Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 397 / 20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 16 marca 2020 r. w sprawie VII K 746 / 18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  błędu w ustaleniach faktycznych mogącego mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku;

2.  mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy art. 174 kpk;

3.  rażącej surowości kary.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutu z punktu 1.

Tylko i wyłącznie informacje pozyskane i odtworzone przez funkcjonariuszy policji wskutek dokonanego z naruszeniem zakazu ujętego w art. 186 § 1 kpk „ rozpytania ” D. P. ( o czym niżej ) stanowiły podstawę poczynienia przez sąd I instancji ustaleń odnośnie tego, iż sprawcą przestępstwa popełnionego na szkodę D. A. był oskarżony. Jeśli wyeliminować je z możliwej do wykorzystania na użytek wyrokowania podstawy dowodowej, to na sprawstwo oskarżonego odnośnie czynu z punktu I aktu oskarżenia nie wskazuje już żaden inny dowód. Podobnie w odniesieniu do czynu z punktu II, popełnionego na szkodę D. P., jedynym dowodem na sprawstwo oskarżonego były jej zeznania z postępowania przygotowawczego, które wobec następnego skorzystania przez nią z prawa do odmowy złożenia zeznań, z racji treści art. 186 § 1 kpk nie mogły być przy wyrokowaniu wykorzystywane. Mając powyższe na uwadze, wobec braku dostatecznej podstawy dowodowej dla odtworzenia okoliczności, w jakich doszło do powstania obrażeń u obydwu pokrzywdzonych, a zwłaszcza tego, że ich sprawcą był oskarżony, został on przez sąd odwoławczy uniewinniony od obydwu zarzuconych czynów.

Ad. zarzutów z punktu 2 i 3 – wobec konsekwencji, jakie dla sposobu rozstrzygnięcia sprawy wynikają z uwzględnienia z urzędu naruszenia zakazu ujętego w art. 186 § 1 kpk, odnoszenie się do tych zarzutów uznać należy za bezprzedmiotowe w rozumieniu art. 436 kpk.

Wniosek

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconych mu czynów

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

omówiono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zakaz odtwarzania na użytek czynienia ustaleń faktycznych informacji pozyskanych od matki oskarżonego, D. P. przez funkcjonariuszy K. w P. M. K. oraz T. Z.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Stosownie do treści art. 186 1 kpk, osoba uprawniona do odmowy złożenia zeznań może oświadczyć, że chce z tego prawa skorzystać, nie później jednak niż przed rozpoczęciem pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym, a w takim przypadku poprzednio złożone zeznanie tej osoby nie może wówczas służyć za dowód ani być odtworzone. W orzecznictwie przyjmuje się ( por. wyrok SN z dnia 31 marca 2013 r., III KK 268 / 12 oraz wyrok SA we Wrocławiu z dnia 24 kwietnia 2019 r., II AKa 87 / 19 oraz inne przywoływane tam judykaty ), iż użytego w tym przepisie wyrażenia „ zeznania ” nie można wykładać w rozumieniu wyłącznie literalnym, lecz szerzej - jako przekazanie informacji przez świadka podmiotowi wykonującemu czynności procesowe w ramach szeroko rozumianego postępowania karnego, dla celów tego postępowania i z inspiracji tego podmiotu. Wyrażenie to obejmuje zatem swym zakresem znaczeniowym każdą - nie mającą charakteru prywatnego - wypowiedź osoby uprawnionej do odmowy złożenia zeznań przekazaną organowi postępowania wykonującemu z udziałem tego świadka czynności procesowe lub pozaprocesowe ( tzw. rozpytanie ), a następnie przez ten organ zrelacjonowaną. Warunkiem objęcia przedmiotowym zakazem takiej wypowiedzi jest, by padła ona z inicjatywy takiego organu, a nie inicjatywy osoby, która uzyskała następnie status świadka z uprawnieniem do odmowy składania zeznań. Jedynie więc jeśli osoba najbliższa sama, bez jakiegokolwiek zaangażowania funkcjonariusza publicznego, które wyklucza prywatny charakter wypowiedzi, udziela mu lub osobie trzeciej określonych informacji, a następnie korzysta z uprawnienia przewidzianego w art. 182 § 1 kpk, te zrelacjonowane informacje mogą być dopuszczone i wykorzystane jako dowód w sprawie, pod warunkiem, że nie narusza to zakazu z art.174 kpk. W ocenie SN, wyrażonej w uzasadnieniu przywoływanego wyżej wyroku, inne rozumienie omawianego przepisu mogło by prowadzić do nadużyć godzących w jego ratio legis, w szczególności do łatwego obejścia omawianego zakazu dowodowego przez organ prowadzący postępowanie karne. Jest więc dopuszczalne przesłuchanie policjantów, którzy znaleźli się na miejscu popełnienia przestępstwa w ramach interwencji lub mieli inny kontakt ze świadkiem, np. w związku z wykonywaniem pozaprocesowych czynności służbowych, o ile informacje przekazywane były przez daną osobę w sposób spontaniczny. Jeśli jednak uzyskanie owych informacji dokonywało się z inspiracji policjantów i na potrzeby ewentualnego postępowania karnego, wykorzystanie zeznań policjantów, co do treści tak uzyskanych informacji, objęte jest zakazem określonym w art. 186 § 1 kpk in fine. W takim bowiem przypadku zachodzi niebezpieczeństwo zastępowania formalnych zeznań osoby, która potencjalnie mogłaby skorzystać z prawa określonego w tym przepisie, zeznaniami rozpytujących ją w sposób nieformalny policjantów, co zachęcałoby nie tylko do obchodzenia zakazów wynikających z art. 186 § 1 kpk, ale także protokolarnej formy utrwalania zeznań świadków w postępowaniu przygotowawczym.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – matka oskarżonego M. P., D. P., skutecznie skorzystała z przysługującego jej prawa do odmowy złożenia zeznań. W tej sytuacji niedopuszczalnym było czynienie ustaleń faktycznych w oparciu o odtworzenie jej relacji składanych funkcjonariuszom policji podejmującym interwencję opisaną w notatce urzędowej z k. 1. Z jej treści wynika bowiem jednoznacznie, iż interwencja ta podjęta i przeprowadzona została w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa spowodowania uszkodzenia ciała D. A.. W jej toku D. P. została przez policjantów „ rozpytana na temat zaistniałej sytuacji ” ( k. 1 ), w wyniku czego przedstawiła im okoliczności, w jakich D. A. miał doznać obrażeń ciała, w tym również to, że ich sprawcą był M. P.. Z powyższego wynika, iż w ten sposób doszło do przekazanie przez nią informacji podmiotowi wykonującemu czynności procesowe w ramach szeroko rozumianego postępowania karnego, dla celów tego postępowania i z inspiracji tego podmiotu. Mając zaś na uwadze, iż informacje pochodziły od osoby, której przysługiwało prawo do odmowy złożenia zeznań i która z tego prawa skutecznie potem skorzystała, także na przekazane w takich okolicznościach informacje rozciągał się wynikający z art. 186 § 1 kpk zakaz. Wbrew temu zakazowi, relacje złożone przez D. P. w toku owego „ rozpytania ” zostały przez sąd I instancji odtworzone poprzez przesłuchanie funkcjonariuszy M. K. i T. Z., w tym również na okoliczność sporządzenia tej notatki i treści w niej utrwalonych oraz poprzez ujawnienie samej notatki. Tylko i wyłącznie pozyskane w tej drodze informacje stanowiły następnie podstawę czynienia ustaleń faktycznych co do tego, iż sprawcą pobicia D. A. był oskarżony. Jeśli jednak objąć je zakazem wynikającym z art. 186 § 1 kpk i w konsekwencji wyeliminować z możliwej do wykorzystania na użytek wyrokowania podstawy dowodowej, na sprawstwo oskarżonego odnośnie czynu z punktu I aktu oskarżenia nie wskazuje już żaden inny dowód. Podobnie w odniesieniu do czynu z punktu II, popełnionego na szkodę D. P., jedynym dowodem na sprawstwo oskarżonego były jej zeznania z postępowania przygotowawczego, które wobec następnego skorzystania z prawa do odmowy złożenia zeznań, z racji treści art. 186 § 1 kpk nie mogły zostać wykorzystane. Mając powyższe na uwadze, wobec braku dostatecznej podstawy dowodowej do odtworzenia okoliczności, w jakich doszło do powstania obrażeń u obydwu pokrzywdzonych, a zwłaszcza że ich sprawcą był oskarżony, został on przez sąd odwoławczy uniewinniony od obydwu zarzuconych czynów.

Co prawda skarżący nie podniósł w swoje apelacji zarzutu mogącej mieć wpływ na treść wyroku obrazy art. 186 § 1 kpk, tym niemniej uwzględnić ją należało z urzędu w oparciu o przepis art. 440 kpk, albowiem rażąco niesprawiedliwym byłoby utrzymanie w mocy wyroku skazującego pomimo braku dostatecznej podstawy dowodowej na jego sprawstwo.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1uniewinnienie oskarżonego od obydwu zarzuconych mu czynów

Zwięźle o powodach zmiany

omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2 i 3

wobec uwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonego i uniewinnienia go od obydwu zarzuconych czynów, kosztami procesu – w tym związane z wynagrodzeniem obrońcy za świadczenie nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym – obciążono Skarb Państwa z uwagi na treść art. 632 pkt 2 kpk

7.  PODPIS