Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant sekr. sądowy Karolina Rudecka

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

sprawy z wniosku H. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o umorzenie należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego

na skutek odwołania H. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 5 lutego 2013 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 340/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.odmówił wnioskodawcy H. P.umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego z tytułu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz 5% opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu za okres od 1 kwietnia 2003 roku do 30 kwietnia 2004 roku w łącznej kwocie 5.460 złotych.

W odwołaniu, złożonym dnia 19 lutego 2013 roku, H. P. wniósł o umorzenie należności ze względu na trudną sytuację finansową i stan zdrowia.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Decyzją z dnia 28 kwietnia 2003 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał świadczenia z funduszu alimentacyjnego na rzecz małoletniej córki wnioskodawcy A. P.w kwocie po 400 złotych miesięcznie poczynając od dnia 1 kwietnia 2003 roku, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej uprawnionej I. P.. Powyższa decyzja wydana została po stwierdzeniu bezskuteczności egzekucji alimentów przyznanych A. P.od H. P.na mocy ugody sądowej zawartej w dniu 20 stycznia 2003 roku w sprawie VIII RC 1083/02 toczącej się w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi.

Wyrokiem z dnia 10 listopada 2005 roku, wydanym w sprawie IVU 499/04, Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. oddalił odwołanie H. P. od decyzji ZUS z dnia 25 czerwca 2004 roku, którą odmówiono mu po raz pierwszy umorzenia należności z likwidowanego funduszu alimentacyjnego. Wyrokiem z dnia 10 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb., wydanym w sprawie VU 530/09, oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 10 marca 2009 roku odmawiającej mu po raz kolejny umorzenia należności z likwidowanego funduszu alimentacyjnego.

W toku wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego na rzecz A. P., zadłużenie wnioskodawcy wobec ZUS systematycznie wzrastało. Prowadzona przez komornika egzekucja należności była bezskuteczna.

(okoliczności znane sądowi z urzędu)

Należności wnioskodawcy z tytułu wypłaconych z funduszu alimentacyjnego świadczeń na rzecz uprawnionej w okresie od 1 kwietnia 2003 roku do 30 kwietnia 2004 roku wraz z 5% opłatą na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu wynoszą 5.460 złotych.

(okoliczność niesporna)

W dniu 23 listopada 2012 roku H. P. wystąpił do ZUS z kolejnym wnioskiem o umorzenie należności z likwidowanego funduszu alimentacyjnego. We wniosku wskazał, że jest inwalidą i utrzymuje się z renty, która jest obciążona obowiązkiem alimentacyjnym, w związku z czym nie jest w stanie uregulować zadłużenia. Dodatkowo wskazał, że posiadana przez niego nieruchomość wraz z domem mieszkalnym i lokalem użytkowym w trakcie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności uległa zniszczeniu i nie jest w stanie podnieść jej z upadku, a do tego jest obciążona hipoteką. Ponadto umorzenie należności wnioskodawca uzasadniał swoim złym stanem zdrowia.

(dowód: wniosek k. 1 w aktach ZUS)

H. P. ma 59 lat. Ma wykształcenie średnie. Z zawodu jest fotografem. Przez 10 lat odbywał karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym. Od 2001 roku wnioskodawca jest uprawniony do renty z tytułu częściowej trwałej niezdolności do pracy. Po potrąceniach otrzymuje z tego tytułu około 300 złotych miesięcznie. Ponadto wnioskodawca pobiera co miesiąc wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w wysokości 1.100 złotych netto. Z wynagrodzenia tego płaci alimenty na rzecz córki w wysokości 250 złotych miesięcznie. Wnioskodawca jest właścicielem działki o powierzchni 900m ² w B. oraz mieszkania i lokalu użytkowego, które obciążone są hipoteką. Wnioskodawca posiada zobowiązania z tytułu zaległych podatków oraz zaciągniętych kredytów i pożyczek, których nie spłaca. Obecnie mieszka u znajomego, u którego wynajmuje pokój.

(dowód: imienny raport miesięczny k. 19, kwestionariusz o możliwościach płatniczych dłużnika k. 8 w aktach ZUS, zeznania wnioskodawcy k. 13 w zw. z k. 12 w aktach sprawy)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja alimentów, lub osoby zobowiązanej do zwrotu bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu, likwidator może umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych lub bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu.

Analiza wskazanego unormowania prowadzi do wniosku, że decyzja likwidatora w przedmiocie umorzenia lub rozłożenia na raty należności funduszu alimentacyjnego ma charakter uznaniowy. Sąd w postępowaniu toczącym się na skutek odwołania od takiej uznaniowej decyzji organu rentowego zobowiązany jest badać nie tylko legalność swobodnego uznania, która jest oczywista na gruncie art. 68 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, ale także jej celowościowy aspekt, przez pryzmat przesłanek określonych w tymże przepisie.

W świetle powołanego przepisu art. 68 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych stwierdzić należy, że umorzenie należności funduszu alimentacyjnego możliwe jest wyłącznie w szczególnie uzasadnionych wypadkach związanych sytuacją zdrowotną lub rodzinną danej osoby. Z uwagi na wyjątkowe zastosowanie tego przepisu nie można interpretować go rozszerzająco, to jest trzeba poprzestać wyłącznie na takich indywidualnych sytuacjach rodzinnych lub zdrowotnych wnioskującego, które z uwagi na nasilenie negatywnych zjawisk nie rokują nadziei na jakąkolwiek ich poprawę, a spłacenie wierzytelności nie jest możliwe. Należy bowiem podnieść, że w postępowaniu toczącym się na skutek odwołania od decyzji w przedmiocie umorzenia należności Sąd decyduje za wierzyciela, czy wymagalna i prawnie uzasadniona wierzytelność winna zostać umorzona lub rozłożona na raty. Dokonując tej oceny Sąd winien mieć zatem na uwadze także interes wierzyciela, albowiem prawem wierzyciela jest żądać spełnienia zobowiązania, a podstawowym obowiązkiem dłużnika jest zobowiązanie to spełnić. Odstępstwo od tej zasady musi być wyjątkiem i może być uzasadnione wyłącznie wąsko rozumianymi, ustawowymi przesłankami sytuacji rodzinnej lub zdrowotnej dłużnika.

W ocenie Sądu trudna sytuacja majątkowa wnioskodawcy, która wedle jego twierdzeń, uniemożliwia mu spłatę należności, jako przesłanka nie wymieniona w art. 68 ust. 1 ww. ustawy, nie może samoistnie prowadzić do umorzenia należności. Użyta przez ustawodawcę w powołanym przepisie klauzula generalna „szczególnie uzasadnione przypadki” wymaga bowiem zaistnienia nadzwyczajnej, odbiegającej w sposób drastyczny od normalnej sytuacji, która dopiero może stanowić podstawę odstąpienia od żądania zwrotu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

W przedmiotowej sprawie taka nadzwyczajna sytuacja nie zachodzi. Wnioskodawca posiada bowiem dwa stałe źródła dochodu, a mianowicie rentę oraz wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia. Przy tym nie powinno budzić wątpliwości, że osoba, którą obciąża dług względem instytucji, która wykonywała zastępczo za wnioskodawcę podstawowy obowiązek łożenia na utrzymanie dziecka, powinna tak rozłożyć priorytety w zakresie wydatków, aby w pierwszej kolejności zaspokoić wierzyciela.

Dodać należy, iż sytuacja finansowa wnioskodawcy nie jest równoznaczna z trwałą nieściągalnością zadłużenia, ponieważ z chwilą poprawy sytuacji materialnej może on przystąpić do uregulowania należności. Jak to powyżej wskazano o umorzeniu należności mogą stanowić bowiem jedynie takie negatywne zjawiska, które z uwagi na ich nasilenie nie rokują nadziei na jakąkolwiek ich poprawę i powodują, że spłacenie wierzytelności nie jest możliwe.

Poza sytuacją finansową wnioskodawcy, która zdaniem Sądu nie może prowadzić samoistnie do umorzenia należności, nie zachodziły inne okoliczności mogące być zakwalifikowane jako uzasadniające w sposób szczególny odstąpienie od żądania zwrotu kwot wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W szczególności nie uzasadniał tego ani stan zdrowia wnioskodawcy, ani wiek. Okoliczność, że wnioskodawca jest trwale częściowo niezdolny do pracy nie mogła być podstawą do uwzględnienia odwołania wnioskodawcy. Wnioskodawca nie jest bowiem całkowicie niezdolny do pracy i jak wynika z zebranego materiału dowodowego po odbyciu kary pozbawienia wolności podjął zatrudnienie. O umorzeniu należności nie może stanowić również okoliczność, że wnioskodawca posiada zobowiązania z tytułu zaległych podatków oraz zaciągniętych kredytów i pożyczek, których co należy podkreślić także nie spłaca. Ponadto wnioskodawca jest właścicielem działki o powierzchni 900m ² w B. oraz mieszkania i lokalu użytkowego, które może sprzedać w celu spłaty zobowiązań finansowych.

Ponadto wskazać należy, iż w świetle art. 68 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych istnieje możliwość zastosowania ulgi w spłacie należności w formie układu ratalnego na dogodnych dla wnioskodawcy warunkach, na którą to okoliczność zwrócił uwagę ZUS w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.