IV Ka 451/17 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2017-08-29
Sygn. akt IV Ka 451/17
UZASADNIENIE
M. K. (1) został skazany prawomocnymi wyrokami:
I Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie o XIX K 320/07, na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, która została w całości wykonana;
II. Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie VIIIK 287/08, na dwie kary po 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności, które zostały objęte wyrokiem łącznym w sprawie IV K 571/12 oraz karę 1 roku pozbawienia wolności, która została w całości wykonana;
III. Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi z dnia 01 września 2009 r. w sprawie IV K 244/09, na łączną karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby, która nie podlega już wykonaniu oraz grzywnę 50 stawek dziennych po 30 zł każda;
IV. Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie IV K 819/10, na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, która nie podlega wykonaniu oraz grzywny 80 stawek dziennych po 10 złotych każda, która została objęta wyrokiem łącznym w sprawie IV K 571/12;
V. Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 15 października 2012 r. w sprawie o IV K 571/12:
a) ze spraw (VIIIK 41/05, IIK 502/05, MC 569/05) na łączną karę 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 28.09.2004 oraz od dnia 21.01.2012r. do dnia 24.03.2013r.,
b) ze spraw (VIII K 691/07, VIIIK 287/08) na łączną karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, która została w całości odbyta oraz łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat,
c) ze spraw (VIIIK 6/09, VIK 153/09, III K 244/09) na łączną karę 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywa od 05.05,2016r. i na poczet, której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 31.12.2008r. do dnia 01.01.2009r., od dnia 15.01.2009r. do dnia 16.01.2009r., oraz łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat,
d) ze spraw (IV K819/10, IV Ks 25/11) na łączną karę 80 stawek dziennych grzywny po 40 złotych każda;
VI. Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 31 sierpnia 2015 roku w sprawie II K 544/15 na łączną karę 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz 5 lat zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych;
VII. Sądu Rejonowego w Zamościu z dnia 08 września 2015r. w sprawie II K 518/15 na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności;
VIII. Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 27 października roku w sprawie K 802/15 na łączną karę 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia w oraz 10 lat zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych;
IX. Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi z dnia 28 grudnia 2015 roku w sprawie IV K 556/15 na łączną karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności;
X. Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 06 lipca 2016 roku w sprawie II K 486/16 karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z jednoczesnym obowiązkiem wykonywaj nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w rozmiarze 30 godzin miesięcznie;
XI. Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 08 lipca 2016 roku w sprawie II K 226/16 na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z jednoczesnym obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w rozmiarze 30 godzin miesięcznie.
Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem łącznym z dnia 17 marca 2017 roku w sprawie II K 13/17:
1. na podstawie art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 § 1 i 2 k.k., 85 a k.k., art 86 § 1 k.k. i art. 87 § 1 k.k. kary jednostkowe i łączne pozbawienia wolności oraz ograniczenia wolności orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego w dla Ł. w Ł. w sprawie IV K 571/12 ( pkt Va i Vc), Sądu Rejonowego w Bełchatowie w sprawie II K 544/15 (pkt VI), Sądu Rejonowego w Zamościu w sprawie II K 518/15 (pkt VII), Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie VIK 802/15 (pkt VIII), Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi w sprawie IV K 556/15 (pkt XIX) oraz Sądu Rejonowego w Bełchatowie w sprawach w sprawie II K 486/16 (pkt X) i II K 226/16 (pkt XI) połaczył i wymierzył skazanemu karę łączną 11 (jedenastu) lat pozbawienia wolności;
2. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 1 (pierwszym) wyroku łącznego zaliczył skazanemu okresy:
- rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 28.09.2004 oraz w okresach od dnia 21.01.2012r. do dnia 24.03.2013r., od dnia 31.12.2008r. do dnia 01.01.2009r., od dnia 15.01.2009r. do dnia 16.01.2009r.,
- odbywania łącznej kary pozbawienia wolności w sprawie IV K 571/12 od dnia 05.05.2016r,;
3. na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k., 85 a k.k., art, 86 § 1 i 2 k.k. połączył jednostkowe i łączne kary grzywny orzeczone w sprawach Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi w sprawie IV 244/09 (pkt III) oraz w sprawie IV K 571/12 (pkt Vd) i wymierzył łączną karę grzywny w rozmiarze 120 (stu dwudziestu) stawek dziennych po 20 (dwadzieścia) złotych każda;
4. na podstawie art. 90 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 85 § 1 i 2 k.k. i 85 a k.k. orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi w sprawie IVK 571/12 (pkt Vb i Vc), Sądu Rejonowego w Bełchatowie w sprawie II K 544/15 (pkt VI), Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie VIK 802/15 (pkt VIII), środki karne w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych połączył i orzekł skazanemu łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie ruchu lądowego na 15 (piętnastu) lat;
5. stwierdził, że w zakresie nie objętym wyrokiem łącznym podlegające łączeniu wyroki ulegają odrębnemu wykonaniu;
6. na podstawie art. 572 k.p.k. umarzył postępowanie w pozostałym zakresie;
7. zwolnił skazanego od kosztów postępowania związanych z wydaniem wyroku łącznego, obciążając nimi Skarb Państwa.
Powyższy wyrok został zaskarżony przez skazanego oraz jego obrońcę.
Apelacja obrońcy wywiedziona z podstawy prawnej art. 438 pkt 3 i 4 kpk zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, iż w okolicznościach niniejszej sprawy skazany nie zasługuje by wyrokiem łącznym polepszać jego sytuację, czego skutkiem było niezastosowanie zasady pełnej absorpcji i w sytuacji, gdy pomiędzy przestępstwami objętymi poszczególnymi wyrokami zachodził bliski związek czasowy a ponadto bliski związek przedmiotowy, gdyż przestępstwa te skierowane były przeciwko tym samym dobrom prawnym,
- rażącą surowość kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej w stosunku do skazanego M. K. (2), będącą efektem przyjęcia przez Sąd Rejonowy, że skazany nie zasługuje na polepszanie jego sytuacji wyrokiem łącznym.
W konkluzji skarżący wniósł o zaskarżonego orzeczenia o karze łącznej oraz o wydanie wyroku z uwzględnieniem zastosowania zasady pełnej absorpcji przy orzekaniu kary łącznej pozbawienia wolności, kary grzywny oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w strefie mchu lądowego w stosunku do skazanego M. K. (2), względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Apelacja skazanego – jak wynika z jej treści - wywiedziona z podstawy prawnej art. 438 pkt 2 i 4 kpk zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:
- obrażę przepisów postępowania polegającą na niezawiadomieniu skazanego o terminie rozprawy, która odbyła się 17 marca 2017 roku i uniemożliwieniu mu tym samym podjęcia obrony;
- rażącą niewspółmierność orzeczonych kar łącznych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Obie apelacje nie są zasadne.
Sąd Rejonowy nie dopuścił się uchybień skutkujących wadliwością wyroku. Należycie ocenił związek przedmiotowo – podmiotowy i czasowy pomiędzy czynami oraz zachowanie skazanego w czasie odbywania kary. Wymierzył kary łączne w granicach określonych przepisem art. 86 kk stosując słusznie zasadę asperacji. Orzeczone kary łączne w żadnym razie nie noszą cech rażącej surowości.
Sąd Rejonowy wydając wyrok łączny orzekał w oparciu o przepisy obowiązujące od dnia 1 lipca 2015 roku. Wynika to wprost z treści uzasadnienia wyroku, gdzie Sąd ten odwołał się do regulacji art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 roku, poz. 396), wskazując, iż z uwagi na fakt prawomocnego skazania po dniu 1 lipca 2015 roku zastosowanie w sprawie miały aktualnie obowiązujące przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego. Przedmiotowe rozumowanie Sądu meriti było prawidłowe i miało oparcie w treści powołanych przepisów prawa.
Niemniej jednak Sąd meriti stosując obowiązujące przepisy błędnie wskazał w uzasadnieniu wyroku, że punktem wyjścia dla aktualnie kształtowanej kary łącznej jest kara 2 lat pozbawienia wolności orzeczona w sprawie II K 544/15. Najniższa kara jaka mogła być orzeczona w przedmiotowej sprawie to kara 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczona jako kara łączna w sprawie II K 544/15. Sąd Rejonowy określając górną granicę kary łącznej wziął pod uwagę jednostkową karę ze wskazanego wyroku, zapominając, że podstawą wymiaru kary łącznej – po noweli z dnia 20 lutego 2015 roku - mogą być również wcześniej orzeczone kary łączne. Z tego wynika, iż przy ustalaniu granic nowej kary łącznej należy brać pod uwagę wymiar kar łącznych a nie wymiar kar jednostkowych.
Przy tym błędnie również określił Sąd Rejonowy dolną granicę kary łącznej, którą można było wymierzyć po połączeniu kar wymierzonych wyrokami objętymi przedmiotowym wyrokiem łącznym. Gdy uwzględnić treść art. 85 kk a w szczególności wynikające z niego określenie podstaw wymiaru kary łącznej (o jakich mowa była powyżej) granicę tę wyznaczała kara w wymiarze 11 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności a nie jak przyjął Sąd pierwszej instancji kara 11 lat 6 miesięcy i 180 dni co w sumie, przy uwzględnieniu, iż 180 dni odpowiada 6 miesiącom, daje wymiar 12 lat.
Ten błąd nie skutkował jednak wymierzeniem skazanemu rażąco surowej kary łącznej pozbawienia wolności.
Skoro w stosunku do skazanego przedmiotowym wyrokiem łącznym mogła być orzeczona kara łączna pozbawienia wolności w maksymalnym wymiarze 11 lat i 8 miesięcy, sytuacja wymienionego w efekcie orzeczenia mu kary łącznej 11 lat pozbawienia wolności wydaje się być dla niego zdecydowanie korzystna.
Wobec skazanego nie można było wymierzyć kary łącznej pozbawienia wolności w niższej wysokości przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji. Zważyć należy, iż wymieniony był wielokrotnie karany, a kolejne wyroki skazujące w ogóle nie wpłynęły na zmianę jego postawy i zachowania. W dodatku skazany naruszał wiele dóbr chronionych prawem, popełniając przestępstwa przeciwko mieniu, dokumentom, bezpieczeństwu w komunikacji, wymiarowi sprawiedliwości a nawet życiu i zdrowiu. Poza tym pomiędzy czynami nie było żadnego związku o charakterze przedmiotowym lub podmiotowym. Występowało wprawdzie pomiędzy wieloma podobieństwo rodzajowe, jednak przy ilości przestępstw, ich rozciągnięciu w czasie nie jest to okoliczność przemawiająca za absorpcją kar.
Dodatkowo przeciwko wymierzeniu wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności na zasadzie absorpcji, przemawia opinia z zakładu karnego. Wynika z niej, że skazany w warunkach izolacji więziennej zachowuje się przeciętnie, przejawia trudności związane z właściwym przestrzeganiem porządku i dyscypliny, uczestniczy w podkulturze przestępczej i silnie utożsamia się z jej negatywnymi zasadami, bywa też agresywny.
Nie było potrzeby uzyskania nowej opinii z zakładu karnego – jak chciał tego skazany- ponieważ ta która była w aktach sprawy sporządzona została 08 lutego 2017 roku, a Sąd Rejonowy wyrokował w dacie 17 marca 2017 roku, czyli opinia była jak najbardziej aktualna na moment orzekania przez sąd i uwzględniała kwestię wielokrotnego nagradzania skazanego.
Co do kwestii uniemożliwienia skazanemu podjęcia obrony na rozprawie w dniu 17 marca 2017 roku, zważyć należy, iż zrealizowanie takiego uprawnienia możliwe było przez Sądem Okręgowym, kiedy to skazany został doprowadzony na rozprawę apelacyjną a nadto miał wyznaczonego obrońcę z urzędu.
Reasumując, Sąd Odwoławczy nie dopatrzył się żadnych podstaw do podzielenia zarzutów i wniosków zawartych w apelacjach i dlatego zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.
Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu w postępowaniu odwoławczym zasądzone zostały na rzecz obrońcy z urzędu na podstawie §17 ust. 4 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015r., poz. 1801).
O zwolnieniu skazanego od obowiązku poniesienia kosztów postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 624 § 1 kpk, co uzasadnia jego pobyt w zakładzie karnym oraz sytuacja materialna.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: