Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 660/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 19 marca 2021 roku w sprawie II K 161/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.,

wynikające z apelacji obrońcy oskarżonego zarzuty obrazy przepisów postępowania tj.:

- art. 439 § 1 pkt 7 kpk, poprzez istnienie sprzeczności w treści wydanego orzeczenia uniemożliwiającej jego wykonanie, będący konsekwencją wydania, co do tego samego czynu zarzuconego oskarżonemu w punkcie I aktu oskarżenia, dwóch sprzecznych i wykluczających się rozstrzygnięć tj. uniewinnienie go od tego czynu (punkt 1a wyroku), a jednocześnie skazaniu (punkt 1b wyroku);

- art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 kpk polegający na przypisaniu oskarżonemu w punkcie 1c wyroku czynu prywatnoskargowego wypełniającego dyspozycję art. 157 § 2 kk w sytuacji, gdy nastąpiło przedawnienie jego karalności, albowiem n prokurator objął ściganiem ów czyn dopiero po prokurator objął ściganiem ów czyn dopiero po upływie okresu 3 lat od jego popełnienia - terminu wskazanego w art. 101 § 2 kpk,

- art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 §1 pkt 9 kpk polegający na przypisaniu oskarżonemu w punkcie 3 wyroku czynu, poza zakresem objętym skargą oskarżyciela, co wynikało z modyfikacji czasookresu przypisanego czynu dokonanego przez sąd rejonowy (w miejsce zachowań jednostkowych zarzuconych w dniach 24 i 25 czerwca 2017r. oraz 2 sierpnia 2017r., zachowania opisanego jako trwające nieprzerwanie od 24 czerwca do 2 sierpnia 2017r.);

- art. 41 § 1 kpk polegający na rozpoznaniu sprawy przez sędziego, co do którego istniała wątpliwość co do jego bezstronności w sprawie - wobec oświadczenia sędziego referenta złożonego w sprawie II Kp 161/18;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszej kolejności oceny wymagają zarzuty podniesione w apelacji obrońcy, jako dotyczące ewentualnych bezwzględnych przyczyn odwoławczych i skutkujące uchyleniem orzeczenia.

Wbrew stanowisku obrońcy wydany wyrok nie jest dotknięty opisaną wewnętrzną sprzecznością. Sąd rejonowy w punkcie 1 wydanego przez siebie wyroku bardzo czytelnie wskazał, iż orzeka tu „ w ramach zarzucanego czynu I”(w domyśle aktu oskarżenia). To natomiast w ramach zachowania pierwotnie zarzuconego oskarżonemu w punkcie I w akcie oskarżenia, a zakreślonego ramami czasowymi od 2 listopada 2015r. do 1 kwietnia 2017r., sąd meriti na wstępie ustalił, iż stanowi ono trzy odrębne przestępstwa (znęcania się, uporczywego nękania oraz spowodowania obrażeń ciała). Następnie, wydzielając uprzednio takie trzy w/w odrębne zachowania:

a) co do okresu od 2 listopada 2015r. do końca października 2016r. – uniewinnił oskarżonego od czynu zakwalifikowanego jako wyczerpujący dyspozycję art. 207 § 1 kk,

b) co do okresu od początku listopada 2016r. do 1 kwietnia 2017r. uznał, iż zachowanie oskarżonego stanowiło przestępstwo stalkingu w rozumieniu art. 190 a § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk, przypisał jego sprawstwo i wymierzył karę, uzyskując wymagane wnioski o ściganie,

c) co do zachowania z dnia 17 lutego 2017r., uznał, iż zachowanie oskarżonego stanowiło przestępstwo w rozumieniu art. 157 § 2 kk, przypisał jego sprawstwo i wymierzył karę, uzyskując stanowisko pokrzywdzonego i objęcie owego czynu ściganiem przez prokuratora.

Można byłoby rozważać, czy bardziej poprawnym nie byłoby tu jedynie ewentualne, w ramach czynu zarzuconego w punkcie 1 aktu oskarżenia, uznanie G. S. za winnego czynów przypisanych w punktach 1b i 1c – z pominięciem zapisu co do punktu 1a (tj. bez konieczności wydzielania zachowania za okres od 2 listopada 2015r do końca października 2016r. i orzekania w tym przedmiocie). Dokładna jednak analiza wydanego orzeczenia pozwala na ustalenie, sprawstwo jakich ostatecznie czynów przypisano oskarżonemu i za co został on skazany, a od czego uniewinniony. Z pewności także nie ma racji skarżący, gdy podnosi, że wydany wyrok jest wewnętrznie sprzeczny w sposób, o jakim mowa w art. 439 § 1 pkt 7 kpk, a więc że występuje w nim takie wewnętrzne „pęknięcie”, gdzie spełnienie jednego z rozstrzygnięć musiałoby prowadzić do zignorowania, czy wykluczenia drugiego z nich.

Kolejna bezwzględna przyczyna odwoławcza miała w ocenie skarżącego dotyczyć art. 439 § 1 pkt 9 kpk i polegać na przedawnieniu karalności czynu przypisanemu G. S. (2) w punkcie 1c wyroku – wobec faktu, iż w chwili objęcia go ściganiem przez prokuratora, jako czynu prywatnoskargowego, upłynął już okres 3 lat od chwili jego popełnienia (tj. od dnia 17 lutego 2017r.). Na poparcie swojej tezy apelant przytoczył treść art. 101 § 2 kk, która stanowi, iż karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia. Tymczasem, przy ocenie daty przedawnienia czynu przypisanego w punkcie 1c należy mieć na uwadze także treść art. 102 kk, zgodnie z którym: jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 101, wszczęto postępowanie, karalność przestępstw określonych w art. 101 § 1 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach - z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. Obrońca pominął więc, że ustawodawca przewidział przedłużenie okresu przedawnienia czynów, także ściganych z oskarżenia prywatnego. Ogólną zasadą jest, że terminy przedawnienia takich czynów, są takie same tak dla oskarżyciela prywatnego, jak i publicznego – jeśli korzysta z uprawnień przewidzianych w art. 60 kpk. Konsekwencją powyższego jest jednak również zastosowanie do niego art. 102 kk. Porównując natomiast datę popełnienia czynu oraz datę wszczęcia co do niego (jako zdarzenia historycznego) postępowania przygotowawczego, w sprawie ma zastosowanie przedłużenie okresu karalności, opisane in fine w art. 102 kk tj. „ z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu”, który do dnia objęcia czynu ściganiem przez prokuratora (ani nawet wyrokowania w niniejszej sprawie) jeszcze nie nastąpił.

Wobec zmiany wyroku przez sąd odwoławczy w zakresie czynu przypisanego w punkcie 3 wyroku – poprzez uniewinnienie, bezprzedmiotowym stał się zarzut go dotyczący, opisany jako orzekanie przez sąd meriti poza granicami aktu oskarżenia (art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 kpk). Przyczyną natomiast uniewinnienia G. S. (2) od popełnienia czynu zarzuconego w punkcie III aktu oskarżenia, a przypisanego w punkcie 3 wyroku przez sąd odwoławczy, było dokonanie odmiennych ustaleń faktycznych w tym zakresie, co wynikało z odmiennej oceny dowodów dotyczących owego czynu (w szczególności zapisów, co do poszczególnych słów i wiadomości tekstowych przesyłanych pomiędzy G. S. (2), a M. Ł. (1)). Uzasadnienie zmiany wyroku w zakresie czynu z punktu 3 wyroku zamieszczono poniżej (rubryka 3.4. i inne).

W sprawie nie doszło także do obrazy art. 41 § 1 kpk polegającej na rozpoznaniu sprawy przez sędziego, co do którego istniała wątpliwość, co do jego bezstronności w sprawie. Swój wniosek apelant oparł na treści oświadczenia sędziego referenta złożonego w sprawie II Kp 161/18. Sąd odwoławczy zważył, że oświadczenie sędziego o utrzymywaniu kontaktów także towarzyskich z prokuratorem Katarzyną Posak, jako uzasadniające jego wyłączenie, dotyczyło jedynie określonej, konkretnej sprawy, a więc konkretnego układu ról procesowych w sprawie II Kp 161/18. Doświadczenie zawodowe i życiowe pozwala na postawienie tezy, iż była to sprawa z etapu postepowania przygotowawczego, w której odmówiono wszczęcia, a co bardziej prawdopodobne umorzono śledztwo prowadzone przeciwko w/w K. P. - jako funkcjonariuszowi publicznemu i gdzie do sądu rejonowego wpłynęło zażalenie pokrzywdzonego (sprawy (...)). Sąd odwoławczy rozważał zasadność załączenia całości akt II Kp 161/18 i dokładnego sprawdzenia przedmiotu tej sprawy, uznał jednak, iż wystarczającym dla oceny zarzutu z punktu IV apelacji obrońcy jest posiadana wiedza, a także analiza całości akt przedmiotowej sprawy II K 161/18. Otóż, pomijając zapis o wątpliwości sędziego przy rozpoznawaniu jedynie konkretnej sprawy (...), analiza postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie przedmiotowej prowadzi do wniosku, iż sąd rejonowy przeprowadził wyjątkowo bardzo obszerne postępowanie dowodowe, dopuszczając dowody zgłaszane przez strony, w szczególności dopuszczając dowody z wielokrotnych uzupełniających wyjaśnień oskarżonego oraz z zapisów zawartych na załączanych do akt płytach CD i innych nośnikach informacji, a dotyczących przebiegu wielogodzinnych rozmów i przekazów wiadomości tekstowych pomiędzy stronami. W szczególności sąd meriti dokonywał protokolarnych odsłuchań szeregu takich nagrań, w obecności osób których przypisywano autorstwo poszczególnych wypowiedzi i zapisów, analizując na bieżąco czy odsłuchiwane treści pokrywają się ze stenogramami, które jako będące odzwierciedleniem owych rozmów załączał do akt G. S. (2), nanosząc w protokole stosowne informacje - jeśli jakiś zapis nie pokrywał się z wersją foniczną oraz potwierdzając autorstwo wypowiadanych i pisanych słów poprzez uzyskanie stanowisk poszczególnych osób (każdorazowo po odsłuchaniu rozmowy, osoby biorące w niej udział proszono o zajęcie stanowiska, co do owego autorstwa głosu, a w razie potrzeby osoby te uzupełniająco przesłuchiwano co do okoliczności owych wypowiedzi i konkretnych zapisów wiadomości). Można rzec: Sąd Rejonowy wykonał tu mrówczą, tytaniczną więc pracę. W żadnym więc razie, nawet przy ostatecznym uznaniu przez Sąd Okręgowy, iż wymierzone sprawcy kary (jednostkowe i łączna) noszą cechy rażącej ich surowości, analiza sposobu procedowania w sprawie nie potwierdza tezy o stronniczości sędziego, która uzasadniałaby wnioskowane uchylenie wyroku.

Wniosek

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od przypisanych mu w punktach 1b, 1c, 2, 3 i 4 czynów,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- żaden z zarzutów dotyczących bezwzględnych przyczyn odwoławczych nie okazał się być zasadny, zmiana wyroku w zakresie czynu z punktu 3 wyroku oraz w zakresie orzeczonych kar wynikała z przyczyn wskazanych poniżej (rubryka 3.5. i inne);

3.2.

wynikający z apelacji prokuratora zarzut obrazy prawa procesowego art. 7 kk i art. 410 kpk tj. zarzut niewłaściwej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, a głównie zeznań pokrzywdzonych i dokumentów w postaci Niebieskiej karty oraz wykazu interwencji, skutkujący błędem w ustaleniach faktycznych w zakresie znęcania się oskarżonego nad członkami rodziny i niewłaściwym ustaleniem, iż czyn oskarżonego nie stanowił przestępstwa znęcania oraz uniewinnieniem G. S. (2) od czynu opisanego w punkcie 1a;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie sąd odwoławczy zauważa, iż prokurator podniósł zarzuty obrazy prawa procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych jedynie w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1a wyroku. Na powyższe wskazuje zarówno nagłówek środka odwoławczego, jego uzasadnienie, jak i treść wniosku końcowego (wniosek o uchylenie jedynie punktu 1a wyroku i utrzymanie wyroku w mocy w pozostałej części). Tym samym apelacją prokuratora nie objęto rozstrzygnięć z punktu 1b i 1c, a więc uznania, iż zachowanie G. S. (2) w okresie czasu od początku listopada 2016r. do 1 kwietnia 2017r. oraz w dniu 17 lutego 2017r. stanowiło odpowiednio: przestępstwo stalkingu oraz lekkiego uszkodzenia ciała u syna.

Sąd odwoławczy zważył, że w przedmiotowej sprawie, jak w mało której, materiał dowodowy zgromadzony przez oskarżyciela publicznego stanowił tylko bardzo niewielki ułamek materiału zgromadzonego przez sąd rejonowy, a przy tym jest to materiał nie tylko zawierający osobowe źródła dowodowe (i inne wymienione przez oskarżyciela), lecz także dziesiątki (a może nawet setki) stron stenogramów, odzwierciedlających faktyczny przebieg rozmów prowadzonych przez strony, świadków i inne osoby, które to dowody Sąd Rejonowy ujawnił (tj. odsłuchał), każdorazowo analizując zapis dokonany przez stronę (w formie stenogramu z rozmowy) z faktycznym brzmieniem nagrania fonicznego, a dodatkowo w obecności nagrywanych osób, gdzie każda z nich potwierdzała prawdziwość nagrania tj. swój głos i informowała, co do kompletności odsłuchanego i zapisanego nagrania. To natomiast właśnie z odsłuchiwanych rozmów, przełożonych na niezwykle obszerny materiał autorstwa głównie samego oskarżonego (a dokładniej przez niego wnoszony do sprawy, spisywany niekiedy przez świadka M. Ł.) wynikało, że z pewnością stopień powagi, agresji i uporczywości zachowania ze strony oskarżonego nie osiągnął poziomu, przy którym w grę wchodziłaby dwubiegunowa sytuacja sprawcy i ofiary (ofiar) znęcania się w rodzinie. W rodzinie S. – można rzec - niewiele spraw przebiegało wedle utartych standardów, zwyczajowo, by nie rzec: „normalnie”. W tej rodzinie małżonkowie ukrywali swój rozwód przed rodziną, w istocie żyli odrębnie jeszcze przed jego orzeczeniem, a jednocześnie wciąż darzyli się pozytywnymi uczuciami, czy może bardziej pozytywną symbiozą, głownie w sprawach dotyczących wychowywania dzieci, gdzie dużą rolę w spajaniu całej rodziny (byłych małżonków, córki i syna) odgrywały pieniądze przekazywane przez oskarżonego. To natomiast dokładna analiza poszczególnych słów wypowiadanych przez oskarżonego i członków jego rodziny (pokrzywdzonych) prowadzi do wniosku, iż w sprawie nie mamy do czynienia z przestępstwem, o jakim mowa w art. 207 § 1 kk. Zachowania oskarżonego względem członków rodziny w okresie czasu od 2 listopada 2015r. do końca października 2016r. nie stanowiły czynu zabronionego. Ocena tego okresu dokonana przez sąd meriti przekonuje. Apelacja prokuratora jawi się natomiast jako skrajnie wybiórcza i nieprzekonująca, gdzie całkowicie pominięto wnioski, jakie płyną z materiału dowodowego opisanego powyżej, a stanowiącego przeważającą zawartość VIII – tomów akt sprawy II K 161/18. Sąd rejonowy bardzo szczegółowo przeanalizował tymczasem wszystkie sytuacje opisywane przez świadków, dokonał drobiazgowych ustaleń faktycznych w dotyczących okresu pomiędzy datami 2.11.2015r. a 30.10.2016r.; w tym następujące fakty: chęć pogodzenia się A. S. z mężem, plany wspólnego spędzania Ś. i S. 2016r., ocenę matki dokonywaną przez E. S. w sms-ach do ojca, bliskie relacje A. S. z innymi mężczyznami, finansowanie przez oskarżonego części wydatków pokrzywdzonej A. S. związanych z jej mieszkaniem służbowym, utrzymywanie w tajemnicy przeprowadzenia rozwodu i rzeczywistych jego powodów, ocenę przyczyn rozpadu małżeństwa przedstawianą przez samą A. S. w nagrywanych rozmowach, czułość sms-ów wysyłanych pomiędzy oskarżonym, a A. S. tuż po orzeczeniu rozwodu etc. Dość powiedzieć, że to właśnie z owych nagrań wyłoniła się rzeczywista atmosfera życia rodzinnego małżonków (byłych) S. oraz ich dorosłych dzieci w tym okresie czasu. Prawidłowo, niezwykle wnikliwie i w odniesieniu do całości zgromadzonego materiału dowodowego (także nieosobowego opisanego powyżej), sąd rejonowy ustalił poszczególne zachowania-fakty z życia rodziny i ocenił ów okres czasu oraz słusznie nie stwierdził w nim przejawów przestępstwa znęcania się oskarżonego nad rodziną. Wywody sądu rejonowego są logiczne, spójne i przekonujące, znajdują poparcie w obszernym nieosobowym materiale dowodowym, wnioski sądu mają charakter wszechstronnych i obiektywnych.

Wniosek

- o uchylenie wyroku w zakresie punktu 1a i przekazanie w tej części sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a w pozostałym zakresie o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- wyrok w zakresie uniewinnienia oskarżonego od czynu zarzuconego jako przestępstwo znęcania za okres od 2 listopada 205r. do końca października 2016r. słuszny, zarzuty apelacji prokuratora nie zdołały podważyć prawidłowości rozstrzygnięcia sądu co do braku sprawstwa oskarżonego w tym zakresie;

3.3.

podniesione w apelacjach oskarżonego i jego obrońcy:

- zarzut obrazy przepisów postępowania mający wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie art. 4 kpk i art. 7 kpk oraz art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez:

- dowolną ocenę materiału dowodowego w postaci zeznań pokrzywdzonej A. W. (1) (wcześniej S.), E. W. (wcześniej S.) i P. W. (wcześniej S.) i uznania ich za wiarygodne oraz mogące być podstawą do przypisania sprawstwa czynu, o jakim mowa w punkcie 1b i 1c wyroku, w sytuacji, gdy nie znajdowały one potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, a podłożem zeznań niekorzystnych dla oskarżonego jest konflikt na tle majątkowym w rodzinie i tocząca się sprawa cywilna o odwołanie darowizny,

- dowolną ocenę wyjaśnień oskarżonego i uznanie, że stanowią one jedynie linię przyjętej obrony, w sytuacji gdy oskarżony ma prawo do ustosunkowania się do każdego z przeprowadzonych dowodów, co czynił oraz w sytuacji, gdy jego wersję zdarzeń potwierdzają dostarczone do akt dowody w postaci nagrań rozmów i wydruków wiadomości tekstowych;

- dowolną oceną zeznań pokrzywdzonej M. Ł. (1) i uznaniu ich za wiarygodne, w sytuacji gdy przeczą im wyjaśnienia oskarżonego, a nadto nie znajdują potwierdzenia w innych dowodach;

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który miał wpływ na treść orzeczenia, będący wynikiem wyżej wymienionych uchybień procesowych, a polegający na przypisaniu oskarżonemu sprawstwa w zakresie czynów z punktów 1b, 1c, 2, 3 i 4 wyroku, w sytuacji gdy prawidłowa ocena zgromadzonego materiału dowodowego winna doprowadzić do odmiennych wniosków i - zdaniem obrońcy - do uniewinnienia oskarżonego od czynów przypisanych w punktach 1b, 1c, 2, 3 i 4 wyroku, a - zdaniem oskarżonego - do uniewinnienia go od czynów przypisanych w punktach 1b i 3 wyroku oraz umorzenia postępowania karnego wobec znikomego stopnia społecznej szkodliwości, co do czynów przypisanych w punktach 1c, 2 i 4 wyroku;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadne (w zakresie czynu z punktu 3 wyroku)

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jako, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych związany jest przede wszystkim z uprzednim zarzutem nieprawidłowej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, powyższe zostaną omówione łącznie.

Wbrew twierdzeniom obrońcy i samego oskarżonego, nie sposób zgodzić się z zarzutami w kwestii błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mających wpływ na jego treść, albowiem sąd I instancji – poza prawnokarną oceną zachowania przypisanego w punkcie 3 wyroku i okoliczności rzutujących na małą wagę czynu z punktu 2 - błędu takiego się nie dopuścił.

Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10). Innymi słowy: sama możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punktu widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych.

Przyjmuje się również, iż błąd w ustaleniach faktycznych nie jest zarzutem samodzielnym. W praktyce każdy taki błąd jest bowiem skutkiem naruszenia przepisów postępowania, lecz nie odwrotnie. Jeśli bowiem Sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie reguły i zasady rzetelnego procesu, nie ma możliwości postawienia mu skutecznie zarzutu poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. Wskazuje to więc, iż błąd w ustaleniach faktycznych jest zawsze wtórny wobec naruszenia przepisów postępowania i stanowi konsekwencję uchybień w procedowaniu. Sąd Okręgowy zważył, że sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie w żaden sposób przepisów postępowania, toteż poczynione przez niego ustalenia faktyczne – w oparciu o ujawnione i prawidłowo ocenione dowody – polegają na prawdzie i nie mogą być kwestionowane. Wbrew twierdzeniom skarżących, zgromadzone w sprawie dowody, oceniane w sposób zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia (art. 7 k.p.k.), dają bowiem pełne podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona przypisanych mu w punktach 1b, 1c, 2 – jako wypadku mniejszej wagi i 4 czynów zabronionych. Przyjęta przez oskarżonego linia obrony nie może się więc ostać, gdyż zebrany i jednoznaczny materiał dowodowy prowadzi do odmiennych wniosków. Oceny tej, w zakresie ustaleń co do popełnionych przestępstw ( z punków 1b, 1c, 2 i 4 ) nie są w stanie skutecznie obalić, czy zmienić treści wielostronicowych stenogramów i godzin rozmów nagranych pomiędzy stronami rozmów, a ujawnionych w toku postępowania przed Sądem Rejonowym.

Nie sposób zgodzić się z obrońcą, a także z oskarżonym, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do dokonanych przez sąd ustaleń w zakresie dopuszczenia się przestępstwa stalkingu na szkodę byłej żony i dzieci (punkt 1b wyroku), uszkodzenia ciała syna (punkt 1c wyroku), czy naruszenia nietykalności byłej konkubiny (punkt 4 wyroku) oraz przywłaszczenia jej przedmiotów (punkt 2 wyroku). Brak jest w ocenie sądu odwoławczego zastrzeżeń co do dokonanej przez sąd Rejonowy oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w tym zakresie. Sąd zasadnie dał wiarę zeznaniom zarówno pokrzywdzonych, jak i wskazanych świadków w osobach dalszej rodziny, opiekunek matki oskarżonego czy funkcjonariuszy policji. Pokrzywdzeni w sposób przekonywujący i konsekwentny zeznawali o zdarzeniach będących przedmiotem zarzutów, a pewne rozbieżności, co do przebiegu poszczególnych zdarzeń mogły być wynikiem upływu czasu oraz pomijalnego ich charakteru. Przede wszystkim jednak sąd rejonowy w sposób szczegółowy, drobiazgowo odniósł się do zeznań każdego ze świadków, odnosząc je każdorazowo do nagrań i wiadomości tekstowych z ich udziałem – a które to dowody przedstawił oskarżony, konfrontując poszczególne okoliczności podawane i opisywane przez świadków w toku procesu z nagraniami bezpośrednich rozmów, czy treściami sms-ów, mających być podstawą do depozycji świadków. Sąd Okręgowy w pełni zgadza się z tą oceną (w zakresie czynów z punktu 1b, 1c, 2 i 4 ).

Nie jest wcale tak, iż osoby te tj. głownie pokrzywdzeni noszący kiedyś nazwisko (...) zeznawali fałszywie po to, by pozbawić oskarżonego własności domu w G..

Sąd odwoławczy pragnie podkreślić bardzo ważną okoliczność, która miała niebagatelne znaczenie dla oceny w szczególności tego, jak dokładnie oskarżony zachowywał się wobec członków rodziny i byłej konkubiny: otóż G. S. (2) od bardzo wielu lat nieustannie nagrywał otaczające go osoby tj. każdorazowo nagrywał swoje „obecności” w domu przy ul. (...) i rozmowy przeprowadzane z żoną (byłą), dziećmi etc. Czynił tak od co najmniej 2015r. Treści nagrań fonicznych przepisywał tworząc wielostronicowe z nich stenogramy (a wszystko przechowywał i ujawnił na sprawie karnej), gdzie jak się okazało stenogramy te sporządzała/przepisywała na komputerze także pokrzywdzona M. Ł. (1), kiedy była sympatią oskarżonego. W toku owej znajomości pokrzywdzona M. Ł. (1) sama doświadczyła szeregu nieprzyjemności mających związek z ujawnieniem się kłamstw oskarżonego (na różnym gruncie), a to dopiero spowodowało, że także ona najpierw zerwała znajomość z G. S. (2), a potem – podobnie jak to czynił oskarżony – sama zaczęła nagrywać rozmowy z nim przeprowadzane i stworzyć stenogramy z tych rozmów (i nie tylko), także ujawnionych w toku przedmiotowej sprawy. Można więc rzec, że uczeń (uczennica) przechytrzył mistrza. Można także zaobserwować pewien powtarzający się schemat oceny osoby oskarżonego: M. Ł. (1), zmieniła ją o przysłowiowe „180 stopni”, podobnie jak pokrzywdzona E. W. (wcześniej S.). Obie kobiety potrzebowały tu natomiast jedynie dłuższej i rzeczywistej bytności z oskarżonym, by prawidłowo ocenić jego osobę.

Zgodzić się należy z Sądem Rejonowym, co do oceny zeznań pokrzywdzonych oraz innych – także wskazywanej w apelacji oskarżonego A. R. - że co do zasady zasługują one na wiarę i prawidłowo mogą stanowić podstawę dokonanych ustaleń faktycznych.

Obaj skarżący upatrują swej szansy w forsowaniu stanowiska, że świadkowie w osobach byłej żony i dzieci, a także byłej konkubiny, mają interes w tym, by bezpodstawnie pomawiać oskarżonego, celem jego pokrzywdzenia (zemsty) oraz uzyskania korzystnego dla A. W. (1) rozstrzygnięcia w sprawie cywilnej o odwołanie darowizny. Okoliczności te tj. fakt wytoczenia przez A. W. takiej sprawy i bliskość czasowa ze złożeniem zawiadomienia o przestępstwie znęcania, dostrzegł jednak i prawidłowo przeanalizował sąd meriti. Sąd odwoławczy zauważa także, że jest wysoce prawdopodobnym, iż zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa znęcania złożone zostało przez A. W. (1) także wobec oparcia, jakie osoba ta - jak się okazało - znalazła w byłej konkubinie oskarżonego M. Ł. (1). Z akt wynika, że to sama M. Ł. (1) zdecydowała się nawiązać kontakt z byłą żoną G. S. (2) – wobec faktów jakie ujawniła i negatywnych zachowań, jakich wobec jej osoby dopuścił się oskarżony oraz wobec posiadanej osobiście wiedzy. To na tym gruncie można byłoby rozważać, czy depozycje świadków, a przede wszystkich w/w dwóch kobiet, nie stanowią li tylko pomówienia mężczyzny, którego kiedyś obie obdarzyły uczuciem, a które ostatecznie zamieniło się w – delikatnie rzecz ujmując – wrogość. Nic takiego jednak, jak pomówienie z punktu widzenia prawa karnego, nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie, bo poszczególne fakty ustalone przez sąd rejonowy wynikają z szeregu dowodów, nie tylko zeznań byłej żony i byłej konkubiny, lecz stanowią wypadkową bardzo obszernego materiału dowodowego, także o charakterze nieosobowym.

Prawidłowy jest także opis czynu uporczywego nękania członków rodziny S. przypisany w punkcie 1b wyroku. Oskarżony zrealizował bowiem oba znamienia wymienione w art. 190 a § 1 kk. Zgodnie z nim odpowiada karnie ten, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność. G. S. (2) zarówno nękał pokrzywdzonych w przypisany przez sąd rejonowy sposób, jak i istotnie naruszał prywatność pokrzywdzonych. Miał przy tym pełną świadomość tego, że członkowie jego rodziny nie tylko nie życzą sobie nagrywania każdej przeprowadzonej z ojcem/mężem rozmowy, ale też, że nieustanna inwigilacja i kontrola jest dla nich udręczeniem. Już odnalezienie w domu dyktafonu pozostawionego przez oskarżonego – po jego wyjściu – zakończone interwencja policji jasno wskazywało, jakie są odczucia członków rodziny oskarżonego tym spowodowane. W okresie czasu od początku listopada 2016, oskarżony nie mieszkał na stałe w domu w G., jednak cyklicznie go odwiedzał, pod różnymi – także – pretekstami, a nie zawsze względami merytorycznymi. Najczęściej były to kwestie związane z „obsługą” domu będącego własnością oskarżonego, a tym samym wizyty znajdowały swoje uzasadnienie merytoryczne w oczach np. kuratora i osób postronnych. Na zachowanie oskarżonego niewątpliwie miało wpływ to, że pozostawał wówczas pod dozorem kuratora sądowego orzeczonego w innej sprawie karnej (zakończonej warunkowym umorzeniem postępowania). Podczas jednak owych wizyt, pod pretekstem obrony własnej osoby, oskarżony zawsze nagrywał i inwigilował rodzinę. Ponadto, co słusznie ustalił sąd rejonowy w tym okresie czasu zachowania oskarżonego względem rodziny cechowały się wyjątkową uciążliwością, oskarżony wszczynał awantury, był arogancki, wybuchowy, wulgarnie poniżał byłą żonę, zakłócał cisze nocną etc., a przy tym cały czas rejestrował najbliższych. Członkowie jego rodziny (była żona i dzieci) czuli się nieustannie inwigilowani, a niemal każde „odwiedziny” kończyły się domową awanturą. Ich przebieg przeanalizował drobiazgowo sąd rejonowy, czemu dał wyraz w sporządzonym przez siebie obszernym uzasadnieniu. Sąd odwoławczy zważył, że taki właśnie przebieg każdych „odwiedzin” domu, z pozoru tylko uzasadnionych merytorycznie i mało poważnych, idealnie wpisuje się we wnioski końcowe opinii biegłych psychiatrów badających oskarżonego. Pokrzywdzeni opisywali swoje udręczenie akcentując głównie nieustępliwość, natarczywość i wulgarność zachowań G. S.. Biegli psychiatrzy stwierdzili natomiast u w/w zaburzoną osobowość, a ponadto to, że oskarżony prezentuje utrwalone, niekorzystne wzorce postępowania, manipuluje otoczenie, dla osiągnięcia własnych celów, jednocześnie obwinia je za własne niepowodzenia, ma trudności w kontrolowaniu emocji, nie respektuje norm życia społecznego i przekracza granice w relacjach z innymi osobami. Tym samym opisywana przez pokrzywdzonych uciążliwość po stronie oskarżonego, niekiedy trudna do zauważenia dla osób postronnych, mających tylko chwilowy kontakt z G. szopą, idealnie wpisuje się z jego rys osobowościowy.

Nie ma racji oskarżony, gdy wywodzi, iż skoro pokrzywdzeni nie odczuwali przed oskarżonym „strachu”, to nie mogli czuć się „zagrożeni” (w związku z czym brak w jego ocenie podstaw do przypisania sprawstwa przestępstwa uporczywego nękania - punkt 1b, a ewentualnie, co najwyżej istnieją podstawy do przypisania mu wykroczenia, o jakim mowa w art. 107 kw). Sąd odwoławczy zważył, że przytoczone przez oskarżonego w/w wyrażenia są wyrwane z kontekstu szerszej myśli. Sąd rejonowy prawidłowo przeanalizował odczucia pokrzywdzonych. Poczuciu nękania własnej osoby w rozumieniu art. 190 a § 1 kk nie musi towarzyszyć strach przed taką osobą rozumiany, jako obawa popełnienia przestępstwa np. przeciwko życiu czy zdrowiu. Jest także rzeczą niemal namacalną i oczywistą dla sądu – także odwoławczego – fakt istotnego naruszania prywatności pokrzywdzonych członków rodziny przez oskarżonego, związany z nieustannym nagrywaniem każdego kontaktu (każdego słowa wypowiedzianego z mężem/ ojcem, każdego sms-sa etc.), a więc niezależnego znamienia przestępstwa nękania, czego G. S. (2) jedynie subiektywnie nie chce przyznać, próbując nieudolnie zasłaniać się potrzebą ochrony własnej osoby. Co także istotne, dla odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 190a § 1 kk nie ma znaczenia cel działania sprawcy, który sam w sobie nie musi być społecznie naganny (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2020 r. III KK 266/20 opubl. OSNK 2021/1/3, Legalis Numer 2508786).

Reasumując: sąd meriti rozpoznając sprawę w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszelkie okoliczności i dowody ujawnione w toku rozprawy głównej, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), dokonując następnie na ich podstawie prawidłowych ustaleń faktycznych (poza oceną prawnokarną czynów wymienionych na wstępie). Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji nie wykazuje błędów natury logicznej, nie była stronnicza, jak również nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów, chronionej przepisem art. 7 kpk. Zastrzeżeń Sądu Okręgowego nie budzi również uzasadnienie zaskarżonego wyroku, które zostało sporządzone z zachowaniem wymogów art. 424 kpk, wyczerpująco i szczegółowo, w sposób pozwalający na kontrolę odwoławczą prawidłowości skarżonego rozstrzygnięcia. Na stwierdzenie powyższych okoliczności pozwala uważna lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku (bardzo obszernego i sporządzonego – zgodnie z przepisami – na formularzu, co akurat przy wielości zarzutów mogło powodować trudności w jego analizie, ale z przyczyn czysto technicznych). W pisemnych motywach wyroku Sąd I instancji odniósł się do wszelkich okoliczności podnoszonych w złożonej apelacjach stron, wskazał dowody, które obdarzył przymiotem wiarygodności oraz wyjaśnił, którym dowodom i z jakich powodów dał wiarę. Wskazał także dowody, którym waloru wiarygodności odmówił i precyzyjnie oraz przekonywująco wyjaśnił, z jakich przyczyn na wiarę nie zasługują. Ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy w oparciu o tak dokonaną ocenę dowodów są zatem prawidłowe.

W tym miejscu sąd odwoławczy zaznacza, iż prawidłową jest także ocena dowodów w zakresie czynów z punktu 2, 3 i 4 wyroku, w szczególności prawidłową jest ocena zeznań pokrzywdzonej M. W. i ustalenie przebiegu oraz okoliczności rozmów i spotkań oskarżonego z pokrzywdzoną w dniach 24/25 czerwiec oraz 2 sierpień 2017r. oraz okoliczności przywłaszczenia mienia i naruszenia nietykalności cielesnej pokrzywdzonej. Zeznania M. W. zostały ocenione ostrożnie i wnikliwie, w odniesieniu do całości pozostałego materiału dowodowego, w szczególności sąd rejonowy przeanalizował także wyjaśnienia G. S. (2) i przekonująco wywiódł, dlaczego nie mogą stanowić one podstawy dokonywanych ustaleń w zakresie „na styku” z M. Ł.. Zmiana wyroku dokonana przez sąd odwoławczy w zakresie czynu z punktu 3 była natomiast związana z odmienną oceną prawno-karną zachowania G. S. – o czym szerzej poniżej.

Wniosek

o zmianę wyroku w całości;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- zarzuty dotyczące niewłaściwej oceny materiału dowodowego zawarte w apelacjach oskarżonego i obrońcy oraz błędu w ustaleniach faktycznych okazały się co do meritum niezasadne, brak podstaw do wnioskowanych przez apelantów zmian wyroku, poza uniewinnieniem od czynu przypisanego w punkcie 3 i uznaniem, iż czyn przypisany w punkcie 2 stanowi wypadek mniejszej wagi – o czym szerzej poniżej;

3.4.

wynikający z apelacji oskarżonego i obrońcy zarzut:

- obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 190a § 1 kk, skutkujący niezasadnym przypisaniem oskarżonemu sprawstwa czynu w punkcie 3 wyroku, w sytuacji gdy ustalone przez sąd rejonowy jednostkowe zachowania oskarżonego względem pokrzywdzonej M. Ł. (1) nie cechowało wymagane znamię „uporczywości”, co w/w łączyli także z zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych w tym zakresie,

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Postawienie zarzutu obrazy prawa materialnego możliwe jest, co do zasady, jedynie wówczas, gdy skarżący nie kwestionuje ustaleń faktycznych, bowiem obraza ta może polegać na błędnej wykładni zastosowanego przepisu, zastosowaniu nieodpowiedniego przepisu, a także na niezastosowaniu określonego przepisu w sytuacji, gdy jego zastosowanie jest obowiązkowe. W związku z tym, że obraza prawa materialnego może być przyczyną zaskarżenia jedynie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny, nie można mówić o jej zaistnieniu, gdy wadliwość orzeczenia jest wynikiem błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za jego podstawę lub naruszenia przepisów procesowych.

Na gruncie powyższych sąd odwoławczy rozważał, czy w tej sytuacji zarzut obrońcy wniesiony jako dotyczący: „obrazy prawa materialnego tj. art. 190a § 1 kk” został postawiony prawidłowo, a w szczególności czy nie stanowi on w istocie zarzutu błędnych ustaleń faktycznych co do czynu z punktu 3 (a takowy także został zawarty w ich apelacjach).

Tym nie mniej, tak obrońca, jak i sam oskarżony kwestionują sprawstwo oskarżonego, co do czynu z punktu 3 wywodząc, że prawidłowo ustalone przez Sąd Rejonowy kontakty oskarżonego i M. Ł. w dniach 24 i 25 czerwca 2017r. oraz 2 sierpnia 2017r. (oraz ich przebieg), a ponadto brak takowych kontaktów pomiędzy w/w datami, powoduje brak znamienia „uporczywości” w zachowaniu G. S. (z czym dodatkowo łączą zarzut błędu w ustaleniach faktycznych 3.3.).

Nękaniem jest określone zachowanie sprawcy celujące w utrudnieniu życia innej osobie poprzez jej dręczenie w formie niefizycznej, obiektywnie noszące cechy postępowania prowadzącego do udręczenia, utrapienia, zastraszenia, zdominowania, oddziaływania na wolę, upokorzenia lub wywoływania innych skutków czy doznań negatywnych w odczuciu drugiej osoby. Nakierowane jest przy tym na wywołanie u drugiej osoby stanu lęku, zniechęcenia, obawy o własny los (tak np. wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 23 października 2019 r. II Ka 226/19). Nie dotyczy to zachowania jednostkowego, lecz regularnego, cechującego się pewną stabilnością i powtarzalnością. Jego przykładem może być przykładowo wysyłanie wiadomości, niezależnie od pory dnia, także, choć niekoniecznie, zawierających inwektywy - sama bowiem ilość wysyłanych wiadomości tekstowych oraz godziny ich wysyłania świadczyć mogą o chęci zdestabilizowania życia pokrzywdzonego i wywołania niekorzystnych skutków.

Biorąc pod uwagę w istocie jednokrotność rozmowy prowadzonej pomiędzy M. Ł. (1), a G. S. (2) w nocy z 24 na 2 czerwca 2017r. , a przede wszystkim treść kierowanych wzajemnie pomiędzy w/w słów i wiadomości, faktu jej przeprowadzenia nie można uznać za przejaw uporczywego nękania ze strony G. S..

Dokładna analiza przebiegu rozmowy, dokonana także przez oskarżonego w jego osobistej apelacji, przekonuje. Podobnie przekonują argumenty obrońcy dotyczące tej kwestii. Dla sądu odwoławczego jest oczywiste, że nawet jeśli pokrzywdzona nie życzyła sobie, ani telefonu od oskarżonego, ani nie miała ochoty wozić kogokolwiek w środku nocy (a już zapewne tym bardziej byłej sympatii, z którą rozstała się skłócona), to już przebieg tej rozmowy potwierdza, że wielokrotnie sama inicjowała kolejne słowa po stronie swojego rozmówcy, a więc powodowała przedłużanie się nocnego kontaktu. M. Ł. (1) kilkakrotnie bowiem zarzucając oskarżonemu zdrady i opisując inne kobiety, sama inicjowała dalszy ciąg wymiany zdań po stronie G. S. (jego tłumaczenie się i inne). Ważnym dla oceny zasadności przypisania czynu, o jakim mowa w punkcie 3 wyroku, było natomiast, że w momencie pojawienia się kontaktu sama skutecznie i merytorycznie kontynuowała rozmowę, chcąc opisać w niej własne uczucia, przekonać oskarżonego o swoim racjach i własnym pokrzywdzeniu etc. W zakresie czynu z punktu 3 mamy do czynienia, na przestrzeni całego czasookresu przyjętego przez Sąd Rejonowy (od 24 czerwca 2017r. do 2 sierpnia 2017r.), w istocie z zaledwie trzema kontaktami pokrzywdzonej z oskarżonym (nocną rozmową rozpoczętą 24 czerwca 2017r., a zakończona już 25-go i spotkanie w dniu 2 sierpnia 2017r., gdzie oskarżony dwukrotnie widział pokrzywdzoną, a w tym jeden raz rozmawiał z nią w miejscu pracy), które miałyby potwierdzać jego uporczywość. W ocenie sądu odwoławczego przebieg rozmowy (tel. i sms-owy) w nocy bardziej wskazuje na kłótnie byłych kochanków, gdzie sama pokrzywdzona rzucając G. S. różne oskarżenia (o zdrady fizyczne, o wykorzystanie swojej osoby materialnie) wręcz prowokuje dalszą wymianę zdań po męskiej stronie.

Spotkanie w pracy jest natomiast – zdaniem Sądu Okręgowego – podyktowane chęcią uzyskania przez oskarżonego takiego nagrania, na którym pokrzywdzona powie „coś” lub odpowie w taki sposób, który G. S. mógłby wykorzystać przeciwko niej w toczącej się sprawie o przywłaszczenie przedmiotów. Wskazuje na to z jednej strony ustalony fakt, iż oskarżony od bardzo wielu miesięcy (w sumie od co najmniej około dwóch lat) nagrywał swoich rozmówców, m.inn. takich, z którymi jest w sporze, a z drugiej: sposób prowadzenia przez niego rozmowy tj. zaczepne i tendencyjne sformułowania ze strony G. S. (2) (ta rozmowa również została nagrana i przeniesiona na stenogram). Tylko ostatni kontakt z dnia 2 sierpnia 2017r. tj. na cmentarzu nie został nagrany, ale jest zbyt mało „znaczący”, by mówić tu o uporczywym nękaniu, nawet przy ocenie tegoż zdarzenia łącznie z pozostałymi.

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od czynu zarzuconego w punkcie III aktu oskarżenia, a przypisanego w punkcie 3 wyroku,

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- brak podstaw do uznania, że oskarżony wypełnił znamiona uporczywości, co uzasadniało uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu;

3.5.

zawarty w apelacji oskarżonego

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść w zakresie czynu przypisanego w punkcie 2 wyroku, poprzez przyjęcie, iż zachowanie oskarżonego nie stanowiło wypadku mniejszej wagi w rozumieniu art. 284 § 3 kk,

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy zważył, iż apelacja oskarżonego, nie będącego prawnikiem, nie musi zawierać sformułowanych wprost zarzutów, a jedynie musi wskazywać na uchybienia stawiane wydanemu orzeczeniu.

Oskarżony, oprócz innych zarzutów podniósł, że prawidłowa analiza akt sprawy winna doprowadzić do uznania, iż jego zachowanie przypisane w punkcie 2 wyroku stanowi wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 284 § 3 kk. Choć nie przekonują wnioski, jakie apelant łączył tu z owym zarzutem (o umorzenie postępowania w oparciu o art. 17 § 1 pkt 3 kpk, czy warunkowe umorzenia postępowania w oparciu o art. 66 kk), to rację ma skarżący dostrzegając niewielką wartość przywłaszczonych szkody oraz okoliczności czynu przemawiające na jego korzyść.

Przedmiotem przywłaszczenia były rzeczy codziennego użytku, w większości używane, możliwe do zastąpienia, bez szczególnego znaczenia dla życiowej egzystencji i bez szczególnego znaczenia sentymentalnego dla pokrzywdzonej, których oddania M. Ł. (1) domagała się w dużej mierze bardziej z powodu urazu do osoby oskarżonego i zaistniałej sytuacji życiowej (rozpad konkubinatu), aniżeli innych. O uznaniu konkretnego czynu zabronionego za wypadek mniejszej wagi decyduje tymczasem ocena jego społecznej szkodliwości, jako zmniejszonej do stopnia uzasadniającego wymierzenie kary według skali zagrożenia ustawowego przewidzianego w przepisie wyodrębniającym wypadek mniejszej wagi w kategorii przestępstw określonego typu. Określenie stopnia społecznej szkodliwości czynu należy do sfery ustaleń faktycznych w sprawie. Drogą prowadzącą do ustaleń w tym zakresie jest rozważenie wszystkich okoliczności istotnych z punktu widzenia znamion strony przedmiotowej i podmiotowej czynu zabronionego oraz nadanie im właściwego znaczenia w celu uściślenia ich wpływu na stopień społecznej szkodliwości. Analizując powyższe, wagę czynu zabronionego, przypisanego oskarżonemu w punkcie 3, uznano jako wyrażającą się stopniem społecznej szkodliwości pozwalającym na uznanie, że stanowi on wypadek mniejszej wagi. Sąd Rejonowy pominął tu okoliczności, które powinny mieć wpływ na ustalenie natężenia społecznej szkodliwości czynu, takie jak rzeczywiste przyczyny domagania się zwrotu przedmiotów gospodarstwa domowego oraz bielizny przez pokrzywdzoną. Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, iż pokrzywdzona domagała się ich zwrotu w odwecie za wcześniejsze łożenie na utrzymanie przyszłego, a niedoszłego partnera życiowego, w poczuciu skrzywdzonej dumy i „dla zasady”. Początkowo także pomiędzy stronami trwała swoista „przepychanka”, co do wzajemnego zwrócenia sobie pozostawionych w miejscach zamieszkiwania byłych sympatii przedmiotów, częściowo zostały one zwrócone dobrowolnie, ale ostatecznie strony nie doszły do całkowitego porozumienia w tej kwestii i w sprawę zaangażowano organy ścigania. Spór należał jednak do kategorii błahych i można tylko ubolewać, że nie udało się go rozwiązać na innej drodze.

Wniosek

- o uznanie czynu jako stanowiącego wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. rozumieniu art. 284 § 3 kk i umorzenie postępowania w oparciu o art. 17 § 1 pkt 3 kpk bądź warunkowe umorzenia postępowania w oparciu o art. 66 kk,

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- z przyczyn wskazanych powyżej właściwą kwalifikacja prawno-karną czynu był przepis art. 284 § 3 kk, brak podstaw, z uwagi na ustalenie sprawstwa wielu czynów popełnionych na szkodę kilku osób i okoliczności tych czynów, do wnioskowanego umorzenia, bądź warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec G. S.;

3.6.

wynikający z apelacji oskarżonego i obrońcy zarzut

- rażącej niewspółmierności orzeczonych kar jednostkowych, środków karnych oraz kary łącznej,

☒ zasadne

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oskarżony, jako osoba już 50-letnia, dotychczas pozostawał „niekarany” z punktu widzenia prawa karnego. Jakiekolwiek wcześniejsze postępowania karne wobec jego osoby kończyły się bowiem orzeczeniami o warunkowym umorzeniu postepowania. Popełnienie kolejnych przestępstw (punkt 1b, 1c, 2 i 4 wyroku) i to w licznie mnogiej, na szkodę kilku osób, także osób najbliższych, które to czyny uderzały z dobra priorytetowo chronione prawem tj. m.inn. w zdrowie człowieka i jego wolność, musiało spotkać się z właściwą represją karną, w szczególności z orzeczeniem za nie stosownych kar. Jakiekolwiek wnioskowane przez strony rozstrzygnięcia o umorzeniu, czy warunkowym umorzeniu postępowania nie wchodziły w grę, jako rażąco niewystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary oraz celów w zakresie kształtowania świadomości prawnej w społeczeństwie.

Orzeczone jednak przez sąd rejonowy: kary jednostkowe i kara łączna cechowała niewspółmierność w stopniu rażącym. Co do zarzutu obrazy art. 438 pkt 4 kpk wskazać należy, że w orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985, nr 7-8, poz.60).

Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1990 r., Wr 363/90, OSNKW 1991, nr 7-9, poz. 39). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, LEX nr 20739).

Zasadnie brzmią w tym względzie zarzuty podniesione przez oskarżonego oraz jego obrońcę i dość powiedzieć, że ich argumenty przekonują, co do potrzeby zmiany wyroku poprzez złagodzenie zastosowanej wobec G. S. (2) represji karnej, bez potrzeby powtarzania ich przez sąd odwoławczy. Prawidłowa reakcja karna nie może oczywiście służyć premiowaniu oskarżonego przez ograniczenie jego odpowiedzialności karnej, lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynów, jakich się dopuścił.

Z powodu wielości osób pokrzywdzonych oraz okoliczności sprawy zasadnym było orzeczenie wobec oskarżonego - za czyn polegający na uporczywym nękaniu członków najbliżej rodziny - kary pozbawienia wolności w niskim wymiarze (4 miesięcy) z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na wskazany okres próby. Wszyscy pokrzywdzeni to osoby już dorosłe, zarobkujące, mogące same stanowić o braku woli do utrzymywania znajomości z oskarżonym. Nie sposób jednak zapomnieć treści wniosków końcowych opinii biegłych psychiatrów, którzy jednoznacznie rozpoznali osobowość nieprawidłową u G. S. (2), co przejawia się m.inn. w jego nieustępliwości, manipulacji otoczeniem i utrwalonych niekorzystnych wzorcach postępowania, a także tym, iż oskarżony: „nie jest w stanie dokonać korekty zachowania pomimo licznych negatywnych konsekwencji swoich czynów” (co jednak nie wyklucza poczytalności sprawcy). Ustalono, że pomiędzy oskarżonym, a pokrzywdzonymi A. W. (1) (prawdopodobnie także E. i P. rodzeństwem W.) trwają sprawy cywilne (odwołanie darowizny, alimenty, inne). Obie oskarżycielki posiłkowe siłą rzeczy będą więc dalej uwikłane w trwający konflikt (czy to jako strona postępowania cywilnego, czy świadek) i w tym znaczeniu nie są osobami niezależnymi od osoby oskarżonego. Stąd zasadnym jest orzeczony wobec oskarżonego zakaz zbliżania się do wszystkich pokrzywdzonych. Wystarczającym było tu także orzeczenie wobec G. S. zadośćuczynienia na rzecz jedynie P. W. w kwocie 1000 zł., jako uwzględniającego krzywdy pokrzywdzonego związane z doznanym uszkodzeniem ciała. W sprawie – jak przyjął sąd rejonowy (strona 72 uzasadnienia), brak jest następstw czynów nękania i brak jest obrażeń ciała u M. Ł. (1), jako mających postać jedynie naruszenia jej nietykalności. Oskarżyciele posiłkowi nie udowodnili konkretnych szkód poniesionych przypisanymi oskarżonemu czynami. Zdaniem sądu odwoławczego brak jest w tej sytuacji podstaw, by takowe zadośćuczynienie zasądzać od oskarżonego na rzecz innych pokrzywdzonych, szczególnie w sytuacji ostatecznej zmiany kwalifikacji prawno- karnej czynu pierwotnie zarzuconego jako przestępstwo znęcania się (i wniosków o orzeczenie środka kompensacyjnego w związku z takim czynem).

Brak jest argumentów, aby w/w kara podlegała korekcie w kierunku dalszego jej złagodzenia.

Inaczej ma się rzecz w zakresie pozostałych przypisanych oskarżonemu czynów. W ocenie sądu odwoławczego właściwą represją karną za każdy z pozostałych, przypisanych (punkt 1c, 2 i 4 wyroku) są natomiast samoistne kary grzywny w rozmiarze 50 stawek dziennych, przy przyjęciu wartości jednej stawki dziennej za równoważną kwocie 25 zł. Czyny te bowiem cechował niewysoki stopień społecznej szkodliwości, przywłaszczenie dotyczyło wypadku mniejszej wagi, nie należały one do poważnych przestępstw, dwa z nich stanowią czyny ścigane co do zasady z oskarżenia prywatnego, nie ustalono trwałych następstw takich zachowań. Wymiar stawki dziennej uwzględnia możliwości zarobkowe i stan majątkowy oskarżonego.

Przy wymiarze kary łącznej grzywny, orzeczonej w oparciu o zasadę mieszaną, uwzględniono częściowe podobieństwo rodzajowe oraz bliskość czasową popełnienia przestępstw.

Zdaniem sądu odwoławczego tak zastosowana represja karna odzwierciedla wszystkie okoliczności sprawy, rzutujące na wymiar kar, a przede wszystkim ma dostateczne szanse spełnić zamierzone cele kary.

Wniosek

- o zmianę wyroku i: uchylenie rozstrzygnięcia w zakresie kary łącznej, uchylenie orzeczenia w zakresie czynów z punktów 1b oraz 1c i przekazanie sprawy w zakresie czynu „1b” do ponownego rozpoznania, a w zakresie czynu „1c” umorzenie postępowania z uwagi na przedawnienie karalności, uniewinnienie oskarżonego od czynu przypisanego w punkcie 3 oraz wymierzenie za czyny z punktów 2 i 4 kar grzywien;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- zastosowana represja karna nosi cechy rażącej niewspółmierności w sensie surowości, wnioski zasadne jedynie w zakresie dokonanego obniżenia orzeczonych kar i środków karnych;

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wina i sprawstwo oskarżonego w zakresie czynów przypisanych w punktach 1b, 1c, i 4 wyroku, orzeczone zakazy zbliżania się do pokrzywdzonych, rozstrzygnięcie o wydatkach poniesionych przez Skarb Państwa i wydatkach stron za pierwszą instancję,

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- żaden z wniesionych środków odwoławczych nie uzasadniał zmian wyroku, co do powyżej wskazanych, brak podstaw do zmiany powyższych z urzędu;

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- uchylenie obowiązku zadośćuczynienia zasądzonego na rzecz: A. W. (1), M. Ł. (1) i E. W.,

- wysokość kary jednostkowej za czyn przypisany w punkcie 1b wyroku,

- wysokość kary jednostkowej za czyn przypisany w punkcie 1c wyroku,

- wysokość kary jednostkowej za czyn przypisany w punkcie 2 wyroku oraz przyjęcie, że czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi i wyczerpuje dyspozycję art. 284 § 3 kk,

- uniewinnienie od popełnienia czynu zarzuconego w punkcie II aktu oskarżenia, a przypisanego w punkcie 3 wyroku,

- wysokość kary jednostkowej za czyn przypisany w punkcie 4 wyroku,

- obniżenie wymiaru zadośćuczynienia zasądzonego w punkcie 6 wyroku na rzecz P. W.,

- nowe rozstrzygnięcie o karze łącznej grzywny;

Zwięźle o powodach zmiany

- szerzej w rubrykach 3.1.-3.6;

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt III sentencji

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.).

Sąd zdecydował się obciążyć oskarżonego opłatą za obie instancje oraz ryczałtem związanym z wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym, mając na uwadze ostateczny wynik sprawy (zmiana wyroku) oraz uznając, że uiszczenie należności przez oskarżonego nie stanowi nadmiernej uciążliwości.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 19 marca 2021 roku w sprawie II K 161/18

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 19 marca 2021 roku w sprawie II K 161/18

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana