Portal Orzeczeń

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 lutego 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił Z. W. prawa do emerytury górniczej, z uwagi na brak wymaganego 25-letniego okresu pracy górniczej.

Do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresów zatrudnienia: od 1 kwietnia 1991 roku do 10 stycznia 1995 roku, od 12 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku oraz od 1 maja 1999 roku do 31 grudnia 2005 roku, ponieważ zajmowane stanowiska nie figurują w załączniku nr 3 Rozporządzenia MiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku, jak również dalszego okresu zatrudnienia od 1 stycznia 2006 roku do nadal, ponieważ na stanowisku ,,górnik strzałowy” wykonywał takie same czynności jak przed 1 stycznia 2003 roku tj. ,,górnik odwadniacz złóż”, które nie figuruje w załączniku nr 3 Rozporządzenia MiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku.

Do pracy górniczej oraz do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym organ rentowy nie zaliczył okresu od 1 marca 1999 roku do 30 kwietnia 1999 roku, ponieważ zgodnie z wyjaśnieniami zakładu pracy zatrudnienie w tym okresie nie było pracą górniczą.

W odwołaniu z dnia 17 marca 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie Z. W. prawa do emerytury górniczej po zaliczeniu w wymiarze półtorakrotnym okresów:

- od 1 kwietnia 1991 roku do 10 stycznia 1995 roku,

- od 12 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku,

- od 1 maja 1999 roku do 31 grudnia 2005 roku,

Pełnomocnik wskazał, że w w/w okresach wnioskodawca wykonywał prace górnika (...) odkrywkowej wymienione w załączniku nr 3 do Rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt V U 331/16.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku pełnomocnik wnioskodawcy rozszerzył odwołanie o kolejny okres zatrudnienia od 1 stycznia 2006 roku do 4 listopada 2015 roku, wnosząc o jego zaliczenie do emerytury w wymiarze półtorakrotnym.

Na rozprawie w dniu 10 stycznia 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy zmienił stanowisko stwierdzając, że nie kwestionuje nie zaliczenia przez organ rentowy do pracy górniczej okresu zatrudnienia od 5 listopada 2001 roku do 31 grudnia 2002 roku.

W piśmie z dnia 28 marca 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy zmodyfikował odwołanie w ten sposób, że wniósł o zaliczenie do emerytury w wymiarze półtorakrotnym okresów zatrudnienia:

- od 5 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku;

- od 1 stycznia 2003 roku do dnia wyrokowania;

Pełnomocnik wnioskodawcy jednocześnie cofnął odwołanie w pozostałym zakresie tj. w zakresie żądania zaliczenia do emerytury w wymiarze półtorakrotnym okresów zatrudnienia od dnia 1 kwietnia 1991r. do dnia 10 stycznia 1995r., od dnia 12 kwietnia 1995r. do 31 sierpnia 1995r., od 1 maja 1999r. do 4 maja 1999r., od 5 listopada 2001r. do 31 grudnia 2002r.

Decyzją z dnia 14 lipca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ponownie odmówił Z. W. prawa do emerytury górniczej, z uwagi na brak wymaganego 25-letniego okresu pracy górniczej.

Do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresu zatrudnienia od 1 stycznia 2006 roku do 31 sierpnia 2014 roku na stanowisku ,,górnika odwadniacz złóż” oraz ,,pomocnika górnika strzałowego”, ponieważ zajmowane stanowiska nie figurują w załączniku nr 3 Rozporządzenia MiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku.

Do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym organ rentowy nie zaliczył okresu od 1 września 2014 roku do nadal ponieważ nadal na stanowisku ,,górnik (...) odkrywkowej ” wykonywał takie same czynności jak przed 1 stycznia 2006 roku tj. ,,pomocnika górnika strzałowego”, które nie figuruje w załączniku nr 3 Rozporządzenia MiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku.

W odwołaniu z dnia 4 sierpnia 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie Z. W. prawa do emerytury górniczej po zaliczeniu w wymiarze półtorakrotnym okresów zatrudnienia od 5 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku oraz od 1 stycznia 2003 roku do 22 lutego 2016 roku. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt V U 911/17.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2017 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawę o sygn. akt V U 911/17 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą o sygn. akt VU 331/16.

Na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2018 roku pełnomocnik wnioskodawcy rozszerzył odwołanie wnosząc o zaliczenie do emerytury w wymiarze półtorakrotnym dodatkowego okresu zatrudnienia od 23 lutego 2016r. do dnia wyrokowania .

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. W., urodzony w dniu (...), w dniu 19 listopada 2015 roku, złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę, k. 1 – 4 akt emerytalnych)

Zaskarżoną decyzją z dnia 22 lutego 2016 roku organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy górniczej okres zatrudnienia w wymiarze 17 lat 3 miesięcy i 12 dni.

Organ rentowy do pracy górniczej wymiarze jednokrotnym zaliczył wnioskodawcy okresy zatrudnienia:

- od dnia 1 kwietnia 1991 roku do 10 stycznia 1995 roku;

- od 12 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku

- od 1 maja 1999 roku do 4 listopada 2015 roku

z wyłączeniem okresów pobierania zasiłku chorobowego.

(dowód: decyzja z dnia 22 lutego 2016 roku k. 50 akt emerytalnych, zaświadczenie o okresach nieskładkowych k.23-24 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie k. 7-8 )

W dniu 12 kwietnia 2017 roku Z. W. złożył kolejny wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury górniczej. Do wniosku załączył zaświadczenie od pracodawcy z dnia 12 kwietnia 2017 roku, w którym zostały wskazane okresy nieskładkowe wnioskodawcy od 5 listopada 2015 roku do dnia 5 maja 2017 roku.

(dowód: wniosek o emeryturę, k. 52 akt emerytalnych, zaświadczenie z dnia 12 kwietnia 2017 roku k. 58 akt emerytalnych)

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 lipca 2017 roku organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do stażu górniczego 18 lat i 18 dni w wymiarze jednokrotnym, na który składają się następujące okresy zatrudnienia:

- od dnia 1 kwietnia 1991 roku do 10 stycznia 1995 roku;

- od 12 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku

- od 1 maja 1999 roku do 17 lutego 2017 roku

z wyłączeniem okresów pobierania zasiłku chorobowego.

(dowód: decyzja z dnia 14 lipca 2017 roku k. 83 akt emerytalnych)

Z. W. od dnia 4 kwietnia 1989 roku do chwili obecnej jest zatrudniony w (...) S.A. Oddział (...)na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie zatrudnienia zajmował następujące stanowiska:

- od dnia 4 kwietnia 1989 roku do dnia 31 marca 1991 roku - montera instalacji sanitarnej w oddziale (...);

- od dnia 1 kwietnia 1991 roku do dnia 31 października 1993 roku - górnika odwadniacza złóż w oddziale (...);

- od 1 listopada 1993 roku do 31 grudnia 1994 roku - robotnika budowlanego w oddziale (...),

- od 1 stycznia 1995 roku do 10 stycznia 1995 roku - robotnika budowlanego w oddziale (...);

-od 11 stycznia 1995 roku do dnia 11 kwietnia 1995 roku - robotnika budowlanego w oddziale (...);

- od 12 kwietnia 1995 roku do 24 stycznia 1999 roku - robotnika do prac ciężkich w oddziale (...);

- od 25 stycznia 1999 roku do 5 lutego 1999 roku – robotnika do prac ciężkich w D. (...);

- od 6 lutego 1999 roku do 28 lutego 1999 roku - robotnika do prac ciężkich w oddziale (...);

- od 1 marca 1999 roku do 31 kwietnia 1999 roku - robotnika do prac ciężkich w oddziale (...);

- od 1 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku- pomocnika górnika strzałowego w oddziale (...);

- od 5 listopada 2001 roku do 31 grudnia 2002 roku- górnika odwadniacza złóż w oddziale (...);

- od 1 stycznia 2003 roku do 31 grudnia 2005 roku- pomocnika górnika strzałowego w oddziale (...);

- od 1 stycznia 2006 roku do 16 listopada 2006 roku – górnika strzałowego w oddziale (...);

- od 17 listopada 2006 roku do 31 sierpnia 2014 roku - górnika strzałowego (...) odkrywkowej w oddziale (...). Od dnia 1 stycznia 2012 roku odział na którym wnioskodawca pracowała przyjął symbol (...).

- od 1 września 2014 roku do nadal – górnika (...) odkrywkowej w oddziale (...);

(dowód: umowa o pracę z dnia 4 kwietnia 1989 roku k. 2 akt osobowych, umowa o pracę z dnia 17 kwietnia 1989 roku k. 8 akt osobowych, angaż z dnia 1 kwietnia 1991 roku k. 11 akt osobowych, angaż z dnia 15 listopada 1993 roku k. 14 akt osobowych, angaż z dnia 30 grudnia 1994 roku k. 22 akt osobowych, angaż z dnia 12 stycznia 1995 roku k. 24 akt osobowych, angaż z dnia 5 września 1995 roku k. 28 akt osobowych, angaż z dnia 21 stycznia 1999 roku k. 31 akt osobowych, angaż z dnia 26 lutego 1999 roku k.37 akt osobowych, angaż z dnia 29 kwietnia 1999 roku k.38 akt osobowych, angaż z dnia 13 listopada 2001 roku k.51 akt osobowych, angaż z dnia 10 stycznia 2002 roku k.54 akt osobowych, angaż z dnia 30 grudnia 2002 roku k. 56 akt osobowych, angaż z dnia 30 grudnia 2011 roku k.98 akt osobowych, angaż z dnia 20 grudnia 2005 roku k.66, angaż z dnia 29 grudnia 2006 roku k.72 akt osobowych, angaż z dnia 29 sierpnia 2014 roku k.113 akt osobowych)

Wnioskodawca w okresach od 1 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku i od 1 stycznia 2003 roku do 31 grudnia 2005 roku pracował na oddziale (...) na stanowisku pomocnika górnika strzałowego, a od 1 stycznia 2006r. do 31 sierpnia 2014r. na stanowisku górnika strzałowego.

Do stałych obowiązków wnioskodawcy w okresie pracy na oddziale (...) na stanowisku pomocnika górnika strzałowego należało:

- wykonywanie prac związanych z załadunkiem otworów strzałowych

- wykonywanie przybitki;

-zabezpieczenie strefy rozrzutu odłamków skalnych przy wykonywaniu robót strzałowych w wyrobisku górniczym;

-wiercenie otworów strzałowych w wyrobisku górniczym;

-przeszukanie wyrobiska górniczego na obecność przedmiotów ferromagnetycznych; -współpraca z operatorem sprzętu technologicznego podczas przygotowywania miejsc do robót strzałowych;

- obsługa wiertarki udarowo-pneumatycznej podczas wiercenia otworów strzałowych wyrobisku górniczym.

Do stałych obowiązków wnioskodawcy na stanowisku górnika strzałowego należało:

1. wykonywanie w wyrobisku górniczym robót strzałowych:

-

ładowanie materiałów wybuchowych do otworów strzałowych,

- wykonywanie przybitki,

-

wykonywanie pomiarów prądów błądzących, oporności zapalników i sieci strzałowej,

-

wykonywanie sieci strzałowej,

-odpalanie ładunków materiałów wybuchowych.

2.  nadawanie ostrzegawczych sygnałów dźwiękowych z miejsca strzelania.

3.  zabezpieczanie strefy rozrzutu odłamków skalnych przy wykonywaniu robót strzałowych w wyrobisku górniczym.

4.  wiercenie otworów strzałowych w wyrobisku górniczym.

przeszukanie wyrobiska górniczego na obecność przedmiotów ferromagnetycznych.

Wnioskodawca pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Innych prac nie wykonywał.

Prace strzałowe były wykonywane bezpośrednio przed koparką wielonaczyniową w przodku wydobywczym i miały one na celu rozluzowanie górotworu co umożliwiało maszynie podstawowej wydobywanie urobku. Do obowiązków strzałowego oraz jego pomocnika należało przygotowanie materiału wybuchowego, załadowanie nim otworów strzałowych, zasypanie ich przybitką wykonaną z piasku czyli materiałem uszczelniającym oraz połączenie siecią. Tak przygotowany otwór strzałowy był odpalany przez górnika strzałowego.

Praca pomocnika górnika strzałowego różniła się od pracy górnika strzałowego jedynie tym, że pomocnik górnika strzałowego – w przeciwieństwie do górnika strzałowego - nie był uprawniony do pobierania materiału wybuchowego, uzbrajania nabojów udarowych oraz do odpalania materiału wybuchowego.

(dowód: charakterystyka stanowiska pracy wnioskodawcy z dnia 30 sierpnia 2016 roku k. 14-15 akt sprawy, zeznania świadka I. S. protokół rozprawy z dnia 3 listopada 2016 roku 18:20-27:36, zeznania świadka K. S. protokół rozprawy z dnia 10 stycznia 2017 roku 3:31-13:07, zeznania świadka A. W. protokół rozprawy z dnia 10 stycznia 2017 roku 13:07-17:58, zeznania świadka J. P. protokół rozprawy z dnia 10 stycznia 2017 roku 17:58-26:29, zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 10 stycznia 2017 roku 27:28-39:51 k. 44-47 akt sprawy oraz protokół z rozprawy z dnia 5 kwietnia 2018 roku 14:19-25:04 k. 133-135 akt sprawy)

Wnioskodawca od 1 września 2014 roku do chwili obecnej pracuje na stanowisku górnika (...) odkrywkowej na oddziale (...) i do jego obowiązków należą:

- prace przy przesuwaniu przenośników taśmowych stanowiących część koparki wielogabarytowej specjalnymi dźwigami (osiowanie, poziomowanie );

-usuwanie zagrożeń ruchowych na koparkach wielonaczyniowych i przenośnikach taśmowych (wymiana krążników, uszczelnień, czerpaków).

- czyszczenie konstrukcji, gąsienic koparek wielonaczyniowych i przenośników taśmowych.

- prace przy przemieszczaniu i zabudowie elementów układu (...) ( człony, stacje zwrotne, krążniki).

Obowiązki te wykonuje w bezpośrednim sąsiedztwie koparki wielkogabarytowej.

(dowód: charakterystyka stanowiska pracy wnioskodawcy z dnia 30 sierpnia 2016 roku k. 14-15 akt sprawy, zeznania świadka J. P. protokół rozprawy z dnia 10 stycznia 2017 roku 17:58-26:29, zeznania świadka M. P. protokół rozprawy z dnia 5 kwietnia 2018 roku 6:27-14:19, zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 10 stycznia 2017 roku 27:28-39:51 k. 44-47 akt sprawy oraz protokół z rozprawy z dnia 5 kwietnia 2018 roku 14:19-25:04 k. 133-135 akt sprawy)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna w dniu 5 kwietnia 2012 roku uznała, że wnioskodawca:

- w okresach od 1 kwietnia 1991 roku do 31 października 1993 roku, pomimo zajmowania stanowiska górnika odwadniacza złoża oraz od 1 listopada 1993 roku do 31 grudnia 1994 roku i od 1 stycznia 1995 roku do 10 stycznia 1995 roku pomimo zajmowania stanowiska robotnika budowlanego, faktycznie stale w okresie od 1 kwietnia 1991 roku do 10 stycznia 1995 roku przez 766 dniówek wykonywał prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik (...) odkrywkowej,

- w okresie od 12 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku pomimo zajmowania stanowiska robotnika budowlanego przez 10 dniówek wykonywał faktycznie stale prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik (...) odkrywkowej,

(dowód: protokół z posiedzeń Komisji weryfikacyjnej z dnia 5 kwietnia 2012 roku k. 9-11 akt emerytalnych)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna w dniu 16 listopada 2009 roku uznała, że wnioskodawca:

- w okresach od 1 marca 1999 roku do 30 kwietnia 1999 roku pomimo zajmowania stanowiska robotnika do prac ciężkich oraz od 1 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku pomimo zajmowania stanowiska pomocnika górnika strzałowego od 1 marca 1999 roku do 4 listopada 2001 roku faktycznie stale przez 365 dniówek wykonywał prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik (...) odkrywkowej,

- w okresie od 1 stycznia 2003 roku do 31 grudnia 2005 roku pomimo zajmowania stanowiska pomocnika górnika strzałowego faktycznie stale przez 631 dniówek wykonywał prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik (...) odkrywkowej.

(dowód: protokół z posiedzeń Komisji weryfikacyjnej z dnia 16 listopada 2009 roku k. 12-13 akt emerytalnych)

(...) S.A. Oddział Kopalnia (...) wystawił ubezpieczonemu Z. W. świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 4 listopada 2015 roku, w którym zaświadczył, że od dnia 4 kwietnia 1989 roku do nadal jest on zatrudniony w tymże zakładzie i wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę górniczą w okresach:

- od 1 kwietnia 1991 roku do 10 stycznia 1995 roku, od 12 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku oraz od 1 maja 1999 roku do 31 grudnia 2005 roku na stanowisku górnika (...) odkrywkowej, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 1;

-od 1 stycznia 2006 roku do 31 sierpnia 2014 roku na stanowisku górnik strzałowy (...) odkrywkowej, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 2;

- od 1 września 2014 roku do nadal na stanowisku górnika (...) odkrywkowej, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 1.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 4 listopada 2015 roku k.8 akt emerytalnych)

Pracodawca ubezpieczonego zaewidencjonował wnioskodawcy następującą liczbę dniówek przepracowanych w wymiarze półtorakrotnym:

- 1991 r. –178 dniówek,

- 1992r.- 243 dniówek,

- 1993 r. – 172 dniówek,

- 1994 r. – 165 dniówek;

- 1995 r. –18 dniówek;

- 1999 r, - 101 dniówek,

- 2000 r. – 72 dniówek;

- 2001 r. – 164 dniówek;

- 2002 r, - 207 dniówek,

- 2003 r. – 225 dniówek;

- 2004 r. - 226 dniówek,

- 2005 r. – 180 dniówek,

- 2006 r. –199 dniówek,

- 2007 r. – 214 dniówek,

- 2008 r. – 240 dniówek,

- 2009 r. – 249 dniówek,

- 2010 r. –232 dniówek,

- 2011 r. – 235 dniówek,

- 2012 r. –196 dniówki,

- 2013 r. – 230 dniówek,

- 2014 r. –224 dniówek,

- 2015 r. – 214 dniówek,

- 2016 r. –137 dniówek;

-2017 r. –189 dniówek.;

- 2018r.- 41 dniówek.

(dowód: załączniki do kart ewidencyjnych pracowników k. 17- 21, k. 54 akt emerytalnych i k. 132 akt sprawy)

W okresie od 1 kwietnia 1991 roku do 30 listopada 2015 roku wnioskodawca pracował w godzinach nadliczbowych jedynie w lutym 2002 roku (16 godzin), lipcu 2010 roku (13 godzin), wrześniu 2010 roku (8 godzin), wrześniu 2013 roku (8 godzin), lutym 2014 roku (8 godzin) oraz maj 2014 roku (8 godzin) w związku z wykonywaniem obowiązków w systemie stykowym.

W okresie od 1 kwietnia 1991 roku do 10 stycznia 1995 roku oraz od 12 kwietnia 1995 roku do 31 sierpnia 1995 roku wnioskodawca nie otrzymywał dodatku stykowego.

(dowód: wykaz godzin nadliczbowych z dnia 29 sierpnia 2016 roku k. 17 akt sprawy)

W okresie od 5 listopada 2015 roku do 29 maja 2017 roku wnioskodawca przebywał na zwolnieniu lekarskim z tytułu niezdolności do pracy:

- od 27 listopada 2015 roku do 29 kwietnia 2016 roku;

- od 1 lipca 2016 roku do 29 lipca 2016 roku;

- od 12 września 2016 roku do 23 września 2016 roku;

- od 19 grudnia 2016 roku do 23 grudnia 2016 roku;

- od 24 lutego 2017 roku do 20 marca 2017 roku;

- od 26 kwietnia 2017 roku do 5 maja 2017 roku.

(dowód: zaświadczenie z dnia 12 kwietnia 2017 roku k. 58 akt emerytalnych)

Z. W. po zaliczeniu do stażu górniczego okresów zatrudnienia od 1 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku oraz od 1 stycznia 2003 roku do 14 lipca 2017 roku w wymiarze półtorakrotnym legitymuje się okresem pracy górniczej w wymiarze 24 lat, 9 miesięcy i 22 dni.

(dowód: pismo ZUS z dnia 3 kwietnia 2018 roku k.129-130 akt sprawy)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. poz. 748). Zgodnie z art. 50 a ust 1 i 2 ustawy górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej, co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Po myśli art. 50 b w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Z kolei zgodnie z art. 50 c ust. 1 pkt 4 za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Stosownie natomiast do art. 50d ust 1 ustawy przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego: w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych (pkt 1) oraz w drużynach ratowniczych (pkt 2).

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie zaliczane jest do pracy górniczej oraz wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 roku Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 roku, Nr 30, poz. 154). Wykaz ten obowiązuje jednak jedynie w takim zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

A zatem zakładowe wykazy stanowisk, na których wykonywana jest praca górnicza, muszą być zgodne z wykazem nr 2 stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, obejmującego stanowiska pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą lub wykazem nr 3 stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, obejmującego stanowiska pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym. Jednakże dokonana przez pracodawcę kwalifikacja zajmowanego przez konkretnego pracownika stanowiska, jak i ewentualna zmiana tej kwalifikacji na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej, nie przesądza jeszcze o zaliczeniu zatrudnienia na tym stanowisku do pracy górniczej. O uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu omawianych przepisów nie decyduje bowiem treść wymienionych dokumentów, ale charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999, nr 6, poz. 213, z dnia 22 marca 2001r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002, nr 22, poz. 553 oraz z dnia 2 czerwca 2010r., I UK 25/10, LEX nr 621137). Rozporządzenie wykonawcze nie może zatem przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca w art. 50 d ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wykładnia przepisów powołanego rozporządzenia nie może zmieniać, ani rozszerzać ustawowej definicji pracy górniczej. Tym samym, przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowić muszą zawsze punkt wyjścia do oceny zasadności roszczeń emerytalnych wnioskodawcy. Innymi słowy, analiza w ocenie pracy górniczej, zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym, powinna się koncentrować na jej ustawowych warunkach (pojęciu tej pracy), a nie na samej nazwie stanowiska (vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2011 r., sygn. I UK 382/10). Zatem ustalenie, że w spornym okresie praca górnicza ubezpieczonego miała kwalifikowany charakter, winno znaleźć oparcie w wynikach postępowania dowodowego.

Spór w niniejszej sprawie sprowadził się ostatecznie – po sprecyzowaniu odwołania przez pełnomocnika ubezpieczonego – do ustalenia charakteru pracy wnioskodawcy na oddziale (...) w okresach od 1 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku i od 1 stycznia 2003 roku do 31 grudnia 2005 roku, gdy pracował na stanowisku pomocnika górnika strzałowego oraz od 1 stycznia 2006r. do 31 sierpnia 2014r. na stanowisku górnika strzałowego oraz od 1 września 2014r. do nadal na stanowisku górnika (...) odkrywkowej. Co do pozostałych okresów zatrudnienia skarżący cofnął odwołanie, przychylając się tym samym do stanowiska organu rentowego o ich uwzględnieniu do emerytury w wymiarze jednokrotnym.

Wnioskodawca dysponował świadectwem pracy z dnia 4 listopada 2015 roku, wystawionym przez (...) z siedzibą w R. potwierdzającym fakt wykonywania pracy górniczej w spornych okresach:

-od 1 maja 1999 roku do 31 grudnia 2005 roku na stanowisku górnika (...) odkrywkowej tj. na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 1,

- w okresie od 1 stycznia 2006 roku do 31 sierpnia 2014 roku na stanowisku górnika strzałowy (...) odkrywkowej tj. na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 2 ;

- w okresie od 1 września 2014 roku do nadal na stanowisku górnika (...) odkrywkowej, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 1.

Świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c. ). To samo odnosi się do protokołu z posiedzeń Komisji weryfikacyjnej oraz załączników do kart ewidencyjnych ubezpieczonego, w których jego pracodawca obliczał ilość dniówek przepracowanych w wymiarze półtorakrotnym.

Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa oraz protokołom komisji weryfikacyjnej co do charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornym okresie (spór dotyczył dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca), ciężar wykazania prawdziwości tych dokumentów prywatnych w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Skarżący domagając się zaliczenia spornego okresu do emerytury w wymiarze półtorakrotnym winien wykazać, że na zajmowanym stanowisku wykonywał prace wymienione w art. 50 d ustęp 1 pkt 1 ustawy emerytalnej tj. prace bezpośrednio związane z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz inne prace przodkowe, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Dotyczy to wyłącznie czynności stanowiących element ciągu technologicznego bezpośrednio związanych z procesem wydobycia węgla. Wykaz stanowisk pracy, określony pomocniczo w załączniku nr 3 do rozporządzenia odnosi się zatem wyłącznie do wykonywanych zadań górnika, jeżeli spełniają one kryterium miejsca wykonywania pracy i jej charakteru określonego w przepisie art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 roku, I UK 293/14,LEX: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2012 roku, I UK 295/11, LEX; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I UK 236/09; z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10; z dnia 16 czerwca 2011 roku, IUK 381/10; 4 kwietnia 2012 roku, I UK 440/11; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09; opubl LEX; z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nich orzecznictwo).

Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi.

Charakter pracy wnioskodawcy w spornych okresach od 5 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku oraz od 1 stycznia 2003 roku do chwili wydania ostatniej zaskarżonej decyzji tj. do dnia 14 lipca 2017r. Sąd ustalił na podstawie charakterystyki stanowiska pracy dnia 30 sierpnia 2016 roku (k. 14-15 akt sprawy) sporządzonej przez pracodawcę oraz zeznań świadków: I. S., K. S., A. W. oraz J. P. i wnioskodawcy.

Wnioskodawca w okresach od 1 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku i od 1 stycznia 2003 roku do 31 grudnia 2005 roku pracował na oddziale (...) na stanowisku pomocnika górnika strzałowego, a od 1 stycznia 2006r. do 31 sierpnia 2014r. na stanowisku górnika strzałowego.

Prace, które wnioskodawca w spornym okresie wykonywał, a polegające na: na wykonywaniu prac związanych z załadunkiem otworów strzałowych (wykonywanie przybitki), zabezpieczeniu strefy rozrzutu odłamków skalnych przy wykonywaniu robót strzałowych wyrobisku górniczym, wierceniu otworów strzałowych w wyrobisku górniczym, przeszukaniu wyrobiska górniczego na obecność przedmiotów ferromagnetycznych, współpracy z operatorem sprzętu technologicznego podczas przygotowywania miejsc do robót strzałowych oraz obsługi wiertarki udarowo-pneumatycznej podczas wiercenia otworów strzałowych wyrobisku górniczym, mieszczą się w zakresie pojęcia „innych prac przodkowych” wymienionych w art. 50d ustawy. Prace strzałowe były wykonywane bezpośrednio przed koparką w przodku wydobywczym, żeby ułatwić maszynie podstawowej urabianie górotworu. Prace wykonywane przez skarżącego były niezbędne do tego by maszyna podstawowa-koparka mogła wydobyć urobek. Wszystkie w/w roboty tj. wytwarzanie materiału wybuchowego, zasypywanie otworów strzałowych, łączenie siatki strzałowej są nierozerwalnie związane z procesem urabiania skał, wykonywane w miejscu wydobywania kopaliny i pozostają w ścisłym związku technologicznym z odspojeniem nadkładu przez koparki wielonaczyniowe.

Po powierzeniu wnioskodawcy przez pracodawcę od dnia 1 stycznia 2006 roku stanowiska górnika strzałowego jego zakres obowiązków zwiększył się o odpalanie materiału wybuchowego, pobieranie materiału wybuchowego i uzbrajanie nabojów udarowych. Do tych czynności były wymagane specjalne uprawnienia, a te skarżący nabył od 1 stycznia 2006r. Pozostałe obowiązki były takie same jak na stanowisku pomocnika górnika strzałowego. Zdaniem Sądu charakter pracy pomocnika górnika strzałowego i górnika strzałowego z racji wykonywania zadań mieszczących się w dyspozycji art. 50 d ustawy pozwala na zaliczenie całego okresu zatrudnienia wnioskodawcy na oddziale (...) do emerytury w wymiarze półtorakrotnym.

Również praca wnioskodawcy wykonywana na oddziale g1 w charakterze górnika (...) odkrywkowej od 1 września 2014 roku mieści się w pojęciu pracy przodkowej z art. 50d ustawy. Potwierdzają to zeznania świadków: J. P. i M. P., które korespondują z zeznaniami wnioskodawcy oraz charakterystyką stanowiska pracy z dnia 30 sierpnia 2016 roku (k. 14-15 akt sprawy) sporządzoną przez pracodawcę. Wnioskodawca od 1 września 2014r. wykonuje bowiem prace mające na celu utrzymanie koparki wielonaczyniowej w ruchu i umożliwienie jej wydobywanie kopaliny, a polegające na: przesuwaniu przenośników taśmowych będących częścią składową koparki wielonaczyniowej specjalnymi dźwigami (osiowanie, poziomowanie), usuwaniu zagrożeń ruchowych na koparkach wielonaczyniowych i przenośnikach taśmowych będących częścią składową koparki (wymiana krążników, uszczelnień, czerpaków), czyszczeniu konstrukcji, gąsienic koparek wielonaczyniowych i przenośników taśmowych będących częścią składową koparki, przemieszczaniu i zabudowie elementów układu (...) ( człony, stacje zwrotne, krążniki). Wszytki te czynności wnioskodawca wykonuje w miejscu usytuowania maszyny - koparki wielkogabarytowej, czyli w przodku wydobywczym.

Prace wykonywane przez skarżącego jako wykonywane na koparkach wielonaczyniowych usytuowanych w przodku wydobywczym należy uznać za równie obciążające jak prace górnika- operatora koparek wielonaczyniowych przy urabianiu urobku. Z tych względów ( miejsce wykonywania pracy, rodzaj wykonywanych czynności oraz rodzaj obsługiwanych maszyn) należy je zaliczyć do innych prac przodkowych wymienionych w art. 50 d ustawy o emeryturach i rentach. Umożliwia to zaliczenie w/w spornych okresów zarówno w wymiarze półtorakrotnym do emerytury jak i z przelicznikiem 1,8 do wysokości.

Sąd Okręgowy zaliczył wnioskodawcy do pracy w wymiarze półtorakrotnym odnotowane przez pracodawcę dniówki przodowe przypadające w okresie zatrudnienia:

- od 5 maja 1999 roku do 4 listopada 2001 roku oraz od 1 stycznia 2003 roku do 31 grudnia 2005 roku na stanowisku pomocnika górnika strzałowego to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 1- górnika (...) odkrywkowej,

-od 1 stycznia 2006 roku do 31 sierpnia 2014 roku na stanowisku górnik strzałowy (...) odkrywkowej, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 2;

- od 1 września 2014 roku do dnia wydania zaskarżonej decyzji czyli do dnia 14 lipca 2017 roku na stanowisku górnika (...) odkrywkowej, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 1.

Po zaliczeniu dniówek przodowych przypadających w w/w okresach do emerytury w wymiarze półtorakrotnym, wnioskodawca nadal nie legitymuje się wymaganym stażem pracy górniczej w wymiarze 25 lat. Do dnia wydania zaskarżonej decyzji z 14 lipca 2017r. wnioskodawca udowodnił okres pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym wynoszący 24 lata, 9 miesięcy i 22 dni. Powyższe uniemożliwia przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury górniczej.

Organ rentowy prawidłowo wyliczył staż pracy górniczej wnioskodawcy na dzień wydania zaskarżonej decyzji z 14 lipca 2017r. w piśmie procesowym z 3 kwietnia 2018r. (k. 129-130 akt). Należy podkreślić, że w zaskarżonej decyzji z 14 lipca 2017r. sporny okres do 28 lutego 2017r. został przez organ rentowy zaliczony wnioskodawcy do stażu pracy w wymiarze jednokrotnym, co dało staż wynoszący 18 lat i 18 dni. A zatem zaliczenie w wymiarze 1,5 krotnym spornego okresu powoduje wzrost stażu pracy o wskaźnik 0,5 a nie o 1,5 jak chce pełnomocnik skarżącego. Dodatkowo należy podnieść, że organ rentowy wyliczając na wniosek Sądu staż pracy ubezpieczonego w piśmie z dnia 10 lutego 2017 roku na dzień 22 lutego 2016 roku na 24 lata, 3 miesiące i 4 dni pracy górniczej, nie dysponował zaświadczeniem o okresach nieskładkowych ubezpieczonego przypadających po dniu 4 listopada 2015 roku. Takie zaświadczenie zostało złożone przez wnioskodawcę dopiero przy wniosku o emeryturę górniczą z dnia 12 kwietnia 2017 roku. Wynika z niego, iż ubezpieczony w okresie od 27 listopada 2015 roku do 22 lutego 2016 roku przybywał na zasiłku chorobowym. Okres zasiłkowy nie podlega zaliczeniu do pracy górniczej. Tymczasem wyliczając staż pracy górniczej w piśmie z 10 lutego 2017r. organ rentowy, nie posiadając o powyższym wiedzy, zaliczył w/w okres nieskładkowy do pracy górniczej, co spowodowało zawyżenie stażu górniczego. Wyłączeniu ze stażu górniczego podlegają także dalsze okresy niezdolności do pracy wnioskodawcy przypadające w spornym okresie, a mianowicie od 23 lutego 2016 roku do 29 lipca 2016 roku, od 12 września 2016 roku do 23 września 2016 roku, od 19 grudnia 2016 roku do 23 grudnia 2016 roku.

Jednocześnie brak było podstaw do uwzględnienia żądania pełnomocnika skarżącego zaliczenia mu do stażu górniczego okresu zatrudnienia po dniu wydania zaskarżonej decyzji czyli od 15 lipca 2017r. do dnia wyrokowania. Zakres rozpoznania odwołania wyznacza zaskarżona decyzja. Sąd w sprawach ubezpieczeniowych kontroluje prawidłowość wydania zaskarżonych decyzji. A zatem musi ustalić, czy w dacie jej wydania decyzja była prawidłowa. Ponieważ na dzień wydania zaskarżonych decyzji skarżący nie udowodnił wymaganego 25-letniego stażu pracy górniczej, decyzje te należało uznać za prawidłowe. Dlatego też Sąd potraktował żądanie pełnomocnika wnioskodawcy zaliczenia do stażu górniczego okresu od dnia 1 marca 2017 roku w wymiarze półtorakrotnym jako nowe i na podstawie art. 477 ¹⁰ k.p.c. przekazał je do rozpoznania organowi rentowemu.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.