Portal Orzeczeń

UZASADNIENIE

Tytułem wstępu Sąd wyjaśni powody odstąpienia od sporządzenia uzasadnienia na formularzu. Sporządzanie uzasadnienia na formularzu wymusza wielokrotne powtarzanie tych samych kwestii, względnie odwoływanie się do różnych rubryk formularza, zmuszając czytelnika do wielokrotnego wertowania tekstu w poszukiwaniu odniesień, czyniąc z tego dokumentu zawiłą szaradę. Dlatego Sąd Okręgowy odstąpił od sporządzenia uzasadnienia na formularzu, gdyż sporządzenie go w tej formie byłoby nieczytelne dla stron i nie zapewniłoby pełnej transparentności, a tym samym swobodnej realizacji prawa do obrony naruszając prawo stron do rzetelnego procesu ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2021 roku w sprawie III KK 77/21, opubl. Legalis).

Apelacja prokuratora była częściowo zasadna.

Tytułem „oczyszczenia przedpola” należy wskazać, iż w sprawie zachodziła możliwość orzeczenia przepadku pojazdu, a nie przepadku jego równowartości, albowiem samochód, którym poruszała się oskarżona w czasie popełniania przypisanego jej przestępstwa stanowił jej wyłączną własność ( k. 10-11, k. 25-26, k. 27, k. 71v). Sąd odwoławczy już na wstępie musi to wyjaśnić, bo apelant wnosił wariantowo o orzeczenie przepadku pojazdu lub jego równowartości – w grę wchodziło to pierwsze rozstrzygnięcie.

Odstąpienie od orzekania przepadku pojazdu mechanicznego przewidziane w art. 178 a § 5 kk in fine w zw. z art. 44 b § 1 kk nie może być „milczące” – należy o tym orzec . Konstrukcja normy prawnej z art. 178 a § 5 kk jest bowiem analogiczna do tych instytucji prawa karnego materialnego, które umożliwiają Sądowi na ( fakultatywne) odstąpienie od wymierzenia kary – np. art. 25 § 2 kk in fine, art. 26 § 3 kk in fine, ary. 59 kk. We wskazanych przykładowo przypadkach w wyroku nie poprzestaje się na przypisaniu sprawstwa i winy – wprost orzeka się o odstąpieniu od wymierzenia kary, a to orzeczenie to może być zaskarżone również na podstawie art. 438 pkt 4 kpk. Zatem zaskarżony wyrok był dotknięty uchybieniem polegającym na tym, że zabrakło w nim takiego rozstrzygnięcia. Samo uzasadnienie wyroku nie może tego konwalidować, bo uzasadnienie wyroku ( w przeciwieństwie do uzasadnienia postanowienia) nie stanowi jego integralnej części i jest ( tylko i aż) sprawozdaniem z intelektualnego procesu wyrokowania, zatem powstaje po wydaniu wyroku i ma charakter do niego wtórny, jako takie nie może więc uzupełnić brakujących elementów orzeczenia.

Jednak w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy słusznie nie orzekł o przepadku pojazdu, jest to decyzja sprawiedliwa i mająca podstawy w prawie karnym materialnym oraz oparta o prawidłowe ( i niekwestionowane przez prokuratora) ustalenia faktyczne. Brak orzeczenia o odstąpieniu od przepadku należy traktować jako uchybienie procesowe naruszające art. 413 § 2 pkt 2 kpk i zostało to konwalidowane przez Sąd Okręgowy. Poniżej zostanie to wykazane.

Zgodnie z art. 178 a § 5 kk in fine Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku ( pojazdu lub jego równowartości), jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

Samo ubóstwo nie stanowi takiego przypadku, albowiem ( niestety) w naszym kraju nie stanowi to wypadku wyjątkowego. Ale powiedzieć o oskarżonej, że jest uboga – to nic nie powiedzieć. Oskarżona, nie dość, że żyje w nędzy (jest bezrobotna, utrzymuje siebie i swoje dzieci z zasiłku z KRUS), to jest matką czworga małoletnich dzieci , w tym 3 – letnich trojaczków , z których dwoje jest ciężko chore i należy je dowozić do specjalistycznych przychodni lekarskich położonych w odległych od miejsca zamieszkania oskarżonej miastach ( jedno do poradni okulistycznej w Ł., drugie po operacji ucha do poradni laryngologicznej w B.). W rodzinie są inne osoby mające prawo jazdy i mimo orzeczenia wobec oskarżonej zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat należący do niej zdezelowany samochód ( o wartości 6500 zł) nadal może służyć tej rodzinie do dowożenia tych dzieci do lekarzy, do przedszkola, itp. Nie jest w naszym kraju normą, aby rodzina miała czworo dzieci, w tym trojaczki, z czego dwoje chorych i wymagających dowożenia do lekarzy. Już samo posiadanie czworga dzieci (w tym trojaczków) stanowi wypadek wyjątkowy, a konieczność dowożenia dwójki z tych dzieci do odległych miejscowości w celu ich leczenia to szczególne okoliczności, uzasadniające odstąpienie od orzeczenia przepadku.

Z powyższych powodów należało uzupełnić wyrok i na podstawie art. 178 a § 5 kk in fine w zw. z art. 44 b § 1 kk odstąpić od orzekania przepadku pojazdu którym poruszała się oskarżona w ruchu lądowym w czasie popełnienia przestępstwa przypisanego jej w punkcie 1 zaskarżonego wyroku.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżoną od kosztów sądowych z uwagi na jej ubóstwo.