Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 521 / 24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 29 maja 2024 roku o sygnaturze akt II K 508 / 23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1.  podniesione w apelacji obrońcy oskarżonego zarzuty mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art. 5 § 2 kpk i 7 kpk oraz błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za jego podstawę;

2.  podniesiony w apelacji obrońcy oskarżonego zarzut rażącej surowości środka karnego zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej;

3.  podniesiony w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut błędnych ustaleń faktycznych mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez pominięcie, iż pokrzywdzonym zarzuconym oskarżonemu czynem był również S. Ś.;

4.  podniesiony w apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego zarzut rażącej łagodności wymierzonej oskarżonemu kary i środków karnych.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

☒ zasadne

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadne

☐ zasadne

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutów z punktu 1.

Kwestionowana przez obrońcę ocena dowodów, jaka zaprezentowana została przez sąd I instancji, nie jest ani dowolna, ani nielogiczna, nie pozostaje też w sprzeczności z doświadczeniem życiowym. Została również należycie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – argumentowana w uzasadnieniu, a poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne nie budzą zastrzeżeń sądu odwoławczego, podobnie jak ich prawnokarna ocena, uwzględniająca przepis art. 207 § 1 kk.

Wbrew sugestiom skarżącego, uznanie za wiarygodne zeznań pokrzywdzonych A. Ś., S. Ś. oraz M. Ś. nie było oderwane ani od realiów dowodowych sprawy, ani od zasad, do jakich odwołują się art. 7 kpk oraz 5 § 2 kpk. Zeznania wyżej wymienionych, oddające okoliczności, w jakich przyszło im dzielić wspólne zamieszkiwanie z pokrzywdzonym w okresie objętym zarzutem, wspierała bowiem jednoznaczna wymowa licznych nagrań dźwiękowych utrwalających wypowiedzi oskarżonego pod ich adresem i w ich obecności, pozwalająca sądowi zobrazować i przekonać się, w jaki sposób oskarżony jest w stanie odnosić się do swoich najbliższych i jaką dla nich uciążliwością jest dla nich wspólne z nimi zamieszkiwanie. Wypowiedzi te nie budziły żadnych wątpliwości ani co do ich kontekstu, ani intencji, w jakich padały. Nawet na przestrzeni krótkiego okresu czasu potrafiły zawierać wyjątkowe wręcz natężenie i nagromadzenie wulgarności, wyzwisk, obelg, zniewag, gróźb i innych pogardliwych, ośmieszających i poniżających pokrzywdzonych zwrotów, oddających zabarwione wręcz nienawiścią nastawienie oskarżonego do nich i chęcią przysparzania im jak najdalej idących krzywd moralnych, deptania poczucia ich wartości i godności. W oparciu o zeznania w/w nie sposób przyjąć, że tego rodzaju negatywne zachowania oskarżonego przybierały li tylko postać sporadycznie pojawiających się incydentów, będących następstwem sytuacyjnie nasilających się konfliktów. Przeciwnie, z ich relacji wynikało, że w grę wchodziły wielokrotne, powtarzalne i rozciągnięte w czasie zachowania godzące w ich dobra, którym towarzyszyła stale utrzymująca się chęć przysparzania pokrzywdzonym krzywd psychicznych o dużej intensywności. Przejawy tego zachowania zostały syntetycznie opisane w wyroku, zaś okoliczności, w jakich do nich dochodziło, zawarto w jego pisemnych motywach. Skarżący, starając się zdeprecjonować wiarygodność relacji pokrzywdzonych oraz M. Ś., podnosi zarzut ich rzekomej ogólnikowości, problemów z umiejscowieniem zajść w czasie, ze szczególnym uwypukleniem problemu możliwości „ przenoszenia ” przez nich tych zachowań oskarżonego, jakie miały miejsce w związku z poprzednio prowadzonym wobec niego postępowaniem o tożsamy czyn, do czasokresu obecnie stawianego mu zarzutu. Sąd odwoławczy zarzutów tych nie podziela. Z zeznań pokrzywdzonych można bowiem jednoznacznie wyinterpretować, że taka pomyłka po ich stronie nie miała miejsca, skoro podnosili, iż w okresie próby oskarżony zachowywał się poprawnie, jednakże już po jego upływie, tego rodzaju negatywne zachowania ponownie się pojawiły. Trudno też wymagać od pokrzywdzonych, by relacjonując tak liczne sytuacje, przybierające postać notorycznie powtarzających się wszczynanych przez oskarżonego awantur, rozciągniętych na przestrzeni wielomiesięcznego okresu czasu, by zeznając o nich w późniejszym okresie byli w stanie z fotograficzną dokładnością odtwarzać przebieg każdej z nich. Trudno w tej sytuacji zarzucać pokrzywdzonym, że ich zeznania często w sposób syntetyczny i uogólniony oddawały jedynie charakterystykę takich zdarzeń i zbiorcze przywoływanie negatywnych zachowań oskarżonego. Trudno wymagać od osób, które doświadczają tego rodzaju licznych i burzliwych sytuacji, by byli w stanie po czasie ze spokojem rejestrować je co do szczegółów w pamięci, a po czasie wiernie odtwarzać każdą taką sytuację. Nie dyskwalifikuje również zeznań ofiar przemocy domowej notorycznie wręcz znana sądowi okoliczność, że na zewnątrz, czy to w kontaktach z członkami rodziny, czy to z kręgiem wspólnych znajomych, ukrywają prawdziwą sytuację domową, tworząc w obecności innych osób pozór zgodnej rodziny ( np. podczas wspólnego spędzania czasu, czy podczas pozowania do wspólnych zdjęć ze sprawcą przemocy, kiedy to dla potrzeby chwili przybierają pozy i mimikę osoby, po których trudno dostrzec objawy doznawania takiej przemocy ).

Ad. zarzutu z punktu 3.

Zarzut ten jest w pełni zasadny, o czym wprost w istocie przekonuje uzasadnienie zaskarżonego wyroku, w którym sąd I instancji przyznał się do wadliwej redakcji tego orzeczenia w sposób, który niesłusznie z opisu czynu wyeliminował sformułowania wskazujące na to, iż pokrzywdzonym zarzuconym oskarżonemu czynem był także S. Ś.. Jednocześnie przedstawił w nim racjonalne, nieoderwane od wyżej opisanych realiów dowodowych sprawy, powody dla których wniosek taki był uzasadniony. Z tego też powodu sąd odwoławczy dokonał odpowiedniej korekty zaskarżonego wyroku – w tym także posiłkując się dla „ wyczyszczenia przedpola ” instytucją jego sprostowania ( k. 275 ).

Ad zarzutów z punktów 2 i 4.

Sąd odwoławczy podzielił pogląd pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, iż przypisany oskarżonemu finalnie czyn – wobec wysokiego stopnia jego społecznej szkodliwości, wynikającego min. z jego popełnienia na szkodę dwóch osób, rozciągnięcia go na przestrzeni kilkunastomiesięcznego okresu czasu i wypełnienia go tak znaczącą ilością czynności sprawczych i o takim ich charakterze i uciążliwości – wymagał surowszej reakcji karnej, aniżeli wybrzmiewająca z zaskarżonego wyroku. Pogląd ten podzielony został jednak tylko częściowo, mając na uwadze, iż dostępnymi były inne narzędzia prawne, aniżeli bezwzględna kara pozbawienia wolności, przy sięgnięciu po które możliwe będzie osiągnięcie pożądanych celów kary zarówno z punktu widzenia jej należytej represji, jak i ze względów prewencyjnych. Wystarczającym jawi się bowiem orzeczenie kary pozbawienia wolności wprawdzie z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, ale na wystarczająco długi okres próby i przy jednoczesnym obwarowaniu go oddaniem oskarżonego pod dozór kuratora, zobowiązaniem do opuszczenia domu zamieszkiwanego wspólnie z pokrzywdzonymi, zwiększeniem odległości zbliżania w ramach już orzeczonego środka karnego oraz zwiększoną kwotowo nawiązką.

Zasygnalizować w tym miejscu należy podlegający akceptacji pogląd, iż na gruncie obowiązującego kodeksu karnego, uznanie określonego przestępstwa jako popełnionego z użyciem przemocy – a więc także w odniesieniu do sytuacji objętych normami przepisów art. 73 § 2 kk oraz 70 § 2 k – słowo „ przemoc ” należy interpretować szeroko i przyjmować, że obejmuje ono swym zakresem przemoc nie tylko fizyczną, ale i psychiczną ( por. uchwałę SN z dnia 31 marca 2021 r., I KZP 7 / 20, Legalis el. ). To z kolei oznacza, że w związku ze skazaniem sprawcy za występek z art. 207 § 1 kk popełniony z użyciem przemocy psychicznej na szkodę osób wspólnie z nim zamieszkujących, w przypadkach wymierzenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, okres próby wynosi od 2 do 5 lat, zaś dozór kuratora jest w takim przypadku obligatoryjny.

Orzeczenie przez sąd odwoławczy obowiązku opuszczenia domu oraz obostrzenie orzeczonego już przez sąd I instancji zakazu zbliżania się podyktowane było bezwzględną koniecznością udzielenia pokrzywdzonym skutecznej ochrony przed możliwością ponawiania przez oskarżonego opisanych wyżej zachowań, noszących cechy przemocy psychicznej ( w szczególności zważywszy na wysoce uciążliwe i dolegliwe wulgarne ich znieważanie, lżenie, zastraszanie, czy wyganianie z domu ), dla których sposobnością było wykorzystywanie wspólnego zamieszkiwania stron oraz związaną z tym możliwość codziennego i bezpośredniego kontaktu oskarżonego z pokrzywdzonymi.

Sąd odwoławczy nie uznał za niezbędne, by czas obowiązywania obowiązku opuszczenia domu i zakazu zbliżania się ukształtować na postulowany przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego pięcioletni okres. Dwa lata stanowią dostateczny czas pozwalający zweryfikować, czy ujawniła się perspektywa poprawy zachowania oskarżonego oraz, czy jest ona realna i trwała oraz, czy korzystając z możliwości, jakie stwarza przepis art. 74 § 2 kk, istnieją przesłanki przemawiające za modyfikacją środków probacyjnych i czasu ich obowiązywania.

Sąd odwoławczy przychylił się także do żądania pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej o podwyższenie orzeczonej na jej rzecz nawiązki w związku z doznaną krzywdą. Kwota zasądzana z tego tytułu winna bowiem co do zasady prowadzić do możliwie pełnej finansowej kompensaty doznanych krzywd moralnych. Jakkolwiek ani przepisy kodeksu karnego, ani cywilnego nie zawierają precyzyjnych kryteriów, jakimi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia ( bądź stanowiącej jej substytut nawiązki ), tym niemniej sąd winien brać pod uwagę okoliczności konkretnej sprawy, które w jej niepowtarzalnych realiach mają wpływ na rozmiar doznanej krzywdy. Innymi słowy, zadośćuczynienie, mając na swój sposób charakter uznaniowy, nie może być od tych realiów oderwane. Przede wszystkim jednak musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, adekwatną w stosunku do doznanej krzywdy i utrzymaną w rozsądnych granicach. Zasądzona przez sąd I instancji kwota cech tych nie spełnia. Ma wymiar wyłącznie symboliczny, zamiast przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. W związku z powyższym została przez sąd odwoławczy podwyższona, przy uwzględnieniu rozmiaru krzywd, wynikających z wielości zachowań oskarżonego, ich różnorodności oraz ich rozpiętości czasowej, w związku z którymi była przez oskarżonego traktowana w sposób upokarzający. Już z tego tylko względu kwotę 7500 złotych, której domagał się skarżący, nie sposób uznać za wygórowaną.

Wniosek

Obrońcy – o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego czynu, ewentualnie poprzez wyeliminowanie środka karnego zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej.

Pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej – o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie w opisie czynu, iż pokrzywdzonym nim był także S. Ś., a nadto poprzez orzeczenie kary pozbawienie wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, orzeczenie nakazu opuszczenia lokalu na okres 5 lat w terminie 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia, orzeczenie zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość nie mniejszą, niż 50 metrów na okres 5 lat oraz poprzez podwyższenie nawiązki do kwoty 75000 złotych.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

☐ zasadne

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówiono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Omówiono powyżej

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Omówiono powyżej

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Omówiono powyżej

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Omówiono powyżej.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Omówiono powyżej.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3 i 4

Mając na uwadze, iż sąd odwoławczy orzekła na niekorzyść oskarżonego, stosownie do treści art. 635 kpk obciążono go kosztami procesu za II instancję.

7.  PODPIS