IV Ka 137/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2020-08-07
UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 137/20 |
|||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z 20 grudnia 2019 r. w sprawie II K 1166/19 |
|||||||||||||||||||
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||
☐ obrońca |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ inny |
|||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||
☐ |
|||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||
0.11.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
|||||||||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.2.1. |
|||||||||||||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
3.1. |
Rażącej niewspółmierności kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu A. H. przez nieuwzględnienie przy wymiarze kary znaczącego stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu oraz nieuwzględnieniu przez sąd, zgodnie z dyrektywami wymiaru kary, okoliczności przemawiających na niekorzyść, bowiem prawidłowa ocena okoliczności dotyczących wymiaru kary uzasadnia jej orzeczenie w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Kara wymierzona przez Sąd Rejonowy w Radomsku, wbrew twierdzeniu apelującego, uwzględnia wszystkie okoliczności, tak na korzyść, jak i na niekorzyść sprawcy, nie pomija żadnej z nich i każdej przydaje odpowiednią wagę. Skarżący w sposób tendencyjny nadmiernie eksponuje okoliczności na niekorzyść oskarżonego, związane z rzekomo długim okresem znęcania, formami nękania ofiary, jak i drastycznym przebiegiem zdarzeń z 14 grudnia 2018 r., kiedy to oskarżony wtargnął do mieszkania D. H. grożąc jej pozbawieniem życia przy użyciu noża, broni gazowej i czarno prochowej, pomijając lub deprecjonując okoliczności dla oskarżonego korzystne. Co do rzekomego długiego okresu znęcania się nad pokrzywdzoną apelujący nie przytacza własnej, ani też bazującej na orzecznictwie lub piśmiennictwie argumentacji, która wskazywałaby, iż czas 8 miesięcy nękania fizycznego i psychicznego oskarżycielki posiłkowej, był okresem szczególnie długim w porównaniu ze spotykanymi w praktyce sądowej okresami popełniania tego rodzaju czynów. Przestępstwo znęcania jest czynem trwałym, który składa się z reguły z wielu zachowań sprawcy wobec pokrzywdzonego, co powoduje, iż zwykle nie odbywa się jednoaktowo, a trwa przez pewien dłuższy czas. Żeby ocenić na niekorzyść oskarżonego, iż znęcanie odbywało się przez szczególnie długi okres, dłuższy niż przeciętny, należy znaleźć punkt odniesienia, ustalając minimalny próg od którego zachowania agresywnej osoby przestają być niezwiązaną ze sobą grupą występków, a stają się regularnym dostarczaniem ofierze bólu i cierpienia fizycznego lub psychicznego i porównać go z okresem zachowania oskarżonego. Opierając się o badania naukowe (por. Arkadiusz Grządkowski, "Przestępstwo znęcania się w praktyce wymiaru sprawiedliwości - wybrane zagadnienia na podstawie wyników badań własnych i statystyk Ministerstwa Sprawiedliwości, Studia Iuridica Lublinensia 13, 2010 r.) dowiadujemy się, że w 2005 r. znęcanie się przez okres od 6 miesięcy do 1 roku stanowiło 17,86 % ogółu przypadków, a powyżej 1 roku do 2 lat - 23,21 % ogółu przypadków; najwięcej znęcań miało miejsce w tym drugim przedziale czasowym Porównując to z ustalonym przez sąd I instancji okresem znęcania nie sposób uznać go za wykraczający poza statystyczną średnią, a wręcz oscylujący poniżej niej. Argument apelacji nakazujący uznanie okresu znęcania się przez oskarżonego nad oskarżycielką za szczególnie długi i w związku z tym obciążający przy wymiarze kary i nieoceniony przez sąd rejonowy jest więc chybiony. Nie można też podzielić poglądu, jakoby znęcanie to przybierało szczególne formy, odbiegające od typowych zachowań składających się najczęściej na tego rodzaju przestępstwo. Nie przecząc temu, iż punkt kulminacyjny zachowania A. H. polegający na wtargnięciu do mieszkania pokrzywdzonej i grożenia jej niebezpiecznymi przedmiotami, był zdarzeniem nadzwyczajnym, pozostałe negatywne zachowania wobec oskarżycielki posiłkowej nie były szczególnie dla ofiary dolegliwe, czy też dotkliwe, ani częstotliwe, jeśli zestawi się je z najczęściej występującymi w praktyce brutalnymi wybrykami sprawców czynów z art 207 § 1 kk. Oskarżony znieważał pokrzywdzoną, urządzał awantury, odnosił się do niej wulgarnie, używał też mało intensywnej przemocy, nie posługiwał się niebezpiecznymi narzędziami (za wyjątkiem sytuacji z 14 grudnia 2018 r.). Zastosowana przemoc nie spowodowała, jak ustalił sąd rejonowy, ani razu obrażeń ciała ofiary, kwalifikujących się jako uszczerbek na zdrowiu naruszający czynności narządów jej ciała na czas poniżej 7 dni, stanowiąc naruszenie nietykalności cielesnej. Były to typowe przejawy znęcania się, spotykane w praktyce sądowej. Wybryk z 14 grudnia 2018 r. miał dramatyczny przebieg, jednak był ekscesem oskarżonego odbiegającym od mniej dolegliwych form znęcania się moralnego, które były w absolutnej przewadze. Formułowanie przez apelującego stwierdzeń, iż oskarżony w dniu 14 grudnia 2018 r. usiłował pozbawić pokrzywdzoną życia, co powinno być uznane na jego niekorzyść, jest nie ma miejscu, jako że zaskarżył on wyrok tylko i wyłącznie w zakresie kary, nie kwestionując ustalań faktycznych dotyczących zachowania oskarżonego poczynionych przez sąd rejonowy. Sąd ten powielając opis czynu zaproponowany w akcie oskarżenia przez prokuratora nie przyjął bynajmniej, iż A. H. zmierzał bezpośrednio do pozbawienia pokrzywdzonej życia, a "jedynie" tym groził i to ustalenie wiązało strony, a także sąd odwoławczy. Nie jest też tak, że sąd rejonowy nie uwzględnił zachowania oskarżonego ze wspomnianego dnia przy wymiarze kary, nadał mu zbyt małą wagę, czy wręcz pominął. Wszak orzekł wobec oskarżonego, który mimo niemłodego wieku (43 lat), był osobą niekaraną, która prowadziła stosunkowo normalny tryb życia, za pierwszy konflikt z prawem, karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (przy dolnej granicy ustawowego zagrożenia w wysokości 3 miesięcy) i to bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, co jest represją adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego A. H. czynu; właśnie słuszność rozumowania sądu rejonowego przy ferowaniu kary potwierdza treść wyroku SN z 21.7.1976 r. w sprawie III KR 164/76, ONSPG 1977/3 zacytowanego fragmentarycznie na str. 4 apelacji, odwołanie się do którego nie tylko nie wspierało zarzutu apelacji, a wręcz go neutralizowało. Represja zastosowana przez Sąd Rejonowy w Radomsku była tym bardziej dolegliwa dla oskarżonego, jako że 14 grudnia 2018 r. został natychmiast zatrzymany, potem tymczasowo aresztowany i aresztowanie to przekształciło się faktycznie w odbywanie kary pozbawienia wolności, trwając do czasu wydania wyroku w I instancji, czyli do 20 grudnia 2019 r. a więc przez ponad rok. Kara dotknęła oskarżonego natychmiast zwiększając swoje znaczenie represyjne i wychowawcze. Nie można też pominąć, że oskarżony podczas izolacji znajdował się w złym stanie psychicznym i choć nie nie było to przeciwwskazaniem do tymczasowego aresztowania, izolacja ta była dla niego z pewnością bardziej odczuwalna, niż dla osoby w pełni zdrowej, niewymagającej terapii, mogącej chociażby kontaktować się z osobami bliskimi. To że, jak napisano w apelacji, "oskarżycielka posiłkowa nigdy nie prowokowała oskarżonego do tego rodzaju zachowań", nie może być potraktowane jako okoliczność obciążająca oskarżonego, jako że typowym stanem faktycznym jest sytuacja, kiedy sprawca decyduje się zaatakować pokrzywdzonego bez wyzywającego zachowania z jego strony. To co typowe i nie dotyczy jego zachowania nie może przemawiać na niekorzyść oskarżonego w kontekście kary. Natomiast, gdyby do prowokacji doszło, mogłoby to być oceniane, jako przyczynienie się do negatywnego zachowania sprawcy i działać odciążająco przy wymiarze kary. Jednak czegoś takiego sąd I instancji w sprawie nie ustalił, co usuwa konieczność odnoszenia się do tego przez sąd odwoławczy. Nie jest uzasadniony zarzut apelacji, jakoby sąd rejonowy przecenił wartość przyznania się oskarżonego i wyrażenia skruchy decydując o karze, skoro było ono, zdaniem oskarżycielki posiłkowej, podyktowane jedynie chęcią polepszenia swojej sytuacji procesowej. Pisząc to, autor apelacji, nie przedstawił żadnych argumentów na poparcie słów swojej mocodawczyni pozostającej w silnym konflikcie z oskarżonym, co wpłynęło na interpretację oświadczeń A. H.. Oskarżony nie poprzestał tylko na słownych deklaracjach, przyjął na siebie winę w całości, wyjaśnił szczerze dlaczego wcześniej zaprzeczał swojemu sprawstwu, a także zgodził się na wymierzenie mu bezwzględnej kary pozbawienia wolności, w zasadzie bez przeprowadzania postępowania dowodowego, co pozwoliło na szybkie zakończenie procesu. Taka postawa, będąca wyrazem zaczątku procesu resocjalizacji oskarżonego pod wpływem postępowania i stosowanego środka zapobiegawczego, powinna podlegać odpowiedniemu premiowaniu. Sąd odwoławczy nie otrzymał od oskarżycielki sygnałów świadczących, że oskarżony nie spełnił swych obietnic odseparowania się od niej, dania jej spokoju, a to byłoby wsparciem dla twierdzenia o tendencyjności jego postawy. Podsumowując: wymierzona przez sąd rejonowy kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności nie mogła być uznana za łagodną, a tym bardziej za rażąco niewspółmiernie łagodną wymagającą korekty przez sąd odwoławczy. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
O podwyższenie wymiaru orzeczonej kary do 2 lat pozbawienia wolności. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Opisano wyżej. |
|||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||
4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
0.15.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||
Rozstrzygnięcie o karze. Skazanie nie było kwestionowane. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Kara nie nosi cech rażącej łagodności. |
|||||||||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
0.0.15.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
2 |
Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej okazała się niezasadna, co nakazywało obciążenie jej wydatkami za postępowanie odwoławcze na podstawie art. 636 § 1 kpk i opłatą zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) Nie znaleziono z urzędu podstaw do zwolnienia skarżącej z ponoszenia z kosztów postępowania apelacyjnego, zamykających się kwotą 80 złotych. |
||||||||||||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej D. H. |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
kara |
||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.11.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: