Portal Orzeczeń

POSTANOWIENIE

Dnia 26 marca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Magdalena Marczyńska

Protokolant st. sekr. sądowy Alicja Jesion

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2025 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku P. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o zwolnienie od opłacenia składek

w związku z odwołaniem od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia (...) r. sygn. (...)

postanawia:

1.  na podstawie art. 355 k.p.c. umorzyć postepowanie w sprawie;

2.  nie obciążać wnioskodawcy P. K. kosztami procesu.

V U 120/25

Uzasadnienie punktu 2 postanowienia

W sprawie zaistniały podstawy do nie obciążania wnioskodawcy kosztami zastępstwa procesowego.

Stosownie do art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Przytoczona regulacja prawna, jako przepis szczególny do art. 98 k.p.c., powinna być stosowana w wyjątkowych sytuacjach, na co wskazuje redakcja art. 102 k.p.c. Ocena, czy takie przesłanki wystąpiły powinna być zawsze dokonywana w całokształcie okoliczności, które uzasadniałyby odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1974 roku, II CZ 223/73).

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26 stycznia 2012 roku w sprawie III CZ 10/12 oraz w postanowieniu z dnia 23 maja 2012 roku w sprawie III CZ 25/12 uznał, że ocena sądu, czy zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, o którym mowa w art. 102 k.p.c., ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności rozpoznawanej sprawy.

Do okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu zaliczyć należy te dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony, ale również związane z samym przebiegiem postępowania. Podstawę zastosowania art. 102 k.p.c. stanowią konkretne okoliczności danej sprawy, przekonujące o tym, że w danym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, niesprawiedliwe, a ocena tych okoliczności następuje z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Zatem przepis art. 102 k.p.c. powinien być zastosowany wówczas, gdy w okolicznościach danej sprawy obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu przeciwnika byłoby rażąco niezgodne z zasadami słuszności. Zakwalifikowanie przypadku, jako "szczególnie uzasadnionego" wymaga rozważenia przez sąd orzekający całokształtu okoliczności sprawy. Okoliczności uwzględniane na podstawie art. 102 k.p.c. obejmują nie tylko sytuacje zachodzące w toku procesu, ale również poza procesem i dotyczące sfery osobistej strony postępowania.

Sąd Okręgowy uznał, że za zastosowaniem art. 102 k.p.c. przemawia rodzaj rozpoznawanej sprawy oraz cofnięcie odwołania przez wnioskodawcę po otrzymaniu odpowiedzi na odwołanie przed wyznaczeniem terminu rozprawy i podjęciem postępowania dowodowego, w następstwie szczegółowego przedstawienia sprawy w odpowiedzi na odwołanie. Należy bowiem wskazać, że w decyzji z dnia (...) roku, zaskarżonej w sprawie, uzasadnienie jest lakoniczne. Organ rentowy odwołał się do przepisu prawa i stwierdził jedynie, że wnioskodawca nie jest płatnikiem składek. Dopiero w odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik ZUS w bardzo szczegółowy sposób wskazał, dlaczego odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie. Po otrzymaniu tej odpowiedzi wnioskodawca cofnął odwołanie, powołując się właśnie na wyjaśnienie przez ZUS zajętego w decyzji stanowiska.

Sąd Okręgowy uznał, że przytoczone okoliczności wyczerpują przesłanki wypadku szczególnie uzasadnionego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł jak w puncie „2” postanowienia .