Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 96/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 12 października 2023 roku w sprawie II K 479/22.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Rażąca surowość nawiązki na orzeczonej na rzecz pokrzywdzonego na podstawie art. 46 §2 kk ( punkt 5 wyroku ) w kwocie 48038, 97 złotych w sytuacji, kiedy dowody zebrane w tej sprawie absolutnie nie wskazują na wyrządzenie przez oskarżonego K. N. (1) pokrzywdzonemu P. B. przypisanymi przestępstwami szkody, nie tylko w tej, ale nawet w zbliżonej wysokości, wprost przeciwnie, z zebranych w sprawie do2wodów i dokonanych przez sąd ustaleń wynika, że wszystkie skradzione przez oskarżonego książki opisane w punkcie II aktu oskarżenia zostały pokrzywdzonemu zwrócone, a w związku z pierwsza kradzieżą z punktu I aktu oskarżenia oskarżony zapłacił pokrzywdzonemu na podstawie zawartej ugody kwotę o ponad 10000 złotych wyższą od wartości skradzionych książek, w związku z czym zasądzenie nawiązki na rzecz pokrzywdzonego było nieuzasadnione, ponieważ pokrzywdzony nie wykazał zaistnienia szkody, ani jej wysokości.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W kontekście podniesionych zarzutów należy w pierwszym rzędzie odnieść się do ogólnych zasad orzekania obowiązku naprawienia szkody, które – co należy stwierdzić z przykrością nie były znane sądowi I instancji, a na pewno nie zostały uwzględnione przy wydawaniu zaskarżonego rozstrzygnięcia:

-warunkiem zastosowania środka kompensacyjnego obowiązku naprawienia szkody jest istnienie szkody w chwili wyrokowania. Jego celem jest bowiem przywrócenie stanu sprzed popełnienia przestępstwa lub kompensacja szkód będących dalszymi następstwami popełnionego przestępstwa, co w szczególności dotyczy szkód niematerialnych. Ponieważ przepisy prawa karnego nie zawierają postanowień dotyczących ustalania zakresu obowiązku naprawienia szkody, to należy posiłkowo odwołać się do przepisu art. 361 § 2 kc, z którego wynika zasada pełnego odszkodowania. W konsekwencji należy przyjąć, że regułą jest zobowiązanie do naprawienia szkody w całości, zaś odstępstwa od tej reguły muszą być podyktowane ważnymi względami;

- przy orzekaniu o obowiązku przewidzianym w art. 46 § 1 kk należy kierować się zasadami prawa cywilnego, a zatem warunkiem jego orzeczenia w wyroku karnym jest istnienie w chwili wyrokowania szkody, której ustalenia dokonuje się według tych samych reguł, jak przy określaniu odszkodowania w postępowaniu cywilnym. Obowiązek naprawienia szkody jako środek kompensacyjny wywołuje podwójny skutek, a mianowicie oddziałuje w sferze uprawnień cywilnoprawnych podmiotu uprawnionego i sprawcy szkody, oraz w sferze karnoprawnej, jako że nakłada obowiązek, będący środkiem reakcji na przestępstwo, na sprawcę szkody i wywołuje konsekwencje związane ze stwierdzeniem popełnienia przestępstwa. Do celów postępowania karnego należy uwzględnienie prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego (art. 2 § 1 pkt 3 kpk), w tym naprawienie już w postępowaniu karnym, gdy to możliwe, szkody wyrządzonej przestępstwem. Przy ustalaniu wysokości szkody, która powstała w wyniku przestępstwa brać należy pod uwagę, tak jak w przedmiotowej sprawie, nie tylko obiektywną wartość skradzionych przedmiotów, ale również konieczne jest uwzględnienie wartości skradzionego mienia, które zostało odzyskane przez pokrzywdzonego. O ile przedmioty odzyskane nie zostały zniszczone, uszkodzone, czy zużyte, to pokrzywdzony w tym zakresie z reguły nie ponosi rzeczywistej szkody;

- w myśl art. 46 § 2 kk, zamiast obowiązku naprawienia szkody, sąd może orzec na rzecz pokrzywdzonego nawiązkę. Ma ona charakter subsydiarny. Jej orzeczenie jest dopuszczalne wówczas, gdy orzeczenie obowiązku jest znacznie utrudnione. Słusznie wskazuje się, że pokrzywdzony w sytuacji określonej w art. 46 § 1 kk nie powinien pozostać bez rekompensaty wyrządzonej szkody ( nawiązka - zgodnie ze słusznym poglądem judykatury - jest zryczałtowanym odszkodowaniem i powinna być orzekana wówczas, gdy występują trudności w ustaleniu in concreto wysokości szkody).

Argumenty środka odwoławczego wskazują, że skarżący w istocie zarzucił wyrokowi w odniesieniu do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 5 błąd w ustaleniach faktycznych, w oparciu o które sąd wydał zaskarżone orzeczenie. Błąd w ustaleniach faktycznych może mieć postać błędu „braku” albo błędu „dowolności”. Zarzut taki może zostać postawiony wówczas, gdy sąd, ustalając stan faktyczny, wziął pod uwagę wszystkie istotne w sprawie dowody (art. 92 kpk i art. 410 kpk), a także gdy prawidłowo je ocenił (art. 7 kpk). Natomiast ustalając stan faktyczny na podstawie tych dowodów, sąd pominął wynikające z nich fakty (okoliczności) istotne w sprawie (błąd „braku”) albo ustalił fakty, które wcale z danego dowodu nie wynikają lub wynikają, ale zostały zniekształcone (przeinaczone) (błąd „dowolności”). Błąd tego rodzaju oznacza, że określony fakt ( w tym przypadku wysokość obowiązku naprawienia szkody ) został ustalony dowolnie, gdyż nie ma oparcia w dowodach.

Sąd I instancji przypisał oskarżonemu dwa czyny:

- I, popełniamy od stycznia 2022 roku do 30 marca 2022 roku. Wartość szkody za ten czyn została wyceniona przez pokrzywdzonego na 39000 złotych i z nie kwestionowanych ustaleń sądu I instancji wynika, że oskarżony spłacił przedmiotową szkodę gotówkowo ( w konsekwencji tej kradzieży został zwolniony z firmy w dniu 31 marca 2022 roku );

- czyn ciągły polegający na dokonaniu co najmniej dwukrotnie kradzieży z włamaniem do pokrzywdzonego Wydawnictwa w czasie od 31 marca 2022 roku do 30 maja 2022 roku i zabraniu książek o wartości nie mniejszej niż 48038,97 złotych ( przyjętej w wyroku jako wartość całkowitej szkody ). W uzasadnieniu wyroku sąd ten odniósł się do dwóch włamań: 30 kwietnia 2022 roku i 30 maja 2022 roku, podczas którego sprawca został ujęty przez patrol policji.

Oceniając procedowanie sądu I instancji w odniesieniu do zaskarżonego rozstrzygnięcia należy podnieść, iż:

- obowiązek naprawienia szkody został orzeczony wyłącznie w odniesieniu do czynu ciągłego przypisanego w punkcie 2 wyroku;

- z dwóch udowodnionych włamań dokonanych w ramach czynu ciągłego: 30 kwietnia 2022 roku i 30 maja 2022 roku szkoda została udowodniona w kwocie 48038,97 złotych. Sąd przyjmuje, że część książek została zwrócona pokrzywdzonemu, nie precyzując tych wielkości i nie odnosząc ich do wartości szkody wyrządzonej czynem ciągłym. Nie bada w konsekwencji wysokości rzeczywistej szkody;

- w efekcie ustala, że wartość tej szkody wyniosła w istocie 48038,97 złotych i zasądza tę kwotę ( co do grosza ) tytułem środka kompensacyjnego

( nawiązki ), w sytuacji gdy ustalając tak precyzyjnie wartość szkody powinien orzec obowiązek jej naprawienia na podstawie art. 46 § 1 kk, bowiem konsumuje ona w całości wysokość szkody uwzględnionej w zarzucie;

- sąd I instancji pomija, iż w dniu 30 maja 2022 roku po zatrzymaniu sprawcy, w okolicach miejsca przestępstwa ujawniono wózek trójkołowy ze skradzionymi z wydawnictwa wówczas książkami ( k 5 – 9 ) o łącznej wartości 5729, 50 złotych;

- w dniu 8 czerwca 2022 roku K. N. (2) zwrócił książki pochodzące z kradzieży o wartości 35455, 97 złotych brutto ( k 65 ). Pokrzywdzony przyjął te książki tytułem naprawienia szkody za czyn ciągły pomimo, że nie wszystkie tytuły, jak i ich ilość pokrywała się z wykazem skradzionych książek w okresie od 31 marca 2022 roku do 30 maja 2022 roku ( w ramach czynu I pokrzywdzony przyjął wcześniej rekompensatę gotówkową );

-sąd I instancji pominął, iż część książek organy ścigania odzyskały po czynie w dniu 30 maja 2022 roku, natomiast ich większa ilość została przez sprawcę zwrócona pokrzywdzonemu w dniu 6 czerwca 2022 roku, którą P. B., mimo że nie wykazał ich w całości w asortymencie skradzionych książek w ramach czynu ciągłego – przyjął je jako naprawienie szkody za ten czyn.

W konsekwencji zdaniem sądu odwoławczego rzeczywista szkoda powinna być wyliczona w ten sposób, że od 48038,97należy odjąć kwoty: 35455, 97 oraz 5729, 50 co dało wymiar rzeczywistej szkody pozostałej do naprawienia w wysokości 6853,50 złotych.

Ponieważ szkoda została naprawiona również innym asortymentem ( nie wymienionym przez pokrzywdzonego w ramach szkody wyrządzonej czynem ciągłym ) sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 2 kk obniżył wysokość nawiązki zasądzonej w punkcie 5 do kwoty 6853,50 złotych, traktując ją jako zryczałtowane odszkodowanie, gdyż z uwagi na sposób dotychczasowego jej naprawienia w części występują trudności w ustaleniu in concreto wysokości istniejącej jeszcze szkody.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uchylenie punktu 5 tego wyroku dotyczącego zasądzonej nawiązki.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przy ustalaniu wysokości szkody, która powstała w wyniku przestępstwa brać należy pod uwagę, tak jak w przedmiotowej sprawie, nie tylko obiektywną wartość skradzionych przedmiotów, ale również konieczne jest uwzględnienie wartości skradzionego mienia, które zostało odzyskane przez pokrzywdzonego. Ta weryfikacja wskazuje, ze do naprawienia pozostała szkoda w wysokości 6853,50 złotych i obowiązek jej zwrotu powinien być orzeczony w formie nawiązki ( art. 46 § 2 kk ).

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wina i sprawstwo

Kary jednostkowe i łączna pozbawienia wolności

Zaliczenie ( punkt 4 )

Koszty procesu za postępowanie przed sądem I instancji

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do korekty wyroku w tych zakresach.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 2 kk obniżył wysokość nawiązki zasądzonej w punkcie 5 do kwoty 6853,50 złotych jako zryczałtowanego odszkodowania, gdyż z uwagi na sposób dotychczasowego jej naprawienia w części występują trudności w ustaleniu in concreto wysokości istniejącej szkody.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody te zostały wskazane wyżej.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Sąd zwolnił oskarżonego od kosztów procesu za postępowanie odwoławcze na zasadach słuszności ( art. 624 kpk ) – postępowanie odwoławcze zostało wywołane rażącymi i kompromitującymi błędami sądu I instancji powodującymi niekorzystne rozstrzygnięcie dla oskarżonego odnośnie wysokości obowiązku naprawienia szkody.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Środek kompensacyjny - nawiązkę

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana