Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

BIP
Rozmiar tekstu
Kontrast

IV Ka 488/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2021-11-09

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 488/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 14 maja 2021 roku - II K 1084/20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść wyroku, polegający na wadliwej ocenie zgromadzonego w toku postępowania karnego materiału dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 209 §1a kk, podczas gdy prawidłowe wartościowanie zarówno osobowych, jak i nieosobowych źródeł dowodowych, a w szczególności zeznań A. K., K., W., W. rodzeństwa K., dokumentacji z (...) (...) w P., dokumentacji komorniczej daje podstawę do uznania, iż wskazane zachowanie oskarżonego wyczerpywało znamiona przestępstwa niealimentacji, tym samym uznania sprawstwa w zakresie zarzuconego mu czynu;

- obraza prawa procesowego tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegającą na wybiórczej, sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania ocenie dowodów w postaci: depozycji A. K., K., W., W. rodzeństwa K. dokumentacji z (...) (...) w P., dokumentacji komorniczej, w konsekwencji prowadzącą do uniewinnienia oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące zachowania oskarżonego w okresie objętym zarzutem są w zasadzie prawidłowe, gdyż stanowią wynik, nie budzącej zastrzeżeń i zgodnej z art. 7 k.p.k., oceny zebranych w sprawie dowodów. Jednakże rację ma autor apelacji, że Sąd Rejonowy z ustalonego stanu faktycznego wywiódł błędny wniosek, co do tego, że oskarżony nie wyczerpał znamion występku z art. 209 § 1a k.k. Do tego sprowadzają się w istocie zarzuty skarżącego, choć w apelacji powołano się na podstawy odwoławcze z art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.

Ponad wszelką wątpliwość zostało ustalone, iż oskarżony, poprzez niepłacenie alimentów doprowadził do konieczności ich ściągania w drodze egzekucji komorniczej. Jak wynika z materiału dowodowego, oskarżony posiada znaczną zaległość alimentacyjną na rzecz Funduszu Alimentacyjnego, która w okresie objętym zarzutem uległa kolejnemu zwiększeniu.

Skoro oskarżony nie płacił alimentów dobrowolnie, to trudno mieć pretensje do matki dziecka, że zwróciła się do komornika o ich wyegzekwowanie oraz wystąpiła o świadczenie do Funduszu Alimentacyjnego. W sytuacji wszczęcia egzekucji komorniczej, dłużnik winien realizować wpłaty należnych świadczeń za pośrednictwem komornika. Wierzyciel nie ma obowiązku zrezygnowania z takiego sposobu dochodzenia swoich roszczeń. Póki wierzyciel nie wycofa się z egzekucji komorniczej alimentów, póty oskarżonego nie może zwolnić od odpowiedzialności przekazywanie pieniędzy bezpośrednio do rąk swojej żony, która jednocześnie pobierała świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego.

Taki sposób wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego był niedopuszczalny także z tego powodu, że praktycznie nie do ustalenia jest, jakie kwoty pieniędzy były przekazywane żonie przez oskarżonego oraz czy zostały one w całości przeznaczone na potrzeby dzieci, czy też wykorzystane na inne cele. Taka sytuacja nie zachodziłaby, gdyby oskarżony wpłacał pieniądze tytułem alimentów na rachunek kancelarii komorniczej (byłoby wówczas jasne, w jakiej kwocie, w jakiej dacie i z jakiego tytułu zostały wpłacone pieniądze). Ponadto pieniądze przekazywane przez oskarżonego żonie były w różnych kwotach. Pomimo widocznej chęci złożenia przez A. K. zeznań jak najbardziej korzystnych dla oskarżonego, to i tak przyznała przecież, że niekiedy otrzymywała od niego kwoty poniżej 1000 złotych i był też czas, kiedy oskarżony, ze względów zdrowotnych, nie pracował zarobkowo.

Oskarżony miał pełną świadomość, że jest obciążony obowiązkiem alimentacyjnym, co od którego prowadzona jest komornicza egzekucja, a jego żona pobiera świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego. Pomimo to przekazywał pieniądze bezpośrednio A. K.. Powoduje to, że swoim zachowaniem wyczerpał od strony formalnej znamiona art. 209 § 1a k.k.

Wniosek

o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku wydanego w sprawie II K 1084/20 i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów wskazanych wyżej, wniosek o uchylenie wyroku był słuszny, natomiast wniosek o przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania nie mógł zostać uwzględniony, z uwagi na umorzenie postępowania przez Sąd II instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Fakt spełnienia formalnych przesłanek karalności z art. 209 § 1a k.k., nie przesądza jeszcze o tym, aby w sprawie zachodziły podstawy do skazania oskarżonego.

Przestępstwem jest bowiem nie każdy czyn zabroniony, ale tylko taki, którego stopień społecznej szkodliwości jest większy niż znikomy. O stopniu społecznej szkodliwości wywodzić trzeba w oparciu o art. 115 § 2 k.k., który stanowi, iż przy ocenie tegoż sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru oraz motywację sprawcy.

Korzystając z ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego stwierdzić trzeba, iż pewne okoliczności, z których Sąd ten błędnie wnioskował o braku znamion przestępstwa w działaniu oskarżonego, mają jednak ogromny wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości dokonanego czynu.

Należy bowiem mieć na uwadze, że oskarżony – pomimo orzeczonej separacji – mieszkał wspólnie z żoną i dziećmi. W okresie objętym zarzutem oskarżony imał się różnych zajęć i zarobione pieniądze przekazywał A. K.. Tym samym przyczyniał się do utrzymania swoich dzieci, co do których ciążył na nim obowiązek alimentacyjny. Ważną okolicznością jest też i to, że oskarżony w 2014 roku przebył zawał serca, a w 2017 roku udar niedokrwienny mózgu. Pomimo tak poważnych kłopotów zdrowotnych, oskarżony podejmował zatrudnienie i starał się jak najwięcej zarobić na utrzymanie rodziny. Część pieniędzy musiał też przeznaczać na niezbędne własne leczenie.

Te ważkie okoliczności musiały mieć wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu. Motywy zaniechania i okoliczności w jakich doszło do wyczerpania przez oskarżonego znamion czynu z art. 209 § 1 a k.k. decydują o marginalizacji stopnia społecznej szkodliwości przedmiotowego czynu, jego dewaluacji do poziomu znikomości w rozumieniu art. 1 § 2 k.k.

Przyjęciu takiej konstatacji nie sprzeciwia się także wzgląd na rodzaj i charakter naruszonego dobra oraz rozmiar wyrządzonej szkody (art. 115 § 2 k.k.).

Wobec uznania, iż przypisany oskarżonemu czyn, charakteryzuje się stopniem społecznej szkodliwości w stopniu jedynie znikomym, postępowanie karne w tym zakresie podlega – zgodnie z treścią art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k. – umorzeniu. Dlatego też Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie karne wobec oskarżonego J. K..

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2 i 3

Wynagrodzenie dla obrońcy z urzędu, z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym, Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o treść § 4 ust.1 i § 17 ust. 2 pkt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tj. Dz.U. z 2019 roku poz. 18).

Wobec umorzenia postępowania karnego w stosunku do oskarżonego – zgodnie z art. 634 k.p.k. w związku z art. 632 pkt 2 k.p.k. – kosztami sądowymi poniesionymi w niniejszej sprawie, należało obciążyć Skarb Państwa.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uniewinnienie oskarżonego

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: