IV Ka 489/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2024-10-15
UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 489/24 |
|||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 21 maja 2024 roku w sprawie II K 278/24. |
|||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||
☒ obrońca |
|||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||
☐ inny |
|||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||||||||||||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||
☐ |
|||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
|||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||
2.1.2.1. |
|||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||
3.1. |
Naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie art. 209 § la kk polegające na założeniu, i z spełnione zostały znamiona uzasadniające przyjęcie kwalifikowanego typu przestępstwa z art. 209 § 1 a kk tj. narażenie osób uprawnionych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podczas gdy w świetle okoliczności taktycznych obecnej sprawy brak jest podstaw do przyjęcia realizacji znamion uzasadniających zastosowanie typu kwalifikowanego zarzuconego oskarżonemu czynu zabronionego, przez co zasadne jest przyjęcie kwalifikacji prawnej podstawowej z art. 209 & 1 kk, zamiast art. 209 § la kk. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Przestępstwo niealimentacji w typie kwalifikowanym wiąże się z narażeniem, przez sprawcę, który wyczerpał znamiona art. 209 § 1 kk, osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. W szczególności staje się niezbędne nie tylko zabezpieczenie każdemu człowiekowi minimum egzystencji w postaci środków przeznaczonych na jego utrzymanie: żywności, odzieży, mieszkania itp, ale również – odpowiednio do wieku – zapewnienie mu niezbędnego wykształcenia i przygotowania zawodowego, a także możliwości korzystania z dóbr kulturalnych. Zaspokojenie takich potrzeb wyższego rzędu, zwłaszcza w odniesieniu do dziecka, jest w rozwiniętym społeczeństwie istotnym elementem procesu wychowawczego, rozumianego jako kształtowanie osobowości, charakteru i postawy obywatelskiej oraz przygotowanie do samodzielnego życia (uchw. SN z 9.6.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7–8, poz. 86; podobnie w wyr. SN z 27.3.1987 r., V KRN 54/87, OSNPG 1987, Nr 8, poz. 103; zob. również uchw. SN z 27.7.1959 r., VI KO 78/55, niepubl.). Za podstawowe potrzeby życiowe, w rozumieniu art. 209 § 1a kk, należy uznać zatem nie tylko potrzeby jakich zaspokojenie jest niezbędne dla biologicznej egzystencji osoby uprawnionej do alimentacji, ale także potrzeby wyższego rzędu, których zabezpieczenie jest danej osobie niezbędne do tego, aby mogła funkcjonować jako równoprawny i pełnowartościowy członek społeczeństwa; konieczne jest przeanalizowanie tego w jaki sposób potrzeby takie zaspokajane są w środowisku, w którym dana osoba żyje oraz w jakiej relacji pozostaje sposób zaspokajania jej potrzeb do sposobu zaspokajania potrzeb w tym środowisku (A. Gaberle, Narażenie, s. 1093–1094). Córki oskarżonego urodziły się w 2007, 2004 i 2003 roku. Zdobycie wyższego wykształcenia i obowiązek szkolny powoduje zwiększenie potrzeb dziecka ( co dotyczy np. kosztów mieszkania, wyżywienia, kształcenia, przemieszczania się, ubioru, korzystania z imprez szkolnych, wydarzeń kulturalnych itp. ). Z niekwestionowanych ustaleń sądu I instancji wynika, że: - oskarżony w okresie objętym zarzutem nie wywiązywał się z nałożonych obowiązków alimentacyjnych, w zasadzie nie utrzymywał kontaktu z dziećmi, nie przesyłał im prezentów. Nie wykazywał zainteresowania opieką nad nimi, czy też chęcią uczestniczenia w ich życiu; - D. N. w okresie objętym aktem oskarżenia była studentką analityki medycznej na Uniwersytecie Medycznym w Ł.. Początkowo nie otrzymywała stypendium socjalnego, uzyskała je w styczniu 2023r. w kwocie 900 złotych miesięcznie. E. N. opłacała jej akademik - 560 złotych miesięcznie, kupowała też książki, ubrania. A. N. była wówczas uczennicą (...) (...) w P.. Matka E. N. opłacała jej pobyt w bursie - 400 złotych miesięcznie, jak i dojazdy do szkoły - 500 złotych miesięcznie (w ostatnim roku szkolnym 2023- 2024), posiłki. I. N. także początkowo była uczennicą (...) (...) w P., lecz nie podołała stawianym w tej szkole wymogom, co wiązało się także z koniecznością zapewnienia jej opieki psychiatrycznej (prywatne wizyty). Aktualnie uczy się w szkole zawodowej w R.. Pobyt I. w P. wiązał się z zamieszkaniem w bursie szkolnej, za co płaciła matka E. N. - koszt 400 złotych miesięcznie; - matka małoletnich - E. N. pracowała w (...) Szpitalu Wojewódzkim w P. i zarabiała 3600 złotych miesięcznie. Żeby zaspokoić potrzeby trzech córek E. N. podejmowała się również dodatkowego zatrudnienia - sprzątanie salonu fryzjerskiego w B., bez umowy na pracę. Matka pokrzywdzonych otrzymywała alimenty z Funduszy Alimentacyjnego, korzystała także z programu 500 plus do osiągnięcia pełnoletności przez córki. Przy uwzględnieniu kilku centrów życiowych na członka opisanej rodziny przypadało niewiele ponad 1000 złotych, co graniczy z minimum socjalnym. Zakres podstawowych potrzeb życiowych nie jest pojęciem stałym i niezmiennym, lecz zależy od konkretnych warunków społecznych i ekonomicznych oraz stanu i świadomości społecznej na danym etapie rozwoju społeczeństwa. Im wyższy jest poziom tego rozwoju oraz przeciętny poziom życia obywateli, tym większe potrzeby. (zob. uchw. SN z 9.6.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW1976, Nr 7-8, poz. 86). Fakt zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych uprawnionego kosztem znacznego wysiłku osoby współzobowiązanej do alimentacji albo przez inne osoby niezobowiązane nie wyłącza ustawowego znamienia narażenia na niemożność zaspokojenia tych potrzeb (uchw. SN z 9.6.1976 r., VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7, poz. 86). W uzasadnieniu wskazanej uchwały SN precyzuje: „okoliczność, że w rzeczywistości potrzeby uprawnionego są zaspokajane przez inne osoby, nie wyłącza odpowiedzialności karnej zobowiązanego. W szczególności stanu zagrożenia wywołanego niepłaceniem alimentów nie usuwa fakt, że potrzeby uprawnionego zaspokaja osoba współzobowiązana do łożenia na jego utrzymanie, jeżeli sama świadczy znacznie więcej, niż na nią przypada, z uszczerbkiem dla swego zdrowia lub własnych potrzeb”. Okoliczność, że zamiast zobowiązanego do alimentacji środki na realizację podstawowych potrzeb życiowych uprawnionego są dostarczane przez inne osoby, nie wyłącza odpowiedzialności zobowiązanego za występek niealimentacji. Stanu zagrożenia spowodowanego niepłaceniem rat alimentacyjnych nie niweluje bowiem to, że w pewnym zakresie potrzeby osoby uprawnionej zaspokajała matka (osoba współzobowiązana do łożenia na utrzymanie małoletniej), jeżeli sama kosztem swych potrzeb świadczyła ponad własne zobowiązanie, fundusz alimentacyjny czy ośrodek pomocy społecznej (wyr. SA we Wrocławiu z 16.3.2016 r., II AKa 7/16, KZS 2016, Nr 10, poz. 73). Zakres pojęcia „podstawowe potrzeby życiowe”, użytego w art. 209 § 1a kk, wyznaczają warunki społeczne, poziom rozwoju gospodarczego, technologicznego, stan świadomości społecznej. Im wyższy jest stopień rozwoju społeczeństwa, przeciętny poziom życia, tym większe i bardziej zróżnicowane są potrzeby uznawane powszechnie za podstawowe (wyr. SA we Wrocławiu z 16.3.2016 r., II AKa 7/16, Legalis). Konieczne jest zatem zabezpieczenie minimum egzystencji w postaci środków przeznaczonych na utrzymanie i wykształcenie dziecka, lecz także stworzenie mu warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu, istotnych dla kształtowania jego osobowości i nawyków kulturalnych (wyr. SN z 27.3.1987 r., V KRN 54/87, OSNPG 1987, Nr 8, poz. 103). W tym zakresie zaniechanie przez oskarżonego płacenia alimentów prowadziło do zapewnienia córkom przez matkę ( dzięki jej zwiększonej aktywności zawodowej i wyrzeczeniom ) minimalnych warunków egzystencji. Nie ma racji obrońca wywodząc, że zaniechanie płatności alimentów przez oskarżonego na rzecz dzieci ( po 400 złotych na każde z nich ) nie miało istotnego wpływu na zaspokojenie potrzeb uprawnionych, gdyż kwoty te – zdaniem sądu odwoławczego - obiektywnie dawały możliwość polepszenia ich egzystencji ( w zakresie finasowania potrzeb zdrowotnych, rozwoju fizycznego, aktywnego odpoczynku, lepszego jedzenia, zakupu książek, pomocy naukowych, biletów na wydarzenia kulturalne, rozwijania zainteresowań i talentów, pobierania korepetycji, itp.). Brak środków do życia nie tylko jest wyrazem braku opieki ze strony rodzica, lecz także może stanowić poważne zagrożenie wychowawcze zarówno w zakresie fizycznym, jak i psychicznym. Dziecko pozbawione opieki materialnej jest o wiele bardziej podatne na kontakt ze zjawiskami prowadzącymi do zaniechania pozytywnej aktywności życiowej, a nawet do demoralizacji. Należy podkreślić – co skarżący bagatelizuje – iż, dzieci są taktowane na szczególnych zasadach w ramach ciążącego na sprawcy z mocy ustawy obowiązku opieki, gdyż rodzice obowiązani są zawsze do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W odniesieniu do innych członków rodziny zobowiązanie takie powstaje natomiast tylko wtedy, gdy dana osoba znajduje się w niedostatku (art. 133 kro). Obowiązek alimentacyjny każdego z rodziców względem dziecka istnieje niezależnie od tego, czy pochodzi ono z małżeństwa, czy też jest dzieckiem pozamałżeńskim. W tym ostatnim wypadku obowiązek alimentacyjny ojca istnieje od chwili urodzenia dziecka, a nie dopiero od daty jego uznania lub sądowego ustalenia ojcostwa. Omawiany obowiązek alimentacyjny rodziców trwa do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymywania się. Rodzice muszą więc podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami ( obowiązuje zasada równej stopy życiowej ). Oskarżony w okresie trwania przypisanego mu czynu prawnie nie zakwestionował, że wysokość alimentów jest zbyt wysoka do jego możliwości majątkowych i zarobkowych. W szczególności nie podjął żadnych kroków, ażeby obniżyć alimenty z uwagi na zmianę stosunków w tym zakresie. Możliwości te określa się przy tym nie według faktycznie osiąganych dochodów, ale według tego, jakie dochody może osiągać zobowiązany do alimentowania przy założeniu, że dokłada wszelkich starań i swoje możliwości zarobkowe w pełni wykorzystuje. Daje to podstawę do przyjęcia, że alimenty w tej wysokości zaakceptował i co najmniej w zbliżonej wielkości powinien je również dziecku dobrowolnie zapewniać ( nawet bez wyroku zasądzającego alimenty ). Oskarżony nie może się domagać, aby dziecko, które chce się kształcić i zdobyć wykształcenie warunkujące podjęcie pracy pozwalającej na samodzielną egzystencję, zaprzestało nauki, albo pogorszyło jakość kształcenia, bo zobowiązany nie chce płacić alimentów, zwłaszcza jeżeli nie zmieniły się jego zdolności zarobkowe ( przez chorobę, kalectwo, osiągnięcie wieku emerytalnego, itp. ), a tych odwołujący się nie wykazał. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez dokonanie zmiany kwalifikacji czynu zarzuconego oskarżonemu na art. 209 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i jednoczesne orzeczenie wobec niego kary ograniczenia wolności w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, ewentualnie orzeczenie kary 5 miesięcy pozbawienia wolności wobec oskarżonego. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Wniosek o zmianę kwalifikacji prawnej przedmiotowego czynu na art. 209 § 1 kk nie jest zasadne z powodów wskazanych wyżej. Pojęcie rażącej niewspółmierności może odnosić się zarówno do wymiaru kary, jak również jej rodzaju i zmiana wyroku w tym zakresie może nastąpić tylko wówczas gdy skarżący wykaże w środku zaskarżenia w sposób przekonujący, że orzeczona wobec oskarżonego kara nosi cechy rażącej lub surowości. Sąd odwoławczy po rozważeniu stanowiska odwołującego się uznał, że oskarżonemu - przy prawidłowym uwzględnieniu dyrektyw wymiaru kary i nowych okoliczności - powinna być wymierzona bezwzględna kara pozbawiania wolności, choć w wysokości mniejszej niż określona w I instancji. Charakter przedmiotowego czynu i sylwetka sprawcy, przeciwstawiają się dalszemu łagodzeniu kary. W tych warunkach nie tylko rodzaj kary i jej nieuchronność, a także odczuwalna wysokość ma decydujące znaczenie z punktu widzenia prewencji indywidualnej, bowiem uświadamia oskarżonemu nieopłacalność godzenia w porządek prawny. Wymierzenie kary wolnościowej nie byłoby adekwatne do wagi czynu i sylwetki sprawcy oraz działałoby na niego demoralizująco. Apelacja nie mogła w tej sytuacji skutkować zmianą rodzaju kary na łagodniejszą, a jedynie obniżeniem wymiaru kary pozbawienia wolności. Zdaniem sądu odwoławczego sankcja (jej rodzaj i wysokość) została tak dobrana, aby zapobiec popełnianiu w przyszłości przestępstw przez oskarżonego. Efekt „odstraszający” kary ma wytworzyć przeświadczenie o nieopłacalności popełniania przestępstw w przyszłości, przekonanie o tym, że każde przestępstwo będzie karane odpowiednio surowo, a ponowne popełnianie podobnych czynów nieuchronnie prowadzić będzie do stosowania kar izolacyjnych. Z drugiej strony kara ta daje możliwość wychowawczego oddziaływania na sprawcę poprzez pokazanie mu, że pozytywne postawy popłacają i stworzyła podstawę do obniżenia mu wymiaru kary. |
|||||||||||||||||||
3.2. |
Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary polegającą na wymierzeniu wobec M. N. kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności wynikającą z niedostatecznego uwzględnienia przy jego wymiarze okoliczności łagodzących, w szczególności przyznania się oskarżonego do popełnionego czynu, złożenia wyjaśnień w sprawie i podjęcia starań w celu wyjaśnienia sprawy, stosunkowo krótki okres nie alimentacji oraz jego właściwości i warunków osobistych, sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa powodujących, że czyn oskarżonego nie cechuje się wyższym niż średnim stopniem społecznej szkodliwości, dlatego też wymierzona kara jest nadmiernie dolegliwa i nie spełnia swoich ustawowych wymogów zapobiegawczych wychowawczych w stosunku do oskarżonego. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||
Analizując całokształt zebranych w sprawie dowodów należy uznać, że sąd rejonowy zebrał je w sposób wystarczający do merytorycznego rozstrzygnięcia i nalżycie ocenił, co pozwoliło mu na wyprowadzenie prawidłowych ustaleń faktycznych. W kontekście zarzutów zgłoszonych w środku odwoławczym należy podnieść, iż: - czynność sprawcza przestępstwa niealimentacji polega na uporczywym uchylaniu się od wykonania ciążącego na sprawcy z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, przez co naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Odpowiedzialność karna sprawcy przestępstwa niealimentacji wymaga zatem przede wszystkim stwierdzenia, że miał on obowiązek świadczeń materialnych na rzecz rodziny lub innych osób i że od wykonywania tego obowiązku uporczywie się uchylał. Samo zachowanie zawierające się w pojęciu „uchylanie się” polega na niewypełnieniu ciążącego na sprawcy obowiązku, takiego jednak, który - jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy - jest w ogóle możliwy do wykonania (wyr. SN z 9.5.1995 r., III KRN 29/95, OSNKW 1995, Nr 9-10, poz. 64; wyr. SN z 4.9.2008 r., II KK 221/08, OSNwSK 2008, Nr 1, poz. 1755). Przestępstwa z art. 209 § 1 kk może zatem dopuścić się tylko ten, kto mógłby wykonać ciążący na nim obowiązek, ale nie czyni tego mimo realnych możliwości. Sprawca nie wypełnia zatem obowiązku, bo nie chce go wypełnić lub ten obowiązek lekceważy ( post. SN z 17.4.1996 r., II KRN 204/96, Prok. i Pr. 1996, Nr 11, poz. 4). Uporczywość zachodzi więc w sytuacji powtarzającego się uchylania zabarwionego ujemnie z uwagi na złą wolę sprawcy, która wyraża się najczęściej w ignorowaniu w sposób tendencyjny obowiązku świadczenia opieki materialnej na rzecz uprawnionego. Uporczywość łączy w sobie dwa elementy (Z. S., Przestępstwo niealimentacji, s. 99 i n.; A. R., Przestępstwo uchylania się od obowiązku alimentacyjnego, s. 461; M. B., Przestępstwo uchylania się od obowiązku, s. 53). Pierwszy z nich charakteryzuje postępowanie sprawcy od strony subiektywnej (podmiotowej), a polega na szczególnym nastawieniu psychicznym, wyrażającym się we wskazanej wyżej nieustępliwości co do zmiany decyzji o niewykonywaniu ciążącego na sprawcy obowiązku (złej woli); drugi element natomiast ma charakter obiektywny i polega na trwaniu takiego stanu rzeczy przez pewien dłuższy czas ( trzech świadczeń okresowych ) - oskarżony jest zobowiązany z mocy orzeczenia sądowego ( i z ustawy ) do łożenia na utrzymanie trzech córek; nie płacił alimentów w przypisanym mu okresie. Matka dzieci miała niskie zarobki, dorabiała do pensji ( alimenty otrzymywała z funduszu alimentacyjnego ). Sytuacja materialna matki powinna tym bardziej wpłynąć na realizację przez oskarżonego obowiązku alimentacyjnego, zwłaszcza, iż w inny sposób ( przez osobiste starania ) nie zaspokajał jakichkolwiek potrzeb uprawnionych. Postawa oskarżonego wskazuje, iż unika on egzekucji ciążących na nim zobowiązań. Nie był on zarejestrowany w tym okresie jako bezrobotny, co świadczy o tym, iż nie poszukiwał stałej pracy. Nie podał, aby pracował nawet dorywczo. Stan zdrowia pozwał mu na podjęcie zatrudnienia. Nie wykorzystywał w ramach poszerzenia możliwości zarobkowych znalezienia stałej i lepiej płatnej pracy. Nie realizował więc w ramach możliwości zarobkowych swojej aktywności do wykonywania stałego zatrudnienia. Uwzględniając powyższe realia należy przyjąć, iż zrealizował znamię „uporczywości” w odniesieniu do przedmiotowego czynu albowiem w sposób zawiniony nie płacił na utrzymanie dzieci. Nie podnosił on, aby miał problemy zdrowotne ograniczające możliwości zarobkowe. Unika podawania danych dotyczących jego sytuacji osobistej, materialnej czy też zawodowej. Wymaga podkreślenia, iż przedmiotowy czyn stanowi kontynuację analogicznego zachowania sprawcy, który uprzednio był już kilkakrotnie karany za przestępstwa nie alimentacji. uchylał się od alimentacji na rzecz córek na przestrzeni wielu lat. Obecny ponad 6 - miesięczny okres unikania wspierania materialnego córek świadczy jednak o określonej postawie sprawcy, bowiem trudno uzasadnić jego bezczynność w tym okresie. M. N. nie kwestionował przy tym, że wysokość alimentów jest zbyt wysoka do jego możliwości majątkowych i zarobkowych. Sąd odwoławczy uwzględnił na korzyść oskarżonego, iż: - od lipca 2024 roku płacił alimenty na rzecz córek; - dwie starsze córki uzyskują dochody ( od sierpnia 2024 roku ), które spowodowały zakończenie realizacji świadczeń z funduszu alimentacyjnego ( nie wpływa to na dekompozycję znamion przypisanego oskarżonemu czynu ); - przyznanie się oskarżonego do czynu; - okres niealimentacji nie był nadmiernie długi. W interesie społecznym leży, aby oskarżony jak najszybciej po odbyciu kary miał możliwość realizacji zobowiązań alimentacyjnych i spłaty zaległości w tym zakresie. Dlatego sąd odwoławczy obniżył mu kararę pozbawienia wolności z 1 roku i 2 miesięcy - do 6 miesięcy. Dane dotyczące osoby sprawcy, zwłaszcza jego uprzednia karalność ( w tym z art. 209 kk ), w szczególności na kary pozbawienia wolności i nie korygowanie swojego zachowania w kierunku przestrzegania porządku prawnego, w kontekście okoliczności popełnienia przedmiotowego czynu, eliminują prawną możliwość wymierzenia mu kary łagodniejszego rodzaju. Wystarczającym przejawem łagodniejszego potraktowania oskarżonego przez sąd odwoławczy jest obniżenie orzeczonej pozbawienia wolności. Brak jest jakichkolwiek argumentów, aby kara mogła być skorygowana w kierunku dalszego jej złagodzenia. Adekwatna reakcja karna nie może służyć premiowaniu skazanego przez ograniczenie jego odpowiedzialności karnej lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynu, jakiego się dopuścił. Wymierzenie takiej kary prowadziłoby do bezpodstawnego i niezrozumiałego w danych realiach łagodnego traktowania sprawcy i nie osiągałoby zakładanych celów w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej. W sprawie bowiem przeważają zdecydowanie okoliczności obciążające. W tych warunkach zwłaszcza rodzaj kary i jej nieuchronność, a nie jej wysokość ma decydujące znaczenie z punktu widzenia prewencji indywidualnej, bowiem uświadamia oskarżonemu nieopłacalność godzenia w porządek prawny, ma zapobiec też poczuciu bezkarności oskarżonego i przeciwdziałać narastającym u niego przejawom demoralizacji i braku samokontroli. |
|||||||||||||||||||
Wniosek |
|||||||||||||||||||
Jak wyżej |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||
Jak wyżej |
|||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||
4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||
Sprawstwo i wina Rodzaj kary Zwolnienie oskarżonego od kosztów procesu za postępowanie przed sądem I instancji |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do korekty zaskarżonego wyroku w tych zakresach. |
|||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||
Obniżenie wymierzonej kary pozbawienia wolności do 6 miesięcy. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||
Powody zmiany zostały wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia. |
|||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||
3 |
Trudna sytuacja majątkowa oskarżonego ( zadłużenie alimentacyjne, bieżące alimenty ) uzasadniała zwolnienie go od opłaty za obie instancje oraz zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym. |
||||||||||||||||||
7. PODPIS |
|||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wina Kara |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: