Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

BIP
Rozmiar tekstu
Kontrast

IV Ka 102/25 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2025-05-06

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 102 / 25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 27 listopada 2024 roku o sygnaturze akt II K 258 / 24

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1.  mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art.: 4 kpk oraz 7 kpk w zw. z art. 410 kpk;

2.  mających wpływ na treść zaskarżonego wyroku błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za jego podstawę.

3.  rażącej niewspółmierności wymierzonej kary.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

☐ zasadne

☒ częściowo zasadny.

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutów z punktów 1 i 2.

Zarzuty te zmierzały do wykazania, że prawidłowa ocena wszystkich ujawnionych na rozprawie dowodów ( art. 410 kpk ), dokonana przy uwzględnieniu zasad wybrzmiewających z art. 4 kpk i 7 kpk, winna prowadzić do ustaleń faktycznych wskazujących na niewystępowanie po stronie oskarżonego zamiaru popełnienia przypisanego mu czynu. Zdaniem skarżącego, zamiarem tym nie była uświadamiana przez niego akceptacja ułatwiania R. G. doprowadzenia NFZ do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w sposób szczegółowo opisany w zaskarżonym wyroku i jego uzasadnieniu, gdyż w rzeczywistości oskarżony przypisane mu zachowania podejmował pod wpływem wprowadzania go przez R. G. w błąd co do problemów z dostępnością preparatu N. (...) ( rzekomej konieczności „ otwierania ” recept w kilku różnych aptekach z uwagi na braki preparatu w hurtowniach oraz ze względu na jej wyjazdy i dłuższą nieobecność w miejscu zamieszkania ), przy jednoczesnym okazaniu się przez nią wystawionym przez specjalistę alergologa zaświadczeniem, z którego wynikała dotykająca M. Ł. jednostka chorobowa oraz wiążąca się z nią konieczność spożywania w/w preparatu.

Odnosząc się do tych zarzutów tytułem wstępu przypomnieć należy, iż w orzecznictwie SN wielokrotnie podkreślano, iż odkodowanie istnienia po stronie sprawcy zamiaru popełnienia czynu zabronionego oraz jego postaci dopuszczalne jest także w sytuacji, gdy oskarżony do winy się nie przyznaje, a brak jest dowodów bezpośrednio na taki zamiar i taką jego postać wskazujących. Ustalenia z tej sfery ( rzeczywistych przeżyć sprawcy, do czego zmierzał, czego chciał, względnie na co się godził ) czynić bowiem można także w oparciu o całokształt podmiotowych i przedmiotowych okoliczności danego czynu, ocenianych przez pryzmat nieodpartej logiki sytuacji, doświadczenia życiowego i konkretnych dowodów ( por. wyrok SN z dnia 24 kwietnia 2018 r., V KK 379 / 17; postanowienia SN z dnia 26 kwietnia 2013 r., III KK 42 / 13 oraz z dnia 6 stycznia 2004 r., IV KK 276 / 03 – publ. Legalis el. ). Mając to na uwadze stwierdzić należy, iż dowody, jakimi sąd I instancji dysponował oraz wybrzmiewające z nich niekwestionowane fakty uboczne, dawały w świetle kryteriów opisanych w zdaniu poprzednim temu sądowi prawo czynić ustalenia, iż oskarżony uświadamiał sobie, że wypisywane recepty mogą być wykorzystywane w taki sposób, jak następnie czyniła to R. G. i na taki stan rzeczy się godził. Poza sporem pozostaje bowiem – w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego – że oskarżony musiał rozumieć znaczenie szeregu opisanych niżej okoliczności, które już na przysłowiowy pierwszy rzut oka wskazywały na możliwość uczestniczenia przez R. G. w procederze sprzecznego z przepisami obrotu w/w preparatem .. (...) pierwszej więc kolejności zwrócić należy uwagę, że preparat N. (...) jest środkiem spożywczym specjalnego przeznaczenia żywieniowego, dostępnym jedynie na receptę i podlegającym niemal w 100 % refundacji. W konsekwencji na rzecz osób posiadających stosowną receptę środek ten był przez apteki wydawany za opłatą kilku złotych w sytuacji, gdy jego pełna odpłatność ( tj. poza refundacją ) wynosiła wielodziesięciokrotność tej kwoty. Okoliczność ta powodowała, że niemal od razu zafunkcjonował swoisty „ czarny rynek ” nielegalnego, wtórnego obrotu tym środkiem, polegający na jego pozyskiwaniu w warunkach refundacji, a następnie na jego dalszej odsprzedaży za kwotę znaczącą wyższą, aniżeli ta uiszczaną w aptece w ramach refundacji. W konsekwencji, zamiast stosowania tego preparatu zgodnie z przeznaczeniem przez pacjenta, na rzecz którego wystawiana była recepta, tego rodzaju proceder wymykał się spod ram incydentalnych przypadków, wyrządzając wymierną szkodę NFZ. Wystąpienie tego nielegalnego rynku wtórnego finalnie spowodowało, że (...) w obwieszczeniu Ministra Zdrowia umieszczony został jako lek zagrożony wywozem poza granice kraju, gdzie z kolei jego cena była jeszcze wyższa. Uwzględnić też należało, że preparat ten w ramach refundacji dedykowany był jedynie niemowlętom, przy rygorystycznie określonych wskazaniach zdrowotnych uprawniających do ubiegania się o taką refundację. Po trzecie, oczywistym też było, że dla tego preparatu jasno określone zostały normy ilościowe jego dziennego spożycia, przy uwzględnieniu wieku dziecka i jego pozostałej diety, co należało weryfikować i ustalać przed jego przepisywaniem. Po czwarte, że w dokumentacji medycznej każdej przychodni odnotowywane są wszystkie zapisy co do wszystkich recept przepisanych konkretnemu pacjentowi, przez każdego z lekarzy – w tym przypadku więc również przez P. W., który na rzecz M. Ł. przepisywał równie nieracjonalne ilości tegoż preparatu. Oskarżony miał więc zapewne świadomość, że nie jest jedynym lekarzem, który tak czyni. W tym ostatnim kontekście sąd odwoławczy zauważa, że znaczącą ilością przyjmowanych danego dnia pacjentów oraz pomijaniem tego, w jakiej ilości i częstotliwości wystawiano ten preparat tej konkretnej pacjentce wcześniej, można byłoby tłumaczyć jedynie pojedyncze, odległe od siebie, incydentalne przypadki. Tymczasem w analizowanej sprawie w grę wchodził regularnie powtarzający się proceder wypisywania w ramach poszczególnych recept ogromnej, irracjonalnej ilości preparatu, nawet po kilka razy w miesiącu, na przestrzeni kilkunastu miesięcy, w odniesieniu do tego samego pacjenta, który dawno już ukończył wiek niemowlęcy, a wcześniej skutecznie żywiony był innym preparatem. Wszystko powyższe rozważać należało przy zaakcentowaniu, iż oskarżony nie jest osobą, u której – zważywszy na wykonywany przez niego przez wiele lat zawód lekarza – tego rodzaju okoliczności nie wzbudziłyby podejrzeń i skutkowały bezrefleksyjnym sposobem cyklicznego przepisywania recept opiewających na ogromne ilości preparatu. Nie sposób więc z zasadami logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego pogodzić – i to nawet, gdyby założyć, że R. G. powoływała się na ( łatwo przecież dla oskarżonego weryfikowalne ) trudności w nabywaniu leku. Nie da się takiego nagromadzenia tylu obciążających oskarżonego okoliczności – w szczególności zważywszy na wykonywany przez niego zawód i jego doświadczenie zawodowe, że D. S. okazał się jedynie łatwowiernym „ obiektem ”, który został przez R. G. wykorzystany jako bezrefleksyjne źródło pozyskiwania irracjonalnej wielości recept oraz ilości przepisywanego w nich preparatu. Nie sposób uznać, że u osoby o takim stopniu rozwoju intelektualnego, jak oskarżony, i z takim doświadczeniem życiowym i zawodowym, tego rodzaju tłumaczenia mogły zaburzyć racjonalność myślenia i trzeźwość osądu realnego celu, jaki R. G. mógł przyświecać.

W realiach niniejszej sprawy nie sposób też przesadnego znaczenia nadawać podnoszonej w apelacji kwestii, iż problem wystawiania recept na wspomniany preparat wobec pacjentów, którzy ukończyli 18 miesiąc życia i teoretycznie nie spełniali kryterium wiekowego refundacji, realnie dotykał innych lekarzy, którzy kierując się dobrem pacjenta i wiedzą medyczną, decydowali się w dalszym ciągu przepisywać im recepty poza przyjętymi zasadami refundacji. Rzecz bowiem w tym, iż tego rodzaju sytuacje należy każdorazowo poddawać indywidualizacji i oceniać je w niepowtarzalnych realiach konkretnego przypadku. Inaczej bowiem oceniać trzeba zachowanie lekarza, który np. preparat przepisywał w odniesieniu do dziecka nieznacznie przekraczającego wiek niemowlęcy, dla którego preparat ten był w oczywisty sposób niezbędny, ale był ordynowany w racjonalnych ilościach ( celowych i wystarczających dla zabezpieczenia potrzeb danego pacjenta ), a inaczej – tak jak w przedmiotowej sprawie – gdy działo się to w okolicznościach wskazujących na to, że to recepty wystawiano w ilościach i sposób, które do potrzeb tych w racjonalny sposób nie przystawały.

Ad. zarzutu z punktu 3.

Zważywszy na uprzednią niekaralność oskarżonego, jak również fakt, iż od realizacji znamion przypisanego mu czynu upłynęło już ponad osiem lat, sięganie w odniesieniu do niego po traktowaną jako ultima ratio karę pozbawienia wolności ( nawet, jeśli orzeczoną z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ) jawi się jako restrykcja nadmierna, mając zwłaszcza na uwadze, iż karę tą obwarowano min. dodatkowo karą grzywny. Orzeczenie tej ostatniej kary jako kary samoistnej jawi się jako wystarczające z punktu widzenia osiągnięcia kodeksowych dyrektyw jej wymiaru. Wielość stawek dziennych oraz wysokość każdej stawki ustalono przy uwzględnieniu pozostałych okoliczności rzutujących na wymiar kary, jakie przedstawił sąd I instancji w swoim uzasadnieniu.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego czynu, ewentualnie poprzez wymierzenie oskarżonemu kary grzywny jako kary samoistnej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, dokonał prawidłowej kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu. Co do wyboru rodzaju kary – omówiono powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1 Co do ustaleń faktycznych oraz kwalifikacji prawnej czynu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z powodów wyżej opisanych.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1 Co do wymierzonej oskarżonemu kary.

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Stosownie do treści art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk § 1 i 2 kpk oskarżonego obciążono kosztami procesu za II instancję.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: