Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 460/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 11 marca 2020 roku w sprawie sygn. akt. II K 153/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

E. S. (1)

Oskarżony E. S. (1) wykazuje deficyty poznawcze na poziomie pogranicza otępienia lekkiego (równoważnik upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim). Nie wykazuje objawów choroby psychicznej.

E. S. (1) w chwili popełnienia zarzucanych mu czynów zdolność rozumienia ich znaczenia oraz pokierowania swoim postępowaniem miał ograniczoną ale nie w stopniu znacznym. Biegli psychiatrzy zalecali pomoc prawną ale z uwagi na potrzebę zachowania powagi sądu z powodu możliwości agrawacji objawów chorobowych przez oskarżonego. Oskarżony posiada zdolność do samodzielnej i rozsądnej obrony i takową posiadał w czasie trwania postępowania przez sądem pierwszej instancji.

Rozwój umysłowy, sprawność funkcji intelektualnych E. S. (1) pozostaje na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim. Oskarżony dysponuje potencjalnie zdolnościami do wiernego odtwarzania własnych spostrzeżeń, nie przejawia skłonności do konfabulacji i fantazjowania. Natomiast jest potencjalnie zdolny do kłamstwa w znaczeniu: kłamstwo to wypowiedź zawierająca informacje niezgodne z przekonaniem o stanie faktycznym. Nie można wykluczyć, że E. S. (1) w swoich wyjaśnieniach jest zdolny do posługiwania się kłamstwem w zakresie przekazywania informacji, przemilczania faktów prawdziwych w intencji wcześniej powziętej. W zachowaniu oskarżonego ewidentnie da się zauważyć demonstrowaną bezradność. E. S. (1) ma zachowaną do adekwatnego postrzegania, odtwarzania i zapamiętywania przeżyć w czasie.

Opinia sądowo - psychiatryczna

k. 152-155, k. 219, k. 265, k. 285-287

Opinia sądowo - psychologiczna

k. 201-204

Dokumentacja z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w C.

k. 198

Dokumentacja z (...) do Spraw Orzekania Niepełnosprawności w C.

k. 199

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Dokumentacja z (...) do Spraw Orzekania Niepełnosprawności w C.

Dokumentacja sporządzona przez uprawniony do tego organ, w przepisanej do tego formie i nie budziła zastrzeżeń co do jej wiarygodności.

Dokumentacja z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w C.

Dokumentacja sporządzona przez uprawniony do tego organ, w przepisanej do tego formie i nie budziła zastrzeżeń co do jej wiarygodności.

Opinia sądowo - psychologiczna

Opinia biegłego psychologa jest zrozumiała, zawiera odpowiedzi na wszystkie postawione pytania i nie zawiera sprzeczności.

Opinia sądowo - psychiatryczna

Opinia biegłych psychiatrów (pisemna i ustna) jest zrozumiała, zawiera odpowiedzi na wszystkie postawione pytania i nie zawiera sprzeczności.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2.1.2.1

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego, a także argumenty podniesione przez oskarżonego (pomimo braku wskazaniach konkretnych zarzutów) - z uwagi na ich powiązanie zostaną omówione łącznie i tak:

- błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, polegający na błędnym uznaniu, iż oskarżony dokonał kradzieży pieniędzy w kwocie 20.000 zł po uprzednim wyrwaniu drzwiczek do barku metalowego na szkodę E. S. (2), podczas gdy ze spójnych wyjaśnień oskarżonego wynika, iż była to kwota 1.700 złotych, a poza niejasnymi zeznaniami pokrzywdzonej brak jest jakichkolwiek dowodów obciążających oskarżonego w tym zakresie;

- błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, polegający na błędnym uznaniu, iż oskarżony w okresie od 2 grudnia 2019 roku godz. 22:00 do 3 grudnia 2019 roku w miejscowości G., gm. M. z torebki damskiej dokonał kradzieży dowodu osobistego seria i numer (...) wydanego przez Wójta Gminy M. na szkodę E. S. (2), w sytuacji, gdy poza zeznaniami pokrzywdzonej brak jest jakichkolwiek dowodów potwierdzających tę okoliczność.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przede wszystkim, odnosząc się do powyższych zarzutów - w ocenie sądu odwoławczego niezasadnych - na wstępie dla jasności konkluzji, nakreślić trzeba, że zarzut odwoławczy błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sąd, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego, a co więcej, wskazywać musi na merytoryczną niesłuszność wniosków sądu I instancji wyprowadzonych z określonego materiału dowodowego (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 .09.2019 r., I DO 39/19, opubl. Legalis). Skarżący nie może więc ograniczyć się do wskazania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a postulowanym przez niego, ale powinien wykazać, na czym polega błąd w ustaleniu stanu faktycznego. Może być on słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie jest uzasadniony, gdy (jak w tym wypadku) sprowadza się do zakwestionowania stanowiska sądu czy do polemiki z jego ustaleniami. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu nie wystarcza do wniosku o popełnieniu przez sąd istotnego błędu ustaleń. Zarzut taki powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu sądu w zakresie istotnych ustaleń, czego skarżący skutecznie nie czyni (tak też w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie, z dnia 14.11.2019 r., II AKa 143/19, Legalis; podobnie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie, z dnia 07.11.2019 r., II AKa 173/19, Legalis). A zatem, zestawiając powyższe postulaty z wywodami apelanta nie można zgodzić się z sugestią, jakoby Sąd Rejonowy poczynił błędne ustalenia faktyczne - w opisanym w skardze apelacyjnej zakresie - które rzekomo miały wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł w zarzutach tych żadnych rzeczowych i celnych argumentów, które dyskwalifikowałyby stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustalonych faktów. Poza tym, analiza materiału dowodowego sprawy nie stwarza w żadnej mierze podstaw do uznania, że sąd miałby dokonać błędnych ustaleń faktycznych w zakresie przewidzianym w zarzutach. Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób prawidłowy, a także w sposób trafny i syntetyczny ocenił zgromadzone w sprawie dowody, rozważył wszystkie ustalone na ich podstawie okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a swoje przekonanie co do ich wiarygodności - w sensie pozytywnym i negatywnym - logicznie i wyczerpująco umotywował w pisemnych motywach orzeczenia, przy czym uczynił to z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Następnie na podstawie tychże dowodów, poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne co do sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie przypisanych mu czynów. Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy, jak i odtworzony na podstawie tego materiału stan faktyczny. Kontrola odwoławcza wykazała bowiem, że Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych działał zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, w ramach i na podstawie obowiązującego prawa oraz zasad doświadczenia życiowego.

Sposób działania oskarżonego w sposób jednoznaczny wskazuje na intencjonalne działanie E. S. (1) w czasie objętym zarzutem ukierunkowane na bezprawne przywłaszczenie pieniędzy - po uprzednim wyrwaniu drzwiczek do barku meblowego - należących do pokrzywdzonej E. S. (2) i bynajmniej nie w kwocie 1.000 czy też 1.700 złotych jak sugerował oskarżony lecz w kwocie 20.000 złotych, a dodatkowo przywłaszczenia dowodu osobistego z torebki należącej do matki. Na powyższe zaś wskazuje analiza klarownych, spójnych i konsekwentnych relacji matki oskarżonego. Jednocześnie pozostaje też w błędzie apelujący, iżby depozycje pokrzywdzonej jako osoby starszej (w wieku 94 lat) i wymagającej opieki osób trzecich (ze względu na problemy zdrowotne o charakterze fizycznym) stanowiła niepełnowartościowy dowód i były niewiarygodne. Wbrew sugestiom skarżącego pokrzywdzona nie cierpi na zaniki pamięci, jest osobą nad wyraz poukładaną. Na powyższe zaś wskazywała osoba sprawująca opiekę nad pokrzywdzoną z ramienia gminnego Ośrodka Pomocy (...) A. K., która pomagała matce oskarżonego w sprawach życia codziennego (bywając u niej pięć razy w tygodniu po 2,5 godziny) i dokonywała zakupów, przygotowywania posiłków, sprzątania (do jej obowiązków nie należało świadczenie opieki medycznej). A zatem, nie ma podstaw do podważenia wartości dowodowej relacji pokrzywdzonej w zakresie okoliczności ujawnienia kradzieży pieniędzy i dowodu osobistego, miejsca ich przechowywania oraz wysokości zgromadzonych środków finansowych (które pokrzywdzona zbierała przez dłuższy czas celem przeznaczenia ich na wymianę okien). Istotnie też fakt, że czasami pokrzywdzona dobrowolnie przekazywała synowi dowód osobisty (co oczywiście szczerze przyznała, a przecież mogła tego nie robić gdyby rzeczywiście fałszywie pomawiała syna) w celu załatwienia spraw urzędowych nie oznacza automatycznie, że tak również było w analizowanym przypadku i czemu w istocie wyraźnie pokrzywdzona zaprzeczyła. Znamiennym jest, że pokrzywdzona - z racji tego, że czynów tych dopuścił się jej syn - przyznała otwarcie, iż gdyby E. S. (1) oddał jej pieniądze to nie zakładałaby mu sprawy. W aspekcie powyższego i w kontekście wyartykułowanych przez obrońcę w uzasadnieniu skargi apelacyjnej zarzutów - zgodzić się należy ze stanowiskiem, że sięganie po opinię biegłych (art. 193 k.p.k.) - w tym przypadku psychologa w stosunku do pokrzywdzonej - jest dopuszczalne, jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Owe wiadomości specjalne muszą pozostawać w związku z realiami faktycznymi sprawy, co oznacza, że opinia musi mieć zakotwiczenie w zgromadzonym materiale dowodowym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.12.2018 r., II KK 479/18, Legalis). Nadto, konieczność dopuszczenia opinii biegłego wystąpić może wtedy, gdy istnieje wątpliwość co do stanu psychicznego świadka, jego stanu rozwoju umysłowego, zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego postrzeżeń, co niewątpliwie wymaga wiadomości specjalnych. Jeżeli natomiast takowych nie ma - jak wynika z zebranych dowodów nie było na gruncie tej sprawy takich symptomów - dla oceny ich wiarygodności relacji świadka wystarczą ogólnie przyjęte zasady doświadczenia życiowego i ustalenia takie pozostają pod ochroną art. 7 k.p.k., a powoływanie biegłego jest zbędne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2014 r., II KK 200/14, Legalis). Zważywszy na powyższe ustalenia i poglądy zaprezentowane w orzecznictwie, które Sąd odwoławczy w całości akceptuje, argumenty skarżącego okazały się również chybione.

A zatem, odnosząc się do wyartykułowanych przez skarżącego zarzutów - koncentrujących się na wykazaniu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mającego wpływ na jego treść - w realiach niniejszej sprawy postępowanie dowodowe i przyjęte w jego wyniku przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne jednoznacznie wskazują, że oskarżony E. S. (1) dopuścił się popełnienia przypisanych mu przestępstw stypizowanych w art. 279 § 1 k.k. i art.275 § 1 k.k.

Reasumując obrońca oskarżonego E. S. (1), wdając się w polemikę z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd I instancji, podjął nieskuteczną próbę wyjaśnienia, dlaczego poczynione przez ten sąd ustalenia miałyby naruszać zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy lub doświadczenia życiowego. Akta sprawy pozwalają na dokonanie oceny, iż Sąd I instancji, ustalając stan faktyczny, wziął pod uwagę wszystkie dowody ujawnione w postępowaniu, a także prawidłowo je ocenił. Orzekając na podstawie tych dowodów, sąd wziął pod uwagę wynikające z nich fakty (okoliczności) istotne w sprawie. Powyższe nakazuje zarzuty skarżącego ocenić jako niezasadne.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że oskarżony E. S. (1) w okresie od 2 grudnia 2019 roku godz. 22:00 do 3 grudnia 2019 roku w miejscowości G., gmina M. po uprzednim wyrwaniu drzwiczek do barku meblowego dokonał kradzieży znajdujących się w nim pieniędzy w kwocie 1.700 złotych na szkodę E. S. (2) i wymierzenie mu za to kary w dolnych granicach zagrożenia ustawowego, z jednoczesnym nałożeniem obowiązku zwrotu tej kwoty i uniewinnienie oskarżonego w pozostałym zakresie, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest niezasadny, albowiem kontrola odwoławcza nie wykazała błędów w rozumowaniu Sądu I instancji lub też ocen kłócących się z zasadami doświadczenia życiowego, czy wskazaniami wiedzy. Nadto, Sąd Rejonowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku przedstawił w sposób wyczerpujący i trafny zarówno proces związany z oceną dowodów, jak i przesłanki, które doprowadziły go do uznania oskarżonego za winnego przypisanych mu czynów. Argumentacja zaprezentowana w uzasadnieniu nie budzi zastrzeżeń i w związku z tym, Sąd odwoławczy podziela zapatrywania Sądu Rejonowego oraz poczynione przezeń ustalenia faktyczne.

3.2.

Naruszenie przepisów prawa postępowania, a mianowicie art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. przejawiającą się tym, że Sąd I instancji dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego przekroczył granicę swobodnej oceny dowodów, dokonując jednostronnej oceny dowodów bez uwzględnienia całokształtu zebranego materiału dowodowego, wbrew zasadom logiki oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a polegających na przyjęciu, że oskarżony E. S. (1) w okresie od 2 grudnia 2019 r. godz. 22.00 do 3 grudnia 2019 r. w miejscowości G., gm. M. po uprzednim wyrwaniu drzwiczek do barku meblowego dokonał kradzieży znajdujących się w nim pieniędzy w kwocie przewyższającej 1.700 złotych na szkodę E. S. (2) oraz w tym samym miejscu i czasie z torebki damskiej dokonał kradzieży dowodu osobistego seria i numer (...) wydanego przez Wójta Gminy M. na szkodę E. S. (2), podczas gdy zebrany materiał dowody przeczy takim wnioskom.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesione przez skarżącego zarzuty obrazy przepisów postępowania generalnie sprowadzające się do zanegowania oceny materiału dowodowego przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy okazały się niezasadne.

Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r., IV KK 104/18, opubl. Legalis). Przypomnienia też wymaga, że w świetle ugruntowa­nego orzecznictwa sądów nie można zarzucać obrazy art. 5 § 2 k.p.k. na tej podstawie, że strona zgłasza wątpliwości co do ustaleń faktycznych. Dla oceny, czy został naruszony zakaz in dubio pro reo nie są istotne wątpliwości strony procesowej, ale to jedynie, czy orzekający sąd takie wątpliwości powziął i rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, albo czy w realiach sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć. Gdy ustalenia faktyczne zależą od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, nie można mówić o naruszeniu reguły in dubio pro reo, bo jedną z podstawowych prerogatyw sądu orzekającego jest swobodna ocena dowodów (art. 7 k.p.k.). Tymczasem w sprawie nie występują tego rodzaju wątpliwości, które niweczyłyby prawidłową ocenę dowodów i trafne ustalenia faktyczne. Wyrażona w art. 5 § 2 k.p.k. zasada, nie nakłada na sąd obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla oskarżonego, lecz zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy stan dowodów nie pozwala na ustalenie faktów. Nie budzi bowiem zastrzeżeń okoliczność, że tego rodzaju wątpliwości, o których mowa w art. 5 § 2 k.p.k. winien mieć Sąd, a nie strona postępowania.

Nie powielając argumentacji, którą sąd odwoławczy przedstawił w punkcie 3.1 zważyć dodatkowo należy, iż w aspekcie powyższego apelacja obrońcy oskarżonego nie wykazała w skuteczny sposób, aby rozumowanie Sądu meriti, przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, bądź nielogiczne. Zarzuty przedstawione w apelacji - po ich gruntownej analizie i zestawieniu z zebranymi w sprawie dowodami - mają w istocie charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów. Nie można w żaden sposób podzielić twierdzenia skarżącego, jakoby Sąd Rejonowy dokonał stronniczej i dowolnej oceny wiarygodności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności osobowych źródeł dowodowych, ale też i zgromadzonych dokumentów. W aspekcie powyższego, twierdzenia skarżącego koncentrujące się na wykazaniu naruszenia przepisów postępowania art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. (wskazujące na rzekomą wadliwość procedowania), nie przedstawiają jakichkolwiek przekonujących argumentów, podważających prawidłowość i słuszność rozumowania Sądu I instancji. Tym samym, Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy dokonał wartościowania zarówno osobowych, jak i nieosobowych źródeł dowodowych zebranych na gruncie analizowanej sprawy, a następnie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w tym zakresie. Dokonane zaś przez Sąd Rejonowy ustalenia w pełni odpowiadają zebranym w sprawie dowodom, a nade wszystko są wynikiem wszechstronnej ich analizy. Zważyć trzeba, iż przekonanie Sądu meriti o możliwości przypisania oskarżonemu zrealizowania znamion czynów mu przypisanych, pozostaje pod ochroną prawa procesowego, jako że nie wykracza poza ramy zasady swobodnej oceny dowodów wyrażone w treści art. 7 k.p.k. Jednocześnie zaś konkluzje Sądu Rejonowego stanowią wynik rozważenia co do zasady wszystkich dowodów zgodnie z art. 410 k.p.k., przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), a nade wszystko zostały rzeczowo – z uwzględnieniem wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania – uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Sąd odwoławczy, w pełni zgadza się z przeprowadzoną przez Sąd I instancji oceną przeprowadzonych w sprawie dowodów.

Odnosząc się do szczegółów, wbrew stanowisku zaprezentowanemu przez skarżącego, stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy w rozważaniach swych nie pominął żadnego z przeprowadzonych w toku postępowania dowodów, każdy z nich w sposób zwięzły omówił i w uzasadnieniu orzeczenia wskazał, które z tych dowodów i dlaczego uznał za wiarygodne, a którym i dlaczego przymiotu wiarygodności odmówił i tym samym nie uczynił tego z pogwałceniem reguł wynikających z art. 7 k.p.k. W tym kontekście zważyć należy, iż sąd odwoławczy nie podzielił tezy skarżącego, jakoby błędnie Sąd I instancji wyraził przekonanie, że o sprawstwie oskarżonego dowodzą między innymi zeznania pokrzywdzonej E. S. (2). Zauważyć należy, iż wyżej wymieniona niezwłocznie po ujawnieniu kradzieży pieniędzy i dowodu osobistego - kiedy oskarżony pomimo wezwania nie oddał jej pieniędzy - złożyła zawiadomienie do organów ścigania wskazała precyzyjnie miejsce przechowywania zrabowanych rzeczy, ilości pieniędzy (wskazała nawet w jakich były nominałach po 100 i 200 złotych). Owszem pokrzywdzona prostolinijnie wskazywała, że ostatni raz do barku z pieniędzmi zaglądała w dniu 01 listopada i wtedy to zamknęła je w barku na klucz, który ukryła w skarpecie. Niemniej jednak nie ma żadnych argumentów, które podważałyby jej wersję w tym zakresie. Znamienne jest to, że pokrzywdzona zauważyła brak pieniędzy po pobycie oskarżonego w dniach 02-03.12.2019 r., kiedy dostrzegła, że drzwi od barku są wyrwane. Jak wynika z relacji pokrzywdzonej oskarżony w rozmowie telefonicznej przyznał wówczas, że zabrał jej pieniądze na przechowanie. Jednocześnie z depozycji A. K. - pracownika (...) u w M., której podopieczną była E. S. (2), wynika, że pokrzywdzona nigdy nie miała problemów z pamięcią, a w dniu 05.12.2019 r. kiedy jako opiekun pojawiła się u niej na wizycie E. S. (2) była bardzo zdenerwowana i powiedziała jej co się wydarzyło. E. S. (2) mówiła też A. K., że syn przyznała się do kradzieży i mówił, że zakopał pieniądze w oborze. Stąd też to skarżący wadliwie i arbitralnie interpretuje (w zupełnym oderwaniu od innych dowodów) jakoby brak podstaw do przypisania oskarżonemu sprawstwa inkryminowanych mu czynów. Zebrane w sprawie dowody dowodzą, że oskarżony nie bez powodu pojawił się u swej matki jesienią 2019 roku (wcześniej nie bywał u niej przez prawie 2 lata i nie interesował się matką w podeszłym wieku). W związku z tym, nie zasługują na wiarę - i tak też zostały ocenione przez Sąd meriti - wyjaśnienia oskarżonego, w których co do zasady zanegował swoje sprawstwo. Bowiem oskarżony twierdził, że otworzył drzwiczki do kredensu ponieważ poszukiwał dokumentów - planu budynku mieszkalnego oraz zezwolenia na budowę (symptomatyczne jest to, że oskarżony zwyczajnie nie poprosił matki by mu je dała, gdyby oczywiście jego wersja w tym względzie była prawdziwa - jak twierdził matka nie chciała mu dać klucza do barku), a ostatecznie oświadczył, że wziął pieniądze ale nie w kwocie 20.000 złotych (tak w postępowaniu przygotowawczym podał, że było to 1.000 złotych, zaś w sądowym podał 1.700 złotych) i nie w celu przywłaszczenia (w postępowaniu przygotowawczym prezentował wersję, że uczynił to gdyż "i tak były jego, bo matka wcześniej przekręciła go na lesie, który sprzedała bez jego wiedzy, zaś przed sądem oświadczył, że wziął pieniądze na pogrzeb na przechowanie, w apelacji zaś wskazywał, że motywem było to, aby opiekunka tych pieniędzy nie wzięła). Ewidentnie zatem relacje oskarżonego cechuje brak elementarnej spójności i na poszczególnych etapach niczym nieuzasadnione ewoluowanie.

W aspekcie powyższego, Sąd Rejonowy dokonał rzetelnej, logicznej i trafnej oceny zebranych w sprawie dowodów, a następnie prawidłowo ustalił stan faktyczny, a skoro ocena dowodów i wnioski z niej wypływające były prawidłowe, to zarzut ten jest całkowicie bezpodstawny.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że oskarżony E. S. (1) w okresie od 2 grudnia 2019 roku godz. 22:00 do 3 grudnia 2019 roku w miejscowości G., gmina M. po uprzednim wyrwaniu drzwiczek do barku meblowego dokonał kradzieży znajdujących się w nim pieniędzy w kwocie 1.700 złotych na szkodę E. S. (2) i wymierzenie mu za to kary w dolnych granicach zagrożenia ustawowego, z jednoczesnym nałożeniem obowiązku zwrotu tej kwoty i uniewinnienie oskarżonego w pozostałym zakresie, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

3.3.

Rażąca niewspółmierność (surowość) kary poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary łącznej jednego roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat, w sytuacji gdy czyn oskarżonego nie był nacechowany znacznym stopniem społecznej szkodliwości, oskarżony złożył obszerne wyjaśnienia w sprawie, a nadto, nie był wcześniej karany.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności stwierdzić należy, iż jest on chybiony. Zdaniem sądu odwoławczego, w przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy prawidłowo wyważył okoliczności przedmiotowe i podmiotowe sprawy przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynów oskarżonego E. S. (1) i słusznie uznał, że adekwatną reakcją karną będzie kara łączna w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności o charakterze wolnościowym.

Pamiętać trzeba, że z racji na ocenny charakter zasad wymiaru kary, niewspółmierność kary musi być natury zasadniczej, tzn. w stopniu niedającym się zaakceptować. W orzecznictwie podkreśla się ugruntowany pogląd, iż „rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną.” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2017 r., sygn. II KK 156/17, opubl. Legalis nr 1604497). Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen można trafnie podnosić, gdy wymierzona kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przypisanego czynu, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.04.1985 r., V KRN 178/85, Lex 20053). Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut niewspółmierności nie wymaga wskazania nowych, nieustalonych przez sąd okoliczności, polegać bowiem może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.10.1974 r., V KRN 78/74, Lex 18899). Podkreślić również należy, iż orzekanie o karze ma charakter indywidualny i jest procesem do pewnego stopnia subiektywnym, obejmującym dokonanie wyboru oraz zastosowanie odpowiedniej represji karnej właściwej dla konkretnej sytuacji i konkretnego sprawcy. Z tych powodów zasady i dyrektywy orzekania w przedmiocie kary zawarte w art. 53 k.k. pozostawiają organowi orzekającemu pewien zakres swobody w procesie jej wymierzania.

W aspekcie powyższego, Sąd pierwszej instancji, kształtując orzeczenie o karze wobec oskarżonego nie naruszył również zasad wymiaru kary. Zważyć należy, iż ustawowe założenie, że kara wymierzona sprawcy ma go wychowywać nie jest tożsame z pobłażaniem mu i koniecznością wymierzenia kary najłagodniejszej rodzajowo, gdyż w określonych sytuacjach to właśnie kara rodzajowo dolegliwsza spełnia nie tylko rolę odwetu za popełnione przestępstwo, ale jest też czynnikiem wychowawczym, pozwalającym na uzmysłowienie sprawcy nie tylko faktu nieopłacalności łamania prawa, ale i związanych z tym konsekwencji.

Tym samym, wprawdzie E. S. (1) jest sprawcą dotychczas niekaranym (człowiekiem z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim), to jednakże nie oznacza, że wymierzone kary jednostkowe (w dolnej granicy i oscylujące w dolnej granicy ustawowego zagrożenia), a ostatecznie również kara łączna są niewspółmierne w sensie ich surowości. Nie może wszak ujść uwadze fakt, iż oskarżony dopuścił się zaboru pieniędzy oraz dowodu osobistego na szkodę osoby dla niego najbliższej - jego matki, będącej osobą starszą i schorowaną (w sensie fizycznym), a kwota zrabowanych pieniędzy jest znaczna, nie działał także w anormalnej sytuacji motywacyjnej. Miał pełną świadomość tego, że są to rzeczy nie należące do niego. Jednak wykorzystywał możliwość uzyskania dostępu do tych rzeczy (pieniędzy schowanych w zamkniętym kredensie), pod pozorem odwiedzin u rodzicielki. Działał zatem w pełni umyślnie, świadomie łamiąc obowiązujący porządek prawny (bowiem zdolność do rozumienia znaczenia swych czynów oraz pokierowania swym postępowaniem miał ograniczoną lecz nie w stopniu znacznym).

W tych okolicznościach, zważając na okoliczności przedmiotowej sprawy, orzeczenie kary łagodniejszego rodzaju - zgodnie z postulantem obrońcy z urzędu oskarżonego - nie byłoby wystarczające dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary. Zdaniem Sądu wyłącznie kara łączna 1 roku pozbawienia wolności z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania na okres próby 3 lat wzmocniona dodatkowo karą grzywny w liczbie 100 stawek dziennych każda w wysokości 100 złotych (w przypadku grzywny istnieje możliwość jej spłaty w formie ratalnej) i obowiązkiem naprawienia wyrządzonej szkody w kwocie 20.000 złotych będzie stanowiła dla oskarżonego wymierną i odczuwalną dolegliwość wpływającą na zmianę jego postawy i skłaniającą go do przestrzegania w przyszłości społecznie akceptowanych norm zachowania, a jednocześnie zaspokoi społeczne potrzeby poczucia sprawiedliwości – w szczególności uwidoczni, iż lekceważenie norm prawnych zawsze będzie wiązało się z odpowiednio dostosowaną do wagi tego czynu reakcją karną.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie, że oskarżony E. S. (1) w okresie od 2 grudnia 2019 roku godz. 22:00 do 3 grudnia 2019 roku w miejscowości G., gmina M. po uprzednim wyrwaniu drzwiczek do barku meblowego dokonał kradzieży znajdujących się w nim pieniędzy w kwocie 1.700 złotych na szkodę E. S. (2) i wymierzenie mu za to kary w dolnych granicach zagrożenia ustawowego, z jednoczesnym nałożeniem obowiązku zwrotu tej kwoty i uniewinnienie oskarżonego w pozostałym zakresie, względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z przyczyn wskazanych szczegółowo powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy wszystkich rozstrzygnięć zawartych w wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd Rejonowy przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w zakresie czynów inkryminowanych oskarżonemu w sposób wszechstronny i wyczerpujący, a następnie zgromadzony materiał dowodowy poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego w zakresie popełnienia przypisanych mu przestępstw, subsumcji prawnej jego zachowania pod wskazane przepisy prawne, jak i w konsekwencji orzeczonych kar jednostkowych oraz kary łącznej. Przedmiotem rozważań zaprezentowanych przez Sąd Rejonowy w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku były nie tylko dowody obciążające oskarżonego, ale i dowody przeciwne, ocenione w zgodzie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

W tym miejscu, podkreślić również należy, iż w wyniku przedłożenia przez oskarżonego dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia, ale też na skutek załączenia przez sąd odwoławczy dokumentacji w tym względzie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w C. oraz z (...) do Spraw Orzekania Niepełnosprawności w C., a także opinii sądowo - psychiatrycznych i sądowo - psychologicznej dotyczącej oskarżonego nie ma podstaw do uznania, jakoby oskarżony dokonując zarzucanych mu czynów działał w warunkach wyłączonej bądź ograniczonej w stopniu znacznym zdolność rozumienia ich znaczenia i pokierowania swym postępowaniem. Dogłębna analiza tych dokumentów w sposób jednoznaczny to wyklucza. W ustalonym bowiem stanie faktycznym oskarżony E. S. (1) mógł zachować się zgodnie z prawem i nie zachodziły żadne okoliczności, które z uwagi na osobowość oskarżonego mogłyby wpływać ograniczająco na możliwość jego zachowania się w sposób zgodny z prawem, czy też okoliczności, które wyłączałyby jego winę. Jednocześnie - co ustalono w sposób czytelny i niewątpliwy - pomimo stwierdzonych u oskarżonego deficytów poznawczych oskarżony mógł brać udział toczącym się przeciwko niemu postępowaniu karnym od grudnia 2019 roku do czerwca 2020 roku (zawiadomienie o przestępstwie złożone w dniu 06 grudnia 2019 roku, zaś akt oskarżenia wniesiony w dniu 30 stycznia 2020 roku, a wyrok Sądu Rejonowego zapadł w dniu 11 marca 2020 roku), w tym rozprawie przed Sądem Rejonowym i prowadzić obronę w sposób samodzielny i rozsądny.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu E. S. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym w wysokości 2.227,83 złotych zostały ustalone w oparciu o § 2, § 3, § 4, 17 ust. 2 pkt 4, § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego w urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714) i zasądzone na rzecz radcy prawnego E. D..

3

Sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego E. S. (1) od opłaty za drugą instancję oraz od wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art, 17 § 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U. Nr 49, poz. 223 z 1983 roku) mając na względzie aktualną sytuację osobistą, finansową i zdrowotną oskarżonego, a mianowicie okoliczność, iż całokształt obciążeń fiskalnych związanych z przedmiotowym postępowaniem w korelacji z uzyskiwaniem dochodów na poziomie około 1.600 złotych miesięcznie z tytułu renty (jak oświadczył na rozprawie w dniu 11.03.2020 r.), stanowiły asumpt do stwierdzenia,, że poniesienie kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze stanowiłoby dla niego nadmierną uciążliwość.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony E. S. (1).

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 11 marca 2020 roku w sprawie sygn. akt. II K 153/20.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☒

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca z urzędu oskarżonego E. S. (1).

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 11 marca 2020 roku w sprawie sygn. akt. II K 153/20.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana