BIP
Rozmiar tekstu
Kontrast

IV Ka 679/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2024-01-18

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 679/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 11 sierpnia 2023 roku w sprawie sygn. akt II K 264/23.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

--------------------

----------------------------------------------------------

-------------

---------------

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

--------------------

----------------------------------------------------------

-------------

---------------

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzuty podniesione w apelacji obrońcy oskarżonej A. O.:

1. naruszenia przepisów postępowania, mające wpływ na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia, a mianowicie:

- art. 2§2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5§2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 410 k.p.k., art. 424§1 pkt 1 k.p.k. przez uwzględnienie jedynie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonej, co spowodowało, iż Sąd meriti nie zbadał i pominął okoliczności istotne i korzystne dla oskarżonej, jakim były fakty, iż oskarżona przyznała się do popełnienie zarzucanego jej czynu i przeprosiła wyrażając skruchę za przedmiotowe zdarzenie uzasadniając je trudną sytuacją materialną;

2. rażącąej niewspółmierność orzeczonej kary łącznej 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności:

- poprzez niedostateczne rozważenie dyrektyw wymiaru kary z art. 53§1 k.k., tj. nieuwzględnienie w odpowiednim stopniu okoliczności łagodzących tj. wyrażoną skruchę, przyznanie się oskarżonej do popełnienia czynu oraz zmiany jej postawy życiowej wywołanej narodzinami dziecka,

- naruszenie art. 53 k.k., tj. dyrektywy wymiaru kary przez nienależyte uwzględnienie właściwości i warunków osobistych oskarżonej, celów wychowawczych kary oraz stopnia winy,

- poprzez niedostateczne rozważenie dyrektyw wymiaru kary z art. 53§1 k.k., tj. nieuwzględnienie w odpowiednim stopniu okoliczności łagodzących tj. naprawienia szkody co do dużej części pokrzywdzonych, nadmierne wyeksponowanie okoliczności obciążających tj. uprzedniej karalności oraz nagminności popełnionego przestępstwa co skutkowało wymierzeniem rażąco surowej kary,

- poprzez niedostateczne rozważenie dyrektyw wymiaru kary z art. 53§1 k.k., tj. nieuwzględnienie w odpowiednim stopniu okoliczności dotyczących dolegliwości stosowanej kary, celów zapobiegawczych i wychowawczych,

- naruszenie art. 58§1 k.k. przez wymierzenie oskarżonej kary pozbawienia wolności z naruszeniem zasady prymatu kar nie izolacyjnych oraz przez brak uzasadnienia dlaczego sąd uznał, że inne kary lub środki karne zostały uznane za niewystarczające do spełnienia celów kary,

- rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności, w sytuacji gdy charakter i okoliczności przypisanych czynów i właściwości charakterologiczne oskarżonej uzasadniają jej złagodzenie.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 Apelacja w tym zakresie niezasadna, gdyż nie doszło do obrazy przepisów postępowania art. 2§2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5§2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz art. 424§1 pkt 1 k.p.k. skutkującej podważeniem prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w zakresie wymierzonej oskarżonej izolacyjnej kary pozbawienia wolności. Wbrew zarzutom sformułowanym w apelacji obrońcy Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie naruszył wskazanych w nich przepisów postępowania karnego .

Ad. 2 . Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonej stwierdzić należy, że jest on częściowo słuszny.

Zdaniem sądu odwoławczego, w przedmiotowej sprawie, Sąd Rejonowy prawidłowo wyważył okoliczności przedmiotowe i podmiotowe czynów oskarżonej A. O. (wskazując, że oskarżona działała w sposób świadomy i przemyślany). Działania podsądnej były przemyślane, realizowane z premedytacją i w wyrachowany sposób. Motywacją jej było zaś łatwe i szybkie zdobycie pieniędzy. Niemniej jednak Sąd Rejonowy pominął – jak wynika z analizy pisemnych motywów wyroku – okoliczności łagodzące, a mianowicie takie jak jej młody wiek w chwili czynów, czy też zdecydowaną zmianę postawy życiowej wywołanej także narodzinami dziecka. W aspekcie powyższego, Sąd pierwszej instancji niesłusznie uznał, że adekwatną reakcją karną będą jednostkowe kary pozbawienia wolności za ciągi przestępstw, odpowiednio w rozmiarze 1 roku i 2 miesięcy oraz 10 miesięcy, a ostatecznie bezwzględna kara łączna w rozmiarze 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, która okazała się zbyt surowa.

Trzeba pamiętać, że z racji na ocenny charakter zasad wymiaru kary, niewspółmierność kary, środka karnego czy nawiązki musi być natury zasadniczej, tzn. w stopniu niedającym się zaakceptować. W orzecznictwie podkreśla się ugruntowany pogląd, iż „rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, czyli zasłużoną.” (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2017 r., sygn. II KK 156/17, opubl. Legalis nr 1604497). Zarzut rażącej niewspółmierności kary, środka karnego czy też nawiązki, jako zarzut z kategorii ocen można trafnie podnosić, gdy wymierzona kara lub środek nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przypisanego czynu, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy jest w odczuciu społecznym karą niesprawiedliwą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11.04.1985 r., V KRN 178/85, Lex 20053). Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut niewspółmierności nie wymaga wskazania nowych, nieustalonych przez sąd okoliczności, polegać bowiem może na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.10.1974 r., V KRN 78/74, Lex 18899). Podkreślić również należy, iż orzekanie o karze ma charakter indywidualny i jest procesem do pewnego stopnia subiektywnym, obejmującym dokonanie wyboru oraz zastosowanie odpowiedniej represji karnej właściwej dla konkretnej sytuacji i konkretnego sprawcy. Z tych powodów zasady i dyrektywy orzekania w przedmiocie kary zawarte w art. 53 k.k. pozostawiają organowi orzekającemu pewien zakres swobody w procesie jej wymierzania. Decydujące zaś znaczenie dla wymiaru kary łącznej mają przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do osoby oskarżonej, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Natomiast wypracowane wcześniej przez orzecznictwo i doktrynę koncepcje wymiaru kary łącznej w oparciu o bliższą, lub dalszą więź przedmiotowo – podmiotową i czasowo – przestrzenną, zachodzącą pomiędzy poszczególnymi czynami jednostkowymi, także mogą mieć tu znaczenie, jednakże, co najwyżej, pomocnicze. Bowiem kara łączna powinna być postrzegana jako swoiste podsumowanie działalności przestępczej sprawcy. Stanowi ona wyraz potępienia w stosunku do postępowania sprawcy, jak również podkreśla nieopłacalność przestępczej działalności. Z drugiej strony, orzeczona kara łączna powinna być niezbędna dla osiągnięcia celów indywidualnego oddziaływania. W procesie orzekania kary łącznej sąd powinien mieć na względzie, czy w danym przypadku zachodzą okoliczności, które przemawiają za zsumowaniem dolegliwości, czy też przeciwnie – w imię racjonalizacji karania, wskazują na konieczność pochłonięcia części kar. Stosowanie zatem kumulacji albo absorpcji, jako że są to rozwiązania skrajne, wymaga istnienia szczególnych przesłanek przemawiających za jednym, albo drugim rozstrzygnięciem.

W ocenie Sądu Okręgowego, dolegliwość wymierzonej oskarżonej A. O. kary łącznej 1 roku pozbawienia wolności - a więc na poziomie ukształtowanym orzeczeniem sądu odwoławczego - jest współmierna w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości przypisanych jej czynów i spełnia zadania społecznego oddziaływania kary oraz cele szczególno - prewencyjne. Jest wynikiem trafnej oceny okoliczności przedmiotowych i podmiotowych czynu oraz właściwości i warunków osobistych oskarżonej A. O. i jako spełniająca wymogi zakreślone dyrektywami przepisu art. 53 k.k., uznana być musi za karę prawidłowo wyważoną. Należy przy tym mieć nadzieję, że kara wymierzona oskarżonej w niniejszym postępowaniu spełni swoje cele nie tylko w indywidualnym zakresie, ale zwiększy także świadomość innych osób.

Przypisane oskarżonej A. O. czyny miały charakter zawiniony. W ustalonym bowiem stanie faktycznym oskarżona mogła zachować się zgodnie z prawem i nie zachodziły żadne okoliczności, które z uwagi na osobowość oskarżonej mogłyby wpływać ograniczająco na możliwość jej zachowania się w sposób zgodny z prawem, czy też okoliczności, które wyłączałyby jej winę. W związku z tym, zważywszy, że nie były to zdarzenia incydentalne w dotychczasowym życiu oskarżonej (była osobą uprzednio karaną) w kontekście powyższych wniosków oraz mając na uwadze całokształt okoliczności związanych z naruszeniem przez oskarżoną porządku prawnego, w tym również okoliczność, że naruszenie porządku prawnego miało charakter umyślny, a także fakt, iż w istocie rzeczy wina i stopień społecznej szkodliwości zarzucanych mu czynów, są znaczne - w ocenie sądu odwoławczego – karą adekwatną jest kara pozbawienia wolności o charakterze izolacyjnym.

Sumując - jeśli chodzi o zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej kary pozbawienia wolności – zaznaczyć należy, że Sąd meriti orzekając karę w stosunku do oskarżonej naruszył dyrektywy jej wymiaru, poprzez pominięcie określonych okoliczności łagodzących oraz poprzez nie nadanie okolicznościom łagodzącym właściwego znaczenia.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku:

- w zakresie punktu 2 poprzez wymierzenie oskarżonej A. O. w zakresie czynów opisanych w pkt I-III, V, VI, X-XII, XIV-XXXV, XXXVII-XXXIX kary 8 miesięcy pozbawienia wolności,

- w zakresie punktu 3 poprzez wymierzenie oskarżonej A. O. w zakresie czynów opisanych w pkt IV, VII-IX, XIII, XIV-XXXVI kary 6 miesięcy pozbawienia wolności,

- a w konsekwencji wymierzenie oskarżonej A. O. w miejsce kar jednostkowych kary łącznej 1 roku pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów określonych w rubryce powyżej wyrok Sądu meriti w tym zakresie podlegał modyfikacji, a apelacja obrońcy oskarżonej A. O. okazała się częściowo zasadna.

Brak także podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji w odniesieniu do oskarżonej A. O..

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy wyroku w zakresie nie podlegającym modyfikacji orzeczeniem sądu odwoławczego opisanej w punkcie 5.2.1.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji w zakresie ustalenia sprawstwa oskarżonej A. O., kwestii jej winy i kwalifikacji prawnej przypisanych jej czynów.

Sąd Okręgowy, nie dopatrując się również uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu, określonych w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k., zaskarżony wyrok wobec oskarżonej utrzymał w mocy w zakresie nie podlegającym modyfikacji opisanej w punkcie 5.2.1.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono wyrok w zaskarżonej części w stosunku do oskarżonej A. O. w ten sposób, że:

- obniżono orzeczoną w punkcie 2 karę pozbawienia wolności do 11 miesięcy;

- obniżono orzeczoną w punkcie 3 karę pozbawienia wolności do 8 miesięcy;

- obniżono orzeczoną w punkcie 4 karę łączną pozbawienia wolności do 1 roku.

Zwięźle o powodach zmiany

Powyższe zmiany wynikały z częściowego uwzględnienia zarzutów i wniosków apelacji skarżącej, o czym szerzej w części 3 uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

-----------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

-----------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej A. O. w postępowaniu odwoławczym zasądzone zostały na rzecz obrońcy z urzędu adwokata E. D..

4

Biorąc pod uwagę sytuację osobistą i możliwości zarobkowe oskarżonej A. O., jak również to, że spoczywa na niej obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych w kwocie 2210 złotych, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.), zwolnił ją od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym opłaty za obie instancje.

7.  PODPIS

SSO Anna Gąsior–Majchrowska

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej A. O..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 11 sierpnia 2023 roku w sprawie sygn. akt II K 264/23.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: