Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 706/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 10 lipca 2023 roku w sprawie II K 966/22

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

T. C.

w sprawie II K 487/15 Sądu Rejonowego w Radomsku dotyczącej takiego samego czynu biegli psychiatrzy uznali, iż oskarżony popełnił tenże czyn w warunkach wyłączonej poczytalności (art. 31 § 1 k.k.), a postępowanie karne zostało wobec niego umorzone.

w sprawie IV Ka 647/23 do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim, w której wpłynęła apelacja dotycząca oskarżonego T. C., któremu także zarzuca się popełnienia przestępstwa z art. 180 a k.k., został dopuszczony dowód z opinii sądowo – psychiatrycznej, co do osoby oskarżonego.

odpis wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku (sygn. akt II K 487/15)

odpis protokołu rozprawy apelacyjnej z dnia 21.11.2023 roku w sprawie IV Ka 647/23 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

129

126-128

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

- odpis wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 25.10.2016 roku (sygn. akt II K 487/15);

- odpis protokołu rozprawy apelacyjnej z dnia 21.11.2023 roku w sprawie IV Ka 647/23 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim.

Dowody mające charakter urzędowy i obiektywny.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut mającego wpływ na treść wyroku naruszenia prawa procesowego - prawa do obrony praw do wyrokowania, polegający na niemożności podjęcia przez oskarżonego obrony, gdyż nie został normalnie reprezentowany przez obrońcę z urzędu E. W., kiedy złożył wniosek o wyłączenie tej osoby.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z powodu zaistnienia w sprawie bezwzględnej przyczyny odwoławczej, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia, merytoryczne rozpatrywanie przez Sąd odwoławczy podniesionego zarzutu obrazy przepisów postępowania byłoby przedwczesne (art. 436 k.p.k.). Zauważyć jedynie należy, że oskarżony z niezrozumiałych względów zgłasza w niniejszej sprawie pretensje pod adresem ww. adwokata, skoro oskarżony w ogóle nie był tu reprezentowany przez jakiegokolwiek pełnomocnika.

Wniosek

Z lektury apelacji wynika, iż oskarżony domaga się uchylenia zaskarżonego wyroku, bądź swojego uniewinnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z powodów wskazanych wyżej, wnioski odwoławcze nie podlegały rozpoznaniu, jako przedwczesne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Z załączonych przez Sąd odwoławczy dokumentów wynika, iż w innej sprawie Sądu Rejonowego w Radomsku (sygn. akt II K 487/15) o taki sam czyn, biegli psychiatrzy uznali, iż oskarżony popełnił tenże czyn w warunkach wyłączonej poczytalności (art. 31 § 1 k.k.), a postępowanie karne zostało wobec niego umorzone. Z kolei w innej sprawie, w której do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim (IV Ka 647/23) wpłynęła apelacja dotycząca oskarżonego T. C., któremu także zarzuca się popełnienia przestępstwa z art. 180 a k.k., został dopuszczony dowód z opinii sądowo – psychiatrycznej, co do osoby oskarżonego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Powyższe okoliczności miały istotne znaczenie z punktu widzenia stwierdzenia, czy oskarżonemu można przypisać winę w rozumieniu art. 1 § 3 k.k. w zw. z art. 31 § 1 k.k., a także oceny, czy doszło do naruszenia jego prawa do obrony.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Na podstawie art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Apelacja okazała się zasadna w takim stopniu, iż na skutek jej wniesienia, zaistniały podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W przedmiotowej sprawie zaistniała bowiem bezwzględna przyczyna odwoławcza, wskazana w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. Przepis ten nakazuje uchylenie zaskarżonego wyroku niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów w sytuacji, gdy zachodził przypadek obrony obligatoryjnej (art. 79 § 1 i 2 k.p.k.), a oskarżony nie posiadał obrońcy i nie brał on udziału w czynnościach procesowych.

W niniejszej sprawie zachodziła konieczność obrony obligatoryjnej, czego nie dostrzegł Sąd Rejonowy. Art. 79 1 pkt 3 k.p.k. stanowi bowiem wyraźnie, że oskarżony musi mieć obrońcę, jeżeli zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona. Sąd I instancji takowej uzasadnionej wątpliwości nie powziął, choć z okoliczności mu znanych, powinien był to uczynić. Już z samych treści pism kierowanych przez oskarżonego do sądu po wniesieniu aktu oskarżenia, można było wysnuć podejrzenia, czy nie zachodzą w jego przypadku okoliczności, o których mowa w art. 31 k.k. Ponadto z zapisku na karcie 66v wynika, że sędzia referent nakazał załączyć akta wcześniejszych spraw z udziałem oskarżonego, jakie toczyły się w Sądzie Rejonowym w Radomsku. Należy zatem rozumieć, że m.in. zapoznał się on także ze sprawą II K 487/15, w której oskarżonemu zarzucono taki sam czyn, jak w przedmiotowej sprawie, a biegli psychiatrzy uznali, iż oskarżony popełnił tenże czyn w warunkach wyłączonej poczytalności (art. 31 § 1 k.k.), a w rezultacie postępowanie karne zostało wobec niego umorzone. Okoliczność ta, zestawiona w dodatku z treścią kierowanych przez oskarżonego pism, przemawiała za realną możliwością wystąpienia u oskarżonego zakłóceń w stanie zdrowia psychicznego w chwili czynu lub w toku procesu karnego. W celu stwierdzenia lub wykluczenia takiego stanu koniecznym było uzyskanie odpowiedniej opinii biegłych lekarzy psychiatrów. Tymczasem Sąd Rejonowy najwidoczniej nie chciał tego dostrzec, przeprowadzając przewód sądowy bez dopuszczenia dowodu z opinii sądowo – psychiatrycznej, ani nie zapewniając oskarżonemu udziału obrońcy w postępowaniu.

Wobec istniejących uzasadnionych wątpliwości, co do poczytalności oskarżonego, zgodnie z treścią art. 79 § 1 pkt 3 k.p.k. winien mieć on obrońcę, przynajmniej do czasu wyjaśnienia owych wątpliwości w opinii sądowo – psychiatrycznej. Zachodził zatem przypadek obrony obligatoryjnej, tj. oskarżony musiał mieć obrońcę. Ponieważ postępowanie dowodowe na rozprawie w dniu 26.06.2023 roku zostało przeprowadzone pod nieobecność obrońcy oskarżonego, doszło do zaistnienia – wspomnianej na wstępie – bezwzględnej przyczyny odwoławczej, skutkującej uchyleniem zaskarżonego wyroku niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych w apelacji zarzutów.

Mając na uwadze powyższe należało zatem uznać, że w przedmiotowej sprawie zaistniała bezwzględna przyczyna odwoławcza wskazana w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. Przepis ten nakazuje uchylenie zaskarżonego wyroku niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów w sytuacji, gdy zachodził przypadek obrony obligatoryjnej (art. 79 § 1 i 2 k.p.k.), a oskarżony nie posiadał obrońcy i nie brał on udziału w czynnościach procesowych. Dlatego też zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Radomsku.

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Z uwagi na rodzaj stwierdzonego uchybienia proceduralnego, zachodzi konieczność przeprowadzenia ponownie całego postępowania dowodowego przed Sądem I instancji, przy umożliwieniu oskarżonemu podjęcia rzeczywistej obrony swoich praw z udziałem obrońcy (zapewne trzeba będzie ustanowić oskarżonemu obrońcę z urzędu, gdyż wątpliwe jest, że ustanowi sobie obrońcę z wyboru). W pierwszej kolejności zajdzie jednak potrzeba ustalenia stanu poczytalności oskarżonego w chwili czynu i zdolności jego udziału w rozprawie,

także pod kątem możliwości realizowania prawa do obrony. Sąd Rejonowy będzie mógł ewentualnie wykorzystać okoliczność, że w sprawie IV Ka 647/23 Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim (dotyczącej oskarżonego T. C. o taki sam czyn), sąd ten nakazał zbadanie oskarżonego przez biegłych psychiatrów, dopuszczając dowód z opinii sądowo – psychiatrycznej, co do osoby oskarżonego. Pamiętać też należy, iż Sąd będzie uprawniony do ewentualnego cofnięcia obrońcy z urzędu, dopiero po wyjaśnieniu wszelkich wątpliwości dotyczących poczytalności oskarżonego w czasie zarzucanego czynu i po uzyskaniu od biegłych oświadczenia, że oskarżony może skutecznie prowadzić swoją obronę w sposób samodzielny.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony T. C.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana