IV Ka 163/25 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2025-04-30
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 163/25 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 14 stycznia 2025 roku w sprawie II K 770/24 |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
1.1.6.
; Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
1. zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść wyroku tj. art. 7 kpk i art. 410 kpk wyrażającej się w wydaniu skarżonego orzeczenia na podstawie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, bez rozważenia całokształtu okoliczności ujawnionych w czasie przeprowadzenia rozprawy, bez należytego uwzględnienia wyrażonego przez oskarżonego żalu i skruchy oraz bez uwzględnienia podjęcia przez niego terapii leczenia uzależnień oraz sytuacji osobistej, rodzinnej i zachowywania się po popełnieniu przestępstwa; 2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu, że w przypadku oskarżonego zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek umożliwiający wyznaczenie surowszych ograniczeń do skorzystania z warunkowego przedterminowego zwolnienia (obrońca wskazał na ograniczenia wskazując na art. 78 kk), podczas gdy oskarżony przyznał się do winy i podjął terapię; 3. zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, jako nieuwzględniającej w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego oraz nieuwzględniającej przesłanek, o jakich mowa w art. 53 § 1 kk; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne 1, 2, 3 |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Ad.1 i 2 Sąd odwoławczy zważył, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych podnoszony przez apelanta, związany miał być z uprzednią nieprawidłową oceną zgromadzonych w sprawie dowodów, a dokładnie z brakiem uwzględnienia całokształtu okoliczności ujawnionych w czasie przeprowadzonej rozprawy, a skoro tak - powyższe zostaną omówione łącznie. Wbrew twierdzeniom apelanta, nie sposób zgodzić się z zarzutami w kwestii błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mających wpływ na jego treść – dotyczących zaistnienia okoliczności o jakich mowa w art. 77 § 2 kk, a które spowodowały ustalenie przez sąd meriti, że w sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek umożliwiający wyznaczenie surowszych ograniczeń, co do skorzystania z instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia. Zdaniem sądu odwoławczego, sąd I instancji, orzekając w punkcie 5 wyroku, iż I. O. (1) może ubiegać się o warunkowe zwolnienie z odbycia kary dopiero po odbyciu co najmniej ¾ orzeczonej kary pozbawienia wolności, błędu takiego się nie dopuścił. Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego skarżącego wyrok, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10). Innymi słowy: sama możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punktu widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych. Przyjmuje się również, iż błąd w ustaleniach faktycznych nie jest zarzutem samodzielnym. W praktyce każdy taki błąd jest bowiem skutkiem naruszenia przepisów postępowania, lecz nie odwrotnie. Jeśli bowiem Sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie reguły i zasady rzetelnego procesu, nie ma możliwości postawienia mu skutecznie zarzutu poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. Wskazuje to więc, iż błąd w ustaleniach faktycznych jest zawsze wtórny wobec naruszenia przepisów postępowania i stanowi konsekwencję uchybień w procedowaniu. Dokładna analiza wniesionego środka odwoławczego wskazuje także, że podnoszona obraza prawa procesowego nie miała miejsca, a ustalenie o zasadności obostrzenia zawad korzystania z instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia, w realiach przedmiotowego postępowania było uzasadnione. Sąd odwoławczy zważył, że jedynie bardzo powierzchowna ocena zastosowanej wobec I. O. (1) represji karnej (wymiar kary pozbawienia wolności obostrzenie warunków skorzystania z warunkowego przedterminowego zwolnienia), może powodować odczucie wydania wyroku niesprawiedliwie zbyt surowego. Zupełnie natomiast inny wniosek należy wyciągnąć, gdy przeanalizuje się wszystkie okoliczności przedmiotowej sprawy, a w szczególności dotychczasowy sposób życia oskarżonego przed popełnieniem przestępstwa, w tym to za co, na jakie kary i z jakim skutkiem I. O. (1) był już w przeszłości wielokrotnie skazywany za umyślne przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. I tak, analiza kary karnej potwierdza, że oskarżony w przeszłości dopuścił się aż ośmiu przestępstw wyczerpujących dyspozycje czy to art. 178 a § 1 kk, czy § 4 tego przepisu, czy art. 178 § 1 kk w zw. z art. 177 § 2 kk, gdzie większość z nich była już dodatkowo kwalifikowana jako popełniona w warunkach recydywy, a nawet, w sytuacji, gdy już w sprawie II K 1202/11 sąd orzekł, w oparciu o art. 77 § 2 kk o surowszych warunkach skorzystania przez I. O. z możliwości ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienia. Analiza akt wskazuje tymczasem, że pomimo wielokrotnego karania, a nawet pomimo tego, że – rzec można – oskarżony już raz doprowadził kierowaniem przez siebie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości, do możliwie najgorszego skutku, bo do śmierci drugiego człowieka, I. O. (1) z swej przeszłości nie wyciągnął żadnych wniosków i absolutnie nie zmienił swojego przestępczego zachowania. W przedmiotowej sprawie, po opuszczeniu w dniu zaledwie w styczniu 2023r. zakładu karnego i po odbyciu wieloletniej kary pozbawienia wolności, oskarżony ponownie wsiał pijany za kierownicę pojazdu mechanicznego (tym razem motocykla) i ponownie kierował nim w takim stanie po drodze publicznej. Jechał w godzinach popołudniowych (ok. 16.20), mając blisko 2 promile alkoholu we krwi. Już jakby tylko dodatkowo rzec można, że kierował pojazdem mechanicznych wbrew dożywotniemu zakazowi, który to zakaz był orzekany wobec niego w każdym z wcześniej przywołanych wyrokach. Okazuje się, że nawet wieloletnie więzienie nie było w stanie zmusić oskarżonego do przestrzegania porządku prawnego; a gdzie, jakby się wydawało, przynajmniej długotrwała izolacja winna mu sprzyjać w leczeniu choroby alkoholowej (bo szkodliwe uzależnienie oskarżonego od alkoholu jest oczywiste). Sąd odwoławczy zauważa, że po lekturze akt sprawy można nabrać tylko jednego przekonania: szczęśliwie przynajmniej tym razem oskarżony nikogo nie uszkodził tj. nie spowodował dodatkowo wypadku drogowego z obrażeniami ciała innych uczestników ruchu drogowego. W takich realiach sprawy zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, który miał polegać na błędnym uznaniu, że w przypadku oskarżonego zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek umożliwiający wyznaczenie surowszych ograniczeń do skorzystania z warunkowego zwolnienia jest chybiony. To, że oskarżony przyznał się do winy i podjął terapię alkoholową niczego w tym zakresie nie zmienia. Wszystkie okoliczności występujące w sprawie, towarzyszące tak przedmiotowemu zachowaniu, jak i samej osoby oskarżonego, także podjęta terapia, poprawnie dostrzegł, przeanalizował i ocenił sąd rejonowy. Reasumując powyższe: Sąd Okręgowy zważył, że sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie w żaden sposób przepisów postępowania, a wywody apelanta nie zdołały przekonać, by w sprawie niewłaściwie zastosowano art. 77 § 2 kk. Wbrew bowiem twierdzeniom skarżącego, zgromadzone w sprawie w/w dowody, oceniane w sposób zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia (art. 7 k.p.k.), dawały bowiem pełne podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, że w sprawie zachodzi „szczególnie uzasadniony wypadek”, o jakim mowa w tym przepisie. Ad.3 Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary, zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie ugruntowane są poglądy, że rażąca niewspółmierność kary występuje w sytuacji gdy orzeczona kara jak również środek karny nie uwzględniają w należytym stopniu dyrektywy wymiaru kary ujętych w art. 53 kk. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną, a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2017 II KK 156/17). Zarzut rażącej niewspółmierności jest zasadny, jeżeli skarżący wskaże na nowe okoliczności, istotne dla wymiaru kary, a nie zostały ustalone przez Sąd pierwszej instancji, ewentualnie wykaże, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara nie uwzględnia w stopniu dostatecznym. Zgodnie z art. 53 kk, Sąd wymierzając karę, winien baczyć, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy sprawcy, uwzględniać stopień społecznej szkodliwości przypisanego czynu, a także mieć na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, które winna sprawować kara, jak również potrzeby wynikające z prewencyjnych dyrektyw. Nadto, Sąd ferując wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o środkach karnych powinien zwrócić uwagę na właściwości i warunki osobiste sprawcy. Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. Zgodzić należy się, iż stopień winy i społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu są wyjątkowo duże. Wynika to przede wszystkim z okoliczności popełnienia przedmiotowego czynu, które opisano na początku rozważań (Ad. 1 i 2). Orzeczoną karę pozbawienia wolności (3 lata i 6 miesięcy) z pewnością można uznać za wysoką, ale też w zupełności adekwatną i sprawiedliwą, a przede wszystkim nie jest ona „niewspółmiernie” wysoka w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk. Sąd Rejonowy należycie uwzględnił wszystkie okoliczności sprawy przez pryzmat przesłanek z art. 53 k.k. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
- o zmianę wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary, z zastosowaniem art. 37b kk, jako kary 3 miesięcy pozbawienia wolności i kary 2 lat ograniczenia wolności, względnie orzeczenie względem oskarżonego, iż może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 2/3 kary; |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
- wyrok jest słuszny, wniesiona apelacja okazała się niezasadna; |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
- rozstrzygnięcie w zakresie winy i sprawstwa |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
- apelacja nie zdołała podważyć słuszności zaskarżonego wyroku; |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||||||
pkt 2 |
O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o treść art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych. W ocenie sądu odwoławczego, sytuacja materialna oskarżonego, gdzie wobec ww. orzeczono kare pozbawienia wolności, nie pozwala mu na poniesienie całości kosztów sądowych powstałych w sprawie na etapie postępowania odwoławczego. |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 14.01.2025r. w sprawie II K 770/24 |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: