Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 82/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 13 grudnia 2023 roku w sprawie II K 882/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy przepisów postępowania tj. art. 7 kpk poprzez dokonanie błędnej oceny dowodów, w szczególności danych o karalności oskarżonego i wyciągnięcie z tego nieprawidłowych wniosków w zakresie kary. Ściśle powiązany zarzut rażącej niewspółmierności kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są powiązane, więc zostaną omówione łącznie.

Zarzut błędów błędnej oceny dowodów, w szczególności w zakresie oceny i analizy danych o karalności oskarżonego, nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w oparciu o rzetelnie i wszechstronnie oceniony materiał dowodowy. Każdy istotny dowód został poddany analizie i oceniony w kontekście innych, powiązanych z nim dowodów. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy jest obiektywna, prawidłowa, zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, oparta o całokształt ujawnionego na rozprawie materiału dowodowego i jako taka korzysta z ochrony jaką daje art. 7 kpk. Sąd Okręgowy nie będzie w tym miejscu tej oceny i tych ustaleń powielał, albowiem wobec doręczenia stronom odpisu uzasadnienia zaskarżonego wyroku analiza ta jest ( a przynajmniej powinna być ) im znana - dość powiedzieć, że Sąd odwoławczy aprobuje dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę dowodów oraz oparte na niej ustalenia faktyczne.

Przechodząc do konkretów - przecież Sąd Rejonowy prawidłowo i zgodnie z faktami ( odzwierciedlonymi w niekwestionowanych przez apelanta danych o karalności) ustalił, że oskarżony w chwili wyrokowania był karany prawomocnymi wyrokami sześciokrotnie, przy czym przed popełnieniem czynu zarzuconego mu w sprawie niniejszej karany był trzykrotnie na kary grzywny, a dopiero po popełnieniu tego czynu zapadł w innej sprawie wyrok skazujący go na karę pozbawienia wolności. W dacie czynu karany był "jedynie" na grzywny - przy czym w jednym z tych trzech przypadków była to kara grzywny za przestępstwo z art. 286 § 1 kk wymierzona przy zastosowaniu art. 37 a kk. Łącznie za przestępstwa oszustwa skazywany był już trzy razy. Te prawidłowe ustalenia zawarte są na s. 1 i s. 3 uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Sąd Rejonowy z tych faktów wyciągnął prawidłowe wnioski i wymierzył oskarżonemu sprawiedliwą karę. Oto bowiem z danych o karalności oskarżonego wynika, że:

⚫

przestępstwo popełnione w tej sprawie nie było w życiu oskarżonego incydentem, oprócz tego był karany już sześciokrotnie;

⚫

w tym oskarżony popełniał ( oprócz czynu inkryminowanego w tej sprawie) czterokrotnie przestępstwa podobne, w tym trzykrotnie przestępstwa oszustwa i raz przestępstwo z art. 284 § 3 kk;

⚫

oskarżony w dacie popełniania przestępstwa inkryminowanego w tej sprawie był już trzykrotnie skazany na kary grzywien i najwyraźniej nie wpłynęło to na niego resocjalizująco - a zatem kary wolnościowe nie okazały się skuteczne;

⚫

w tym oskarżony był w dacie popełniania przestępstwa inkryminowanego w tej sprawie skazany za przestępstwo oszustwa kwalifikowane z art. 286 § 1 kk na karę grzywny przy zastosowaniu szczególnej instytucji z art. 37 a kk - i najwyraźniej tego nie docenił.

Podsumowując - wolnościowe kary orzekane wobec oskarżonego przed popełnieniem przez niego inkryminowanego w tej sprawie czynu okazały się nieskuteczne, bo nie powstrzymały go przed powrotem na drogę popełniania przestępstw. Dlatego należało sięgnąć po ultima ratio i orzec karę bezwarunkowego pozbawienia wolności.

Chybiony jest zatem również zarzut rażącej niewspółmierności kary. Orzeczona w niniejszej sprawie kara jednego roku pozbawienia wolności i kara 250 stawek dziennych grzywny po 20 zł stawka nie nosi cech rażącej niewspółmierności i nie jest surowa w świetle wyżej omówionej karalności oskarżonego.

Co do naprawienia szkody, to Sąd Rejonowy poczytał to na korzyść oskarżonego, czemu dał wyraz zarówno w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ( s. 3), jak i w nie noszącej cech surowości karze, albowiem za taką Sąd Okręgowy uważa karę roku pozbawienia wolności dla osoby wielokrotnie karanej, w tym za przestępstwa podobne. Ponadto, Sąd Rejonowy słusznie zauważył, że owo naprawienie szkody nastąpiło niemal po dwóch latach od czynu i niemal osiem miesięcy po uzyskaniu przez pokrzywdzonego prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu cywilnym.

Wniosek

Wniosek o wymierzenie kary grzywny przy zastosowaniu art. 37 a kk, ewentualnie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Było to omówione.

3.2.

Zarzut obrazy przepisów postępowania, tj. art. 387 kpk poprzez nieuwzględnienie wniosku o dobrowolne poddanie się karze bez odebrania stanowiska pokrzywdzonego i prokuratora w tym przedmiocie, co zdaniem apelanta naruszyło prawo oskarżonego do obrony.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest chybiony. Skoro Sąd nie widział podstaw do uwzględnienia wniosku oskarżonego o poddanie się karze na karę grzywny, to nie był zobligowany do odbierania oświadczenia od pokrzywdzonego, czy nie sprzeciwia się takiej propozycji, ani nie był zobowiązany do przerywania rozprawy i wzywania prokuratora do wypowiedzenia się w tym przedmiocie. Zgodnie z art. 46 § 2 kpk obecność na rozprawie prokuratora nie była obowiązkowa, a w takim przypadku Sąd może - ale nie musi uznać ją za obowiązkową. Pokrzywdzony nie był stroną procesu w fazie rozprawy ( nie złożył wniosku o przystąpieniu do sprawy w charakterze oskarżyciela posiłkowego), więc nie miał do niego zastosowania art. 367 § 1 kpk nakazujący przewodniczącemu rozprawy umożliwienia wypowiedzenia się stronom co do każdej kwestii podlegającej rozstrzygnięciu. Treść art. 387 kpk również nie nakłada obowiązku udzielenia głosu pokrzywdzonemu i prokuratorowi po złożeniu wniosku o poddanie się karze w tym trybie przez oskarżonego w przypadku nieuwzględnienia przez Sąd takiego wniosku. Odebranie takiego oświadczenia od obecnego na sali rozpraw pokrzywdzonego i od prokuratora jest nieodzowne tylko, gdy dochodzi do uwzględnienia wniosku - co literalnie wynika z treści art. 387 § 2 kpk w jego obecnym brzmieniu, zgodnie z którym „ u względnienie wniosku jest możliwe jedynie wówczas, gdy prokurator wyrazi zgodę, a pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego takiego wniosku nie zgłosi sprzeciwu”. A contracio, nieuwzględnienie wniosku nie musi być poprzedzone odbieraniem oświadczeń w tym przedmiocie od prokuratora i pokrzywdzonego, nawet jeżeli ten ostatni jest obecny na sali rozpraw ( co do prokuratora będącego stroną nakazywałby to art. 367 § 1 kpk – ale tylko, gdyby był obecny na sali rozpraw). Przecież Sąd może dojść do przekonania, że wniosek nie może być uwzględniony niezależnie od stanowiska pokrzywdzonego i prokuratora i w związku z tym podjąć decyzję w tej kwestii bez odbierania oświadczeń w tym przedmiocie ( i tak było w tej sprawie).

Złożenie wniosku w trybie art. 387 § 2 kpk nie obliguje Sądu do jego automatycznego uwzględnienia, niezależnie od stanowiska prokuratora i pokrzywdzonego ( por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 5 października 2022 r. V KK 220/22 opubl Legalis). Skoro tak, to Sąd może takiego wniosku nie uwzględnić nie odbierając stanowiska w tej kwestii od prokuratora i pokrzywdzonego i po wydaniu postanowienia negatywnego w przedmiocie wniosku przejść do rozpoznawania sprawy na zasadach ogólnych.

Co do tego postanowienia - otóż zdaniem Sądu Okręgowego Sąd meriti nie uwzględniając takiego wniosku powinien przed przystąpieniem do rozpoznawania sprawy wydać postanowienie negatywne w tym przedmiocie. Co prawda konieczność wydawania postanowienia negatywnego ( o nieuwzględnieniu wniosku) nie wynika bezpośrednio z art 387 kpk, ale jest to kwestia, którą należy rozstrzygnąć, czyni to zgodnie z art. 387 § 2 kpk Sąd, a więc zgodnie z art. 93 § 1 kpk decyzja ta powinna przybrać formę postanowienia.

W tej sprawie Sąd Rejonowy takie postanowienie wydał - tylko, że dopiero po przesłuchaniu świadka indagowany w tym przedmiocie przez obrońcę. Tymczasem powinien je wydać bezpośrednio po podjęciu decyzji o nieuwzględnieniu wniosku, a przed rozpoczęciem przesłuchiwania świadków. Jednak nie miało to żadnego wpływu na treść wyroku, nie naruszyło to również prawa oskarżonego do obrony.

Decyzja o nieuwzględnieniu wniosku była słuszna, albowiem proponowana przez obronę kara grzywny okazałaby się rażąco niewspółmierna przez swoją łagodność. Niczego nie zmieniłoby w tej kwestii stanowisko pokrzywdzonego i prokuratora. To, że ogłoszono ją w formie postanowienia dopiero po przesłuchaniu świadka nie spowodowało pogorszenia sytuacji oskarżonego - nie miało to na nią wpływu.

Wniosek

Wniosek o wymierzenie kary grzywny przy zastosowaniu art. 37 a kk, ewentualnie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Było to omówione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok i zawarte w nim rozstrzygnięcia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Było to omawiane.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Na podstawie art. 636 § 1 kpk i art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze, na które złożył się ryczałt za doręczenia w kwocie 20 zł, oraz opłatę za drugą instancję. Koszty te nie są wysokie i oskarżony jest je w stanie ponieść bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i swoich najbliższych. Tym bardziej, że sam domagał się orzeczenia w tej sprawie grzywny przy zastosowaniu art. 37 a kk, a więc najwyraźniej dysponuje środkami finansowymi.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana