IV Ka 475/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2024-09-23
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 475/24 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 13 maja 2024 roku w sprawie II K 463/22 |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Zarzut wynikający z punktu drugiego (tiret drugi) apelacji prokuratora dotyczył błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu przez sąd, iż brak jest podstaw do skazania oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo z art. 244 k.k. polegające na kierowaniu w dniu 15 czerwca 2022 r. pojazdem mechanicznym pomimo istniejącego wobec niego zakazu kierowania pojazdami mechanicznymi, gdyż nie miał on świadomości prawomocności wyroku z dnia 11 maja 2022 r. którym uprawomocniło się orzeczenie o zakazie kierowania pojazdami mechanicznymi, podczas gdy prawidłowo ustalony stan faktyczny powinien skutkować stwierdzeniem, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu przestępstwa, gdyż powinien i mógł przypuszczać, że orzeczony wobec niego zakaz jest prawomocny, a więc że działał co najmniej z zamiarem ewentualnym. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Czyn zabroniony z art. 244 kk jest występkiem umyślnym, który może być popełniony tak z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. Stanowisko takie dominuje tak w piśmiennictwie, jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. post. SN z 5.2.2009 r., II KK 254/08, Biul. PK 2009, Nr 3, poz. 57, wyrok SN z 19.04.2018 r., II KK 425/17). Trzeba podkreślić, że dla obu form umyślności ( zamiar bezpośredni i zamiar ewentualny) wspólny jest element świadomości istnienia orzeczonego sądownie zakazu określonego zachowania. Również z punktu widzenia przypisania działania z zamiarem ewentualnym konieczne jest wypełnienie wymogu przewidywania możliwości popełnienia czynu zabronionego. Jeżeli przewidywaniu możliwości popełnienia przestępstwa towarzyszy godzenie się na jego popełnienie mamy do czynienia z zamiarem ewentualnym. Ta ostatnia okoliczność odróżniająca zamiar ewentualny od lekkomyślności, opiera się na ustaleniu świadomości sprawcy co do stopnia prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa, czyli, w tym omawianym przypadku, prowadzenia pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym mimo orzeczonego prawomocnie zakazu prowadzenia pojazdów. W tej kwestii sąd rejonowy nie poczynił jednak wnikliwych ustaleń faktycznych, stwierdzając, że w ocenie sądu brak jest dowodów na umyślne działania oskarżonego w dniu 15 czerwca 2022 roku. Konstrukcja znamion przestępstwa z art. 244 kk wprawdzie wyraźnie wskazuje, że wszystkie muszą być objęte umyślnością (a więc nie tylko prowadzenie pojazdu mechanicznego, ale także fakt prawomocnie orzeczonego wobec niego tego zakazu), niemniej jednak skoro w grę wchodzą obie formy umyślności, zarówno zamiar bezpośredni naruszenia orzeczonego zakazu, jak i zamiar ewentualny, gdy sprawca uświadamia sobie możliwość, iż narusza zakaz lub obowiązek orzeczony przez sąd i z tym się godzi, to ustalenie zaistnienia po stronie oskarżonego tych wymaganych warunków jest już wystarczające do przypisania mu sprawstwa tak kwalifikowanego przestępstwa. Nie ulega wątpliwości, że umyślność działania sprawcy jest nierozerwalnie związana ze stanem świadomości. Jest ona elementem składowym zarówno zamiaru bezpośredniego, jak i zamiaru ewentualnego. Nie mniej jednak pamiętać należy, iż ta świadomość jest tylko stanem psychicznym, w którym osoba zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe oraz zjawiska zachodzące w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie. Świadomość jest wewnętrznym, subiektywnym odzwierciedleniem rzeczywistości, Jest to zdolność zdawania sobie sprawy z własnego zachowania (por. Encyklopedyczny słownik psychiatrii, pod red. L. Korzeniewskiego, S. Pużyńskiego, Warszawa 1986, s. 541-542). W tym więc tylko aspekcie jest ona istotna i pomocna dla odtwarzania rzeczywistych zamiarów sprawcy w toku podlegającego prawno-karnej ocenie zachowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2018 roku w sprawie II K 425/17 LEX ). Właśnie dlatego ustawodawca przewidział możliwość popełnienia przestępstwa z art. 244 kk poprzez działanie umyślne z zamiarem ewentualnym, gdyż w przeciwnym razie tylko oskarżonemu, który był obecny podczas ogłoszenia wyroku orzekającego wobec niego np. zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych i odebrał osobiście wydaną w związku z wyrokiem sądu decyzję właściwego Starosty o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych można by było przypisać popełnienie czynu wypełniającego dyspozycję art. 244 kk, gdyby ten zakaz naruszył. Wystarczy, że oskarżony świadomie nie uczestniczyłby w rozprawie sądowej i nie podejmował żadnej korespondencji z sądu oraz ze starostwa i już nie można byłoby udowodnić mu działania z zamiarem bezpośrednim naruszenia orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów. Lektura uzasadnienia wyroku sądu I instancji uprawnia do wnioskowania, że ustalone przez ten sąd okoliczności pozwalają jednakowoż na rozważenie zaistnienia u oskarżonego zamiaru ewentualnego w zakresie naruszenia prawomocnie orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. (art. 244 kk). Te okoliczności przede wszystkim dotyczą: bezspornego faktu zatrzymania oskarżonego w dniu 21 września 2019 roku przez funkcjonariuszy Policji w związku z kierowaniem przez niego pojazdem mechanicznym m- ki V. o nr rej. (...) w stanie nietrzeźwości ( 1,34 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu), podpisania przez oskarżonego w dniu 24 września 2019 roku postanowienia o przedstawieniu mu zarzutu popełnienia występku z art. 178a § 1 kk, przesłuchania go odnośnie tego zarzutu w charakterze podejrzanego, a także potwierdzonego przez niego otrzymania „pouczenia podejrzanego o uprawnieniach i obowiązkach” , w tym o informowaniu sądu o każdej zmianie miejsca pobytu. Odpis postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy oskarżony otrzymał w dniu 1 października 2019 roku, zostało ono zaskarżone przez jego obrońcę i utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Rejonowego w Końskich wydanym w dniu 14 listopada 2019 roku w sprawie o sygn. akt II Kp 295/19. Odpis aktu oskarżenia wraz z pouczeniami M. K. podjął w dniu 10 lipca 2020 roku, zaś jego obrońca w dniu 6 lipca 2020 roku. Oskarżony nie podejmował wysyłanych mu przez organy procesowe w związku z tym postępowaniem zawiadomień, wezwań, czy odpisów pism, które uznawano za doręczone przez awizo, przy czym rozprawę wyznaczoną na dzień 2 grudnia 2021 roku prowadzono jako przerwaną bez zawiadomienia oskarżonego i jego obrońcy o terminie. Oskarżony utrzymuje, że do O. przeprowadził się w lutym- marcu 2021 roku. Jednakże zważyć należy, że nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku poinformowania sądu o zmianie miejsca pobytu, jak również wskazać należy, że nawet w 2019 i 2020 roku pod wskazanym adresem na terenie K. nie podejmował korespondencji. Gdyby uznać, że każdorazowo awizowana korespondencja w toku prowadzenia postępowania karnego wywołuje taki skutek, że jej adresat nie jest świadomy jej treści, tudzież nie może stosując zasady logicznego rozumowania przewidzieć tej treści doszło by do kuriozalnej sytuacji braku możliwości skutecznego wydania orzeczenia w sprawie. W niniejszej sprawie brak jest natomiast informacji jakoby mogło dojść do obiektywnych przeszkód w odbiorze korespondencji, jak też uznania, że oskarżony ma jakiekolwiek istotne zaburzenia w sferze świadomości czy logicznego odbioru rzeczywistości. Dodać należy, że wyrok w sprawie II K 301/20 Sądu Rejonowego w Końskich wydano w dniu 10 grudnia 2021 roku, został on zaskarżony apelacją obrońcy, na skutek której wniesienia Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z dnia 11 maja 2022 roku w sprawie IX Ka 327/22 utrzymał rozstrzygnięcie w mocy. Oskarżony mając prawomocnie zatrzymane prawo jazdy w przedmiotowej sprawie był świadomy, że w razie wyroku skazującego będzie obligatoryjnie orzeczony wobec niego środek karny zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Ani oskarżony ani jego obrońca nie brali udziału w postępowaniu apelacyjnym. W tych warunkach, chociaż nie ma faktycznie w sprawie ujawnionych danych pozwalających na stwierdzenie wprost wiedzy oskarżonego o treści wyroku, mocą którego, na podstawie art. 42 § 2 kk w zw. z art. 43 § 1 i 2 kk orzeczono wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, to są jednoznaczne w swojej wymowie dane pozwalające na poczynienie ustaleń w zakresie możliwości przewidywania przez oskarżonego, że taki zakaz został wobec niego faktycznie prawomocnie orzeczony. Sąd I instancji powyższych aspektów nie wziął pod uwagę mimo, że na przewidziane w treści art. 5§1 kpk. domniemanie niewinności, wyrok uniewinniający zapada nie tylko wówczas, gdy udowodniono, że oskarżony jest niewinny, ale także – i przede wszystkim – wtedy, gdy nie udowodniono, że jest on winny zarzuconego czynu. Treść §2 ww. przepisu formułujący zasadę in dubio pro reo przewiduje, że nie dające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego. Z sytuacją taką mamy do czynienia wówczas, gdy pomimo przeprowadzenia wszystkich dostępnych dowodów nie da się ustalić w sposób jednoznaczny stanu faktycznego. Wówczas wybiera się wersję, która dla oskarżonego jest najkorzystniejsza, choć nie wyklucza to tego, że mogło być inaczej, ale nie zdołano tego ustalić w sposób stanowczy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2008 roku w sprawie o sygn. akt V K.K. 267/08, LEX nr 485030). |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Opocznie II Wydział Karny. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek prokuratora zasługuje na uwzględnienie w części dotyczącej czynu zarzuconego oskarżonemu w punkcie II aktu oskarżenia. Niezależnie od podniesionego zarzutu przez prokuratora w tej części wyrok powinien być uchylony i sprawa przekazana sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z uwagi na wystąpienie bezwzględniej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 7 kpk. Aktualne są rozważania sądu okręgowego zawarte w punkcie 4.1 uzasadnienia. |
||||||||||||||||||||||
3.2. |
W punkcie drugim (tiret pierwszy) prokurator w wniesionej apelacji zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż kwalifikacja prawna czynu tj. w postaci art. 4 § 1 k.k. polegająca na braku wskazania w wyroku, iż przepis ten ma zastosowanie w brzmieniu na dzień 30 lipca 2022 roku. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Prawidłowo sąd rejonowy zastosował przepisy Kodeksu karnego względniejsze dla oskarżonego powołując w podstawie prawnej skazania art. 4 § 1 kk, jednakowoż nie doprecyzował z jakiej daty stan prawny stosuje, a powinien to uczynić. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O uzupełnienie podstawy prawnej skazania za czyn z pkt I wyroku poprzez dookreślenie, iż chodzi o brzmienie przepisów na dzień 15 lipca 2022 r. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Przepisy kodeksu karnego dotyczące skazania z art 244 kk w brzmieniu obowiązującym na datę 30 lipca 2022 roku (data czynu) były względniejsze dla oskarżonego, bowiem nie zawierały wymogu obligatoryjnego orzeczenia świadczenia pieniężnego. Skoro podniesiony przez prokuratora zarzut był zasadny, to sąd okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i doprecyzował z jakiej daty przepisy kodeksu karnego zostały zastosowane. |
||||||||||||||||||||||
3.3. |
Zarzuty wynikające z apelacji obrońcy oskarżonego dotyczyły: 1. obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik sprawy tj. art. art. 5 §1 i 2 k.p.k. poprzez uznanie, że w sprawie czynu opisanego w pkt II wyroku nie zachodzą wątpliwości, które należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego, podczas gdy nie udowodniono aby oskarżony miał świadomość orzeczonego wobec niego prawomocnie zakazu prowadzania pojazdów; 2. obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na wynik sprawy tj. art. art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów w zakresie oceny zeznań świadka K. R. w kontekście dowodów z dokumentów wytworzonych przez Policję (baza danych (...) k.30), której świadek jest funkcjonariuszem, przeczących jej zeznaniom; 3. błędu w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wydanego orzeczenia polegającego na niesłusznym uznaniu, że oskarżony został w toku pierwszej kontroli drogówki poinformowany o orzeczonym wobec niego zakazie prowadzenia pojazdów, wobec czego w chwili popełnienia późniejszego zarzucanych mu czynów (opisanego w pkt I wyroku) obejmował świadomością ów zakaz, podczas gdy z materiału dowodowego wynika w sposób niepodważalny (dokument !), że w dacie kontroli drogowej w dniu 15 czerwca 2024 r. Policja nie wiedziała o orzeczonym prawomocnie zakazie prowadzenia pojazdów (wobec czego nie mogła o nim poinformować jako sprzeczne z „twardym" (baza danych (...) k.30) materiałem dowodowym i będące zwyczajnie przejawem pewnego automatyzmu w mentalności (oskarżony = na pewno winny) nie zasługują na uwzględnienie. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Apelant staje na stanowisku, że w sprawie winna znaleźć zastosowanie zasada in dubio pro reo upatrując niewyjaśnionych okoliczności w braku wyjaśnienia sprzeczności materiału dowodowego osobowego -zeznania świadka K. R.- i nieosobowego w postaci informacji pochodzących z bazy (...). Z notatnika służbowego K. R. niezbicie wynika, że oskarżony został w dniu 15 czerwca 2022 roku pouczony o braku uprawnień do kierowania pojazdem. W postępowaniu przygotowawczym świadek ta zeznała, że w trakcie kontroli okazało się, że oskarżony nie posiada prawa jazdy, a wobec oświadczenia oskarżonego, że adwokat powiedział mu, że takowe posiada, zweryfikowano to oświadczenie w oparciu o informacje telefoniczne (dzwoniła K. R. ) pochodzące ze starostwa, gdzie potwierdził się brak uprawnień do kierowania pojazdem. Świadek ta spójnie i konsekwentnie potwierdziła swe zeznania w toku rozprawy w dniu 28 marca 2024 roku. Z wyjaśnień oskarżonego składanych na każdym z etapów postępowania także wynika, że został poinformowany o zatrzymaniu prawa jazdy. Sąd miał pełne podstawy do dania wiary zeznaniom K. R. zwłaszcza, że pokrywają się one z depozycjami oskarżonego co do najistotniejszych ww. aspektów sprawy. Truizmem jest stwierdzenie, że taka informacja (pomimo braku wpisu w bazie danych (...) o orzeczonym prawomocnie zakazie prowadzenia pojazdów ) powinna zasiać w świadomości oskarżonego wątpliwości co do jego bycia „prawowitym” uczestnikiem ruchu drogowego. Jest rzeczą oczywistą, że oskarżony nawet gdyby nie wiedział w tej dacie o obowiązującym go zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych, to po takim incydencie, gdy funkcjonariusze Policji po przeprowadzonej kontroli zakazali mu kontynuować jazdy samochodem, na pewno podjął czynności zmierzające do ustalenia swojej sytuacji prawnej. Toteż sam fakt nieujawnienia w dacie 15 czerwca 2022 roku wpisu w bazie danych (...) o orzeczonym prawomocnie zakazie prowadzenia pojazdów wobec M. K. w konfrontacji z zeznaniami świadka K. R., a także wyjaśnieniami oskarżonego i dokumentami zgromadzonymi w aktach sprawy II K 301/20 Sądu Rejonowego w Końskich nie powoduje, że w sprawie zaistniały niedające się usunąć wątpliwości. Takie wątpliwości stanowią kategorię obiektywną. Zachodzą wówczas, gdy zasady logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego lub nauki nie pozwalają ustalić określonego faktu lub faktów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, np. gdy z zebranego materiału dowodowego wynikają różne wersje określonego zdarzenia, a żadnej z nich nie daje się wyeliminować drogą dostępnej weryfikacji (postanowienie SN z 22.12.2010 r., II KK 308/10, LEX nr 686681; wyrok SA w Katowicach z 23.03.2011 r., II AKa 468/10, KZS 2011/9/89; wyrok SA we Wrocławiu z 25.02.2015 r., II AKa 28/15; LEX nr 1661280). Ponieważ są to wątpliwości przy rozstrzyganiu, to nie może o nich przesądzać subiektywna ocena stron procesowych lub ich przedstawicieli. Mając na względzie ich obiektywny charakter, należy przyjąć, że występują wtedy, gdy w sprawie zachodzą konkretne i sprawdzalne wątpliwości co faktów, które na podstawie realiów faktycznych sprawy powinny nasunąć się logicznie i rozsądnie myślącemu człowiekowi (tak P. Kruszeński, S. Pawelec [w:] System..., t. 3, cz. 2, red. P. Wiliński, s. 1616–1617). „Niedające się usunąć wątpliwości” nie mogą stanowić sui generis wytrychu i usprawiedliwienia dla braku starań o rozwianie pojawiających się w sprawie wątpliwości natury faktycznej czy prawnej. Wprost przeciwnie, analizowana reguła obliguje w istocie organy procesowe do wzmożonego wysiłku w zakresie wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych w sposób niebudzący wątpliwości (zob. P. Hofmański, S. Waltoś, Proces..., 2016, s. 255; zob. też wyrok SN z 25.06.1991 r., WR 107/91, OSNKW 1992/1–2, poz. 14). W aspekcie analizy materiału dowodowego podkreślenia wymaga, że reguła in dubio pro reo nie daje przyzwolenia na rezygnację z oceny dowodów, która rodzi, nawet poważne, trudności. Na organach procesowych spoczywa obowiązek zmierzenia się z oceną każdego przeprowadzonego i prawnie dopuszczalnego dowodu mającego znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i w jej konsekwencji uznania, czy jest on wiarygodny, czy niewiarygodny (wyrok SN z 10.05.2006 r., III KK 361/05, LEX nr 186958). Nie usprawiedliwia sięgnięcia do analizowanej reguły istnienie niejednoznacznych opinii biegłych (zob. wyrok SN z 17.12.2008 r., II KK 140/08, LEX nr 486186) czy też dwóch grup przeciwstawnych sobie dowodów (postanowienie SN z 25.04.2007 r., III KK 46/07, Prok. i Pr.-wkł. 2008/2, poz. 5). W realiach przedmiotowej sprawy podnieść należy, że zgodnie z wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego kierowcy, którzy maja zatrzymany dokument prawa jazdy bardzo są zainteresowani jego szybkim odzyskaniem i na bieżąco (nawet nie uczestnicząc w rozprawie) interesują się jakie prawomocnie zapadło rozstrzygniecie dotyczące tego dokumentu. W niektórych przypadkach bardziej zależy im na krótszym terminie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów, niż na orzeczonym rodzaju kary zasadniczej za czyn z art. 178a § 1 kk. Na zakończenie należy wskazać, że obrońca oskarżonego stara się zdyskredytować wartość zarzutów prokuratora wskazując, że używając sformułowania w zarzucie z pkt 1 „powinien i mógł przypuszczać” apelant popadł w sprzeczność, albowiem w ocenie skarżącego obrońcy takie sformułowanie jest synonimem kodeksowego przewidywał albo mógł przewidzieć z art. 9 § 2 kk tyczącego się działania nieumyślnego, nie zaś działania z zamiarem ewentualnym. Analiza treści uzasadnienia apelacji prokuratora (a w szczególności powołanych judykatów ) jasno wskazuje, że apelant dążył w swych zarzutach do wykazania, że oskarżony mógł działać z zamiarem ewentualnym. Aktualne są rozważania sądu okręgowego zawarte w punkcie 3.1 uzasadnienia. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego także od czynu opisanego w pkt I wyroku i konsekwentną zmianę orzeczenia o karze i kosztach postępowania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Prawidłowo zgromadzony i oceniony przez sąd meriti materiał dowodowy pozwolił na przypisanie oskarżonemu sprawstwa czynu zarzuconego w pkt I aktu oskarżenia i przypisanego w punkcie 1 zaskarżonego wyroku. W sprawie nie było podstaw, aby zwolnić oskarżonego od kosztów sądowych z uwagi, iż jest osobą w sile wieku, zdrową osiąga stałe dochody i posiada możliwości zarobkowe, zwłaszcza, że jest w trakcie podnoszenia swych kwalifikacji zawodowych . |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
W rozstrzygnięciu sądu meriti pojawiła się sprzeczność uniemożliwiająca wykonania orzeczenia. Sprzeczność w treści orzeczenia uniemożliwiająca jego wykonanie zachodzi wówczas, gdy jest oczywista prima facie, już na podstawie analizy treści wyraźnie przeciwstawnych rozstrzygnięć zawartych w części dyspozytywnej określonego orzeczenia, tj. gdy to w tym właśnie orzeczeniu zawarto dwa (bądź więcej) wzajemnie wykluczające się rozstrzygnięcia.( Wyrok Sadu Najwyższego z dnia 7 marca 2023 roku w sprawie I KK 328/22 Legalis ). Sąd Najwyższy, ani też organy, na których spoczywa zadbanie o wykonanie przez skazanego kary, nie są jednak właściwe do dekodowania zamysłów sądu odwoławczego. To na sądzie wydającym dane rozstrzygnięcie spoczywa wymóg precyzyjnego sformułowania rozstrzygnięcia w sposób umożliwiający jego wykonanie (por. wyrok SN z dnia 30 maja 2017 r., III KK 16/17, LEX nr 2320358). W niniejszej sprawie oskarżony stanął pod dwoma zarzutami popełnienia czynów zabronionych penalizowanych treścią art. 244 kk. Sąd meriti od czynu zarzuconego w pkt II aktu oskarżenia oskarżonego uniewinnił w punkcie 3 zaskarżonego wyroku, natomiast w punkcie 1 za ten czyn wymierzył mu karę 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych. Sąd w punkcie 1 zaskarżonego wyroku orzekł, że uznaje oskarżonego za winnego popełnienia zarzuconego mu w akcie oskarżenia czynu z pkt I wyczerpującego znamiona z art. 244 kk w zw. z art. 4 § 1 kk i następnie wskazał, że „za każdy z tych czynów na podstawie art. 244 kk w zw. z art. 37a § 1 kk wymierza karę po 100 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych.”. Nie jest to oczywista omyłka pisarska, którą można sprostować. Takie sformułowanie sentencji wyroku sprawia, że nie wiadomo jak kształtuje się obecna sytuacja procesowa oskarżonego. W realiach niniejszej sprawy dopiero zatem precyzyjne i prawidłowe ukształtowanie rozstrzygnięcia uczyni możliwym wykonanie wyroku. Omawiane uchybienie stanowi bezwzględna przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 7 kpk. |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Sad okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok w zasadniczej części dotyczącej uznania oskarżonego za winnego zarzuconego mu w pkt I czynu i wymierzonej mu za ten czyn kary oraz w zakresie orzeczonego obligatoryjnie środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
Skoro apelacja obrońcy oskarżonego w tej części nie zasługiwała na uwzględnienie, to zaskarżony wyrok odnośnie czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 1 należało utrzymać w mocy. |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Sąd okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1 w części dotyczącej wskazania z jakiej daty przepisy kodeksu karnego zostały przez sąd I instancji zastosowane w związku z powołaniem w podstawie prawnej skazania art. 4 § 1 kk. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
Wskazano odnośnie uwzględnienia zarzutu prokuratora. |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
Wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej, sprzeczność rozstrzygnięcia. |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
Sąd w nienależyty sposób ocenił materiał dowodowy uniewinniając oskarżonego od czynu zarzuconego w pkt II aktu oskarżenia uznając, że brak jest dowodów na umyślne działanie oskarżonego dotyczące popełnienia czynu z pkt II. |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy w zakresie czynu zarzuconego oskarżonemu w punkcie II aktu oskarżenia sąd I instancji, kierując się wyżej przedstawionymi uwagami, winien przeprowadzić postępowanie dowodowe. W przypadku świadka M. S. sąd I instancji może poprzestać na ujawnieniu jej zeznań w trybie art. 442 § 2 kpk. |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
pkt 3 |
O kosztach orzeczono na podstawie art. 634 kpk w związku z art. 3 ust 1 i art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tj. Dz. U. nr 49 z 1973 r., poz. 223 z późn. zm). |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Skarżona jest podstawa prawna skazania za czyn z pkt I i uniewinnienie od czynu zarzuconego w pkt II |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
1.12. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonego |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Skarżone jest rozstrzygnięcie uznające, że oskarżony popełnił czyn z punktu I |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: