Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 sierpnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Tomczyk

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 17 sierpnia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku K. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania K. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 29 stycznia 2016 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawczyni K. W. prawo do emerytury od dnia (...) 2016 roku.

Sygn. akt V U 123/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił K. W. prawa do emerytury, z uwagi na brak 15- letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła w dniu 8 lutego 2016 r. wnioskodawczyni wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie jej prawa do emerytury. Wniosła o zaliczenie do okresu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w łącznej liczbie 17 lat i 10 miesięcy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. podniósł, iż do pracy w warunkach szczególnych nie został zaliczony okres zatrudnienia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością od 4.09.1995 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku Kierownika Oddziału (...), ponieważ pracując na tym stanowisku wnioskodawczyni nie mogła stale i w pełnym wymiarze pracować przy stanowiskach pracy, na których wykonywane były prace wymienione w wykazie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. W., urodzona w dniu (...) złożyła w dniu 18 stycznia 2016 r. wniosek o emeryturę. Wnioskodawczyni nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawczyni udowodniła okres ubezpieczenia w łącznym wymiarze 22 lat, 3 miesięcy i 2 dni. ZUS uwzględnił skarżącej okres pracy w warunkach szczególnych wynoszący 14 lat, 6 miesięcy i 21 dni.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 29.01.2016 r. - k. 15 akt emerytalnych)

ZUS zaliczył wnioskodawczyni do pracy w warunkach szczególnych następujące okres zatrudnienia od dnia 1.08.1979 r. do 30.06.1990 r i od (...).1991 r. do 16.10.1994 r. i odmówił zaliczenia do pracy w warunkach szczególnych okresu od dnia 4.09.1995 r. do 31.12.1998 r., kiedy to wnioskodawczyni była zatrudniona na stanowisku Kierownika Oddziału (...), ponieważ pracując na tym stanowisku wnioskodawczyni nie mogła stale i w pełnym wymiarze pracować przy stanowiskach pracy, na których wykonywane były prace wymienione w wykazie.

(dowód: odpowiedź na odwołanie– k. 3 akt sprawy)

W okresie od dnia 1 sierpnia 1979 r. do dnia 30.06.2007 r. K. W. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) S.A. w O., zaś od dnia 1.07.2007 r. do chwili obecnej pracuje w (...) Sp. z o.o. w O. w związku z przejściem części zakładu na innego pracodawcę w trybie art. 23 ¹ § 4 k.p. - na stanowisku mistrza produkcji.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 14.01.2016 r. - k. 7)

(...) Sp. z o.o. w O. wystawiło wnioskodawczyni świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, z którego wynika, iż skarżąca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę w szczególnych warunkach w następujących okresach:

1.  od 1.08.1979 r. do 8.03.1980 r. jako szkliwierz wyrobów ceramicznych,

2.  od 9.03.1980 r. do 11.10.1982 r. jako drukarz wyrobów ceramicznych,

3.  od 12.10.1982 r. do 30.04.1987 r., jako mistrz produkcji (dozór inżynieryjno- techniczny),

4.  od 1.05.1987 r. do 10.02.1988 r. jako starszy mistrz Oddziału (...) (dozór inżynieryjno- techniczny),

5.  od 11.02.1988 r. do 31.03.1988 r. jako mistrz produkcji (dozór inżynieryjno- techniczny),

6.  od 1.04.1988 r. do 30.06.1990 r. jako starszy mistrz Oddziału (...) (dozór inżynieryjno- techniczny),

7.  od 24.02.1991 r. do 16.10.1994 r. jako starszy mistrz Oddziału (...) (dozór inżynieryjno- techniczny),

8.  od 4.09.1995 r. do 12.01.2003 r. jako kierownik Oddziału (...) (dozór inżynieryjno- techniczny),

9.  od 13.01.2003 r. do 31.12.2008 r. jako mistrz produkcji (dozór inżynieryjno- techniczny),

W świadectwie wskazano, że praca wnioskodawczyni w okresie zatrudnienia Ad. 1-2 to praca wymieniona w wykazie A dział V poz. 11, zaś w okresach zatrudnienia Ad. 3 – 9 to praca wymieniona w wykazie A dział XIV poz. 24 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43.

(dowód: świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach -k. 8 akt rentowych)

W okresie poprzedzającym sporny okres zatrudnienia wnioskodawczyni pracowała na stanowisku starszego mistrza Oddziału (...). Od dnia 4 września 1995 r. pracodawca zmienił nazewnictwo stanowisk pracy, to jest wszyscy pracownicy zatrudnieni jako starszy mistrz produkcji na każdym z pięciu Oddziałów pracodawcy otrzymali angaże na stanowiska kierowników Oddziałów – K. W. na kierownika Oddziału (...) i takie angaże obowiązywały do dnia 31.12.1998 r. Mimo zmiany stanowiska pracy zakres obowiązków wnioskodawczyni nie zmienił się – w dalszym ciągu stale i w pełnym wymiarze pracowała na hali produkcyjnej i wykonywała prace polegające na nadzorze, kontroli i dozorze pracowników na hali produkcyjnej. Posiadając uprawnienia energetyczne sterowała i nadzorowała pracą pieców na hali produkcyjnej, nadzorowała wprowadzanie nowych technologii, prowadziła kontrolę międzyoperacyjną, to jest proces wypalania, cięcia, sortowania i kontroli jakości produkcji na poszczególnych jej etapach, obsługiwała prasę wysokiego ciśnienia. Były to wszystko czynności stricte techniczne, a nie administracyjne. Pracami administracyjno – kadrowymi zajmował się referent, którym w tym okresie była A. F., która łączyła tę pracę z pracą na stanowisku laboranta. Jej stanowisko pracy znajdowało się na hali produkcyjnej w tzw. kantorku. Nadto czynności z zakresu administracji wykonywali mistrzowie.

(dowód: zeznania świadków A. F. – k. 24 odwrót, K. G. – k. 24 odwrót -25, przesłuchanie wnioskodawczyni – k. 25)

Przy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych spornego okresu zatrudnienia od 4.09.1995 r. do 12.01.200 r. na stanowisku kierownika oddziału ręcznego zdobienia staż pracy wnioskodawczyni w takich warunkach łącznie z okresem niekwestionowanym przez organ rentowy wynosi ponad 15 lat.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity - Dz. U. z 2016 r. poz. 887) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl natomiast ust. 2 art. 184 w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 roku emerytura przysługiwała pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Od 1 stycznia 2013 roku nastąpiła zmiana wskazanego przepisu, w ten sposób, że został wyeliminowany wymóg rozwiązania stosunku pracy.

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej w skrócie rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawczyni posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawczyni ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 20 lat, ukończyła 55 lat i nie była członkiem OFE.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia.

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te ograny stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej w nim podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnieni do weryfikacji danych zawartych w takim świadectwie wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.11.2004 r., I UK 15/04, OSNP z 2005 r., nr 11, poz. 161).

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju pracy wykonywanej przez wnioskodawczynię w spornym okresie Sąd Okręgowy oparł się na zeznaniach świadków A. F. i K. G. oraz przesłuchaniu wnioskodawczyni. Te zeznania są wzajemnie zgodne oraz korespondują z kwalifikacją stanowiska pracy wnioskodawczyni dokonaną przez pracodawcę. Organ rentowy nie przedstawił w toku postepowania żadnych dowodów, które pozwoliłby na podważenia wiarygodności tych dowodów, z których wynika, że spornym okresie wnioskodawczyni pracowała na stanowisku starszego mistrza oddziału ręcznego zdobienia i wykonywała prace polegające na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i dodatkowych uprawnieniach energetycznych oraz dozorze inżynieryjno – technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Prace te wymienione są w Dziale XIV poz. 24 wykazu A wskazanego wyżej rozporządzenia z dnia 7.02.1983 r.

Dlatego też Sąd Okręgowy uznał, że organ rentowy niezasadne zanegował treść wystawionego przez pracodawcę świadectwa w warunkach szczególnych i przyjął, że w spornym okresie wnioskodawczyni wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace w warunkach szczególnych. Na podkreślenie zasługuje fakt, że okres zatrudnienia na stanowisku starszego mistrza od 1.04.1988 r. do 30.06.1990 r. i od 24.02.1991 r. do 16.10.1994 r. ZUS zaliczył wnioskodawczyni do stażu pracy w warunkach szczególnych. Przeprowadzone postepowanie dowodowe wykazało, że w spornym okresie wnioskodawczyni wykonywała takie same czynności, jak w okresie uznanym przez organ rentowy.

Po doliczeniu wnioskodawczyni pracy w spornym okresie do pracy w warunkach szczególnych, odwołująca legitymuje się stażem pracy w takich warunkach przekraczającym 15 lat. Biorąc pod uwagę, iż skarżąca spełniła jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest osiągnęła wiek emerytalny (55 lat) oraz wymagany okres zatrudnienia (20 lat), należy uznać, że żądanie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie.

Z tych też względów Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał skarżącej prawo do emerytury z dniem, w którym spełniła ona ostatnią przesłankę uzależniającą przyznanie prawa do emerytury, to jest osiągnęła wiek emerytalny, a zatem z dniem (...) 2016 r.