Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 516/23 ( IV Kz 317/23 i IV Kz 354/23)

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 27 kwietnia 2023 roku w sprawie II K 648/21

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

Granice zaskarżenia

Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Ocena dowodów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zawarte w apelacji prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzuty obrazy przepisów postępowania ( art. 4 kpk, art. 7 kpk, art. 410 kpk) i powiązane z nimi zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych co do uniewinnienia od czynów zarzuconych w punktach I i II aktu oskarżenia polegające na błędnej ocenie materiału dowodowego w postaci zeznań pokrzywdzonego oraz dokumentów dotyczących nieruchomości, w tym aktu notarialnego, wniosku o zniesienie współwłasności, oświadczenia z dnia 2 stycznia 2016 roku z podpisem in blanco pokrzywdzonego, pisma Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia 10 kwietnia 2020 roku. W konsekwencji miało dojść do błędnego ustalenia, że oskarżona nie wprowadziła pokrzywdzonego w błąd w dniu 31 grudnia 2015 roku co do możliwości zapłaty do dnia 11 stycznia 2016 roku połowy ceny zakupu mieszkania i błędnego ustalenia, że nie mała zamiaru przewłaszczenia ruchomości wymienionych w punkcie II aktu oskarżenia.

Zarzuty te wobec ich wzajemnego powiązania zostaną omówione łącznie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są chybione.

Co do przestępstwa zarzuconego w punkcie I aktu oskarżenia, to postawienie tego zarzutu oskarżonej jawi się jako nieporozumienie.

Po pierwsze - przecież pokrzywdzony zawierając wraz z oskarżoną w dniu 31grudnia 2015 roku umowę notarialną sprzedaży współwłasności lokalu doskonale znał sytuację majątkową oskarżonej. Wszak był z nią związany już od 8 lat, oskarżona była jego pracownikiem, znał jej rodzinę i panujące w niej stosunki majątkowe, ufali sobie, zwierzali się sobie, oskarżona nie zatajała przed oskarżonym swej sytuacji finansowej , a wręcz przeciwnie. Pokrzywdzony w późniejszych zeznaniach do co jednego euro potrafił wyliczyć zarobki oskarżonej, jej matki i jej siostry, wiedział, co mają, jakie dochody uzyskują i z jakich źródeł. Te wiadomości okazały się zgodne z prawdą w świetle dokumentów z Urzędu Skarbowego, na które powołują się apelanci. Nie może więc być mowy o żadnym wprowadzeniu w błąd pokrzywdzonego co do sytuacji finansowej oskarzonej. Obecnie apelanci powołują się na to, że oskarżona nie była w stanie spłacić zobowiązania wynikającego z w/w aktu notarialnego do dnia 11 stycznia 2016 roku – ale przecież pokrzywdzony zawierając w dniu 31 grudnia 2015 roku umowę doskonale o tym wiedział. Wszak nikt nie twierdzi, że oskarżona roztoczyła przed nim wizję, że jest dziedziczką bajońskiej fortuny, jej tajemniczy ojciec jest szejkiem mającym miliardy na koncie i właśnie leży na łożu śmierci, a ona, jego nieślubna córka, co prawda nie odziedziczy tronu, ale ma zagwarantowane miliony dolarów w spadku. Pokrzywdzony nie tylko wiedział, że oskarżona pochodzi z ubogiej rodziny i nie ma zgromadzonego majątku, ale wręcz to w związku z nią podkreślał, to on miał być dla niej mężczyzną zapewniającym jej dobrobyt, dobrowolnie przyjął na siebie tę rolę i czuł się w niej dobrze (oczywiście do czasu, gdy kobieta z nim nie zerwała i nie zamknęła mu drzwi przed nosem).

Po drugie, apelanci pomijają skrzętnie, że w tym czasie oskarżona miała majątek w postaci spadku po ojcu, w skład którego wchodziło mieszkanie w R. ( o czym pokrzywdzony wiedział i na ten temat zeznawał). Może nie były to pola naftowe, ale nie można twierdzić, że oskarżona nic nie miała poza ubraniem na sobie i wprowadziła naiwnego bogatego romantyka w błąd – ten romantyk miał głowę na karku i zdawał sobie sprawę, że oskarżona ma jednak jakiś majątek.

Po trzecie, nie może być mowy o zamiarze doprowadzenia pokrzywionego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, skoro w omawianym akcie notarialnym oskarżona zobowiązując się do spłaty 89.000 na rzecz pokrzywdzonego dobrowolnie poddała się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 4 KC ( § 7 aktu notarialnego – k. 67-67v). Wymownie świadczy to o roztropności pokrzywdzonego, który swojej oblubienicy gwarantował współudział w mieszkaniu, ale jednocześnie z góry zabezpieczył się na wypadek rozpadu związku i zapewnił sobie prawo do ułatwionej i bezpośredniej egzekucji swoich roszczeń ( miał już tytuł egzekucyjny). Oskarżona też o tym wiedziała, więc nie mogła działać z zamiarem wprowadzenia oskarżonego w błąd w celu doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Po czwarte, późniejsze zachowanie oskarżonej po rozpadzie związku z pokrzywdzonym ( podrabianie oświadczenia o rzekomej spłacie, ujęte w punkcie III aktu oskarżenia) nie mogło być planowane z góry, a już na pewno nie w dniu 31 grudnia 2015 roku, a to z prostego i logicznego powodu. Pomijając wzniosłe słowa o uczuciach, jakie jeszcze wtedy łączy tę parę ( choć takie miały miejsce, ale logika jest zimna, a w tym punkcie Sąd posługuje się chłodną analizą), to przecież jeszcze wtedy nie istniały formularze podpisane in blanco przez pokrzywdzonego ( z których jeden później po rozpadzie związku wykorzystała oskarżona), z jego zeznań wynika, że sporządził co najmniej 4 takie dokumenty, ale wiele miesięcy po zakupie nieruchomości, w związku z czynnościami administracyjnymi w tym mieszkaniu (sam będąc stale w Niemczech powierzał to przebywającej w R. partnerce), jednak w dniu 31 grudnia 2015 roku para nawet nie przewidywała takiej potrzeby.

Po piąte, mimo wszystko nie pomijajmy uczuć – oskarżona i pokrzywdzony funkcjonowali bardzo dobrze w związku konkubenckim przez wiele lat, co najmniej 8 lat przed zawarciem umowy notarialnej dotyczącej zakupu mieszkania i co najmniej dwa lata po jej zawarciu. Nie mieli wspólnych dzieci ani majątku, byli już ludźmi dojrzałymi i doświadczonymi życiowo (oboje młodość mieli już za sobą). Łączyło więc ich prawdziwe uczucie, w dodatku nie była to ulotna namiętność, tylko najwyraźniej miłość, skoro ten związek trwał tak długo mimo braku elementów wiążących nawet niezgodne pary, takich jak: wspólne potomstwo, majątek, kredyty, biologiczny imperatyw związany z przedłużeniem gatunku i przekazaniem dalej swoich genów (nie ten wiek), czy zasady religijne związane z sakramentem małżeństwa. Mimo braku tych społecznych uwarunkowań więź tej pary istniała przez wiele lat ( osiągnęli staż, któryż nie jest dany wielu małżeństwom rozpadającym się wcześniej). Nic nie wskazuje na to, że w dniu 31 grudnia 2015 roku oskarżona przewidywała zakończenie tego związku. Skoro wcześniej była z pokrzywdzonym przez 8 lat, a potem jeszcze przez 2 kolejne, to nie jest prawdopodobne, że czekała tyle czasu by wywieść pokrzywdzonego w pole i uzyskać mieszkanie ( zwłaszcza, że podała się egzekucji, co było powyżej omawiane). Dlatego nie jest możliwe, że zawierając w dniu 31 grudnia 2015 roku umowę z pokrzywdzonym oskarżona działała ze z góry powziętym zamiarem wprowadzania go w błąd i doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, bo wówczas chciała spędzić resztę życia przy jego boku we wspólnym mieszkaniu, a pokrzywdzony żyjąc na stare lata obok kochającej go kobiety z pewnością nie miałby poczucia straty. Niestety życie napisało tej parze inny scenariusz i ich związek się rozpadł – ale dopiero 2 lata później.

Na zakończenie tego wątku – gdyby chcieć twórczo rozwinąć sposób rozumowania prokuratora w tej sprawie, to powinien on zainteresować się losem każdego małżeństwa zawieranego między osobami o znacznej różnicy w dochodach i rozpadającego się po 2 latach oraz z urzędu badać, czy tam aby przy zawieraniu związku małżeńskiego któryś z małżonków ( według tej koncepcji ten biedniejszy) nie miał z góry powziętego niecnego zamiaru oszustwa i zagarnięcia połowy prezentów ślubnych. Prokurator miałby o tyle ułatwione zadanie, że w polskich realiach mało które małżeństwo zawiera intercyzę, a już chyba żaden z małżonków nie podaje się od razu dobrowolnie egzekucji ( w znaczeniu prawnym rzecz jasna). Więc Sąd zaiste nie rozumie, jak i dlaczego rzecznik oskarżenia wpadł na koncept stawiania zarzutów w analizowanym przypadku (czyżby za z góry podejrzany uznawał konkubinat w przeciwieństwie do formalnego związku małżeńskiego ?).

Co do zarzutu przywłaszczenia ruchomości wymienionych w punkcie II aktu oskarżenia zarzuty prokuratora i pełnomocnika są bezzasadne.

Jak już wyżej wyjaśniano, oskarzonej nie towarzyszył przestępczy zamiar zagarnięcia mienia pokrzywdzonego, w tym jego ruchomości w postaci ubrań i elektronarzędzi oraz dokumentów wymienionych w puckie II aktu oskarżenia.

Przede wszystkim, sam pokrzywdzony przyznaje, że do czasu rozpoczęcia procesu w tej sprawie ( i to na etapie sądowym) nie wzywał oskarżonej do wydania tych ruchomości. Owszem, oskarżona wymieniła zamki w drzwiach i nie wpuściła go do domu, pokrzywdzony rozpoczął batalię związaną z dochodzeniem swych racji w przedmiocie mieszkania. Ale nic nie zrobiła z jego ruchomościami znajdującym się w tym mieszkaniu i dobrowolnie w stanie nienaruszonym wydała mu je ( dokumenty i elektronarzędzia) w dniu 5 kwietnia 2023 roku ( protokół wydania rzeczy k. 351, zeznana pokrzywdzonego k. 352 v). Co do ilości i rodzaju tych elektronarzędzi, to pokrzywdzony zeznawał zmiennie i niespójnie, wszystko wskazuje na to, że nie przywiązywał do tego takiej wagi aby dobrze to pamiętać ( przy jego intensywnej działalności oraz wysokich dochodach nie jest to niezgodne z doświadczeniem życiowym). Np. nie był w stanie wymienić niektórych narzędzi („ oraz nieustalonych innych narzędzi”), zeznał, że w piwnicy mieszkania pozostał odkurzacz przemysłowy marki F., a był ot odkurzacz marki (...) ( k. 351), mówił o dwóch wiertarkach matki (...), a była jedna (k. 351, k. 352 v). Ważne jest, że ostatecznie pokrzywdzony przed Sądem przyznał, że w dniu 5 kwietna 2013 roku „ Z elektronarzędzi wszystko zostało oddane ” ( k. 352 v). Skoro oskarżona przez 5 lat ( od 17 marca 2018 roku do dnia 5 kwietnia 2023 roku) nie pozbyła się zalegających jej po piwnicy narzędzi i na wezwanie pokrzywdzonego mu je wydała ( wcześniej do ich wydania jej nie wzywał), to nie można mówić, że je przywłaszczyła – nie postępowała z nimi w tym czasie jak właściciel. Nie sprzedała ich, nie wyrzuciła ich, nie użyczała innym osobom, nie wypożyczała, ani nawet z nich nie korzystała (brak na to jakichkolwiek dowodów). W szczególności nie zaprzeczała, że znajdują się one w jej piwnicy i nie odmawiała wcześniej ich wydania ( bo takowego nie było).

Co do dokumentów wymienionych w punkcie II aktu oskarżenia, to powyższe argumenty można przytoczyć analogicznie. Oskarżona nie ukrywała ich, pokrzywdzony wiedział, gdzie są ( były u oskarzonej w mieszkaniu – to bezsporne), nie wzywał jej wcześniej do ich wydania, a jak już wezwał to mu je wydała ( k. 351). Ponadto co do faktur dotyczących nabycia materiałów budowlanych – to przecież pokrzywdzony dokładnie i szczerze zeznał, że były one wystawione na nazwisko oskarżonej ( co prawda pokrzywdzony płacił, ale faktury opiewały na nazwisko oskarzonej ze względów podatkowych, pokrzywdzony miał wtedy działalność w Niemczech – vide zeznania pokrzywdzonego k. 305 v). Skoro tak, to faktury te nie mieszczą się w dyspozycji art. 276 kk, bo to oskarżona mogła nimi wyłącznie rozporządzać, gdyż to na jej nazwisko były wystawione. Co do odpisu aktu notarialnego i wyciągu z księgi wieczystej – to przecież oskarżona była i jest współwłaścicielem mieszkania, którego dotyczą te dokumenty ( spór związany jest z brakiem spłaty). Zatem oskarżona może wyłącznie rozporządzać odpisami tych dokumentów będącym w jej posiadaniu, a pokrzywdzony może posługując się jedynie dowodem osobistym za niewielką opłatą uzyskać dla siebie odpisy tych samych dokumentów. Pomijając nawet powyższe argumenty, to skoro pokrzywdzony wiedział, że te dokumenty są w mieszkaniu i w nim faktycznie były, to nie doszło do ich zniszczenia, uszkodzenia, uczynienia bezużytecznymi ukrywania, usuwania - jednym słowem nie doszło do wyczerpania dyspozycji art. 276 kk. O jakim ukrywaniu dokumentów może być mowa, skoro pokrzywdzony wiedział, gdzie one są i nie doszło do odmowy ich wydania ?. Ten zarzut jest kolejnym nieporozumieniem w tej sprawie, Sąd mógłby jeszcze zrozumieć, że formułujący go policjant ( akt oskarżenia sporządzony w trybie dochodzenia) mógł się pomylić, a zatwierdzający ten akt oskarżenia prokurator to przeoczyć, ale wypadałoby zastanowić się nad sensownością zarzutów formułowanych w apelacji kierowanej do Sądu Okręgowego.

Co do przywłaszczenia ubrań pokrzywdzonego, to Sąd Okręgowy aprobuje ocenę Sądu meriti, że w tym zakresie zeznania pokrzywdzonego są niewiarygodne. Choć twierdził, że były one wartościowe, nie potrafił okrasić ich marki i podać konkretów ( k. 30), a jednocześnie przyznał, że w okresie od zakupu mieszkania do złożenia zawiadomienia o przestępstwie jedynie sporadycznie bywał w Polsce, nie częściej niż raz na dwa miesiące ( k. 30, k. 305 v). Mieszkanie nabył w skanie deweloperskim, jego wykończeniem i urządzaniem zajmowała się oskarżona, pokrzywdzony nawet nie miał czasu na czynności administracyjne z tym związane i dlatego zostawił oskarzonej podpisane in blanco kartki ( co wykorzystała późnej do popełnienia przestępstwa z punktu III aktu oskarżenia ). Nie jest wiarygodne, że w tym czasie i w tych warunkach około 60 – letni mężczyzna nawiózł do dopiero co urządzanego mieszkania ubrań wartych kilka tysięcy złotych, choć nie miał okazji nawet ich w Polsce założyć ( bywał w ojczyźnie sporadycznie raz na dwa miesiące), a w tym czasie wiódł intensywne życie biznesowe związane ze spotkaniami w interesach w Niemczech. Poza tym oskarżona nie spieniężyła ani nie wyrzuciła elektronarzędzi pokrzywdzonego ( na k. 352 v przyznał, że odzyskał wszystkie) – więc logiczne jest, że nie spieniężyła ani nie pozbyłaby się jego rzekomych garniturów, spodni i koszul ( używane ubrania, nawet dobrych marek, nie byłyby więcej warte niż te elektronarzędzia). Protokół przeszukania mieszkania potwierdził wyjaśnienia oskarżanej, że takich ubrań tam nie ma ( k. 354-355).

Na zakończenie odnieść należy się do słów pełnomocnika, który napisał w uzasadnieniu apelacji, że pokrzywdzony twierdzi, że te ubrania tam były, a nie przeprowadzono dowodu przeciwnego. Otóż apelantowi pomieszały się role procesowe – oskarżony nie musi udowadniać swojej niewinności, to jemu należy udowodnić winę. Oskarżonej w tej sprawie w zakresie czynów zarzuconych w punktach I i II aktu oskarżenia winy nie udowodniono.

Na marginesie wskazać należy na zeznania pokrzywdzonego, który twierdzi, że oskarżona zarzucała mu, że zawłaszczył jej ubrania, a on przyznał, że w jego mieszkaniu w Niemczech zalegają m.in. buty pokrzywdzonej i że jej je wyda, jak przyjdzie po nie z policją lub w obecności jego „mecenasa”. Zatem „” przyganiał kocioł garnkowi” – po żadnej ze storn nie było i nie ma zamiaru przywłaszczenia ruchomości ( a już na pewno ubrań), za to jest ucieczka w formalizm skrywająca pewną małostkowość i złośliwość, poniekąd wytłumaczalną rozpadem związku i wzajemnym poczuciem krzywdy.

Wniosek

Wnioski o chylenie rozstrzygnięć o uniewinnieniu od przestępstw zrzuconych w punktach I i II aktu oskarżenia i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski są chybione, co było powyżej omówione.

3.2.

Zawarte w apelacji obrońcy związane z czynem przypinanym w punkcie 2 zarzuty obrazy prawa procesowego i błędów w ustaleniach faktycznych poprzez pominięcie i niesłuszną odmowę wiary świadkom A. B., A. P. i D. P., w zakresie w jakim zeznawali na okoliczności przekazania oskarzonej pieniędzy na spłatę mieszkania, błędną ocenę zeznań pokrzywdzonego w tym zakresie, przez co doszło do błędnego ustalenia, że oskarżona nie dysponowała pieniędzmi na spłatę mieszkania, a pisemne oświadczanie pokrzywdzonego co do spłaty 89.000 zł jest niezgodne z rzeczywistością.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zeznania A. B., A. P. i D. P.. Nie przedstawili oni ( ani oskarżona) żadnych pokwitowań co do przekazywanych rzekomo pieniędzy, są to osoby najbliższe oskarzonej, stąd wynika ich motyw do składania nieprawdziwych zeznań, aby ją wspierać.

Wersja, że oskarżona spłaciła pokrzywdzonego jest w sposób oczywisty sprzeczna z treścią jej korespondencji sms – owej z pokrzywdzonym. Potwierdza w niej pośrednio, że nie zapłaciła pokrzywdzonemu 89.000 zł za mieszkanie, ponieważ uważa, że sam jest jej winny około 90.000 zł z tytułu świadczenia pracy w Niemczech ( k. 214-217).

Ponadto treść wygląd i sposób sporządzenia oświadczenia, o jakie chodzi w punkcie III aktu oskarżenia ( przestępstwo przypisane oskarżonej w pkt 2 wyroku) jednoznacznie wskazuje, że mamy do czynienia z prymitywnym i bezczelnym podrobieniem tego dokumentu. Podpis oskarżonego jest nakreślony inną pastą długopisową niż oświadczenie, oświadczenie nie jest sporządzane jego ręką, tylko ręką oskarzonej, podpis jest na samym dole kartki formatu A4, a oświadczenie kończy się w połowie tej kartki (pozostaje miejsce na dopisanie kilku zdań). Jest nieprawdopodobne i całkowicie niezgodne z doświadczaniem życiowym, aby to oświadczenie sporządził i podpisał oskarżony. Sąd Rejonowy zasadnie dał wiarę pokrzywdzonemu, że przekazywał oskarzonej kartki formatu A4 z umieszczonym na spodzie swoim podpisem in blanco na potrzeby załatwiania różnych czynności administracyjnych związanych z mieszkaniem. W sytuacji życiowej oskarżonego ( pobyt w Niemczech, liczne formalności związane z mieszkaniem kupionym w stanie deweloperskim w Polsce) jest to zgodne z doświadczeniem życiowym i przez wiele osób praktykowane ( choć nie jest to mądre i rozważne, ale pokrzywdzony obdarzał wówczas oskarżoną bezgranicznym zaufaniem).

Dlatego Sąd prawidłowo ocenił materiał dowodowy w zakresie czynu zarzuconego w punkcie III aktu oskarżenia, nie pominął w tej ocenie żadnego istotnego dowodu i prawidłowo ustalił stan faktyczny.

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie od czynu przypisanego w punkcie 2 wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie jest zasadny, co było powyżej wykazane.

3.3.

Zarzuty obrazy prawa materialnego zawarte w zażaleniu oskarżyciela posiłkowego na postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 16 maja 2023 roku o uzupełnieniu wyroku przez zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwoty 504 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika. Postanowienie to zaskarżył też w apelacji obrońca nie podnosząc żadnych zarzutów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zażalenia są bezzasadne.

Po pierwsze, rozważyć należy, czy czyn z art. 270 § 1 kk można uznać za popełniony na szkodę oskarżyciela posiłkowego. Co do zasady bowiem, nie jest on popełniany na szkodę konkretnej osoby, więc nie wiąże się z osobą pokrzywdzonego, a zatem w związku ze skazaniem za taki czyn oskarżyciel posiłkowy nie mógłby dochodzić zwrotu wynagrodzenia pełnomocnika. Zgodnie jednak z orzecznictwem Sądu Najwyższego jest to możliwe, gdy czyn taki zawiera, choćby jako czyn współukarany, działanie na szkodę pokrzywdzonego. Zgodnie z ustaleniami Sądu i opisem czynu, oskarżona miała posłużyć się podrobionym dokumentem we wniosku skierowanym do Sądu o zniesienie współwłasności, wniosek ten oparty był na nieprawdziwym twierdzeniu o spłaceniu zobowiązania przez oskarżoną i jako taki zmierzał do wprowadzania w błąd organów sądowych ( tzw oszustwo sądowe) na szkodę pokrzywdzonego. Ewidentnie zostało to źle zakwalifikowane przez prokuratora ( pominięto dyspozycję art. 286 § 1 kk), ale nie może to już być konwalidowane wobec braku zaskarżenia w tym zakresie wyroku na niekorzyść oskarzonej i podniesienia stosownych zarzutów. Jednak nie zmienia to faktu, że czyn ten popełniony był na niekorzyść oskarżyciela posiłkowego, zawierał w sobie elementy wspólukarane, którymi oskarżyciel posiłkowy został pokrzywdzony, więc może domagać się zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Dlatego zażalenie obrońcy nie jest zasadne.

Jednak zażalenie oskarżyciela posiłkowego też nie jest zasadne, ale z innych powodów. Domaga się od podwyższenia zwrotu wydatków do kwoty 1344 zł wskazując, że za pierwszy termin rozprawy minimalne wynagrodzenie pełnomocnika określone jest na 840 zł, a on wskazuje na jeszcze trzy dodatkowe terminy. Ale oskarżyciel posiłkowy zapomniał, że oskarżona została uniewinniona od dwóch z trzech przestępstw na szkodę pokrzywdzonego. W wypadku uniewinnienia oskarżonego od części z zarzucanych mu przestępstw, podstawę do zasądzania od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego poniesionych przez niego uzasadnionych wydatków stanowi m. in. art. 630 kpk. W wypadku częściowego uniewinnienia oskarżonego oskarżyciel posiłkowy może domagać się od niego zwrotu jedynie części wydatków proporcjonalnie do skazania (por . uchwałę Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2016 r., I KZP 16/15, OSNKW 2016/2/10).

Oskarżona została skazana przez Sąd Rejonowy za jeden z trzech zarzuconych jej czynów, więc ponosi wydatki postępowania za pierwszą instancję ( w tym wydatki oskarżyciela posiłkowego na wynagrodzenie pełnomocnika ) w jednej trzeciej. Oskarżyciel posiłkowy domaga się zwrotu 1344 zł tyłem pokrycia wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika. Tymczasem 1/3 tej sumy to 448 zł. Skoro Sąd Rejonowy zasądził na jego rzecz oskarżonej 504 złote, to pozornie wręcz przesadził na korzyść oskarżyciela posiłkowego. Tak jednak nie jest, a wyliczenie Sądu Rejonowego jest precyzyjne. Oskarżyciel posiłkowy w zażaleniu nie dopatrzył się bowiem, że jego pełnomocnik brał udział nie w trzech, a w czterech terminach dodatkowych, więc minimalne wynagrodzenie wnosiło 1512 złotych ( 840 + 4x168 = 1512). Zaś 1/3 z kwoty 1512 to dokładnie 504 złote, czyli właśnie tyle, ile w zaskarżonym postanowieniu zasądził Sąd Rejonowy.

Wniosek

Wniosek oskarżyciela posiłkowego o podwyższenie kwoty zwrotu wydatków zsądzonych od oskarżonej. Obrońca nie sformułował wniosków ani zarzutów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek oskarżyciela posiłkowego o podwyższenie kwoty zwrotu wydatków zsądzonych od oskarżonej nie był zasadny, co zostało powyżej omówione. Obrońca nie sformułował wniosków ani zarzutów w zakresie tego postanowienia.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Uzupełniono podstawę skazania za przestępstwo przypisane w punkcie 2 o art. 4 § 1 kk.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sąd z urzędu uzupełnił podstawę skazania o art. 4 § 1 kk. W dacie wyrokowania art. 270 § 1 kk przewidywał alternatywną sankcję samoistnej grzywny. Tymczasem już po wydaniu zaskarżonego wyroku, bo z dniem 1 października 2023 roku, doszło do zmiany prawa karnego materialnego, w tym art. 270 § 1 k i obecnie przewiduje on jedynie karę pozbawienia wolności. Dlatego należało zastosować ustawę obowiązującą poprzednio jako względniejszą dla sprawcy. Sąd Okręgowy zaznacza, że zmiana ta nie jest w żaden sposób zawiniona przez Sąd Rejonowy.

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok za wyjątkiem podstawy skazania i zaskarżone postanowienie z dnia 16 maja 2023 roku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Było to omawiane.

Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uzupełniono podstawę skazania za przestępstwo przypisane w punkcie 2 o art. 4 § 1 kk.

Zwięźle o powodach zmiany

Było to omawiane.

Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3,4 i 5

W sprawie wniesiono trzy apelacje i wszystkie były bezzasadne. Oznacza to, że do kosztów postępowania o dwoławczego zastosowanie ma art. 636 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 633 kpk.

Dlatego każdy z apelantów ponosi koszty we własnym zakresie, albowiem rozpoznanie każdej z apelacji na jednej rozprawie apelacyjnej wygenerowało te same wydatki, taki sam był nakład pracy obrońcy i pełnomocnika, zasady słuszności nie przemawiają za różnicowaniem tych wydatków, albowiem wszystkie trzy czyny, o jakie chodziło w sprawie, są ze sobą powiązane, a rozstrzyganie o nich oparte było na tym samym materiale dowodowym. Z tego powodu oskarżona ponosi wydatki związane z udziałem w rozprawie apelacyjnej swojego obrońcy, a oskarżyciel posiłkowy z udziałem w rozprawie apelacyjnej swojego pełnomocnika - we własnym zakresie.

Natomiast do rozliczenia pozostają wydatki ponoszone tymczasowo przez Skarb Państwa, na które złożył się ryczałt za doręczenia w kwocie 20 zł. Sąd zasądził od oskarżyciela posiłkowego i od oskarzonej na rzecz Skarbu Państwa po 6 złotych tytułem zwrotu przypadających na nich części tych wydatków, ustalając, że w pozostałym zakresie ( tj. 8 zł) są związane z apelacją prokuratora i przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Na podstawie art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych Sąd wymierzył oskarzonej 200 zł opłaty za drugą instancję.

Na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych Sąd wymierzył oskarżycielowi posiłkowemu 200 zł opłaty za drugą instancję.

PODPIS

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uniewinnienia z punktu 1

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uniewinnienia z punktu 1

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie z punktu 2, koszty z punktu 3

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana