Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 421 / 25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 20 marca 2025 r. w sprawie II K 817 / 13

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

zarzuty mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów prawa procesowego – art. 7 kpk, art. 410 kpk, art. 424 § 1pkt 1 kpk

☐ zasadne

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom skarżących, co do zasady ocena dowodów, ustalenia faktyczne oraz ich ocena prawna wyrażone przez sąd I instancji zasługują na akceptację. Ze względów przywołanych poniżej, wniosek ten wyprowadzić należało do rozstrzygnięć sądu I instancji w takim ich zakresie, w jakim wyrażały się odmową zakwalifikowania zarzuconego oskarżonemu czynu w kontekście realizacji przez niego znamion występku znęcania nad M. S.. Sąd odwoławczy uznał jednocześnie, iż istniały dostateczne podstawy dowodowe ku temu, by nie wychodząc poza granice zaskarżenia, poszczególne spośród zarzuconych aktem oskarżenia zachowań zakwalifikować z uwzględnieniem innego, aniżeli art. 207 § 1 kk, przepisu części szczególnej kodeksu karnego.

Podniesione w obydwu apelacjach zarzuty zmierzały zgodnie do wykazania, iż właściwa ocena ( oraz łączna ich wymowa ) przeprowadzonych w toku przewodu sądowego dowodów była wadliwa i skutkowała błędnymi ustaleniami faktycznymi. Pomimo nieco odmiennego rozkładania akcentów w kontekście poszczególnych dowodów, skarżący w sposób zbliżony do siebie wskazywali, iż dalece bardziej krytyczną winna być ocena wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań K. S. ( syna stron ), co przy jednoczesnym uwzględnieniu zeznań pokrzywdzonej oraz imienne wskazywanych ( w szczególności licznie w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej ) świadków, jak również dokumentów postaci wydruków korespondencji wysyłanej przez oskarżonego do pokrzywdzonej oraz tych zebranych w ramach procedury tzw. niebieskiej karty, a które winny prowadzić do wniosku, iż wszystkie przywoływane w akcie oskarżenia czynności sprawcze realnie zaistniały i należało je łącznie ocenić jako wyczerpujące znamiona występku z art. 207 § 1 kk. Sąd odwoławczy uznał jednak, iż podstaw do tak daleko idących wniosków zebrany materiał dowodowy nie uprawniał. Pamiętać należało, że jeśli chodzi o tzw. dowody bezpośrednie, to ograniczały się one w istocie z jednej strony do zeznań pokrzywdzonej, z drugiej zaś do będących dla nich przeciwwagą wyjaśnień oskarżonego oraz relacji ich syna, K. S.. Było to prostą konsekwencją ( a jednocześnie trudnością ) orzekania w niemal każdej tego typu sprawie o znęcanie, których specyfiką jest, że zazwyczaj trudno o inne źródła dowodowe, aniżeli oskarżony i pokrzywdzona, względnie osoby wspólnie z nimi zamieszkałe. Sprawcy rzadko kiedy dopuszczają się tych występków w obecności osób postronnych. Naganne zachowania, jeśli mają miejsce, to odbywają się z reguły „ w czterech ścianach ” i tylko sami domownicy bezpośrednio ich doświadczają, bądź obserwują, a reszta zeznających to świadkowie przede wszystkim „ ze słuchu ”, a więc tacy, którzy o konflikcie rodzinnym wiedzą tyle, ile opowiedzą sami zainteresowani. Najczęściej są to osoby z kręgu najbliższych krewnych, czasami przyjaciele i znajomi, którym strony się zwierzają. Taka też trudność dominowała i w niniejszej sprawie, gdzie poza oskarżonym, pokrzywdzoną oraz ich synem, pozostali zeznający to głównie grono ich bliskich krewnych i znajomych, którzy wiedzę o wzajemnym zachowaniu małżonków względem siebie czerpali głównie z ich przekazów. W tych więc przypadkach, gdy ich wiedza miała taki właśnie, wtórny charakter, także sąd odwoławczy nie znalazł dostatecznych powodów, by opierać na nich swoje ustalenia. Także i tu występuje pojawiająca się zazwyczaj wątpliwość, czy pokrzywdzona, opowiadając im o sytuacji domowej, podawała im prawdę i w jakim zakresie, a nadto, czy oni sami z racji pokrewieństwa z nią lub bliskich relacji towarzyskich, wiedzą o konflikcie szafowali wiarygodnie, a nie selektywnie, tj. gdy wbrew obiektywnej rzeczywistości w korzystnym świetle przedstawiali tylko jedną ze stron.

W takim więc kontekście przypomnieć należy, że jeśli chodzi o zarzucony oskarżonemu aspekt znęcania „ fizycznego ”, to spośród przywoływanych w apelacjach świadków, jedynie P. B. miała być jednorazowym, naocznym obserwatorem „ szarpania pokrzywdzonej przez oskarżonego w dniu wyprowadzki ”, zaś pozostali mieli jedynie widzieć zasinienia na ciele pokrzywdzonej oraz słyszeć od niej, iż jest to następstwo zachowań oskarżonego o charakterze przemocowym. W tym ostatnim przypadku nie mogą więc oni stanowić wystarczającej podstawy dowodowej, by w oparciu o ich relacje stwierdzić, w jakich okolicznościach zasinienia te mogły powstać. Co do zaś zeznań P. B. podkreślić należy, iż jej zeznania z postępowania przygotowawczego tego rodzaju relacji, odnoszących się do zaobserwowanego szarpania pokrzywdzonej przez oskarżonego w okresie objętym zarzutem, nie przywoływały. Brak jest natomiast jakiejkolwiek dokumentacji o charakterze medycznym ( zwłaszcza obdukcyjnym ), która wskazywałaby, że w okresie objętym zarzutem na ciele pokrzywdzonej stwierdzone zostały obrażenia mogące być następstwem użycia wobec niej przemocy. W tym stanie rzeczy sąd odwoławczy uznał, iż przypisanie oskarżonemu zachowań o polegających na użyciu wobec pokrzywdzonej siły fizycznej nie znajduje dostatecznego wsparcia dowodowego.

Także w pozostałym zakresie sąd I instancji nie bez oderwania od realiów dowodowych wskazywał, iż brak jest przekonujących, obiektywnych dowodów wskazujących, że nawet jeśli przyjąć, że pomiędzy stronami dochodziło do niepożądanych z punktu widzenia należycie funkcjonującej rodziny sytuacji, będących wynikiem nabrzmiałego, wielowątkowego konfliktu małżeńskiego, w ramach których oskarżony nie okazywał żonie należytego szacunku, traktował ją lekceważąco, w sposób odbiegający od elementarnych zasad kultury i dobrego wychowania oraz nie zapewniał równości w gospodarowaniu wspólnym majątkiem, to nie ma podstaw dowodowych aby przyjąć, że sięgały one aż takiego poziomu powtarzalności, intensywności oraz dolegliwości, by oceniać je aż w kategoriach znęcania nad osobą, która nie ma możliwości się im przeciwstawić i tego nie czyni ( por. wyrok SN z 23 września 1992 r., III KRN 122 / 92, Legalis el., w uzasadnieniu którego zasadnie argumentowano np., że jeżeli niejednostronne zachowania małżonków w obliczu rozkładu pożycia małżeńskiego, polegają np. na podejmowaniu czynności, które można określić mianem złośliwego dokuczania, nie uzasadniają jeszcze podstaw do przypisywania jednej stronie zamiaru znęcania się ). Również wszczęcie wobec oskarżonego procedury tzw. niebieskiej karty samo w sobie nie stanowi dowodu, że opisywane przez pokrzywdzoną zdarzenia, będące podstawą wszczęcia tej procedury, rzeczywiście zaistniały, a jedynie, że istniało podejrzenie występowania przemocy w rodzinie, uzasadniające konieczność zweryfikowania tego podejrzenia.

W tym stanie rzeczy sąd odwoławczy uznał więc jedynie, iż istnieją obiektywne i przekonujące dowody świadczące o tym, że oskarżonego cechowała tendencja wypowiadania pod adresem pokrzywdzonej słów i zwrotów stanowiące uderzających w jej godność obelg, przy uwzględnieniu których twierdzenia pokrzywdzonej o jej znieważaniu w okresie objętym zarzutem jawią się jako wiarygodne. Abstrahując już bowiem nawet od mogących być obarczonymi tendencją do przejaskrawienia bądź zniekształcania rzeczywistych wypowiedzi oskarżonego świadków z kręgu osób rodzinnego bądź znajomych pokrzywdzonej, wystarczy przywołać choćby przywoływane w apelacji prokuratora fragmenty wysyłanych przez oskarżonego do pokrzywdzonej komunikatów ( por. k. 10 i n. ) – a więc dowodów o charakterze obiektywnym – w których określał ją min. mianem taniej, sprzedajnej dziwki, tępej, głupiej „ dzidy ”, czy „ ci..y ”. Nieodzownym jest także przywołanie zeznań A. G. oraz P. G., w obecności których oskarżony przypuścił pod adresem pokrzywdzonej słowotok słów wulgarnych i obraźliwych. Brak podstaw, by wymienionych w zdaniu poprzednim świadków posądzić o brak obiektywizmu i wiarygodności w odtworzeniu zdarzenia, którego byli naocznymi obserwatorami, albowiem są to osoby postronne, niezwiązane na tyle bliskimi więzami z pokrzywdzoną, by móc posądzić ich o brak względem stron dostatecznego dystansu. Nawet, jeśli zauważyć, że zdarzenie to miało miejsce poza okresem objętym aktem oskarżenia, jest ono wiarygodnym potwierdzeniem tego, że oskarżonego cechowała skłonność do wypowiadania pod adresem pokrzywdzonej słów o charakterze znieważającym. Skoro oskarżony nie krygował się ich używać w obecności osób obcych, wiarygodnym jest, że zachowywał się podobnie także wcześniej, w okresie objętym zarzutem – o czym konsekwentnie traktowały zeznania pokrzywdzonej.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec stwierdzenia, iż zachodzą podstawy do warunkowego umorzenia postępowania karnego, wystarczającym była odpowiadająca temu zmiana zaskarżonego wyroku. W świetle znowelizowanej po 30 czerwca 2015 r. treści art. 454 kpk, dopuszczalnym jest już bowiem korekta wyroku uniewinniającego poprzez wydanie orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego nawet przy zmienionych ustaleniach faktycznych. Przypomnieć należy, iż przewidziane w tym przepisie zakazy orzekania na niekorzyść wyrażają się jedynie niedopuszczalnością skazania oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono lub warunkowo umorzono postępowanie. Wyrok warunkowo umarzający nie jest wyrokiem skazującym ( osoba, wobec której takie rozstrzygnięcie zapada, nadal jest traktowana jako nie karana ). Nie przekonuje, że zmiana wyroku uniewinniającego na wyrok warunkowo umarzający przez sąd odwoławczy powinna być stosowana przy niezmienionych ustaleniach faktycznych. Jeżeli ustawodawca zamierzałby w ten sposób ograniczać możliwość orzekania w instancji odwoławczej, dałby temu wyraz, ujmując stosowne zastrzeżenie wprost w przepisie, jak uczynił to w uchylonym art. 454 § 2 kpk ( który zawierał wykluczenie możliwości orzeczenia surowszej kary pozbawienia wolności, gdy następowała zmiana ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku ), czy w art. 455 kpk ( zakazującym poprawienia kwalifikacji prawnej czynu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów przy zmienionych ustaleniach faktycznych ). Rzecz jednak w tym, że podobne zastrzeżenie nie wynika z treści art. 454 § 1 kpk, który przewiduje jedynie bezwarunkowy zakaz skazania oskarżonego w instancji odwoławczej, gdy został uniewinniony lub postępowanie wobec niego umorzono lub warunkowo umorzono.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Istnienie podstaw do warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Co do konsekwencji prawnokarnych przypisanego oskarżonemu czynu – stosownie do treści art. 66 § 1 i 2 kk w brzmieniu obowiązującym w dniu 1 lipca 2015 r., sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne w stosunku do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, niezależnie od tego, czy pojednał się z osobą pokrzywdzoną, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Sąd Okręgowy miał tu na względzie, iż przypisane oskarżonemu zachowania miały miejsce przed ponad dwu laty i stanowiły element wieloaspektowego konfliktu małżeństwa na progu rozkładu wspólnego pożycia, w ramach którego – na co wskazywał sąd I instancji – także zachowanie drugiej ze stron budziło pewne zastrzeżenia. Ani wcześniej, ani w ciągu kolejnych lat, oskarżony nie naruszał porządku prawnego. W tym stanie rzeczy można założyć, że mimo warunkowego umorzenia postępowania oskarżony nie uczyni tego także w przyszłości, w szczególności, że nie popełni kolejnego czynu zabronionego przez prawo karne. Aby jednak nie oznaczało to, iż oskarżony nie ponosi żadnych realnych konsekwencji związanych z popełnionym występkiem, Sąd Okręgowy orzeczenie w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania karnego obwarował obowiązkiem zadośćuczynienia pokrzywdzonej za doznaną krzywdę. Co do jego wymiaru – sąd odwoławczy miał na względzie, że kwoty zasądzane z tego tytułu winny prowadzić do możliwie pełnej finansowej kompensaty doznanych przez nich krzywd oraz, że nie mogą mieć li tylko charakteru symbolicznego. Jakkolwiek bowiem ani przepisy kodeksu karnego, ani cywilnego nie zawierają precyzyjnych kryteriów, jakimi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia ,tym niemniej zadośćuczynienie to, mając na swój sposób charakter uznaniowy, musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, adekwatną w stosunku do doznanej krzywdy i utrzymaną w rozsądnych granicach. Kwota zasadzona przez sąd odwoławczy uwzględniała przede wszystkim, iż przypisane oskarżonemu zachowania miały charakter wielokrotny ( powtarzalny ) na przestrzeni wielomiesięcznego okresu czasu. Mając zaś na uwadze, iż od wyrządzenia tej krzywdy upłynęło już ponad 2 lata, określenie terminu jego spełnienia określono na 2 miesiące od uprawomocnienia się wyroku.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1-

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

-

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Omówiono powyżej

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Stosownie do treści art. 629 kpk w zw. z art. 627 kpk, w razie warunkowego umorzenia postępowania karnego koszty procesu obciążają oskarżonego.

7.  PODPIS

0.1Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość orzeczenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

0.1Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny - prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość orzeczenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana