Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 382/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 17 marca 2020 roku w sprawie II K 363/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błędu w ustaleniach faktycznych co do uchylania się przez oskarżonego od obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna i wyczerpania przez niego znamion zarzuconego mu przestępstwa.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Materiał dowodowy wskazuje, że oskarżony uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego i miał do jego spełnienia negatywny stosunek. Świadczy o tym chociażby skonfrontowanie części jego wyjaśnień ( tej, której Sąd Rejonowy zasadnie nie dał wiary) z dokumentacją dotyczącą wpłat rat alimentacyjnych. Oskarżony twierdził, że mimo skąpego uposażenia przeznaczał 50 zł miesięcznie na poczet alimentów na rzecz syna ( k. 46) - a okazało się to wierutnym kłamstwem, bo ostatniej wpłaty dokonał w dniu 19 września 2011 roku w kwocie 22,09 zł ( k. 2, k. 5). Dowodzi to, że oskarżony ma świadomość ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem syna i co więcej, wie, że chociaż w części mógłby ten obowiązek realizować nawet w swojej obecnej sytuacji ( zdaje sobie sprawę, że ma możliwość wygospodarowania chociażby tych 50 zł miesięcznie, bo sam taką wizję kreuje w swych wyjaśnieniach ) - ale tego nie robi.

O jego negatywnym stosunku do obowiązku alimentacyjnego świadczy również fakt całkowitego ignorowania przez oskarżonego istnienia rodzonego syna, co wynika zarówno z jego wyjaśnień ( " Ja nie utrzymuję żadnego kontaktu z synem" - k. 46), jak i z zeznań pokrzywdzonego podającego, że ostatni raz widział ojca na sprawie o podwyższenie alimentów w czasie której ten się nawet z nim nie przywitał (" na sprawie o podwyższenie alimentów 3 lata temu nawet mi ręki nie podał" - k. 112). Zatem oskarżony nie podejmuje żadnych prób wsparcia syna, a więc nie jest zainteresowany żadną, chociażby marginalną formą wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz własnego dziecka, bo tego nie chce.

Świadczy to o jego negatywnym stosunku do tego obowiązku, co w połączeniu z długotrwałością tego stanu oraz obi ektywną możliwością chociażby częściowego realizowania tego obowiązku ( o czym szerzej za chwilę) prowadzi do konkluzji, iż mamy do czynienia z wyczerpaniem znamienia "uchylania się" od spełnienia obowiązku alimentacyjnego. W połączeniu z pozostałymi znamionami ( czasokres niealimentacji, łączna wartość zaległych świadczeń okresowych, określenie ich wysokości orzeczeniem sądowym, wynikające z zeznań pokrzywdzonego narażenie na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych - vide k. 112 - 113 i k. 20), które również zostały przez oskarżonego spełnione, stwierdzić należy, ż e oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona przestępstwa z art. 209 § 1 a kk .

Sąd Okręgowy rozumie koncepcję zaproponowaną przez Sąd Rejonowy, ale się z nią nie zgadza. Sąd meriti przedstawił to niemal jak dylemat "deski Karneadesa", według tej koncepcji oskarżony stojąc przed perspektywą utraty specjalnego zasiłku opiekuńczego pobieranego z uwagi na opiekę nad bratem nie mógł podjąć się żadnej aktywności, która stanowiłaby realizację obowiązku alimentacyjnego wobec syna. Miałby zatem według tej wizji dylemat - realizowanie alimentacyjnego i moralnego obowiązku względem brata albo realizowanie takiego samego obowiązku względem syna, a że zdaniem Sądu Rejonowego w zaistniałym stanie faktycznym obowiązków tych nie dało się pogodzić i zrealizować ich jednocześnie, należało oskarżonego uniewinnić ( nie miał on bowiem zdaniem Sądu pierwszej instancji negatywnego stosunku do realizowania obowiązku alimentacyjnego względem syna, tylko wybrał sprawowanie opieki nad bratem, bo w związku z tym otrzymywał zasiłek). Z tym rozumowaniem nie sposób się zgodzić, albowiem było to ze strony oskarżonego "pójście na łatwiznę", i jak to trafnie ujął prokurator " nieakceptowalna ucieczka oskarżonego przed ciążącym nad nim obowiązkiem łożenia na utrzymanie swojego syna". Otóż wysokość tego zasiłku wynosiła do dnia 31 października 2018 roku zaledwie 520 zł miesięcznie, a po tej dacie 620 zł miesięcznie. Tymczasem oskarżony jest mężczyzną w średnim wieku, nie ustalono, aby cierpiał na jakieś schorzenia uniemożliwiające mu pracę, a ma intratny zawód murarza. Wiedzą notoryjną jest, że stawka godzinowa murarza w 2019 roku wynosiła od 18 nawet do 20 zł netto za godzinę pracy, średnia stawka pomocnika murarza kształtowała się w tym czasie na poziomie około 15 zł netto za godzinę. W Polsce w okresie wskazanym w zarzucie praktycznie nie było bezrobocia, a wręcz przeciwnie, w branży budowlanej warunki zatrudnienia dyktował tzw „rynek pracownika”. W tych okolicznościach oskarżony zaledwie w ciągu jednego 40 - godzinnego tygodnia pracy byłby w stanie uzyskać wynagrodzenie porównywalne z wysokością otrzymywanego miesięcznego zasiłku opiekuńczego, gdyby tylko chciał i się o to postarał. A zatem mógł pogodzić oba w/w obowiązki i pracując w zawodzie zarobić na utrzymanie zarówno siebie, jak i na opłacenie opieki nad bratem i zapłacenie rat alimentacyjnych na rzecz syna. Zatem oskarżony miał obiektywną możliwość zrealizowania ( chociażby częściowego) obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna i wcale nie musiałoby się to wiązać z porzuceniem na łaskę losu brata. Owszem, byłoby to trudniejsze niż droga wybrana przez oskarżonego, wymagałoby to od niego większego wysiłku, ale było realne i osiągalne.

Dlatego Sąd Okręgowy nie zaakceptował koncepcji Sądu Rejonowego uznając, że oskarżony wyczerpał wszystkie znamiona zarzuconego mu czynu.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na treść art. 454 § 1 kpk Sąd Okręgowy musiał orzec kasatoryjnie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

wyrok uniewinniający

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Sąd Okręgowy uważa, że oskarżonego należy skazać - dlatego musiał wyrok uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania, bo reguła ne peius nie pozwala mu na inne rozstrzygnięcie.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd Rejonowy nie będzie musiał powtarzać już przeprowadzonego postepowania dowodowego korzystając w szerokim stopniu z dyspozycji art. 442 § 2 kpk ( w szczególności nie ma potrzeby ponownego przesłuchiwania jedynego jak dotąd świadka w osobie pokrzywdzonego). Sąd Rejonowy może rozważyć zlecenie kuratorowi j eszcze przed terminem rozprawy przeprowadzenie wyw iadu środowiskowego celem zbadania rzeczywistego stopnia zaangażowania oskarżonego w opiekę nad bratem i trybu życia oskarżonego i jego brata. Sprawę w ocenie Sądu Okręgowego można zakończyć na jednym krótkim terminie, o ile nie ujawnią się jakieś nowe okoliczności.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok uniewinniający

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana