Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 654/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18.09.2024r. w sprawie II K 639/24

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.,

zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, iż oskarżony nie dopuścił się zarzucanego mu czynu z powodu przyjęcia przez sąd rejonowy, że zarzucony mu czyn posiada znikomą społeczną szkodliwość, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzić powinna do wniosków przeciwnych (i uznania oskarżonego winnym popełnienia przestępstwa gróźb karalnych);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podniesiony przez oskarżyciela zarzut błędu w ustaleniach faktycznych związany miał być, co można wysnuć z uzasadnienia wniesionego środka odwoławczego z obrazą art. 17 § 1 pkt 3 kpk. Apelant nie łączył go natomiast z uprzednią nieprawidłową oceną zgromadzonych w sprawie dowodów czy błędnym ustaleniem braku działania oskarżonego w warunkach powrotu do przestępstwa (art. 64 §1 kk).

Wbrew twierdzeniom prokuratora, nie sposób zgodzić się z zarzutami w kwestii błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mających wpływ na jego treść, albowiem sąd I instancji błędu takiego się nie dopuścił.

Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego skarżącego wyrok, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10). Innymi słowy: sama możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punktu widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych. Przyjmuje się również, iż błąd w ustaleniach faktycznych nie jest zarzutem samodzielnym. W praktyce każdy taki błąd jest bowiem skutkiem naruszenia przepisów postępowania, lecz nie odwrotnie. Jeśli bowiem Sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie reguły i zasady rzetelnego procesu, nie ma możliwości postawienia mu skutecznie zarzutu poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. Wskazuje to więc, iż błąd w ustaleniach faktycznych jest zawsze wtórny wobec naruszenia przepisów postępowania i stanowi konsekwencję uchybień w procedowaniu.

Sąd Okręgowy zważył, że sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie przepisów postępowania, w tym także art. 17 § 1 pkt 3 kpk, toteż poczynione przez niego ustalenia faktyczne – w oparciu o ujawnione i prawidłowo ocenione dowody – polegają na prawdzie i nie mogą być kwestionowane. Zgromadzone w sprawie dowody, oceniane w sposób zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia (art. 7 k.p.k.), dają bowiem pełne podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, że zachowanie oskarżonego nie wypełniło znamion zarzuconego mu czynu, bo społeczna szkodliwość jego zachowania nie przekroczyła stopnia znikomości.

Apelant akcentuje to, że oskarżony był agresywny i negatywnie nastawiony do pokrzywdzonej, że był pod wpływem alkoholu, a ponadto – że podobne sytuacje z udziałem oskarżonego miały miejsce już wcześniej, co pokrzywdzona zgłaszała do pracodawcy. Podkreślił także, że I. K. obawiała się gróźb oskarżonego, bo ten pomimo swojej niepełnosprawności, miał dużo siły w rękach, a na nocnych dyżurach pokrzywdzonej towarzyszyła tylko jedna opiekunka.

Sąd odwoławczy zauważa, że to, iż pokrzywdzona obawiała się gróźb, stanowi konieczne do wypełnienia znamię przestępstwa zarzucanego oskarżonemu (gdyby się nie obawiała, to nie byłoby przestępstwa z art. 190 §1 kk i winien zapaść wyrok uniewinniający). Nie przekonują także twierdzenia apelanta o „podobnych sytuacjach”, bo równie dobrze argument ten przemawiać może przeciwko przypisaniu sprawstwa – skoro bowiem ustne groźby padały wcześniej (z ust nietrzeźwego pensjonariusza), a nie zostały zrealizowane, to może wcale nie były takie realne?

Oceny zachowania oskarżonego dokonanej przez sąd meriti nie są w stanie skutecznie obalić, czy zmienić argumenty podnoszone przez prokuratora, które w istocie cały czas „krążą” wokół możliwości uderzenia rękoma pokrzywdzonej, czy rzucenia w nią jakimś przedmiotem – także przy użyciu zdrowych rąk.

Choć także rację ma prokurator gdy ponosi, że osoby przebywające w (...) potrzebują pomocy ze strony Państwa i skoro taką dostają, to powinny zachowywać obowiązujące normy społeczne i nie mogą czuć się bezkarne naruszając je, nie przekonuje ocena zachowania P. K. w dniu 19 grudnia 2023r. wobec opiekunki/pielęgniarki. Przedmiotem niniejszej oceny jest bowiem konkretny przypadek; konkretne zachowanie określonej osoby w towarzyszących temu okolicznościach.

W przedmiotowej sprawie czyn miał miejsce kilka dni przed Świętami Bożego Narodzenia. Pomiędzy jednym z pensjonariuszy (...), a jedną z opiekunek, od jakiegoś czasu dochodziło do nieporozumień – i można ustalić, że z winy trudnego pensjonariusza P. K.. Jest on osobą uzależnioną od alkoholu i leczy się z powodu zaburzeń nastroju, a przy tym nie ma nóg i porusza się na wózku inwalidzkim – jest więc niemal całkowicie zdany na łaskę innych osób. W dniu 19 grudnia 2023r., wieczorem, nietrzeźwego oskarżonego przywieźli do placowki (...) policjanci. Policjanci ustalili, że tam właśnie należy dowieść oskarżonego. Na miejscu opiekunka (...) pokrzywdzona I. K. nie chciała się jednak zgodzić się, by oskarżonego przyjąć do placówki; sprzeciwiała się pozostawieniu go tam w stanie nietrzeźwym, szczególnie, że miała nocną zmianę, a oskarżony już wcześniej wyzywał ją słownie, a pijany kierował doń groźby. Ustalono, że ojciec oskarżonego (zapytany) także nie zgodził się na przyjęcie syna do domu. W korytarzu (...) z udziałem pokrzywdzonej i oskarżonego, w obecności policjantów, doszło do słownej „przepychanki”. Zarówno funkcjonariusz policji M. G., jak i pracownice (...) (inne opiekunki) E. F. oraz B. W. zgodnie zeznawali, że tak oskarżony, jak i pokrzywdzona wzajemnie na siebie krzyczeli, przekrzykiwali się (pokrzywdzona oczywiście nie używała wulgaryzmów). B. W. podała nawet, że pokrzywdzona swoim zachowaniem sama „dalej go prowokowała”. To wówczas padały wulgaryzmy i groźby z ust. P. K.. W pewnym momencie nawet doszło do tego, że policjanci skuli kajdankami agresywnego oskarżonego, a ten zsunął się z wózka inwalidzkiego i leżał na podłodze ze zsuniętą z ciała bielizną. Wtedy dopiero oskarżony się uspokoił. Świadek E. F. zaciągnęła ponownie oskarżonemu bieliznę; kiedy leżał, zdjęto mu kajdanki, by załatwił potrzebę fizjologiczną do kaczki. Potem został ponownie posadzony na wózek i wykonywano z nim czynności.

To w takich więc okolicznościach, oskarżony kierował w jej stronę pokrzywdzonej przedmiotowe groźby. Oczywiście, że pokrzywdzona miała prawo się ich przestraszyć, nawet przy uwzględnieniu tego, że P. K. ma wyjątkowo mocno ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Oczywistym jest także to, że cala sytuacja była dla pokrzywdzonej nieprzyjemna i przykra. Z pewnością jednak to, że groźby wypowiadał pijany, zgorzkniały i zapewne rozżalony na życie inwalida, ma znaczenie dla oceny stopnia społecznej szkodliwości zachowania jakiego się dopuścił. P. K. (2) z powodu odmrożenia ma amputowane obie nogi (podudzia), nie ma własnej rodziny (w znaczeniu żony, konkubiny, dzieci), rzec można: „skończył” zdany na łaskę pracowników w (...)ie. W chwili zdarzenia, na kilka dni przed świętami, nawet ojciec odmówił zgody, by policjanci odwieźli go do rodzinnego domu. Oskarżony jest osobą uzależnioną od alkoholu, a psychiatrzy rozpoznali u niego zaburzenie nastrojów. Pokrzywdzona natomiast z racji wykonywanej pracy, siłą rzeczy musi mieć „grubszą skórę” w kontaktach z podopiecznymi i wyższy poziom empatii. Dla sprawy istotnym jest także to, że po zdarzeniu (z powodu tak jego samego, jak i istniejącego konfliktu z pokrzywdzoną) oskarżony został przeniesiony do innego (...) w T. – i brak jest jakichkolwiek informacji, by na jego terenie zachowywała się niewłaściwie.

Sąd odwoławczy zważył, że o stopniu społecznej szkodliwości czynu decydują kwantyfikatory wymienione w art. 115 § 2 kk. Zgodnie z nim przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego lub zagrożonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. O uznaniu konkretnego czynu za wypadek mniejszej wagi winna decydować społeczna szkodliwość tego czynu oceniana nie abstrakcyjnie, lecz w realiach konkretnego przypadku. Okolicznościami wpływającymi na charakterystykę danego czynu przestępnego jako wypadku mniejszej wagi są wyłącznie elementy strony przedmiotowo-podmiotowej czynu zabronionego – tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2023 r. I KA 3/23, Teza I (opubl. Legalis).

W ocenie sądu odwoławczego, przewidziane prawem przedmiotowo-podmiotowe okoliczności rzutujące na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, prawidłowo zauważył, a przede wszystkim ocenił sąd meriti. Sąd rejonowy rozpoznając sprawę w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył bowiem wszelkie okoliczności i dowody ujawnione w toku rozprawy głównej, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych.

Wniosek

- o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- zarzut podniesiony powyżej nie okazał się zasadny, brak podstaw do uchylenia wyroku z urzędu, tym samym niezasadny był wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego jej rozpoznania;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- ustalenia faktyczne w zakresie braku winy oskarżonego, z powodu braku odpowiednio wysokiego stopnia społecznej szkodliwości jego zachowania;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- apelacja prokuratora w zakresie winy i sprawstwa oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie z przyczyn wskazanych w punkcie 3.1.;

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2, 3

Apelacja wywiedziona na niekorzyść oskarżonego przez oskarżyciela publicznego okazała się niezasadna. Skoro tak, to zgodnie z treścią art. 636 § 1 i 2 kpk koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa. Oskarżonego reprezentował obrońca z wyboru, któremu za wykonane czynności procesowe obrońcy na etapie postępowania odwoławczego przyznano minimalne wynagrodzenie przewidziane przez prawo.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 18.09.2024r. w sprawie II K 639/24

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana