Portal Orzeczeń

§UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 324 / 23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2.

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz. z dnia 20 lutego 2023 r. w sprawie II K 7 / 20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

podniesiony w apelacji obrońcy zarzut mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk;

podniesiony w apelacji obrońcy zarzut mogących mieć wpływ na treść zaskarżonego błędnych ustaleń faktycznych;

podniesiony w apelacji obrońcy zarzut obrazy przepisu prawa materialnego, tj. art. 115 § 2 kpk;

podniesiony w apelacji pełnomocnika oskarżycielki prywatnej zarzut mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk, art. 410 kpk i 424 § 2 kpk;

podniesiony w apelacji pełnomocnika oskarżycielki prywatnej zarzut mogących mieć wpływ na treść zaskarżonego błędnych ustaleń faktycznych;

podniesiony w apelacji pełnomocnika oskarżycielki prywatnej zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 66 kk oraz art. 21 kk;

podniesiony w apelacji pełnomocnika oskarżycielki prywatnej zarzut rażącej łagodności orzeczonego środka karnego w postaci nawiązki

☐ zasadne

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutów z punktów 1., 2. oraz 3.

W znaczącej mierze uwzględnione zostały te zarzuty, które niezależnie od sposobu ich sformułowania, zmierzały do wykazania wadliwości poczynionych ustaleń faktycznych, będących następstwem nierespektowania przez sąd I instancji reguł wynikających z art. 4 kpk, 7 kpk i 410 kpk. Z lektury uzasadnienia zaskarżonego wyroku wyprowadzić można wniosek, iż ustalenia te oparto o zeznania pokrzywdzonej i przy założeniu, iż zasługują one na wiarę praktycznie w pełnej ich rozciągłości. Skarżący słusznie jednak podnosi, iż tak daleko idący brak krytycyzmu przy ich ocenie był nieuprawniony i przywołuje argumenty, przy uwzględnieniu których ocena ta winna była zostać przeprowadzona z daleko większą rezerwą. Zeznania A. D. nie zawsze bowiem znajdowały odzwierciedlenie w innych dowodach oraz, że wskazywały one także na to, iż podczas odtwarzania zdarzeń pokrzywdzona przejawiała tendencję do wyolbrzymiania i przejaskrawiania tego, co miało ją spotkać ze strony oskarżonych, przy jednoczesnym przemilczaniu, że sama także zachowywała się wobec niego w sposób niewłaściwy. Sąd I instancji winien był to również dostrzec i z większą ostrożnością wypowiadać się, czy zeznania pokrzywdzonej rzeczywiście mogły w pełnym zakresie służyć jako podstawa czynienia ustaleń faktycznych. Większy dystans należało też mieć do relacji matki pokrzywdzonej, licząc się z tym, iż osoby z tak bliskiego kręgu rodzinnego wiedzą mogą szafować oszczędnie i selektywnie, a zwłaszcza wbrew obiektywnej rzeczywistości w korzystnym świetle przedstawiać tylko jedną ze stron konfliktu. Niesłusznie też sąd I instancji nadmiernie eksponował wagę zeznań D. N. nie zauważając, iż była li tylko tzw. świadkiem ze słuchu, a więc takim, który o przebiegu zdarzenia wie tylko tyle, ile zasłyszał od innej osoby. W tym zaś przypadku była to pokrzywdzona, a więc osoba bezpośrednio zainteresowana tym, aby zdarzenie przedstawić w sposób jak dla siebie najkorzystniejszy, ale już niekoniecznie zgodny z obiektywną rzeczywistością.

Bezpośrednimi źródłami dowodowymi, jeśli chodzi o wiedzę o zdarzeniu, byli wyłącznie oskarżeni, pokrzywdzona oraz jej matka, przy czym ta ostatnia zaobserwowała jedynie końcowy jego fragment. Były to zatem osoby bezpośrednio zaangażowane w konflikt i z natury rzeczy najbardziej zainteresowane w tym, aby przebieg zajścia przedstawiać w sposób jak najbardziej dla siebie korzystny. Innymi słowy, w sprawie nie występowali bezpośredni świadkowie zdarzenia, co do obiektywizmu których i przekonania o wierności przekazu z prawdą nie byłoby zastrzeżeń ( A. P. nie widziała tego, co działo się już po wejściu oskarżonych do mieszkania pokrzywdzonej ). Tym niemniej sąd I instancji dysponował możliwością, by w większym stopniu relację stron i ich bliskich weryfikować dowodami choć nie bezpośrednimi, to jednak bardziej zobiektywizowanymi. Na plan pierwszy wysuwała się możliwość oceny wiarygodności wersji stron co do rzeczywistego rozmiaru obrażeń, jakich doznać miała pokrzywdzona oraz tego, w jakich okolicznościach mogły one powstać, przy skorzystaniu z wiedzy specjalistycznej biegłego lekarza. Przy czym sąd odwoławczy podziela argumentację zawartą w apelacji obrońcy, iż tego rodzaju weryfikacja winna odbywać się przy wykorzystaniu opinii biegłego D. D., a pominięciem tej autorstwa S. N.. Ta ostatnia bowiem – jeśli chodzi o opinię pisemną – ogranicza się do lakonicznych odpowiedzi na pytania sądu, z zaniechaniem przedstawienia uzasadnienia wyrażonych w nich ocen i poglądów. Tymczasem niepełną jest opinia, w której biegły ogranicza się do przedstawienia samej konkluzji, z pominięciem toku rozumowania, który doprowadził go do takich, a nie innych odpowiedzi na postawione pytania. Nie dawała też pewności, czy przez biegłego uwzględnione zostały wszystkie okoliczności zdarzenia, jakie wyłaniały się z zeznań i wyjaśnień osób odtwarzających jego przebieg. Opinia uzupełniająca wspomnianych mankamentów nie wyeliminowała – biegły wręcz uchylił się od realizacji ciążących na nim powinności. Przeciwieństwem jego opinii jest opinia sporządzona przez biegłego D. D., która nie tylko przedstawia odpowiedzi na pytania sądu, ale także obszernie i klarownie stanowisko zawarte we wnioskach argumentuje, przy czym wynika z niej także, że oparta ona została o analizę pełnego materiału dowodowego. Biegły czytelnie wskazał, jakie dowody i argumenty przemawiają za lub takimi, a nie innymi wnioskami. Uwzględniając treść jego opinii stwierdzić należy, iż rzeczywisty zakres obrażeń, jakich pokrzywdzona mogła doznać, jest węższy, aniżeli wynikało to z jej relacji. Przedstawiony przez biegłego możliwy mechanizm ich powstania daje też podstawy do wnioskowania, że nie w pełni przystaje on do tego, co wynikało z zeznań pokrzywdzonej. Min. biegły podnosił, iż nie było danych klinicznych do potwierdzenia urazu głowy, podudzia, łokci, jak również do zawrotów głowy. Brak było też podstaw do wnioskowania o próbach przyduszania ( uciskania ) pokrzywdzonej za szyję, zaś brak urazów na głowie czyni wątpliwym wynikające z zeznań pokrzywdzonej i jej matki stwierdzenia, jakoby była ciągnięta za włosy z taką mocą i intensywnością, że aż sprowadzającą do przyklęknięcia. Nie stwierdzono także otarć naskórka na jej twarzy, po której drapać miała ją teściowa. W konsekwencji zgodzić się należało ze skarżącym, iż konfrontacja wymowy wspomnianej opinii z zeznaniami pokrzywdzonej i jej matki uzasadnia twierdzenie o skłonnościach do zniekształcenia przez nich przebiegu zdarzenia oraz do wyolbrzymiania zakresu doznanych krzywd.

Na istnienie ważkich podstaw do takiego wnioskowania wskazuje również ocena dowodów oraz ustalenia o nią oparte, jakie wybrzmiewają z uzasadnienia prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie IV W 985 / 20. Jakkolwiek zapadł on w związku zupełnie innym zdarzeniem, to jednak z dokumentu tego wprost i jaskrawo wynika, iż A. D. cechuje skłonność i łatwość do krzywdzącego przypisywania J. D. postaw i zachowań nie mających odzwierciedlenia w rzeczywistości i to nawet w sytuacji, gdy narażało go to na odpowiedzialność co najmniej wykroczeniową.

Przypomnieć też należało, iż nie tylko pokrzywdzona w związku ze zdarzeniem, do którego odwołuje się jej prywatny akt oskarżenia, doznała obrażeń ciała. Z ujawnionej dokumentacji medycznej załączonej do akt dochodzenia, jakie toczyło się w związku z tym zdarzeniem ( k. 30 – 32 oraz k. 37 akt Ds. 589.2019 Prokuratury Rejonowej w Tomaszowie Maz. ) wynika, że w dniu 15 czerwca 2019 r. powierzchownego uraz głowy doznać miała także H. D., a powierzchownego urazu szyi J. D.. Także oni tego dnia korzystali z pomocy medycznej.

Zasadnie też podnosi skarżący, iż nie było powodu, aby zdyskwalifikować, czy też pomijać wymowę zeznań A. P.. Jakkolwiek nie widziała ona przebiegu samego zajścia, kiedy przeniosło się ono do mieszkania pokrzywdzonej, to świadek jednak zaobserwowała, że chwilę wcześniej A. D. prezentowała postawę ewidentnie konfrontacyjną i agresywną względem oskarżonych.

Wymowa tych wszystkich faktów i okoliczności oraz uwzględnienie, że pokrzywdzona podczas zajścia doznała jednak obrażeń ciała – opisanych w wyroku sądu odwoławczego w ślad za opinią biegłego D. D. – nakazuje przyjąć następujące konkluzje. Po pierwsze, że z uwagi na brak obiektywnych i bezpośrednich źródeł dowodowych brak jest możliwości precyzyjnego odtworzenia przebiegu zajścia, gdy przeniosło się ono już w obręb mieszkania pokrzywdzonej. Po drugie, że pomimo tego można założyć, iż obie strony sporu ( z których każdą cechowało sztywne dostrzeganie własnych jedynie racji na realizację praw do kontaktów i opieki nad wspólnym dzieckiem ) wykazywały względem siebie konfrontacyjne nastawienie oraz, że nie unikały możliwości krótkotrwałego zwarcia fizycznego. Jeśli chodzi o tego rodzaju postawę po stronie pokrzywdzonej, to pomijając wyjaśnienia oskarżonych, wskazywać na to mogą zeznania A. P. i powierzchowne obrażenia u oskarżonych. Jeśli zaś chodzi o oskarżonych – nie można pomijać, iż liczniejsze, aniżeli u nich, obrażenia ujawniono u pokrzywdzonej, jak również, że do jej mieszkania przemieścili się pomimo, iż wyraźnie sobie tego nie życzyła. Przystępując do fizycznego kontaktu z pokrzywdzoną, polegającego na przepychaniu się z nią ( a H. D. nadto ją drapiąc ), oskarżeni godzili się, że może to wywołać u niej obrażenia, do jakich odwołuje się art. 157 § 2 kk. Podniesiony więc przez obrońcę zarzut o braku podstaw do przypisywania im jakiegokolwiek tego rodzaju zamiaru nie mógł więc zostać uwzględniony, podobnie jak oparty o ten zarzut wniosek o uniewinnienie ich od zarzuconego czynu. Przedstawiane wyżej okoliczności zajścia oraz wskazywana przez oskarżonych motywacja, jaką się kierowali, związana z dążeniem do realizacji prawa do odwiedzin dziecka oraz troski o niego, połączone z tym, iż w zbliżony do nich, konfrontacyjny i agresywny sposób i podobnie sztywny, jeśli chodzi o widzenie tylko własnych racji, zachowywała się także A. D. pozwalał natomiast na ocenę ich zachowania w kategoriach znikomej społecznej szkodliwości. Eksponując opisane wyżej okoliczności związane z popełnieniem czynu, wzajemnością zachowania pokrzywdzonej oraz motywacją oskarżonych, takiej oceny nie wyklucza także rodzaj i charakter naruszonego przez nich dobra oraz rozmiar wyrządzonej szkody, skoro doznane przez pokrzywdzoną obrażenia, jakkolwiek kwalifikowane z art. 157 § 2 kk, to jednak ograniczały się do paru bardzo drobnych i powierzchownych otarć i stłuczeń.

Ad. zarzutów ujętych w apelacji pełnomocnika oskarżycielki prywatnej.

Powyższa, odmienna ocena zebranych w sprawie dowodów oraz ustaleń co okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonym czynu, a w konsekwencji także co do stopnia jego społecznej szkodliwości de facto powoduje, iż odniesienie się do zarzutów i wniosków apelacji pełnomocnika oskarżycielki prywatnej ( zmierzających do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenia im surowszych kar oraz wyższych nawiązek ) jawi się jako bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 436 kpk. Apelacja ta zasadza się bowiem na próbie wykazania, że w świetle odmiennych faktów i okoliczności, aniżeli te przyjęte przez sąd odwoławczy, zamiast warunkowego umorzenia postępowania karnego winien zapaść wyrok skazujący. Równie szeroko przedstawiane przez tegoż skarżącego argumenty, nawiązujące do uprzedniego trybu życia i postawy oskarżonych oraz ich zachowania po popełnieniu przypisanego czynu, mające świadczyć o braku podstaw do wyprowadzenia wobec nich tzw. pozytywnej prognozy kryminologicznej, o ile rzeczywiście stanowiłyby przedmiot badania na użytek podejmowania decyzji o warunkowym umorzeniu postępowania karnego, o tyle mając na uwadze treść art. 115 § 2 kk nie mogą być już uwzględniane przy ocenie tzw. stopnia społecznej szkodliwości czynu.

Wniosek

- obrońcy o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonych od zarzuconego czynu, ewentualnie o umorzenie wobec nich postępowania na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 kpk wobec znikomej społecznej szkodliwości zarzuconego im czynu.

- pełnomocnika oskarżycielki prywatnej o zmianę zaskarżonego wyroku wydanie wobec oskarżonych wyroku skazującego i wymierzenie im kar w górnej granicy ustawowego zagrożenia oraz orzeczenie od oskarżonych na rzecz oskarżycielki prywatnej nawiązek w kwotach po 5000 złotych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

omówiono powyżej

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Omówiono powyżej.

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

PODPIS