ( surowości ) wymierzonej oskarżonemu kary podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego 3. zarzut rażącej niewspółmierności ( łagodności ) wymierzonej oskarżonemu kary podniesiony w apelacji prokuratora |
☐ zasadne ☐ częściowo zasadne ☒ niezasadne ☒ zasadny ☐ częściowo zasadne ☐ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadne ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Ad. zarzutów z punktu 1. W pierwszej kolejności sąd odwoławczy odniesie się do zarzutów obrońcy oskarżonego podważających prawidłowość przedstawionej przez sąd I instancji oceny dowodów oraz poczynionych w oparciu o nią ustaleń faktycznych. Ustalenia te zostały w apelacji zakwestionowane w zakresie wskazywania motywów ( pobudek ), jakimi kierować się miał oskarżony dopuszczając się zachowań opisanych w akcie oskarżenia. Zdaniem skarżącego, ustalenie, jakoby M. P. (1) kierowała „ chęć zemsty czy odwetu ” ( por. fragment zarzut z punktu IA części wstępnej apelacji ) oraz, jakoby oskarżony działał „ dla celów prywatnych ” ( por. fragment zarzutu z punktu IC części wstępnej apelacji ), były dowolne wobec „ braku jakiegokolwiek dowodu ” ( por. fragment zarzut z punktu IA części wstępnej apelacji ) na użytek czynienia tego rodzaju ustaleń. Ustaleniom tym skarżący przeciwstawił „ spójne i logiczne ” wyjaśnienia M. P. (2), z których miało wynikać, iż „ jedynym motywem działania oskarżonego było poczucie obowiązku dbania o życie i zdrowie osób, które mogły być zagrożony w sytuacji przewożenia ich przez pokrzywdzonego w transporcie zbiorowym bez wymaganych uprawnień ” ( por. fragment zarzutu z punktu IC części wstępnej apelacji ). Argumentacja przedstawiana przez obrońcę nie wytrzymuje jednak konfrontacji z wymową utrwalonego nagrania rozmowy prowadzonej przez M. P. (1) z osoba pełniącą funkcję dyżurnego KPP w B.. W jej przebiegu, poza rzeczywiście wybrzmiewającą sygnalizacją możliwości popełnienia przez A. W. wykroczenia kierowania pojazdem bez wymaganych uprawnień, oskarżony wypowiedział min. następujące słowa: „ (…) ja będę jechał za nim, tak jak go też k…wa nagrywam k…sa, bo to jest taka sprawa wiesz między nami ” (…). Znaczenia tej wypowiedzi nie sposób oceniać w oderwaniu od zakończonego w burzliwych okolicznościach tuż przed terminem planowanego ślubu związku pomiędzy siostrą M. P. (1), a R. W.. Wybrzmiewające między niedoszłymi małżonkami negatywne emocje i wzajemne pretensje ( w szczególności na tle spornych rozliczeń majątkowych ), przeobraziły się w długo jeszcze trwający konflikt, który przeniósł się również na członków ich najbliższych rodzin. Nieodzowne jest przypomnienie, iż związek pomiędzy siostrą oskarżonego, a R. W. zakończył się w październiku 2017 r., zaś pierwszego bezprawnego „ wejścia ” do policyjnych systemów informacyjnych oskarżony dopuścił się w dniu 3 listopada 2017 r. Korelacja czasowa między tymi datami i zdarzeniami nie może być uznana za przypadkową. W takim też kontekście winna być odkodowywana istota „ sprawy ” między oskarżonym, a A. W., do której pierwszy z nich odwoływał się w przywoływanym wyżej fragmencie rozmowy z dyżurnym KPP w B.. Mając to na uwadze zanegowanie przez sąd I instancji wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie przedstawienia motywów zachowań, do jakich odwołuje się akt oskarżenia oraz przyjęcie przez ten sąd, że działania M. P. (2) „ nacechowane były ewidentnie chęcią zemsty i motywowane osobistymi porachunkami ”, nie jawią się jako wymagające korekty. Wbrew sugestiom skarżącego, zaprezentowana w tej materii przez sąd I instancji ocena dowodów nie jest ani dowolna, ani nielogiczna, nie pozostaje też w sprzeczności z doświadczeniem życiowym. Poprzedzona została ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy i stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Została też dostatecznie – z uwzględnieniem reguł logiki i doświadczenia życiowego – argumentowana w uzasadnieniu. Apelacja obrońcy stanowi jedynie polemikę z zawartymi w nim twierdzeniami, opartą na założeniu, że ustalenia faktyczne w zakwestionowanym zakresie winny być czynione na podstawie wyjaśnień oskarżonego, przy założeniu pełnej wiarygodności relacji przez niego składanych. Z powodów jednak wyżej przedstawionych tego rodzaju stanowisko ma jedynie charakter „ życzeniowy ” i nie wytrzymuje konfrontacji z logiką przedstawionych przez sąd I instancji zdarzeń i okoliczności, ocenianych w kontekście treści utrwalonej rozmowy pomiędzy oskarżonym, a dyżurnym KPP w B.. Jeśli chodzi o zarzut obrazy art. 231 § 1 kk – co do zasady obrońca ma rację podnosząc ugruntowany w orzecznictwie i piśmiennictwie z zakresu prawa karnego pogląd, że nie każde przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków służbowych przez funkcjonariusza publicznego musi pociągać za sobą jego odpowiedzialność karną za występek w tym przepisie stypizowany. Słusznie też zauważa, że kryterium rozgraniczającym, czy dane zachowanie funkcjonariusza winno być traktowane wyłącznie jako delikt dyscyplinarny, czy też należy również oceniać je także w kontekście występku z art. 231 § 1 kk, stanowi stopień społecznej szkodliwości jego czynu, na który składa się nie tylko jego strona przedmiotowa, ale także podmiotowa. Podkreślić jednak należy, iż reżimy odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej są od siebie niezależne w tym sensie, że nie wykluczają się nawzajem. Jeżeli więc stopień społecznej szkodliwości zachowania formalnie wyczerpującego jednocześnie znamiona deliktu dyscyplinarnego oraz czynu zabronionego przez prawo karne jest na tyle wysoki, że uzasadnia pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności karnej, odpowiedzialność tą winien on ponieść niezależnie od równoczesnego pociągnięcia go do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Mając to na uwadze – prawidłowe odkodowanie motywów, jakimi kierował się oskarżony, w zestawieniu z wielokrotnością bezprawnych ingerencji w dane gromadzone w ramach policyjnych systemów elektronicznych, ich rozpiętością czasową, działaniem na szkodę dwóch osób, a nadto na szkodę jednostki policji, której oskarżony był funkcjonariuszem, nie pozwalają na zaakceptowanie tezy, jakoby zachowania oskarżonego wyrażające się opisanymi w akcie oskarżenia przekroczeniami obowiązków służbowych oceniać wyłącznie na gruncie odpowiedzialności dyscyplinarnej. Oskarżony na przestrzeni wielu miesięcy kilkukrotnie powielał zachowania stanowiące nadużycie władzy ( przekraczając swoje uprawnienia w rozumieniu art. 231 § 1 kk ) z niskich pobudek – z zamiarem przysporzenia kłopotów osobom pozostającym w personalnym konflikcie z nim oraz członkami jego rodziny. Działał na szkodę nie jednej, lecz dwóch osób. Narażenie pokrzywdzonych na szkodę wiązało się nie tylko z bezprawnym „ wyciekiem ” odnoszących się do nich danych, jakie gromadzone są w policyjnych systemach informatycznych. Przypomnieć nadto należy, iż w art. 23 kc wśród chronionych prawnie dóbr osobistych została wymieniona także wolność, przy czym według panującego powszechnie zapatrywania pojęcie wolności na gruncie tego przepisu powinno być rozumiane szeroko – nie tylko jako fizyczna swoboda poruszania się, czy swoboda decydowania przez człowieka o swoich sprawach, ale także wolności od obawy, strachu, czy przymusu ( por. komentarz do art. 23 kc w: Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1 – 352 pod red. prof. Dr hab. Macieja Gudowskiego ). W świetle wielości zachowań oskarżonego polegających na bezprawnym sprawdzaniu i pobieraniu danych pokrzywdzonych w rozmaitych systemach informatycznych oraz ich rozpiętości czasowej, zachodzą uzasadnione powody do twierdzeń, że wolność pokrzywdzonych od obawy przed bezprawną, motywowaną chęcią prywatnego odwetu, swoistą inwigilacją ze strony przedstawiciela władzy publicznej dysponującej tak szerokim zakresem uprawnień wobec obywateli, została naruszona. Oskarżony działał nadto na szkodę jednostki i służby, której był funkcjonariuszem, narażając je nie tylko na utratę zaufania obywateli, ale także na potencjalne roszczenia odszkodowawcze pokrzywdzonych na wypadek szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej ( art. 417 § 1 kc ). Podkreślić zaś należy, iż dla realizacji znamion występku z art. 231 § 1 kk nie jest wymagane, by dla interesu publicznego lub prywatnego konkretna i realna szkodą rzeczywiście wystąpiła. Występek określony w art. 231 § 1 kk należy wprawdzie do kategorii przestępstw materialnych ( znamiennych skutkiem ), ale w jego przypadku skutkiem koniecznym i wystarczającym jest już samo wystąpienie konkretnego narażenia na niebezpieczeństwo powstania szkody w interesie publicznym lub prywatnym. Szkoda jako taka wystąpić nie musi. ( por. uchwała SN z 24 stycznia 2013 r., I KZP 24 / 12, opubl. Legalis el. ). Ad. zarzutu z punktu 2. Przedstawione powyżej okoliczności, jakkolwiek w ocenie sądu odwoławczego wykluczają wniosek o braku lub znikomości społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów, to jednak w zestawieniu z okolicznościami innymi ( działającymi na korzyść oskarżonego ) pozwalają przyjąć, że stopień ten nie jest na tyle wysoki, by wykluczyć postulowaną w apelacji możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego. Jak dotąd bowiem nie wykazano, by którąkolwiek z bezprawnie pozyskanych informacji oskarżony spożytkował w sposób naruszający prawo. Nie udostępniał ich zwłaszcza osobom ( podmiotom ) do tego nieuprawnionym. Można zatem przyjąć, iż pozyskane informacje na niekorzyść pokrzywdzonych wykorzystywał jedynie w celu weryfikacji, czy dopuszczają się zachowań sprzecznych z prawem, przy czym w jednym przypadku rzeczywiście doprowadził do ujawnienia wykroczenia popełnionego przez jednego z nich. Podkreślić też należy, iż znaczna część informacji, z jakimi oskarżony mógł w ten sposób się zapoznać, stanowiły dane, które nie były dla niego, z racji uprzedniej, wieloletniej znajomości z pokrzywdzonymi, tajemnicą. Stosownie do treści art. 66 § 1 i 2 kk, sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne w stosunku do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Czyn przypisany oskarżonemu nie przekraczał zagrożenia, o jakim mowa w art. 66 § 1 kk. Oskarżony ani wcześniej, ani później nie był karany. W związku z pełnieniem kilkunastoletniej służby w Policji był wielokrotnie nagradzany za jej przebieg, ani razu nie będąc karany. Można na tej podstawie wnioskować, że konsekwencje karne i służbowe, jakie w związku z zachowaniami opisanymi w akcie oskarżenia go dotknęły, będą na niego oddziaływać w sposób wystarczający – w tym również prewencyjnie i ponownie porządku prawnego już nie naruszy. Wzmacniającą rozstrzygnięcie o warunkowym umorzeniu dolegliwością będzie konieczność uiszczenia świadczenia pieniężnego ( równego wymierzonej zaskarżonym wyrokiem grzywnie ) oraz kwot zasądzonych na rzecz pokrzywdzonych tytułem zadośćuczynienia pieniężnego w związku z naruszeniem opisanych wyżej dóbr osobistych ( orzeczonych w tym samym rozmiarze, jak w zaskarżonym wyroku ). Uwzględniając to wszystko, w związku z pierwszym naruszeniem przez M. P. (1) porządku prawnego, orzeczone na takich rygorach warunkowe umorzenie postępowania karnego jawi się jako reakcja dopuszczalna, uzasadniona i wystarczająca. Ad. zarzutu z punktu 2. Mając na uwadze, iż sąd odwoławczy stwierdził brak podstaw do wymierzenia oskarżonemu jakiejkolwiek rodzajowo kary, odnoszenie się do zarzutu prokuratora o rażącej łągodności tej orzeczonej przez sąd I instancji, uznać należy za bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 436 kpk ( podobnie jak do wniosku o zaostrzenie tej kary ). Przywoływane w jego apelacji na niekorzyść oskarżonego okoliczności były brane pod uwagę przy szacowaniu stopnia winy i społecznej szkodliwości zarzuconych oskarżonych czynów, a ich wymowa nie doprowadziła do przekreślenia podstaw i możliwości zastosowania warunkowego umorzenia postępowania. |
|||||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||||
Wnioski obrońcy oskarżonego o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconych mu czynów, względnie poprzez warunkowe umorzenie postępowania karnego |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||||
Z powodów wyżej opisanych |
|||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
0.11. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
0.1Ustalenia faktyczne oraz kwalifikacja prawna odnoszące się do zarzuconych oskarżonemu czynów |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Omówiono powyżej |
|||||||||||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||||
0.0.1Warunkowe umorzenie postępowania karnego w odniesieniu do zarzuconych oskarżonemu czynów |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||||
Omówiono powyżej |
|||||||||||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||||
1.1. |
- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||||
- |
|||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||||
- |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||||
- |
|||||||||||||||||||||
4.1. |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||||
- |
|||||||||||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||||
- |
|||||||||||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||||
- |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||||
III |
Mając na uwadze treść art. 634 kpk w zw. z art. 629 kpk i art. 627 kpk, w związku z warunkowym umorzeniem postępowania karnego, oskarżony został obciążony wydatkami postępowania odwoławczego, zaś na podstawie art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, dodatkowo opłatą karną za obie instancje. |
||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: