Portal Orzeczeń

UZASADNIENIE

E. C. została oskarżona o to, że:

I.  w okresie od 15 grudnia 2012 roku do 27 października 2014 roku w P., woj. (...), będąc zatrudnioną na podstawie umowy o pracę w charakterze Referenta ds. (...) Klienta w firmie P.U. R. Zakład Pracy (...) mgr A. K." działając z góry powziętym zamiarem przywłaszczyła sobie pieniądze w kwocie 500 zł wpłaconej jej przez klienta Centrum Gastronomicznego (...), to jest Z. C., tytułem zaliczki na poczet organizacji przyjęcia weselnego, na szkodę "P.U. R. Zakład Pracy (...) mgr A. K." z siedzibą w P. ul. (...), tj. o czyn z art. 284 § 2 k.k.,

II.  w okresie od 22 lutego 2013 roku do 27 października 2014 roku w P., woj. (...), będąc zatrudnioną na podstawie umowy o pracę w charakterze Referenta ds. Rozliczeń i (...) Klienta w firmie P.U. R. Zakład Pracy (...) mgr A. K." działając z góry powziętym zamiarem przywłaszczyła sobie pieniądze w kwocie 17870 zł wpłaconej jej przez klientów Centrum Gastronomicznego (...), to jest M. B. oraz A. B., tytułem zapłaty za fakturę VAT nr (...) w kwocie 18870 zł pomniejszonej o 1000 zł zaliczki wpłaconej 22.02.2013 roku na poczet organizacji przyjęcia weselnego, na szkodę "P.U. R. Zakład Pracy (...) mgr A. K." z siedzibą w P. ul. (...), tj. o czyn z art. 284 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2017 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie II K 814/14 :

1.  przyjmując, że czynu z pkt. I aktu oskarżenia, oskarżona dopuściła się w dniu 15 grudnia 2012 r., a swoim zachowaniem wypełniła dyspozycję art. 119 § 1 k.w., na podstawie art. 45 § 1 k.w. w zw. z art. 5 § 1 pkt. 4 k.p.w. postępowanie co do tego czynu umarzył,

2.  oskarżoną E. C. uznał za winną popełnienia czynu zarzuconego w punkcie II aktu oskarżenia, z tym że przyjął, że dopuściła się go w okresie od 3 do 5 września 2013 r., oraz że dotyczy on kwoty 17.870 złotych i za to na podstawie art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 33 § 2 k.k., przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. wymierzył jej karę 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 80 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych,

3.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonej na okres próby 3 lat,

4.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonej środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz A. K. kwoty 17.870 (siedemnaście tysięcy osiemset siedemdziesiąt) złotych,

5. zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.000 złotych tytułem częściowego zwrotu wydatków, zwalniając ją od pozostałej części wydatków oraz od opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator, zaskarżając wyrok w części co do kary, na niekorzyść oskarżonej.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 4 § 1 k.k., poprzez nieprawidłowe powołanie tego artykułu w podstawie prawnej wymiaru kary w zakresie czynu II, zamiast powołania tego artykułu w podstawie prawnej skazania E. C..

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę powyższego wyroku poprzez wyeliminowanie art. 4 § 1 k.k. z podstawy prawnej wymiaru kary i powołanie go w podstawie skazania w punkcie 2 wyroku, a w pozostałym zakresie o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie stwierdzić należy, że sąd odwoławczy z urzędu nie dopatrzył się żadnych okoliczności skutkujących „szerszym” – ponad granice zaskarżenia i podniesione zarzuty - rozpoznaniem sprawy w myśl art. 433 § 1 k.p.k.

Uznanie zarzutu apelacyjnego za uzasadniony łączyło się natomiast z koniecznością poprawnego umieszczenia w wyroku przepisu art. 4 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym w dacie popełniania czynu. O uznaniu za względniejszą w rozumieniu art. 4 § 1 k.k. ustawy obowiązującej w dacie popełnienia czynu decydował całokształt sytuacji prawnej oskarżonej, właściwie oceniony przez sąd rejonowy.

Sąd Okręgowy zważył, że przepis art. 4 k.k. jest przepisem związanym z zastosowaną ustawą karno-materialną w danej sytuacji faktycznej. Z uwagi na okoliczność, że instytucja prawa karnego materialnego określona w tym artykule winna być wskazana przez sąd w podstawie prawnej skazania i zgodnie z zasadą stosowania jednej ustawy - dotyczy wszystkich rozstrzygnięć w wyroku, sąd odwoławczy uzupełnił podstawę prawnej skazania E. C., za czyn zarzucony w punkcie II aktu oskarżenia o przepis art. 4 § 1 kk, natomiast wyeliminował treść tego przepisu z podstawy prawnej wymiaru kary określonej przez ten sąd, wymierzonej z punkcie 2 wyroku. Sąd odwoławczy rozważał, czy sposób redakcji punktu 2 wyroku, dokonany sąd meriti, tj. wskazanie słów: „ przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. ”, po słowach: „ i za to wymierza”, może usprawiedliwiać dokonane zamieszczenie art.4 k.k., poprzez uznanie, iż mimo tego miejsca jego przywołania jest czytelne. Uznał jednak, iż zasadą jest, że po słowach: „i za to na podstawie” wskazana zostaje jedynie podstawa prawna wymiaru kary. Jak widać także taki sposób redakcji przedmiotowego wyroku, jako nieprawidłowe wskazanie art. 4 k.k. w podstawie wymiaru kary, został odczytany przez oskarżyciela publicznego. Tym samym sąd zdecydował o dokonanej zmianie wyroku.

W art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k. zawarto wymóg wskazania w wyroku zastosowanych przepisów ustawy karnej. Wskazanie w wyroku podstawy prawnej wymiaru kary ma istotne znaczenie wówczas, gdy różni się ona od podstawy prawnej skazania. Sąd Okręgowy miał na uwadze, iż przepis art. 413 k.p.k. ma charakter instrukcyjny (stwierdzający co każdy wyrok powinien zawierać), a nie charakter obligatoryjny (stwierdzający co musi zawierać). Uznał jednak, że w przedmiotowej sprawie istniał wymóg wskazania art. 4 §1 k.k. i to w podstawie prawnej skazania za czyn z art. 284 § 2 k.k., a brak jego poprawnego wskazania był naruszeniem procedury, o jakiej mowa w art. 438 pkt 2 k.p.k.

Zgodnie z treścią art. 627 k.p.k. w razie skazania oskarżonego w sprawie, w której występował oskarżyciel posiłkowy korzystający z pełnomocnika, sąd obowiązany jest na żądanie oskarżyciela posiłkowego (lub jego pełnomocnika) zasądzić na rzecz tego oskarżyciela od oskarżonego koszty związane z udziałem pełnomocnika.

Zasadą jest bowiem, iż w sytuacji wyroku skazującego - to skazany ponosi wszelkie koszty sądowe, na które składają min: wydatki w sprawie. Zatem oskarżony, co do zasady, obowiązany jest ponieść koszty procesu i to od samego wszczęcia postępowania, aż do jego prawomocnego zakończenia i wykonania wyroku.

W niniejszej sprawie apelacja prokuratora została uwzględniona. W toku postępowania apelacyjnego oskarżyciel posiłkowy był reprezentowany przez pełnomocnika z wyboru, za którą to czynność pełnomocnika przyznano (na jego żądanie) należne wynagrodzenie zgodnie z normami przepisanymi (w wysokości minimalnej, jako uwzględniające nakład pracy i odbyty jeden termin rozprawy apelacyjnej - § 11 ust 2 pkt 3 przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie).

Sąd Okręgowy miał na uwadze, iż bezpośrednim powodem, dla którego doszło do postępowania apelacyjnego i wygranej oskarżyciela publicznego, było uchybienie procedury dokonane przez sąd I instancji, a nie inicjatywa oskarżonej. Z tego właśnie względu uznał, że zasada słuszności wymieniona w art. 624 § 1 k.p.k. uzasadnia zwolnienie E. C. od wydatków za postępowanie odwoławcze poniesionych przez Skarb Państwa i opłaty za drugą instancję.

Jednocześnie zasady tej nie można odnieść do wydatków oskarżyciela posiłkowego. Potwierdzeniem powyższego jest m.inn. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 sierpnia 2016 r. II AKz 391/16, zgodnie z którym: „Zwolnienie dotyczy tylko i wyłącznie kosztów sądowych, poza zakresem których pozostają uzasadnione wydatki oskarżyciela posiłkowego, w szczególności z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika z wyboru, albowiem wydatki stron nie są ponoszone na rzecz organów prowadzących postępowanie karne, a są własnymi ich kosztami, koniecznymi do realizacji przypadających im funkcji procesowych. Zwolnienie zatem oskarżonego przez sąd od ponoszenia kosztów sądowych nie uwalnia go jednocześnie od konieczności wyrównania oskarżycielowi posiłkowemu poniesionych przez niego uzasadnionych wydatków w sprawie” opubl. OSAKat 2016 nr 4, poz. 17, Legalis Numer 1564565).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.