IV Ka 750/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2022-02-09
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 750/21 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 13 lipca 2021 roku w sprawie sygn. akt II K 51/21. |
||||||||||||||||||||
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
1. |
W. M. |
W dniu 25.11.1993 r. pomiędzy (...) Bankiem (...) w Ł. a W. M. i H. T. będącymi wspólnikami spółki cywilnej (...) - W. M., H. T. z siedzibą w Ł. została zawarta umowa, której przedmiotem było pośredniczenie przez (...) przy zawieraniu przez Bank umów kredytowych przez osobę trzecią na podstawie zawieranych przez tę osobę umów sprzedaży z dowolnym sprzedawcą. W ramach umowy z bankiem spółka (...) była zobowiązana spłacić ewentualne zaległości kredytowe za kredytobiorcę B. G.. |
-umowa z dnia 25.11.1993 r. -umowa o przelew wierzytelności |
199-202, 65, |
||||||||||||||||
2. |
W. M. |
W dniu 30.06.1994 r. B. G. (1) zawarł ze (...) Bankiem (...) w Ł. umowę kredytową nr (...), na podstawie której Bank udzielił B. G. (1) kredytu w wysokości 9.350.000 zł. na zakup telewizora. W pkt 4.3 tej umowy zawarto deklarację wekslową, o brzmieniu: „ Kredytobiorca upoważnia Bank do wypełnieni weksla in blanco z klauzulą „bez protestu” do wysokości przyszłej wierzytelności tj. wielkości nie dokonanych opłat i oprocentowania wynikającego z umowy z dnia 30.06.94r. wraz z należnymi odsetkami i kosztami. Zwrot weksla nastąpi po dokonaniu ostatniej wpłaty wynikającej z umowy. |
Umowa kredytowa nr (...) z dnia 30.06.1994 r.; -uzupełniające zeznania pokrzywdzonego B. G. (1) |
203-203v 206v 236v; |
||||||||||||||||
3 |
3 |
Po okazaniu kopi umowy z dnia 30.06.1994r., w szczególności zapisów zawartych w pkt 4.3 pokrzywdzony nie stwierdził, iż nie jest pewny czy umowę taką zawiera, nie jest pewny czy podpis pod umową należy do niego, nie wie, dlaczego ewentualnie nie żądał zwrotu weksla in blanco i nie wie, co to jest weksel. |
uzupełniające zeznania pokrzywdzonego B. G. (1); |
206v, 236v |
||||||||||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
1. |
W. M. |
Wypełnienie przez W. M. weksla in blanco z dnia 24.01.1995 r. niezgodnie z wolą wystawcy weksla - B. G. (1). |
- Umowa kredytowa nr (...) z dnia 30.06.1994 r.; -uzupełniające zeznania B. G. (1), -uzupełniające wyjaśnienia oskarżonego; |
203-203v, 206v 204-205, |
||||||||||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
1., 2. |
Umowa z dnia 25.11.1993 r. Umowa kredytowa nr (...) z dnia 30.06.1994 r. |
Sąd odwoławczy nie miał wątpliwości, co do prawdziwości przedstawionych w toku postępowania odwoławczego dokumentów, tym bardziej, że materiał ten nie był podczas postępowania kwestionowany, a sąd nie znalazł podstaw, aby podważać jego wiarygodność. Pokrzywdzony nie negował, iż zawarł umowę, jaką mu okazano w toku postępowania odwoławczego, jedyne co, to stwierdził, iż nie jest co do tego pewny, tak samo, jak i co do własnego autorstwa podpisu widniejącego pod umową. Sąd odwoławczy zważył, iż wizualnie podpis ten jest bardzo podobny (kolejność nazwiska i imienia jak na wekslu, inne). Brak przekonania pokrzywdzonego, co do braku autentyczności okazywanej umowy oraz własnego podpisu, z dodatkowym argumentem B. G., iż on sam to nawet nie wie, co to jest weksel, nie pozwalają na negację prawdziwości umowy, której kopię oskarżony dostarczył w toku postepowania II-go instancyjnego. |
||||||||||||||||||
2., 3. |
-uzupełniające wyjaśnienia oskarżonego, -uzupełniające zeznania pokrzywdzonego; |
Sąd odwoławczy nie miał wątpliwości, co do prawdziwości uzupełniających twierdzeń stron tj. wyjaśnień oskarżonego i zeznań pokrzywdzonego, jakie co złożyli przed Sądem Okręgowym. Oskarżony wejście w posiadanie przedmiotowego weksla in blanco dostatecznie uwiarygodnił umową, jaką zawarła z bankiem (...), której by wspólnikiem, a wypełnienie weksla in blanco treścią deklaracji wekslowej podpisanej przez pokrzywdzonego. Fakt, że B. G. (1) podpisał weksel niewypełniony in blanco, nie był przez niego kwestionowany. Dokumenty przedstawione na okoliczność zawarcia umowy kredytowej wskazują sposób jej zabezpieczenia, tj. przez wystawienie weksla in blanco, zaś sposób jego wypełnienia konkretyzuje deklaracja wekslowa zawarta w pkt 4.3 przedmiotowej umowy. Brak szczegółowej wiedzy B. G. (1), co do treści porozumienia wekslowego, czy nawet faktu zawarcia umowy kredytowej w ogóle, nie może przekreślać wiarygodności tych dokumentów. Ich treść jest czytelna i w sposób jednoznaczny wskazuje na warunki uzupełnienia weksla. Zeznania B. G. (2) na okoliczność jego woli, co do sposobu wypełnienia weksla, nie mogą być oceniane w oderwaniu od treści deklaracji wekslowej. Ostatecznie także uznać należy, iż są z nią sprzeczne jedynie w subiektywnym odczuciu pokrzywdzonego, zaś sprzeczność ta nie znajduje już wytłumaczenia w uzupełniających zeznaniach B. G. (1), który ostatecznie niczego nie zanegował, a jedynie stwierdził, iż „nie jest pewien”. Podnieść także należy, że jeśli B. G. (1) zeznał, że nie pamięta dokładnie samego zawarcia umowy kredytowej z 30.06.1994 r., a ponadto nie wie, co to jest weksel oraz dlaczego pomimo ewentualnej spłaty całości kredytu nie żądał jego zwrotu - to trudno przyjąć, że pamięta, jaka była jego rzeczywista wola ewentualnego wypełnienia weksla in blanco. W tym stanie rzeczy sąd odwoławczy priorytetowo potraktował zapisy umowy kredytowej (w szczególności deklaracji). |
||||||||||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
1., 2. |
1, 2 - zarzuty obrazy przepisów postępowania, mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. art. 4 kpk i art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk, polegający na błędnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego (w szczególności zeznania pokrzywdzonego B. G. (1)), prowadzący do błędnego ustalenia faktycznego, iż możliwe jest ustalenie, że oskarżony W. M. wypełnił podpisany przez pokrzywdzonego weksel bez zgody i upoważnienia B. G. (1) i tak wypełniony weksel, jako weksel zupełny przedstawił przed sądem cywilnym, zaś wątpliwości natury dowodowej związane z upływem czasu – w świetle reguł określonych w art. 5 § 2 kpk - pozwoliły sądowi na przyjęcie, że oskarżony zrealizował znamiona czynu z art. 270 § 2 kk; 3 - zarzut obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 270 § 2 kk , poprzez uznanie, że zachowanie przypisane oskarżonemu W. M. w sentencji zaskarżonego wyroku wyczerpało dyspozycję ww. przepisu, podczas gdy sąd nie zawarł w opisie czynu przypisanego oskarżonemu znamienia w postaci wypełnienia weksla niezgodnie z wolą podpisanego, co w konsekwencji powodowało, że brak było możliwości przyjęcia, że zachowanie to wyczerpało dyspozycję wskazanego przepisu; |
☒ zasadny -1, 2 ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny -3 |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia wykazała, iż podniesione przez obrońcę oskarżonego zarzuty odwoławcze związane z błędną ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego i błędnymi ustaleniami w zakresie sprawstwa z art. 270 § 2 kk, są uzasadnione. Rację ma skarżący, iż sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów postepowania przywołanych w apelacji. Przeprowadzona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów nie mieści się w granicach swobody zagwarantowanej temu organowi przez dyspozycję art. 7 kpk. Sąd Rejonowy nie zbadał w dostateczny sposób szeregu okoliczności, które rzutowały na arbitralność rozstrzygnięcia, a to w kontekście postawionego również zarzutu naruszenia art. 4 kpk. Oceny zaprezentowane przez Sąd I instancji nie są konsekwentne i zawierają błędy logiczne, przez co nie sposób nie dostrzec ich dowolności. W pierwszej kolejności należy odnieść się do błędnego założenia Sadu Rejonowego, który wprawdzie potraktował dowody z dokumentów jako wiarygodne i rzetelne, tj. weksel z dnia 24.01.1995 r., uznając jednak w istocie, że weksel ten choć był wekslem niezupełnym, a zatem, że w chwili jego podpisania przez pokrzywdzonego nie był wypełniony danymi co do daty, miejsca i sposobu płatności oraz wysokości, błędnie wywiódł, że został wypełniony bezprawnie. Sąd rejonowy uznał, że treść weksla nie przystaje do okoliczności jego sporządzenia na datę wystawienia weksla, tj. na dzień 24.01.1995 r., co samo w sobie dało temu sądowi asumpt do uznania, że weksel został uzupełniony niezgodnie z wolą podpisującego. Sąd Rejonowy z samych tylko okoliczności takie, jak: wymienienie wierzyciela W. M., jako osobę fizyczną, a nie jako wspólnika spółki cywilnej oraz wskazanie odległej daty płatności oraz sumy przekraczającej znacznie pierwotne zobowiązanie, wywiódł wniosek o spełnieniu przesąnek z art. 270 § 2 kk. W przekonaniu Sądu Odwoławczego Sąd I instancji poczynił szereg błędów rozumowania. W pierwszej kolejności z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie sposób wywieść inaczej aniżeli, że weksel podpisany przez pokrzywdzonego był wekslem nie zupełnym, in blanco. Prawo wekslowe nie podaje definicji weksla in blanco, a artykuł 10 prawa wekslowego mówi o wekslu in blanco tylko tyle, że jest to weksel niezupełny w chwili wystawienia. Weksel niezupełny (przeciwieństwo weksla zupełnego) jest dokumentem, który w chwili wystawienia nie zawiera wszystkich ustawowych elementów weksla (art. 1 i 101 w/w ustawy), albo też jak niektórzy twierdzą elementów docelowych, jak dodatkowe klauzule wekslowe. Przez weksel in blanco należy rozumieć dokument niezawierający wszystkich koniecznych cech weksla (art. 1), na którym pewna osoba (wystawca, akceptant, poręczyciel) złożyła podpis w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, pozostawiając odbiorcy uzupełnienie brakujących składników treści i który po wypełnieniu może stać się wekslem zupełnym (zob. W. Opalski, T. Komosa, Komentarz, s. 35). Na wekslu in blanco oprócz podpisu mogą znajdować się inne elementy weksla przez prawo wymagane, jak np. data płatności, suma wekslowa słowami lub cyframi, nazwisko remitenta, a także elementy dodatkowe niewymagane przez Prawo wekslowe. Istnienie pisemnego porozumienia co do wypełnienia weksla ułatwia przeprowadzenie dowodu, czy weksel niezupełny w chwili wystawienia wypełniony został zgodnie z zawartym porozumieniem (orz. SN z 24.10.1962 r., II CR 976/61, OSN 1964, poz. 27). Wskazać tu należy niekonsekwencję Sądu Rejonowego, który wybiórczo ocenił zeznania B. G. (1). W/w podał, że w przeszłości podpisywał weksle in blanco, ale nie podpisywał weksla już uzupełnionego, jednocześnie potwierdził, że to jego podpis znajduje się na wekslu (k.146, 146v). Sąd Rejonowy analizując materiał dowodowy pominął zatem wnioski wynikające z treści przedłożonych mu dokumentów, biorąc pod uwagę wyłącznie twierdzenia B. G. (1), iż - jak się wydaje wywiódł - nie podpisał konkretnie tego weksla, tj. wystawionego na zlecenie W. M.. Gdyby jednak Sąd Rejonowy kompleksowo zbadał zgromadzone w sprawie dowody, to skutkiem tego byłoby przyjęcie, że skoro pokrzywdzony potwierdził, że podpisywał się pod wekslami in blanco i taki – niekwestionowany - podpis widnieje pod złożonym w sprawie blankietem, to pokrzywdzony musiał zaciągnąć zobowiązanie, którego zabezpieczeniem był ten właśnie weksel, a skoro B. G. (1) nie podpisywał weksli zupełnych, to weksel przedłożony do akt z całą pewnością jest wekslem in blanco. Sąd Rejonowy w swojej ocenie niesłusznie pominął także znaczenie umowy cesji (k. 65). Fakt zawarcia takiej umowy ze spółką (...) wskazuje bowiem, że pierwotny wierzyciel (...) Bank (...) w Ł. mógł mieć wobec pokrzywdzonego wierzytelność z tytułu umowy kredytowej oraz wskazuje na wysokość tej wierzytelności ( jak inaczej rozumieć to, że sporny weksel znalazł się fizycznie w rękach W. M.?). Oskarżony przekonująco podał, iż z tego właśnie powodu ów sporny weksel znalazł się w posiadaniu najpierw spółki, a następnie jego – jako jednego ze wspólników, a stąd wymienienie jego nazwiska na blankiecie. Nie sposób jest temu zaprzeczyć, a przynajmniej ustalenia dokonane w sprawie nie stoją w sprzeczności z powyższym. Oczywiście umowa cesji dotyczyła spółki, a na wekslu wypełniono jedynie dane oskarżonego („na zlecenie W. M.”), nie jest to jednak okoliczność, która może skutecznie świadczyć o świadomym i celowym wypełnieniu weksla niezgodnie z wolą wystawcy w rozumieniu art. 270 § 2 kk. Tego typu ustalenia tj. co do ewentualnego braku możliwości uzupełnienia przedmiotowego weksla jedynie nazwiskiem oskarżonego, mają znaczenie jedynie w sprawie cywilnej, podobnie jak ustalenie, iż przez prawie 20 lat nikt nie wypełnił weksla i nie dochodził w oparciu o niego żadnych roszczeń oraz jak w tej sytuacji wygląda kwestia terminu płatności czy przedawnienia roszczenia. Takie jednak ustalenia są istotne dla sądu cywilnego, w szczególności w sprawie I C 1431/18, a wynik przedmiotowej sprawy karnej w żaden sposób nie wpływa na powyższe. Oczywiście prawo do uzupełnienia treści weksla in blanco nie jest nieograniczone, a sposób wypełnienia nie jest dowolny. W toku przedmiotowej sprawy karnej, w szczególności postępowania odwoławczego, doszło jednak do wykazania po pierwsze: zawarcia w przeszłości stosunku podstawowego wobec zobowiązania wekslowego oraz po drugie: istnienia pisemnej deklaracji wekslowej. Sąd odwoławczy przeprowadził dowód z umowy kredytu, która w swojej treści zawierała deklarację wekslową – pkt 4.3 umowy kredytowej z dnia 30.06.1994 r. (k. 203v).W pkt 4.3 umowy kredytowej strony umówiły się, że: „ Kredytobiorca upoważnia Bank do wypełnienia weksla in blanco z klauzulą „bez protestu” do wysokości przyszłej wierzytelności, tj. wielkości nie dokonanych opłat i oprocentowania wynikającego z umowy z dnia 30.06.1994 r. wraz z należnymi odsetkami i kosztami. Zwrot weksla nastąpi po dokonaniu ostatniej wpłaty wynikającej z umowy”. W deklaracji nie zawarto więc żadnych dodatkowych ograniczeń. Taki zapis sugeruje także, iż gdyby pokrzywdzony uregulował całą należność wynikającą z tej umowy, to weksel zostałby mu zwrócony. Tymczasem B. G. (1) nie wskazał, aby taki dokument posiadał, czy występował o jego zwrot. Oznacza to, że nie można ustalić, iż wierzytelność nie pozostaje aktualna, a jej wysokość nie może dziwić wobec ustalonych w porozumieniu wekslowym dodatkowych kosztów (odsetek i kosztów) na wypadek braku płatności należności w terminie. Pokrzywdzony - co już rozważano już powyżej w rubryce 2.1. uzas. - nie zanegował ostatecznie tej umowy, w szczególności swojego pod nią podpisu. Nie był pewien jego autentyczności, ale też nie był w stanie przekonująco wykazać, z czego wynika jego wątpliwość oraz dlaczego nigdy nie występował o zwrot weksla, jeśli zapłacił wszystkie raty kredytu. Sąd Rejonowy dokonał jedynie pobieżnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, opierając się przy tym na bardzo niepełnym materiale dowodowym zgromadzonym w toku dochodzenia (choć trzeba tu przyznać, iż nie ze swej złej woli), a przede wszystkim opierając się na zeznaniach B. G. (1), naruszając tym samym art. 4 kpk i art. 7 kpk. Nieprawidłowa i wybiórcza ocena dowodów miała natomiast wpływ na treść wyroku. Niewątpliwie bowiem pierwotna suma zobowiązania podlegała przeliczeniu po denominacji, a nadto oskarżony wypełniając weksel doliczył do niej stosowne odsetki. W sprawie karnej II K 51/21 nie ustalano, czy kwota wpisana w uzupełnionym wekslu jest poprawna matematycznie - biorąc pod uwagę denominację złotego i koszty związane z ewentualnym przejęciem całości długu, a sąd odwoławczy ustalił, iż po denominacji złotego i przy uwzględnieniu powstałych kosztów może opiewać w granicach dopisanej przez oskarżonego. Jednocześnie skoro przedmiotowy weksel był wekslem in blanco, to wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego, wątpliwości nie może budzić samo dopisanie na nim daty płatności. Nie jest bowiem tak, jak zdawał się jednak przyjmować Sąd I instancji, że już w chwili podpisania dokumentu przez B. G. (1) data ta była wpisana, czy z góry znana (takie założenie faktycznie sprzeciwiałoby się dacie wpisanej przez oskarżonego). Trzeba bowiem zauważyć, że wpisanie dnia wystawienia weksla lub daty płatności, które nie zostały oznaczone w danym dokumencie może stanowić uzupełnienie weksla in blanco. Choć data jest ważnym elementem takiego weksla, to z orzecznictwa sądów cywilnych wynika, że możliwym jest jednak jej brak. Istotą weksla in blanco jest natomiast to, że wystawca kładzie swój podpis na blankiecie wekslowym i wydaje niezupełny weksel remitentowi, który ma go wypełnić zgodnie z zawartym porozumieniem. Reasumując: możliwym jest sytuacja prawna, iż weksel in blanco nie zawiera terminu zapłaty, a dla oceny poprawnego jej uzupełnienia wchodzą w grę zasady wynikające w prawa wekslowego i cywilnego. I tu znowu: spełnienia takich zasad, bądź ich braku, ani nie rozważano ani nie ustalono w sprawie karnej II K 51/21, a kierunek apelacji sprzeciwiałby się nawet takim ewentualnym ustaleniom. Uzupełnienie weksla przez jego posiadacza powinno nastąpić tylko wówczas, gdy był on do tego upoważniony. (A. Szpunar [w:] Komentarz do ustawy - Prawo wekslowe [w:] Komentarz do prawa wekslowego i czekowego, Warszawa 2001, art. 10.). Mając na uwadze powyższe, Sąd I instancji błędnie także poddał pod wątpliwość uprawnienie W. M. do uzupełnienia weksla tylko przez to, że w treści weksla wskazano oskarżonego jako osobę fizyczną, nie zaś obu wspólników spółki cywilnej. Należy tu wskazać, że weksel in blanco może być przedmiotem obrotu jeszcze przed jego wypełnieniem, tak jak było w przedmiotowym przypadku. Dopiero na skutek zbycia weksla przez umowę cesji przeniesiono na nabywcę upoważnienie do wypełnienia weksla. Przez wypełnienie weksla nabywca staje się także wierzycielem. Nie ma zatem aż tak doniosłego znaczenia, jak wskazuje to Sąd Rejonowy, w jaki sposób oznaczono w wekslu wierzyciela – będącego w tej dacie faktycznie wspólnikiem spółki cywilnej, skoro każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw tej spółki. Upoważnienie W. M. wynika z umowy cesji na rzecz spółki. Umowa ta nie budzi żadnych wątpliwości Sądu Odwoławczego, w szczególności strony nie kwestionowały wynikającego z niej, możliwego faktu spłaty przez spółkę (...) zadłużenia, jakie pokrzywdzony posiadał wobec (...) Banku (...) w Ł.. Tak poczynione ustalenia w oparciu o wszystkie zgromadzone w sprawie dowody, z poszanowaniem zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego nie pozwoliły Sądowi odwoławczemu przypisać zachowaniu oskarżonego znamion czynu z art. 270 § 2 kk, tj., nie pozwoliły na ustalenie, iż oskarżony W. M. w sposób świadomy uzupełnił przedmiotowy weksel in blanco niezgodnie deklaracją, a więc, że swoim zachowaniem wyczerpał dyspozycję art. 270 § 2 kk. Przepis art. 270 § 2 kk stanowi o „niezgodności woli podpisującego” i nie można „woli podpisującego” analizować w oderwaniu od warunków porozumienia wekslowego. Nie ma bowiem wątpliwości, że deklarację wekslową stanowi tu zapis umowy kredytowej wyrażony w pkt 4.3 tej umowy. A zatem uzasadnione jest ustalenie, iż wolą B. G. (1), jako podpisującego było wypełnienie weksla bez ograniczenia w postaci cezury czasowej, do wysokości niespłaconej należności wraz z kosztami o odsetkami, którą to treść oświadczenia woli pokrzywdzonego należy wywieść z okoliczności zawarcia tej umowy, tj. chęci zawarcia umowy i zabezpieczenie ewentualnych roszczeń kredytodawcy na wypadek nienależytego wykonania umowy (por. SN, II CKN 158/97). Nie sposób jest twierdzić jednoznacznie, by oskarżony wypełnił weksel niezgodnie z treścią porozumienia, która w tym przypadku musiała być tożsama z wolą podpisującego, a ta zawierała szeroki margines dowolności. Nie można bowiem inaczej zinterpretować zawartego pomiędzy pierwotnym wierzycielem a pokrzywdzonym porozumienia wekslowego. Słusznie zatem skarżący zarzucił rozstrzygnięciu Sądu I instancji zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku. Zarzut obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 270 § 2 kk okazał się w tej sytuacji nie tyle słuszny, co bezprzedmiotowy z racji słuszności zarzutu, co do błędu w ustaleniach faktycznych. Nie ma bowiem podstaw, aby zachowaniu oskarżonego przypisać znamię w postaci świadomego wypełnienia weksla niezgodnie z wolą podpisanego, bo właściwie ocenione dowody zgromadzone w aktach sprawy, na takie ustalenie nie pozwalają. Jednocześnie sąd odwoławczy zważył, iż mało logicznym jest, a z pewnością sprzecznym z życiowym doświadczeniem, by czekać blisko 20 lat na wypełnienie posiadanego weksla in blanco i dopiero po takim czasie dochodzenie roszczeń z nim związanych. Takie postępowanie rodzić może podejrzenie, że: czy to wejście w posiadanie weksla, czy to jego wypełnienie- szczególnie przez osobę zawodowo trudniąca się windykacją roszczeń - było bezprawne. Takich jednak okoliczności tj. bezprawnego wejścia w posiadanie dokumentu, czy świadomego wypełnienia weksla in blanco niezgodnie z deklaracją wekslową – w sprawie nie ustalono. Okoliczności związane z upływem czasu blisko 20 lat oraz osobą jednego tylko wspólnika wskazanego imiennie na dokumencie, bardzie także sugerowałyby na zaistnienie jakiś oszukańczych zabiegów w rozumieniu art. 286 § 1 kk, a o takie zachowanie M. M. nie został oskarżony, a sąd odwoławczy poruszał się w granicach dokonanych ustaleń i zgodnie z kierunkiem apelacji. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu przy zastosowaniu art. 37a kk kary grzywny. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Z uwagi na fakt, iż wyrok pierwszoistnacyjny był wyrokiem skazującym, a sąd odwoławczy (w składzie rozpoznającym apelację) doszedł jednak do odmiennych wniosków końcowych i ustalił, iż W. M. nie dopuścił się zarzucanego mu czynu, jedyną możliwą decyzją, była zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego. Tym samym wniosek obrońcy o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie należało uznać w całości za zasadny. |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
3. |
- zarzut rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonani na okres próby 2 lat, przekraczający swoją dolegliwością stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, jakiego miał dopuścić się ww. oskarżony, wynikającą z nieuwzględnienia w sposób dostateczny okoliczności łagodzących, w tym przede wszystkim: formalnego charakteru przestępstwa zarzucanego oskarżonemu, uprzedniej niekaralności oskarżonego, prowadzenia przez niego stałego trybu życia. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Przedmiotowy zarzut został sformułowany przez obrońcę ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia zarzutu obrazy przepisów postępowania i innych. Ponieważ jednak Sąd Odwoławczy uznał za zasadne zarzuty przedstawione przez skarżącego w pierwszej kolejności, te zaś doprowadziły do zmiany wyroku zgodnie z żądaniem skarżącego, to rozpatrywanie zarzutu niewspółmierności kary stało się bezprzedmiotowe. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu przy zastosowaniu art. 37a kk kary grzywny. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Z uwagi na fakt, iż wyrok pierwszoinstancyjny był wyrokiem skazującym, a sąd odwoławczy (w składzie rozpoznającym apelację) doszedł jednak do odmiennych wniosków końcowych i ustalił, iż W. M. nie dopuścił się zarzucanego mu czynu, jedyną możliwą decyzją, była zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego. Tym samym wniosek obrońcy o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary grzywny, jako alternatywny, okazał się bezprzedmiotowy. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.11. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
- zmiana ustaleń faktycznych w sprawie, ustalenie, że przypisane oskarżonemu W. M. zachowanie nie wyczerpało dyspozycji art. 270 § 2 kk; |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
Szczegółowo w pkt 3.1. |
||||||||||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
- fragment sentencji w zakresie kosztów sądowych |
Wniesiona apelacja spowodowała zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego. Zgodnie z treścią art 632 kpk, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w razie uniewinnienia oskarżonego koszty procesu w sprawach z oskarżenia publicznego, ponosi Skarb Państwa, z wyjątkiem należności z tytułu udziału adwokata lub radcy prawnego w charakterze pełnomocnika pokrzywdzonego, oskarżyciela posiłkowego albo innej osoby. Tym samym brak było jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o zasadzenie na rzecz B. G. (1) kosztów zastępstwa adwokackiego. Jednocześnie wobec braku wniosku obrońcy o ewentualny zwrot kosztów poniesionych przez oskarżonego z tytułu ustanowienia obrońcy z wyboru, w sprawie pojawiły się potrzeba orzeczenia jedynie o kosztach sądowych. |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: