Portal Orzeczeń

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 783/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 28 września 2023 r. sygn. akt II K 751/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

2

3

4

5

6

7

R. J.

- aktualne dane o karalności skazanego

- aktualna opinia o skazanym

- skazanie wyrokiem Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 4 listopada 2022 roku sygn. akt II K 237/21 za czyn z art. 180a kk popełniony w dniu 9 grudnia 2020 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat;

- skazanie wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich z dnia 4 sierpnia 2022 roku sygn. akt II K 511/21 za czyn z art. 180a kk popełniony w dniu 5 listopada 2020 roku na karę grzywny w wysokości 250 stawek dziennych po 10 złotych oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku;

- rozstrzygnięcie prawomocnym wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Sosnowcu z 24 maja 2018 roku sygn. akt III K 91/18 o wcześniejszych skazaniach R. J. w sprawach Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim sygn. akt VII K 846/04, II K 669/07, II K 649/13, II K 766/14 i II K 435/17 oraz Sądu Rejonowego w Sieradzu sygn. akt II K 215/06, Sądu Rejonowego w Bełchatowie sygn. akt II K 74/13, Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach sygn. akt II K 1198/13 oraz Sądu Rejonowego w Sosnowcu sygn. akt III K 671/16;

- zamiana kary 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Żywcu z 11 maja 2022 r. sygn. akt II K 1274/21 na karę 30 dni aresztu;

- skazanie wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi z dnia 18 marca 2022 roku sygn. akt III K 940/21 za czyn z art. 180a kk popełniony w dniu 27 maja 2020 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat.

informacja o osobie z KRK

opinia dyrektora ZK

odpisy wyroków

odpisy wyroków

odpisy wyroków

odpisy postanowień

odpisy wyroków

267-269

275-277

280 i 283

285 i 286

293-294 i 295

298 i 299

311 i 312

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1-7

informacja o osobie z KRK, opinia dyrektora ZK, odpisy orzeczeń;

niekwestionowane i nie budzące wątpliwości dokumenty urzędowe;

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzuty

1.  wydania wyroku łącznego obejmującego wyroki jednostkowe, które zapadły niezgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego;

2.  wydania wyroku łącznego przez sąd niewłaściwy, gdyż ostatni wyrok skazujący wydał Sąd Rejonowy w Oleśnie;

3.  nie objęcie wyrokiem łącznym wszystkich wyroków skazujących, które wydano wobec R. J. (pominięcie wyroków: Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich z dnia 4 sierpnia 2022 roku sygn. akt II K 511/21, Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 18 marca 2022 roku sygn. akt III K 940/21 oraz Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 4 listopada 2022 roku sygn. akt II K 237/21).

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

Przedmiotem wyroku łącznego jest dokonanie wymiaru kary łącznej w oparciu o jednostkowe kary (środki karne), zawarte w prawomocnych wyrokach skazujących daną osobę za co najmniej dwa różne przestępstwa. Nie jest więc przedmiotem wyroku łącznego kwestia odpowiedzialności karnej sprawcy (D. Kala, Postępowanie, s. 42 i 47 oraz tam powoływana literatura). W związku z tym, Sąd orzekający w sprawie o wydanie wyroku łącznego nie może ponownie rozstrzygać kwestii prawomocnie przesądzonych w wyrokach ustalających kary podlegające połączeniu ani w innych orzeczeniach prawomocnych. Charakterystyczną cechą wyroku łącznego jest to, że w ogóle nie orzeka się nim o sprawstwie i winie oskarżonego, lecz tylko wymierza karę łączną (zob. post. SA w Krakowie z 14.9.2000 r., II AKz 131/00, KZS 2000, Nr 9, poz. 43)

Ad. 2 i 3

Po wydaniu zaskarżonego wyroku łącznego okazało się, że w stosunku do R. J. zapadły jeszcze wyroki Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich z dnia 4 sierpnia 2022 roku sygn. akt II K 511/21, Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 18 marca 2022 roku sygn. akt III K 940/21 oraz Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 4 listopada 2022 roku sygn. akt II K 237/21, które nie były brane pod uwagę przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim. Oznacza to, że stosownie do treści art. 569 § 1 kpk wyrok łączny powinien być wydawany przez Sąd Rejonowy w Oleśnie, gdyż on jako ostatni orzekł karę podlegającą łączeniu. Z racji jednak zaskarżenia wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim doszło do utrwalenia właściwości Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim jako sądu odwoławczego właściwego funkcjonalnie do rozpoznania środka odwoławczego.

W obecnym modelu postępowania odwoławczego dopuszczalne jest natomiast wydanie przez sąd drugiej instancji orzeczenia co do kary łącznej w wyroku łącznym w sytuacji, w której sąd pierwszej instancji nie orzekł w tożsamym zakresie odnośnie do tej kary oraz orzekł ją w innym zakresie, niż orzekł sąd pierwszej instancji. Ponadto, w sprawie o wydanie wyroku łącznego sąd odwoławczy może orzec po raz pierwszy karę łączną, gdy w pierwszej instancji został wydany zaskarżony apelacją wyrok łączny, orzekający karę na bazie określonych skazań oraz umarzający postępowanie na podstawie art. 572 kpk w pozostałym zakresie. Nie jest także wykluczone orzeczenie przez sąd odwoławczy kary łącznej w oparciu o skazania, które nie były podstawą orzeczenia kary łącznej przez sąd pierwszej instancji (por. uchwałę Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z 28.6.2018 r. I KZP 3/18, OSNKW 2018, Nr 8, poz. 55).

W związku z tym, naruszenie art. 569 § 1 kpk i nie objęcie wymienionych na wstępie wyroków wyrokiem łącznym nie stało na przeszkodzie ku temu aby sąd odwoławczy wydał orzeczenie reformatoryjne. Wszystkie bowiem wyroki, które powinny być brane pod uwagę zostały wydane przez sądy tego samego rzędu (rejonowe), a więc nie zachodziła sytuacja, aby sąd niższego rzędu miałby orzekać w sprawie należącej do sądu wyższego rzędu (art. 569 § 2 kpk w zw. z art. 439 § 1 pkt 4 kpk).

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi właściwemu.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zgodnie z art. 437 § 2 zd. 2 kpk uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić wyłącznie w wypadkach wskazanych w art. 439 § 1, art. 454 lub jeżeli jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wykształcił się konsekwentnie prezentowany pogląd, zgodnie z którym konieczność uzupełnienia postępowania dowodowego nie mieści się w ustawowych podstawach orzeczenia kasatoryjnego, w znaczeniu wynikającym z art. 437 § 2 zdanie drugie in fine kpk (por. wyroki Sądu Najwyższego z dni: 7 marca 2023 r., III KS 4/23; 15 marca 2022 r., I KS 10/22; 15 grudnia 2021 r., III KS 24/21), a tak jak już zostało to wskazane wyżej sąd odwoławczy jest uprawniony do orzeczenia kary łącznej w oparciu o skazania, które nie były podstawą orzeczenia kary łącznej przez sąd pierwszej instancji. Ponadto, w sprawie nie zachodzą wypadki wskazane w art. 439 § 1 kpk albo art. 454 kpk.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkty 2, 4 i 6 zaskarżonego wyroku łącznego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd prawidłowo objął węzłem kary łącznej jednostkowe kary pozbawienia wolności oraz zakazy prowadzenia pojazdów ze spraw Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim o sygnaturach VII K 663/21, II K 484/21, VII K 489/21, VII K 514/21, VII K 643/21 oraz VII K 650/21. Kary bowiem z wymienionych spraw zostały prawomocnie orzeczone po 24 czerwca 2020 roku (por. art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 Dz.U. z 2020 r. poz. 1086), a poza tym przestępstwa za które je wymierzono pozostawały w zbiegu realnym (por. także rozważania z pkt 5.2 Ad. 6-7). Zastosowana natomiast przy wymiarze kary łącznej zasada mieszana w należytym stopniu uwzględnia związek czasowy i przedmiotowy przestępstw oraz prognozę penitencjarną skazanego. Dotychczas orzekane wobec R. J. kary (w tym dość często wolnościowe tzn. grzywny oraz ograniczenia wolności) nie przyniosły żadnych rezultatów wobec niego, gdyż powrócił on do popełniania przestępstw tego samego rodzaju. Ponadto, w świetle informacji o karalności skazany jest sprawcą wysoce niepoprawnym, gdyż na przestrzeni 1,5 roku aż czternaście razy dopuścił czynów z art. 180a kk lub 244 kk. Z opinii Dyrektora Zakładu Karnego wynika poza tym, że R. J. jest bezkrytyczny w stosunku do popełnionych przestępstw. Dlatego też, potrzeba kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa wymagała tego, aby kara łączna była bliższa zasadzie kumulacji. Ponadto, według Sądu o ile w przypadku pierwszych realnych zbiegów mieszana zasada orzekania kary łącznej mogła być zbliżona do pełnej absorbcji, o tyle w odniesieniu kolejnych zbiegów (grup) powinna się przesuwać w stronę kumulacji, z racji tego, że uporczywość skazanego w łamaniu prawa nie powinna go premiować.

Z racji zamiany kary 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Żywcu z 11 maja 2022 r. sygn. akt II K 1274/21 na karę 30 dni aresztu niedopuszczalnym było jej łączenie z karami wymienionymi powyżej (pomimo tego, że czyn którego dotyczył wymieniony judykat także pozostał w zbiegu z przedmiotowymi skazaniami). Poprawnie także dokonano zaliczeń na poczet wymierzonej kary łącznej, a zwolnienie skazanego z kosztów chronione jest zakazem refomationis in peius.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

1.  uzupełnienie opisu wyroku VII K 552/20 SR w Piotrkowie Trybunalskim poprzez wskazanie, iż czyn z art. 180a kk został popełniony w dniu 3 czerwca 2020 roku;

2.  uzupełnienie opisu wyroku II K 1274/21 SR w Żywcu poprzez wskazanie, iż postanowieniem Sądu Rejonowego w Żywcu z dnia 1 października 2023 roku sygn. akt II Ko 2140/23 stwierdzono, że czyn przypisany skazanemu wymienionym wyrokiem stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 kw oraz zamieniono orzeczoną na jego mocy karę 6 miesięcy pozbawienia wolności na karę 30 dni aresztu;

3.  uzupełnienie opisu wyroku II K 973/21 SR w Siedlcach poprzez wskazanie, iż na jego mocy wymierzona została grzywna w wysokości 200 stawek dziennych po 10 złotych;

4.  przyjęcie, iż R. J. poza wyrokami opisanymi w części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego został również skazany:

a)  wyrokiem Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich z dnia 4 sierpnia 2022 roku sygn. akt II K 511/21 za czyn z art. 180a kk popełniony w dniu 5 listopada 2020 roku na karę grzywny w wysokości 250 stawek dziennych po 10 złotych oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku;

b)  wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi z dnia 18 marca 2022 roku sygn. akt III K 940/21 za czyn z art. 180a kk popełniony w dniu 27 maja 2020 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat;

c)  wyrokiem Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 4 listopada 2022 roku sygn. akt II K 237/21 za czyn z art. 180a kk popełniony w dniu 9 grudnia 2020 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat;

5.  uchylenie rozstrzygnięcia o karze łącznej orzeczonej w punkcie 1 zaskarżonego wyroku oraz związanego z nim zaliczenia zawartego w punkcie 3, a także rozstrzygnięcia z punktu 5 orzeczenia poddanego kontroli odwoławczej o umorzeniu postępowania w pozostałym zakresie;

6.  połączenie na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk, art. 85a kk, art. 86 § 1 kk, art. 87 § 1 i art. 90 § 2 kk:

a)  kar ograniczenia wolności orzeczonych wyrokami VII K 552/20 SR w Piotrkowie Trybunalskim i II K 90/21 SR w Rykach oraz kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem III K 940/21 SR dla Łodzi – Widzewa w Łodzi i orzeczenie R. J. kary łącznej 9 miesięcy pozbawienia wolności;

b)  kar grzywien orzeczonych wyrokami II K 973/21 SR w Siedlcach oraz II K 511/21 SR w Strzelcach Opolskich i orzeczenie R. J. kary łącznej grzywny w wysokości 300 stawek dziennych po 10 złotych;

c)  środków karnych zakazów prowadzenia pojazdów orzeczonych wyrokami: VII K 552/20 SR w Piotrkowie Trybunalskim, II K 90/21 SR w Rykach, III K 940/21 SR dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, II K 973/21 SR w Siedlcach oraz II K 511/21 SR w Strzelcach Opolskich i orzeczenie R. J. łącznego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat;

7.  połączenie na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk, art. 85a kk, art. 86 § 1 kk, art. 87 § 1 kk i art. 90 § 2 kk kary ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem II K 26/21 SR w Węgrowie oraz kar pozbawienia wolności wymierzonych wyrokami IX K 689/21 SR w Bielsku - Białej i II K 237/21 SR w Oleśnie, a także jednostkowych środków karnych zakazów prowadzenia pojazdów orzeczonych wymienionymi przed chwilą wyrokami i orzeczenie R. J. karę łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz łącznego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat;

8.  zaliczenie skazanemu na podstawie art. 577 kpk na poczet kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej z wyroków: II K 26/21 SR w Węgrowie, IX K 689/21 SR w Bielsku - Białej i II K 237/21 SR w Oleśnie okresu od 16 sierpnia 2022 roku (godz. 16:25) do 12 lutego 2023 roku (godz. 16:25) tj. odbywania kary pozbawienia wolności z wyroku IX K 689/21 SR w Bielsku - Białej;

9.  umorzenie w oparciu o art. 572 kpk postępowania w pozostałym zakresie.

Zwięźle o powodach zmiany

Ad. 1 - 3

Sąd I instancji opisując w części wstępnej wyrok VII K 552/20 SR w Piotrkowie Trybunalskim nie wskazał daty popełnienia czynu, a w przypadku wyroku II K 973/21 SR w Siedlcach nie opisał wysokości wymierzonej na jego podstawie grzywny. W związku z tym dla przejrzystości orzeczenia należało uzupełnić te braki. Poza tym, po wydaniu zaskarżonego wyroku łącznego doszło do kontrawencjonalizacji kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku II K 1274/21 SR w Żywcu, którą zamieniono na karę 30 dni aresztu. Okoliczność ta posiada istotne znaczenie z punktu orzekania kary łącznej i dlatego też wskazanym było jej opisanie i uzupełnienie poprzez to wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim.

Ad. 4

Uzupełnienie materiału dowodowego i ustalenie w toku postępowania odwoławczego wyroków skazujących, które nie były brane pod uwagę przez Sąd a quo oraz możliwość orzeczenia przez sąd II instancji kary łącznej w oparciu o skazania, które nie były podstawą orzeczenia kary łącznej przez sąd pierwszej instancji.

Ad. 5

Potrzeba rozstrzygnięcia na nowo o karze łącznej (karach łącznych) w oparciu o wyroki wymienione w punkcie 1 zaskarżonego wyroku oraz o wyroki, które nie były brane pod uwagę przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim, co w konsekwencji przekładało się zaliczenie odbytej w całości kary z jednego z wyroków jednostkowych. Szerszy zakres wyroków objętych orzekaniem o karze łącznej oraz konieczność objęcia umorzeniem postępowania kary z wyroku II K 1274/21 SR w Żywcu, która w miedzy czasie objęta została kontrawencjonalizacją i zamieniono ją na karę aresztu.

Ad. 6 i 7

Tak jak już było to już wyżej dwukrotnie podnoszone zgodnie z Uchwałą Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2018 r. I KZP 3/18 (OSNKW 2018, Nr 8, poz. 55) dopuszczalnym jest orzeczenie przez sąd odwoławczy kary łącznej w oparciu o skazania, które nie były podstawą orzeczenia kary łącznej przez sąd pierwszej instancji. Dlatego też po uzupełnieniu postępowania dowodowego poprzez pozyskanie odpisów prawomocnych wyroków Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich z dnia 4 sierpnia 2022 roku sygn. akt II K 511/21, Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi z dnia 18 marca 2022 roku sygn. akt III K 940/21 oraz Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 4 listopada 2022 roku sygn. akt II K 237/21 rozstrzygnąć należało o karach łącznych z uwzględnieniem wymienionych przed chwilą skazań.

W odniesieniu do wyroków opisanych w punktach I – IX wyroku Sądu I instancji wydany został prawomocny wyrok łączny Sądu Rejonowego w Sosnowcu z 24 maja 2018 roku sygn. akt III K 91/18, który w odniesieniu do nich tworzy powagę rzeczy osądzonej. Poza tym, orzeczona na jego mocy kara łączna pozbawienia wolności została w całości wykonana, a kolejne skazania dotyczyły czynów mających miejsce w czasie późniejszym. Nie ma zatem podstaw do tego, aby w zakresie powyższych kar ponownie orzekać karę łączną.

Wszystkie pozostałe kary zostały prawomocnie orzeczone po 24 czerwca 2020 roku, a więc na zasadzie art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1086) mają do nich zastosowanie przepisy obowiązujące od 24 czerwca 2020 roku.

Stosownie do treści art. 85 kk jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa.

W myśl natomiast art. 86 § 1 kk sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 30 lat pozbawienia wolności. Jeżeli najwyższą z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa jest kara 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 30 lat pozbawienia wolności, orzeka się tę karę jako karę łączną. Karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach i latach. Ponadto, w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności (art. 87 § 1 kk). W przypadku natomiast orzeczenia za zbiegające się przestępstwa pozbawienia praw publicznych, zakazów lub obowiązku tego samego rodzaju, sąd stosuje odpowiednio przepisy o karze łącznej (art. 90 § 2 kk).

Zgodnie z linią orzecznictwa Sądu Najwyższego, zawarty w art. 85 kk zwrot: „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa. Przy kolejnych zbiegach obejmujących drugą, trzecią, itd. grupę przestępstw, zawsze wyjściowym punktem odniesienia będzie pozostawał ten chronologicznie „pierwszy wyrok”, zamykający kolejne „grupy przestępstw” pozostających w zbiegu. Oceny zbiegu realnego dokonywać należy z perspektywy postępowania sprawcy - czy kolejnych przestępstw dopuszcza się po wydaniu wobec niego wyroku (kolejnych wyroków), czy przed nim (nimi). Tylko te ostatnie tworzą zbieg realny, pozwalający na orzeczenie kary łącznej. (por. Uchwałę Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego w z dnia 25 lutego 2005r. I KZP 36/04 OSNKW 2005r. z. 2 poz. 13). Inaczej mówiąc, zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” należy rozumieć nie jako w ogóle pierwszy, funkcjonujący w obrocie prawnym wyrok skazujący, lecz jako chronologicznie pierwszy wyrok, który zamyka daną grupę przestępstw pozostających w realnym zbiegu. Wyrokiem „pierwszym” może być również wyrok wydany później, a więc drugi czy jeszcze dalszy, w zależności od układu procesowego. Wtedy wyrok łączny będzie zawierał rozstrzygnięcia o więcej niż jednej karze łącznej orzeczonej co do każdej grupy przestępstw pozostających w realnym zbiegu (por. wyrok SN z 1.08.2007 r., IV KK 195/07, OSNwSK 2007, poz. 1771; postanowienie SN z 29.07.2008 r., IV KK 245/08, OSNwSK 2008, poz. 1542).

W świetle treści wyroków branych pod uwagę, w realnym zbiegu pozwalającym na orzeczenie kar łącznych pozostają przestępstwa, za które R. J. został skazany w sprawach:

A.  VII K 552/20 SR w Piotrkowie Trybunalskim, II K 90/21 SR w Rykach, III K 940/21 SR dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, II K 973/21 SR w Siedlcach oraz II K 511/21 SR w Strzelcach Opolskich oraz

B.  wyrokiem II K 26/21 SR w Węgrowie oraz wyrokami IX K 689/21 SR w Bielsku - Białej i II K 237/21 SR w Oleśnie.

W ramach bowiem wymienionych grup, przestępstwa objęte powyższymi orzeczeniami popełnione zostały zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich oraz wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.

W realnym zbiegu z przestępstwami, za które R. J. został skazany w sprawach wymienionych w pierwszej grupie (punkt A) nie pozostawały występki przypisane w postępowaniach z kolejnej grupy (z punktu B). Czyn, bowiem za który wymieniony został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Oleśnie z dnia 4 listopada 2022 roku sygn. akt II K 237/21 (pierwszym wyrokiem z grupy B) zostały popełniony 9 grudnia 2020 roku, a więc już po tym jak w dniu 26 listopada 2020 roku zapadł wyrok w sprawie VII K 552/20 Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, czyli pierwszy wyrok za przestępstwa objęte sprawami z pierwszej grupy (punkt A).

Stosownie do przytoczonych powyżej art. 86 § 1 kk oraz art. 87 § 1 kk, a także art. 90 § 2 kk granice łącznych kar oraz środków karnych kształtowały się w następujących wartościach brzegowych:

- grupa A - od 8 miesięcy pozbawienia wolności do 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz od 251 stawek dziennych grzywny do 450 stawek dziennych grzywny, a także od 4 do 9 lat zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych;

- grupa B – od 1 roku i 1 miesiąca pozbawienia wolności do 1 roku i 9 miesięcy pozbawienia wolności oraz od 4 do 8 lat zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

Poruszając się w powyżej zakreślonych granicach Sąd Okręgowy orzekł:

- za przestępstwa objęte wyrokami wymienionymi w grupie A - karę łączną 9 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 300 stawek dziennych po 10 złotych i łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat,

- za przestępstwa objęte wyrokami wymienionymi w grupie B - karę łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz łączny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat.

Ustalając wymiar kar łącznych Sąd Okręgowy miał na uwadze kierunek wniesionej apelacji oraz zastosował zasady mieszane, które jednak bardzo wyraźnie zbliżone były do pełnej absorbcji. Nie doszło zatem do pogorszenia sytuacji skazanego, a wręcz przeciwnie do kar orzekanych w instancji odwoławczej zastosowano korzystniejszą dla skazanego zasadę niż czynił to Sąd I instnacji.

Pomiędzy czynami zachodziły bardzo silne związki czasowe jak i przedmiotowe w sensie tożsamości dobra prawnego w które godziły oraz sposobu postępowania. Wszystkie przestępstwa wyczerpywały znamiona art. 180a kk i polegały na tym samym. Czyny z grupy A popełnione zostały na przestrzeni niecałych 6 miesięcy (od 27 maja do 5 listopada 2020 roku), zaś występki z grupy B miały miejsce w okresie około 4 miesięcy (od 9 grudnia 2020 roku co 11 marca 2021 roku). Na względzie należało mieć jednak także to, iż poszczególne występki stanowiły wielokrotne, odrębne i zupełnie niezależne od siebie przejawy nie przestrzegania przez skazanego porządku prawnego i ignorowania obowiązujących norm prawnych. Poza tym, prognoza penitencjarna skazanego nie jest pozytywna, gdyż cele wykonywanych kar nie zostały jeszcze dotychczas osiągnięte. Dlatego, też zdaniem Sądu brak było podstaw do zastosowania zasady pełnej absorbcji, ale należało zastosować zasadę mieszaną jednakże bardzo silnie do niej zbliżoną.

Ponadto, według Sądu o ile w przypadku pierwszych realnych zbiegów mieszana zasada orzekania kary łącznej powinna być zbliżona do pełnej absorbcji, o tyle w odniesieniu kolejnych zbiegów powinna się przesuwać w stronę kumulacji, z racji tego, że uporczywość skazanego w łamaniu prawa nie powinna go premiować.

W ocenie Sądu wymierzone kary łączne pozwalają na osiągnięcie w stosunku do skazanego celów zapobiegawczych i wychowawczych oraz realizują potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Dotychczas bowiem orzekane wobec R. J. kary (w tym dość często wolnościowe tzn. grzywny oraz ograniczenia wolności) nie przyniosły żadnych rezultatów wobec niego, gdyż powrócił on do popełniania przestępstw tego samego rodzaju. Ponadto, skazany nawet nie raczył podjąć się odbywania kar ograniczenia wolności, gdyż były one zamieniane na kary zastępcze. W świetle informacji o karalności skazany jest sprawcą wysoce niepoprawnym, gdyż na przestrzeni od 27 maja 2020 roku co 18 września 2021 roku, aż czternaście razy dopuścił czynów z art. 180a kk lub 244 kk. Z opinii o skazanym wynika poza tym, że R. J. jest bezkrytyczny w stosunku do popełnionych przestępstw. Dlatego też, potrzeba kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa wymagała, aby połączyć kary ograniczenia wolności z karami pozbawienia wolności. Mając bowiem na uwadze wielokrotną karalność skazanego i jego dotychczasowe postępowanie nie sposób jest liczyć na to, że kara o charakterze wolnościowym może spełnić swoje cele i w związku z tym, Sąd zastosował regulację przewidzianą w art. 87 § 1 kk. Z drugiej strony Sąd Okręgowy nie tracił także z pola widzenia tego, że łączeniu ze sobą podlegały kary wolnościowe oraz izolacyjne.

Ustalając wysokości stawek dziennych grzywny, Sąd miał na uwadze to, że stosownie do treści art. 86 § 2 kk wysokość stawki dziennej nie może przekraczać najwyższej ustalonej poprzednio.

Ad. 8

W związku z tym, że w wyroku łącznym należy wymienić okresy zaliczone na poczet kary łącznej okres odbywania kary jednostkowej (z wyroku IX K 689/21 SR w Bielsku – Białej) zaliczono na poczet kary łącznej, która ją objęła.

Ad. 9

Kary za przestępstwa nie łączą się karami za wykroczenia, a więc z racji zamiany kary 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Żywcu z 11 maja 2022 r. sygn. akt II K 1274/21 na karę 30 dni aresztu niedopuszczalnym było jej połączenie z karami objętymi węzłem kary łącznej orzeczonej w punkcie 2 zaskarżonego wyroku. Poza tym, w przedmiocie skazań wyrokami opisanymi w punktach I – IX wyroku Sądu I instancji wydany został prawomocny wyrok łączny Sądu Rejonowego w Sosnowcu z 24 maja 2018 roku sygn. akt III K 91/18, który w odniesieniu do nich tworzy powagę rzeczy osądzonej. Dlatego też, z racji braku podstaw do wydania wyroku łącznego obejmującego wymienione wyroki Sąd stosownie do treści art. 572 kpk umorzył postępowanie w tym zakresie.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

IV

Mając na uwadze orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego (uznające za niekonstytucyjne różnicowanie wysokości stawek pomiędzy obroną z wyboru, a pomocą prawną świadczoną z urzędu) o zwrocie kosztów obrony udzielonej niniejszej sprawie oskarżonemu ex officio Sąd orzekł na podstawie § 2 pkt 1 i 2 oraz § 4 ust. 1 - 3 i § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2019 poz. 18) w zw. z § 11 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.).

W oparciu natomiast o art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk, Sąd zwolnił oskarżonego od opłaty i obowiązku zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na jego aktualną sytuację majątkową. Skazany nie posiada bowiem żadnego majątku, a obecnie jest pozbawiony wolności oraz nie osiąga żadnych zarobków.

7. PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

     1

Podmiot wnoszący apelację

     oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

     całość zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana