Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 262/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 18 stycznia 2024 roku w sprawie sygn. akt II K 608/22.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

------------------

------------------------------------------------

-------------

---------------

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

------------------

------------------------------------------------

-------------

-------------

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-------------

------------------------------------------------

--------------------------------------

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego zarzuty:

I. Rażące naruszenie przepisów prawa, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, w szczególności:

1. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, sprzecznej ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz z zasadami prawidłowego rozumowania oceny materiału dowodowego, w szczególności dowodu:

a) ze zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów w postaci:

- historii rachunków bankowych oskarżonego pozyskanych przez prokuraturę,

- złożonych przez oskarżonego wydruków przelewów, potwierdzeń zapłaty, dokumentacji z postępowań karnych przeciwko M. N. i E. T., postępowania cywilnego przeciwko M. L., dokumentacji z postępowania egzekucyjnego przeciwko M. N.,

b) dowodów pochodzących ze źródeł osobowych tj. zeznań świadków, oskarżycielki posiłkowej i oskarżonego,

która to wadliwa ocena skutkowała błędnym uznaniem oskarżonego J. Ł. winnym popełnienia zarzucanego mu przestępstwa, w sytuacji gdy prawidłowo oceniony całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie prowadzi do wniosków zgoła odmiennych;

2. art. 4 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez wybiórcze potraktowanie przez sąd zgromadzonych w niniejszej sprawie dowodów i nieuwzględnienie okoliczności i dowodów, których treść wskazuje na konieczność dokonania ustaleń odmiennych od przyjętych przez sąd;

3. art. 2 § 2 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. przejawiające się naruszeniem wymogu opierania się wszelkich rozstrzygnięć na prawdziwych ustaleniach faktycznych, a więc takich, które zostały udowodnione, tj. wykazane wiarygodnymi dowodami.

II. Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętego za podstawę orzeczenia, a mającego wpływ na jego treść, będącego rezultatem powyższych naruszeń prawa procesowego, polegający na przyjęciu, iż:

1. pieniądze pochodzące ze sprzedaży mieszkania w K., ulokowane następnie na lokatach terminowych, miały zostać docelowo przeznaczone na zakup kawalerki dla syna małżonków Ł. - R.,

2. oskarżony twierdził, że całość środków ze sprzedaży mieszkania oskarżony przeznaczył na remont samochodu i utrzymanie rodziny,

3. rodzice oskarżycielki posiłkowej utrzymywali ją jak i dzieci małżonków Ł.,

4. oskarżony przeznaczył jakiekolwiek kwoty z pieniędzy będących przedmiotem niniejszego postępowania na utrzymanie kochanki.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione przez skarżącego zarzuty obrazy przepisów postępowania sprowadzające się do zanegowania oceny materiału dowodowego przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy, a następnie w jej wyniku błędnych ustaleń faktycznych, okazały się niezasadne.

Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r. sygn. IV KK 104/18, opubl. Legalis).

W aspekcie powyższego, apelacja obrońcy oskarżonego nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacji mają w istocie charakter polemiczny i opiera się wyłącznie na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów. Nie można w żaden sposób podzielić twierdzenia skarżącego, iż Sąd Rejonowy dokonał stronniczej i dowolnej oceny wiarygodności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności osobowych źródeł dowodowych.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd meriti nie popełnił błędu dając wiarę zeznaniom pokrzywdzonej Z. O. (poprzednio Ł.) i tym samym nie uczynił tego z pogwałceniem reguł wynikających z art. 7 k.p.k. Przede wszystkim, wbrew sugestiom skarżących pokrzywdzona w zasadniczych elementach konsekwentnie i spójnie wskazywała, ze środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży mieszkania w K. nie mogły zostać przeznaczone w całości na remont zabytkowego pojazdu, gdyż pozyskane zostały w późniejszym okresie, po jego zakupie. Nadto, sprzeczne z logiką i doświadczeniem życiowym jest twierdzenie, że miałaby wyrazić zgodę na przeznaczenie tychże środków na remont zabytkowego samochodu, zamiast ulokowane na lokatach terminowych. Depozycje pokrzywdzonej korelują z relacjami świadków S. O. (ojca pokrzywdzonej) i R. O. (syna pokrzywdzonej i oskarżonego). Jakkolwiek oczywistym jest, iż do ich zeznań należało podchodzić z dużą dozą ostrożności, jako że są osobami najbliższymi dla stron i częściowo zainteresowanymi korzystnym rozstrzygnięciem, ale też tak uczynił Sąd I instancji odnosząc się do ich relacji.

Zdaniem sądu odwoławczego relacje pokrzywdzonej i wskazanych świadków są jasne, klarowne i przekonujące. Przede wszystkim jednak - zważywszy na negowanie przez oskarżonego ich zeznań - zważyć należy, że analiza ich relacji i zestawienie z depozycjami oskarżonego oraz załączoną dokumentacją, nie pozostawia cienia wątpliwości, co do tego, że pokrzywdzona Z. O. (uprzednio Ł.) mówi prawdę. W tym kontekście zwrócić należy uwagę, że jednym z elementów linii obrony oskarżonego J. Ł. było również twierdzenie jakoby całą kwotę oszczędności przeznaczył na remont samochodu M. (...) oraz utrzymanie rodziny, niemniej jednak, nie jest to prawdą, gdyż część kwoty przekazał również funkcjonariuszowi M. N. (2) (o czym nie miała również żadnej wiedzy pokrzywdzona). Dodatkowo, słusznie zwrócił uwagę Sąd meriti, iż w okresie objętym zarzutem oskarżony pracował zarobkowo oraz w utrzymaniu najbliższych pomagali mu teściowie. Brak informowania żony pokrzywdzonej Z. O. (poprzednio Ł.) o nieudanych inwestycjach i zlikwidowaniu lokat oraz przeznaczeniu pieniędzy na inne cele świadczy o celowym działaniu oskarżonego ukierunkowanym na wyprowadzeniu kapitału w sposób uniemożliwiający jego podział pomiędzy oboje byłych już małżonków. To jest kolejny dowód na to, że oskarżony manipuluje faktami. Związanie się z inną kobietą i pojawienie się kolejnego potomka to jedynie dodatkowy argument przemawiający za uznaniem wersji lansowanej przez oskarżonego za niewiarygodną. Oczywistym jest, że w momencie założenia nowej rodziny każdy dorosły i odpowiedzialny mężczyzna dąży do zapewnienia jej środków do życia i miejsca do zamieszkania, a na taki cel potrzebne są środki, które w W. są kwotami znacznymi. W trakcie rozpoznania niniejszej sprawy nie doszło też do pominięcia istotnych dla sprawy okoliczności, mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii winy oskarżonego, a samo rozstrzygnięcie oparto na prawdziwych ustaleniach faktycznych, a więc takich, które zostały udowodnione, tj. wykazane wiarygodnymi dowodami, a zatem brak obrazy przepisu art. 4 k.p.k. i art. 2 § 2 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. Zarzut ten mógłby okazać się uzasadniony jedynie w wypadku, gdyby wyrok został oparty na okolicznościach nieujawnionych w toku rozprawy głównej, jak też w sytuacji pominięcia przy wyrokowaniu ujawnionych w toku rozprawy głównej okoliczności tak korzystnych, jak i niekorzystnych dla oskarżonego, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Stwierdzić wszak należy, iż Sąd I instancji, zgodnie z art. 410 k.p.k., rozważył wszystkie dowody, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, przekonująco wykazał dlaczego jednym dowodom należało dać wiarę, a innym z kolei – waloru takiego odmówić. Sąd odwoławczy, w pełni zgadza się z przeprowadzoną przez Sąd I instancji oceną przeprowadzonych w sprawie dowodów.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł również w zarzucie żadnych rzeczowych i celnych argumentów, które dyskwalifikowałyby stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustalonych faktów. Analiza materiału dowodowego sprawy nie stwarza w żadnej mierze podstaw do uznania, że sąd miałby dokonać błędnych ustaleń faktycznych w zakresie przewidzianym w zarzucie. Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy i trafnie ocenił zgromadzone w sprawie dowody, rozważył wszystkie ustalone na ich podstawie okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a swoje przekonanie co do ich wiarygodności - w sensie pozytywnym i negatywnym - logicznie i wyczerpująco umotywował w pisemnych motywach orzeczenia, przy czym uczynił to z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Następnie na podstawie tychże dowodów, poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do sprawstwa i winy oskarżonego J. Ł. w zakresie przypisanego mu czynu. Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę materiału dowodowego (choć z uwagi na jej oszczędność została ona uzupełniona przez sąd odwoławczy) dokonaną przez Sąd Rejonowy, jak i odtworzony na podstawie tego materiału stan faktyczny. Kontrola odwoławcza wykazała bowiem, że Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych działał zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, w ramach i na podstawie obowiązującego prawa oraz zasad doświadczenia życiowego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kontrola odwoławcza nie wykazała błędów w rozumowaniu Sądu I instancji lub też ocen kłócących się z zasadami doświadczenia życiowego, czy wskazaniami wiedzy. Nadto, Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku przedstawił zarówno proces związany z oceną dowodów, jak i przesłanki, które doprowadziły go do uznania oskarżonego za winnego przypisanego mu czynu. Argumentacja zaprezentowana w uzasadnieniu nie budzi zastrzeżeń. Sąd odwoławczy podziela zapatrywania Sądu Rejonowego oraz poczynione przezeń ustalenia faktyczne.

3.2.

Podniesiony w apelacji oskarżonego zarzut:

- naruszenia art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 41 kodeksu postępowania karnego poprzez wydanie wyroku przez Sąd, który ze względu na sposób wyłonienia nie spełniał warunku niezależności i niezawisłości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest chybiony.

Bowiem nie można podzielić argumentacji zawartej w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 02 czerwca 2022 r., I KZP 2/22, a także w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA I-4110-1/20, w zakresie w jakim dotyczy poprawności ukształtowania składu sądu wówczas, gdy bierze w nim udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukonstytuowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3). Zważyć należy, że argumentacja zawarta w uzasadnieniach obu zapadłych w sprawach I KZP 2/22 i BSA I-4110-1/20 uchwał oparta została na stwierdzeniu (wyrażonym wprost w punkcie 1 uchwały z dnia 02 czerwca 2022 r., I KZP 2/22), że „Krajowa Rada Sądownictwa ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) nie jest organem tożsamym z organem konstytucyjnym, którego skład i sposób wyłaniania reguluje Konstytucja RP, w szczególności w art. 187 ust. 1”. Tymczasem poczyniona przez Sąd Najwyższy interpretacja przepisów Konstytucji RP w zakresie poprawności ukształtowania Krajowej Rady Sądownictwa w następstwie uchwalenia ustawy z dnia 08 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) pomija fakt, że ocena zgodności tej ustawy z Konstytucją RP poddana została kontroli Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 20 czerwca 2017 r., w sprawie K 5/17 zasadnie stwierdził, że art. 187 ust. 1 Konstytucji RP nie przesądza pożądanego modelu wyboru sędziów do KRS. Minimum, które musi być zapewnione to wybór 15 sędziów spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych. Art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji RP stanowi jedynie, że osoby te są wybierane spośród sędziów. Ustrojodawca nie wskazał jednak, kto ma wybierać tych sędziów. Zatem z Konstytucji wynika, kto może być wybranym członkiem KRS, ale nie jest określone, jak wybrać sędziów członków KRS do tej Rady. A zatem, nie można się zgodzić z twierdzeniem, że piastunem czynnego prawa wyborczego muszą tu być wyłącznie gremia sędziowskie. O ile art. 187 ust. 1 pkt 3 Konstytucji wyraźnie wskazuje, że do KRS posłowie wybierani są przez Sejm, a senatorowie przez Senat, o tyle w stosunku do sędziów członków KRS nie ma w tym zakresie żadnych wytycznych konstytucyjnych. To znaczy, że Konstytucja nie przesądza tego, kto może wybierać w skład KRS sędziów. Z tego względu należy stwierdzić, że w granicach swobody ustawodawczej kwestia ta może być w różny sposób uregulowana. Polski system prawny dopuszcza sytuację, gdy członkami danego organu władzy publicznej są sędziowie, których w skład tego organu powołuje organ spoza władzy sądowniczej. Jako przykłady należy tu podać Państwową Komisję Wyborczą (dalej: PKW), która nie jest sądem, ale ma skład sędziowski. Członków PKW powołuje Prezydent RP spośród sędziów TK, SN i NSA wskazanych odpowiednio przez Prezesa TK, Pierwszego Prezesa SN i Prezesa NSA. Również okręgowe komisje wyborcze, mimo że nie są sądami, składają się z sędziów i są powoływane przez PKW. I mówi o tym właśnie ustawa, która wskazuje podmiot wyznaczający grono kandydatów (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 czerwca 2017 r., w sprawie K 5/17, Legalis i zob. ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, Dz. U. z 2017 r. poz. 15). Zważyć też należy, iż interpretacja przepisu art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji RP prowadząca do wniosku o możliwości wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa tylko przez sędziów wykracza zarówno poza literalne brzmienie przepisu, jak i przekonanie o racjonalności prawodawcy. Skoro ustrojodawca w art. 187 ust. 1 pkt 1 i 3 Konstytucji wskazuje dokładnie, komu przysługuje czynne prawo wyboru członków KRS, to fakt, że nie robi tego w odniesieniu do przedstawicieli sądów, pozwala stwierdzić, że nie uregulował tej kwestii świadomie i oddał ją w ręce ustawodawcy. Taki wniosek wysnuć można również z dyskusji prowadzonej w trakcie obrad Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego nad projektem Konstytucji, gdzie dyskutowano, czy KRS w ogóle powinna być ciałem konstytucyjnym, zastanawiano się nad tym, pod czyim przewodnictwem ma działać, kto wchodzić będzie w jej skład. Wówczas skupiano się jednak na tym, że powinni przeważać w niej przedstawiciele środowiska sędziowskiego, bo to miałoby zagwarantować jej, z jednej strony, niezawisłość, z drugiej, sprawne i efektywne działanie (Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego, Biuletyn XXIV, Warszawa 1996, s. 20 i n.). Jakkolwiek zatem KRS jest oczywiście organem konstytucyjnym, to lakoniczność regulacji konstytucyjnej, która się do niej odnosi, wskazuje, że ustrojodawca zasadnicze kwestie związane z jej funkcjonowaniem przekazał do regulacji ustawowej, pozostawiając w tekście Konstytucji jedynie pewien minimalny standard konstytucyjności KRS. Zarówno na etapie prac nad tekstem Konstytucji, jak i współcześnie sam fakt istnienia Rady Sądownictwa umocowanej konstytucyjnie nie jest immanentnie wpisany w istnienie demokratycznego państwa prawa. Fakt bycia reprezentacją środowiska prawniczego wynika bowiem nie ze sposobu wyboru członków KRS, ale z tego, że z dużą przewagą wybierani są do jej składu sędziowie, co jest objęte gwarancją konstytucyjną (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 marca 2019 r., K 12/18, opubl. OTK – A 2019/17). A zatem analiza powołanych wyroków prowadzi do konkluzji, że trudno jest podzielić tezę jaka legła u podstaw obu wspomnianych uprzednio uchwał Sądu Najwyższego. Tym bardziej, że zaprezentowane w tych judykatach podejście tworzy zagrażającą porządkowi prawnemu klasyfikację sędziów na tych „dobrych” i „złych”, przy czym, co do tych drugich formułując niedopuszczalną tezę, że mogą wykonywać wymiar sprawiedliwości warunkowo, tylko o ile w ramach procedury sądowej zostanie potwierdzona ich bezstronność.

Kontynuując rozważania podkreślić należy, że zaproponowane przez Sąd Najwyższy ujęcie jest niekonsekwentne bowiem logicznym skutkiem przyjęcia w powołanych orzeczeniach za punkt wyjścia rozważań istnienia strukturalnej wady procesu nominacyjnego, jakim jest udział w tym procesie Krajowej Rady Sądownictwa obarczonej – po dokonanych w ostatnich latach zmianach legislacyjnych – trwałym brakiem warunków do jej postrzegania jako organu niezależnego (tak punkt VI. 44 uzasadnienia uchwały z dnia 23 stycznia 2020 r.), musiałby być uznanie braku zdolności do orzekania tak powołanego sędziego, w każdych warunkach, jako pozbawionego przymiotu bezstronności, który pozostaje składową niezawisłości sędziowskiej (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 1998 r., K 3/98). Lokowanie więc źródła problemu braku bezstronności sędziego w strukturalnym uchybieniu, czyni ją niejako „nienaprawialną” w drodze czynności orzeczniczych, czemu proponowane przez Sąd Najwyższy „procedury” zdają się przeczyć. Zgodnie z wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP zasadą praworządności, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, a stosownie do wyrażonej w art. 10 ust. 1 Konstytucji RP zasady podziału władz ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Zaproponowana tymczasem w obu przywołanych judykatach „procedura” w ocenie Sadu Apelacyjnego łamie obie te zasady przypisując władzy sądowniczej uprawnienia zastrzeżone dla obu pozostałych władz. Próba zatem odtworzenia przez sąd zaproponowanej w powołanych orzeczeniach „procedury” prowadzić może do podważenia podstaw demokratycznego państwa prawa. Istota konstrukcji powołania sędziego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 179 Konstytucji RP sprowadza się do nadania sędziemu inwestytury który to akt stanowi tytuł do sprawowania władzy sądowniczej. W tym świetle uznać należy, że ratio legis powołania do służby sędziowskiej sprowadza się do nadania bezwarunkowego prawa wykonywania wymiaru sprawiedliwości. Zdecydowanie zaznaczyć przy tym także trzeba, że efekt wykonania tej prerogatywy ma charakter niepodzielny i zawsze dotyczy pełni praw. Próba zanegowania owej bezwarunkowości, poprzez wprowadzenie elementu „strukturalnej wady procesu powołania” i w efekcie, przyjęcia utraty bezstronności przez sędziego, stanowi de facto – pod pozorem oceny skutków zastosowania przez Prezydenta RP jego prerogatywy – poddanie niedopuszczalnej kontroli, skuteczności wykonania tej prerogatywy (por. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 maja 2012 r., K 7/10, opubl. OTK-A 2012/5/48). Realizacja przez Prezydenta kompetencji może być dookreślona w ustawach, jednakże pod warunkiem zachowania wyrażonej w art. 8 ust. 1 Konstytucji zasady nadrzędności Konstytucji (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego dnia 23 stycznia 2022 r., P 10/19, opubl. OTK-A 2022/14; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 05 czerwca 2012 r., K 18/09, OTK ZU nr 6/A/2012, poz. 63). Nie jest jednak możliwa modyfikacja tych kompetencji ani wprowadzenie mechanizmu ich weryfikacji w akcie podkonstytucyjnym (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2017 r., K 10/17, OTK ZU A/2017, poz. 64). Przypomnieć zaś należy, że w myśl wyroków Trybunału Konstytucyjnego z dnia 04 marca 2020 r., P 22/19 i z dnia 02 czerwca 2020 r., P 13/19 ustrojodawca nie wprowadził do polskiego systemu prawa żadnej instytucji pozwalającej na weryfikację, czy kontrolę zasadności powoływania sędziów na urząd przez Prezydenta. Zabieg ten uznawany jest za celowy i stanowi konsekwencję ukształtowania tych powołań w przepisach konstytucyjnych i przyznania w tym zakresie Prezydentowi szczególnego uprawnienia – prerogatywy. Wykładnia zatem przepisów ustaw procesowych, prowadząca do ominięcia tej reguły poprzez zanegowanie pełnej skuteczności powołania sędziego (powołania rozumianego jako udzielenie bezwarunkowego prawa wykonywania wymiaru sprawiedliwości) ma charakter wykładni contra legem.

Niewątpliwie też zwrócić należy uwagę, że przepisy dotyczące ewentualnego wyłączenia sędziego muszą być rozpatrywane w kontekście zapewnienia standardu wynikającego z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Standard ten musi być zachowany na poziomie sądu rozstrzygającego sprawy indywidualne jednostek, a więc sądu rozumianego jako konkretny skład sądu orzekającego rozstrzygający konkretną, jednostkową sprawę. Przy czy punktem odniesienia oceny tak rozumianego sądu jest brak jakiegokolwiek rzeczywistego wpływu na orzekających sędziów ze strony innych podmiotów (niezawisłość) i stosunek wobec stron (bezstronność). W tym ujęciu przepis art. 41 § 1 k.p.k. nie dotyczy organizacji czy ustroju sądów. Nie jest więc treściowo związany z kwestiami ustrojowymi. Norma wywodzona z art. 41 § 1 k.p.k., dopuszczająca weryfikację legalności nominacji sędziowskich w taki sposób, że łączy sposób powoływania sędziów przez Prezydenta na wniosek KRS z przesłanką bezstronności sędziego, wykracza poza ramy konstytucyjnego prawa do rozpoznania sprawy przez sąd. Bowiem taki kierunek wykładni nie pozwala na zobiektywizowanie oceny przymiotu bezstronności: nie dotyczy ani stosunku sędziego do stron postępowania ani do przedmiotu sprawy. Pozwala przy tym na wkroczenie w ocenę wykonywania kompetencji przez konstytucyjne organy państwa. Rozszerza bowiem w sposób niezgodny z treścią art. 45 ust. 1 Konstytucji RP zakres oceny przymiotu bezstronności sądu na okoliczności związane z wykonywaniem kompetencji przez konstytucyjne organy państwa, a mianowicie Prezydenta i KRS (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 stycznia 2022 r., P 10/19, opubl. OTK-A 2022/14).

Zważywszy na powyższe w ocenie Sądu Okręgowego brak jest możliwości podważania a priori bezstronności sędziego z tego tylko względu, że został powołany na urząd sędziego w sądzie powszechnym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3), i stąd też uznać trzeba, że twierdzenie oskarżonego dotyczące sędziego rozpoznającego przedmiotową sprawę oparte wyłącznie o powyższą przyczynę nie pozwala na uznanie, iż istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.

Należy też dodać, że zawarte w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 02 czerwca 2022 r., I KZP 2/22, a także w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA I-4110-1/20 poglądy wskazują, że nienależyta obsada Sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. nie zachodzi wyłącznie dlatego, że w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym na wniosek KRS ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku, ale dopiero wtedy, kiedy wadliwość procesu powołania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Dla skuteczności więc wniosku strony powinno zostać wykazane jakie to konkretne okoliczności dotyczące postępowania nominacyjnego konkretnego sędziego miałby uzasadniać tezę o istnieniu wątpliwości co do bezstronności Sądu, który orzeka w danej sprawie. Podobnie zresztą wypowiadał się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 sierpnia 2022 r. (II KS 15/22, LEX nr 3410925) i postanowieniu z dnia 09 marca 2022 r. (I KZP 13/22, OSNK 2022/4/13) podnosząc, że nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3), jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności.

W aspekcie powyższego, nie może być tu mowy o jakimkolwiek automatyzmie, lecz wymagana jest wnikliwa analiza osoby sędziego w kontekście postępowania nominacyjnego oraz jego postawy w toku konkretnego postępowania.

Reasumując, zdaniem Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie nie zmaterializowała się okoliczność, wskazująca, iż w okolicznościach tej konkretnej sprawy, w/w sędzia rozpoznający sprawę II K 608/22 nie spełniał gwarancji bezstronnego i niezawisłego, a tym samym, brak podstaw do uznania, że jego udział w składzie orzekającym naruszył standardy prawa do sądu w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji o Prawach Człowieka i Podstawowych wolności czy art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy wszystkich zawartych rozstrzygnięć w wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok słuszny, a apelacja oskarżonego J. Ł. i jego obrońcy bezzasadne.

Sąd I instancji przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy i wszechstronny, a następnie zgromadzony materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził całkowicie słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego w zakresie popełnienia przypisanego mu przestępstwa, subsumcji prawnej jego zachowania pod wskazane przepisy prawne, jak i w konsekwencji orzeczonej kary. Przedmiotem rozważań zaprezentowanych przez Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku były wszystkie zebrane w sprawie dowody - w tym wyjaśnienia oskarżonego złożone na różnych etapach postępowania karnego (w postępowaniu przygotowawczym i sądowym) - które zostały one ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

-----------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

-----------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

W oparciu o przepisy art. 636 § 1 k.p.k. i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 123 ze zm.), Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego J. Ł. kwotę 1.000 złotych opłaty za drugą instancję oraz kwotę 20 złotych tytułem obowiązku zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa (na wydatki te złożyły się kwota 20 złotych tytułem ryczałtu za doręczenie wezwań i innych pism). Zdaniem sądu odwoławczego nie ma żadnych argumentów przemawiających za zwolnieniem oskarżonego od konieczności uiszczenia poniesionych w sprawie wydatków w wysokości 20 złotych oraz od opłaty w kwocie 1.000 złotych. Oskarżony jest mężczyzną w średnim wieku (ma 52 lata), z ostatnich informacji o nim wynikało wprawdzie, że nie pracuje zarobkowo, niemniej jednak zdaniem sądu odwoławczego nie ma żadnych przeciwskazań zdrowotnych, które uniemożliwiałyby mu podjęcie zatrudnienia (chociażby w formie dorywczej) i uzyskiwanie dochodów. Oskarżony ma wykształcenie wyższe pedagogiczne, a przez wiele lat pracował w branży sprzedaży telekomunikacyjnej, a zatem ma na tym polu bogate doświadczenie zawodowe. Ponadto, oskarżony posiadał w niniejszym postępowaniu obrońców z wyboru, a więc jest w stanie wygospodarować środki finansowe (choć nie ujawnia ich źródeł) na poczet zapłaty należnego obrońcom wynagrodzenia. Poza tym, jak wynika z analizy akt sprawy ma na utrzymaniu czworo dzieci, co oznacza, że oskarżony kreuje się na osobę bezrobotną, a działanie takie - co wynika z analizy powyższych danych - wynika w ocenie sądu odwoławczego z dążenia do uniknięcia konieczności ponoszenia obciążeń finansowych związanych z postępowaniem karnym i obliczone jest na zapobieżenie jakiejkolwiek odpowiedzialności w tym względzie. W aspekcie powyższego, w ocenie sądu odwoławczego oskarżony winien i ma ku temu możliwości, ponieść w całości należności fiskalne związane z przedmiotowym postępowaniem karnym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego J. Ł.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 18 stycznia 2024 roku w sprawie sygn. akt II K 608/22.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☐

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony J. Ł..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 18 stycznia 2024 roku w sprawie sygn. akt II K 608/22.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana