Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Beata Łapińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Rudecka

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2024 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w R. oraz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w R.

z udziałem B. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T..

o składki na ubezpieczenie zdrowotne i o składki na ubezpieczenie społeczne

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T..

z dnia (...) r. sygn.: (...)

oraz na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T..

z dnia (...) r. sygn.: (...)

I.  1. oddala odwołanie od decyzji z dnia (...) r.,

2. zasądza od wnioskodawcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.. kwotę 1800,00 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

II.  1. oddala odwołanie od decyzji z dnia (...) r.,

2. zasądza od wnioskodawcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.. kwotę 3600,00 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt VU 373/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.. stwierdził, że podstawa wymiaru składki i kwota składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne B. D. (1) z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością za okres od stycznia 2019 roku do grudnia 2021 roku wynoszą 0,00 zł.

Jako podstawę prawną wydanej decyzji ZUS wskazał art. 83 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 2a, ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. ZUS wskazał, że po przeprowadzeniu kontroli u płatnika składek, stwierdził, że w okresie od stycznia 2019 do grudnia 2021 B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej 3 stycznia 2019 roku z (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o.) faktycznie świadczył pracę na rzecz własnego pracodawcy (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa). Powyższe oznacza, że (...) Sp. z o.o. na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych ma status płatnika składek od łącznych przychodów ze stosunku pracy oraz od wynagrodzenia uzyskiwanego przez B. D. (1), a tym samym składki na ubezpieczenia zdrowotne nie powinny być naliczone przez zleceniodawcę.

Od powyższej decyzji odwołał się płatnik składek wskazując, że ZUS nieprawidłowo uznał, że czynności wykonywane przez B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej z odwołującym stanowiły pracę wykonywaną na rzecz pracodawcy tylko z uwagi na występujące powiązania finansowe i osobowe. Zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że ubezpieczona w ramach umowy zlecenia z nią zawartej w rzeczywistości świadczyła pracę na rzecz swojego pracodawcy, podczas gdy w sprawie nie ustalono prawidłowo wszystkich okoliczności faktycznych, które miały wpływ na wydanie zaskarżonej decyzji. W szczególności nie ustalono, jak wykonywanie umowy cywilnoprawnej przekładało się na korzyść pracodawcy i czy w ogóle ona występowała. W związku z tym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania według nrom przepisanych prawem.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sprawa ta wpłynęła do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim i zarejestrowana została pod sygn. akt VU 373/23.

Decyzją z dnia (...) roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.. ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne B. D. (1) z tytułu umowy o pracę u płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w okresie od stycznia 2019 do grudnia 2021.

Jako podstawę prawną wydanej decyzji ZUS wskazał art. 83 ust. 1 pkt 3, art., 4 pkt 2 lit. a, art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1, 1a i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 i 6, art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. ZUS wskazał, że po przeprowadzeniu kontroli u płatnika składek, stwierdził, że w okresie od stycznia 2019 do grudnia 2021 B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej 3 stycznia 2019 roku z (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o.) faktycznie świadczyła pracę na rzecz własnego pracodawcy (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa). Powyższe oznacza, że obowiązek opłacania składek nie powstaje u płatnika, z którym jest zawarta umowa zlecenia. Zleceniodawca nie zgłasza takiego zleceniobiorcy do ubezpieczeń. Przychód zaś z tego tytułu winien być wykazany wraz z przychodem ze stosunku pracy w imiennym raporcie miesięcznym składanym przez pracodawcę

Od powyższej decyzji odwołał się pracodawca ubezpieczonej wskazując, że ZUS nieprawidłowo uznał, że czynności wykonywane przez B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej z odwołującym stanowiły pracę wykonywaną na rzecz pracodawcy tylko z uwagi na występujące powiązania finansowe i osobowe. Zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że ubezpieczona w ramach umowy zlecenia z nią zawartej w rzeczywistości świadczyła pracę na rzecz swojego pracodawcy, podczas gdy w sprawie nie ustalono prawidłowo wszystkich okoliczności faktycznych, które miały wpływ na wydanie zaskarżonej decyzji. W szczególności nie ustalono, jak wykonywanie umowy cywilnoprawnej przekładało się na korzyść pracodawcy i czy w ogóle ona występowała. W związku z tym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania według nrom przepisanych prawem.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sprawa ta wpłynęła do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim i zarejestrowana została pod sygn. akt VU 463/23.

Postanowieniem z dnia 12 października 2023 roku Sąd połączył sprawę VU 463/23 ze sprawą VU 373/23 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Na rozprawie w dniu 28 listopada 2024 r. profesjonalny pełnomocnik w imieniu obu skarżących Spółek sprecyzował odwołania w ten sposób, że wniósł o ich zmianę, a nie uchylenie.

Ubezpieczona przyłączyła się do stanowiska procesowego pełnomocnika skarżących.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W maju 1994 roku P. D. i W. K. (1) rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie handlu narzędziami w formie spółki cywilnej. W 2002 roku przekształcili spółkę cywilną w spółkę jawną (...), D.. Spółka jawna oprócz handlu narzędziami, zaczęła handlować urządzeniami i maszynami przemysłowymi. Z uwagi na wysokie obroty Spółki, jej prowadzenie w dotychczasowej formie stawało się coraz bardziej ryzykowne, nadto jej wspólnicy, chcieli aby Spółka przetrwała liczyli, że przejmie działalność, któreś z dzieci. Aby uniknąć ryzyka, P. D. i W. K. (1) przekształcili spółkę jawną w spółkę komandytową, a następnie założyli w 2016 roku Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (...), która w 2019 roku została komplementariuszem w Spółce komandytowej. Spółka z o.o. (...) została utworzona tylko po to, by zarządzać Spółką komandytową. Po wejściu do Spółki komandytowej w charakterze komplementariusza spółki z o.o. (...), Spółka komandytowa zmieniła nazwę na (...) Spółka z o.o. Spółka komandytowa.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zarządzała spółką komandytową od początku jej powstania w 2019 roku do czasu, gdy spółka komandytowa przekształciła się w spółkę z o.o. co nastąpiło od początku 2023 roku.

W styczniu 2023 roku Spółka przekształciła się w (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotem przeważającej i wykonywanej działalności gospodarczej spółki jest w dalszym ciągu sprzedaż hurtowa pozostałych maszyn i urządzeń. Siedziba spółki mieści się w R. przy ul. (...).

W spółce z o.o. P. D. był prezesem, a W. K. (2) wiceprezesem.

(dowód: zeznania P. D. nagranie od minuty 01:09:20 do minuty 01:10:05 w związku z nagraniem od minuty 05:30 do minuty 51:45 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 roku)

Spółka z o.o. (...) od stycznia 2023r. zmieniła nazwę na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotem przeważającej i wykonywanej działalności gospodarczej spółki jest działalność firm centralnych (H. O.) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych. Siedziba spółki mieści się w R. przy ul. (...).

(okoliczności bezsporne)

W dniu (...)roku (...) Spółka z o.o. z siedzibą w R. reprezentowana przez Prezesa Zarządu P. D. zwana zarządzającym zawarła z (...) Sp. z o.o. Spółką komandytową z siedzibą w R. reprezentowaną przez pełnomocnika Spółki (...) umowę na wykonywanie czynności prowadzenia jej spraw oraz reprezentacji jej na zewnątrz jako komplementariusz. W § 2 pkt 1 umowy strony uzgodniły, że Zarządzającemu przysługuje wynagrodzenie za zorganizowanie Spółki komandytowej, opracowanie i wdrożenie koncepcji zarządzania Spółką oraz wykonywanie czynności prowadzenia spraw Spółki oraz jej reprezentację. Zgodnie z § 2 pkt 2 Komplementariusz prowadzi sprawy Spółki zarówno w zakresie czynności nie przekraczających zakresu zwykłych czynności Spółki (zwykły zarząd) oraz w ramach czynności przekraczających ten zakres i czynności nagłych. Realizacja czynności prowadzenia spraw Spółki następuje zgodnie z postanowieniami umowy Spółek i przepisami KSH. Natomiast § 3 określa wynagrodzenie miesięczne przysługujące (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w kwocie równej 17 500,00 zł. netto powiększone o podatek VAT według obowiązującej stawki. Wynagrodzenie jest płatne na podstawie faktury VAT wystawionej w miesiącu wykonywania zarządzania. W§ 4 określono, że umowa została zawarta na czas nieokreślony i może zostać wypowiedziana wyłącznie przez Zarządzającego.

(dowód: umowa z 4 stycznia 2019r. k. 29-31 – t. I akt ZUS)

Na podstawie umowy (...) Spółka z o.o. wystawiała spółce z o.o., spółce komandytowej (...) faktury z tytułu zarządzania na kwoty 17.500 zł miesięcznie. Spółka z o.o. (...) (obecnie (...)) nie miała innych źródeł dochodów, oprócz tych wynikających z umowy o zarządzaniu. S. ta nie świadczyła też usług na rzecz innych kontrahentów, bo miała działać tylko i wyłącznie na rzecz spółki komandytowej.

(dowód: zeznania P. D. nagranie od minuty 01:09:20 do minuty 01:10:05 w związku z nagraniem od minuty 05:30 do minuty 51:45 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 roku)

(...) Spółka z o.o. Spółka komandytowa zatrudniała około 16 osób na umowę o prace. (...) Spółka z o.o. (obecnie (...)) nie zatrudniała żadnych pracowników na podstawie umowy o pracę, a jedynie na umowy zlecenia:

- B. D. (1) jako księgową, prokurenta i członka zarządu,

- B. D. (2) jako członka zarządu,

- J. K. jako członka zarządu,

- M. P. jako członka zarządu

- M. K. do obsługi administracyjnej.

B. D. (1), B. D. (2), J. K., M. P. i M. K. w spornym okresie zatrudnieni byli jednocześnie w (...) Spółce komandytowej, Spółce z o.o. na podstawie umów o pracę.

(dowód: protokół przesłuchania k. 19-21 – akt ZUS, zeznania B. D. (1) nagranie od minuty 01:08:48 do minuty 01:09:20 w związku z nagraniem od minuty 51:45 do minuty 01:08:42 zeznania P. D. nagranie od minuty 01:09:20 do minuty 01:10:05 w związku z nagraniem od minuty 05:30 do minuty 51:45 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 roku)

Dnia (...) r. B. D. (1) zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R. umowę zlecenia w przedmiocie prowadzenia księgowości, prowadzenia ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oraz ewidencji wyposażenia, sporządzania deklaracji podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych, obsługi umów cywilnoprawnych oraz dokonywania ich rozliczeń, sporządzania deklaracji ZUS, prowadzenia spraw kadrowo-płacowych - na czas nieokreślony. Strony ustaliły wynagrodzenia z tytułu realizacji tej umowy na kwotę 300,00 zł brutto miesięcznie. Aneksem z 2 stycznia 2019 r. strony umowy zmieniły wynagrodzenie za realizację umowy na kwotę 1.500 zł brutto miesięcznie.

(dowód: umowa z 1.10.2016 r. k. 1-3, aneks nr (...) do umowy k.5 – akt ZUS)

Dnia (...)r. B. D. (1) zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R. umowę zlecenia w przedmiocie pełnienia funkcji prokurenta na czas nieokreślony. W umowie wskazano, że celem niniejszej umowy jest zapewnienie wysokiego poziomu reprezentacji Spółki zwłaszcza w sytuacji nieobecności członków zarządu Spółki, a Prokurent przy wykonywaniu sowich obowiązków powinien dołożyć staranności przy wykonywaniu swojej działalności zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, Kodeksu cywilnego, umowy Spółki oraz innymi przepisami. Strony ustaliły wynagrodzenia z tytułu realizacji tej umowy na kwotę 1.000 zł brutto miesięcznie. Aneksem z 1 stycznia 2022 r. strony umowy zmieniły wynagrodzenie za realizację umowy na kwotę 1.300 zł brutto miesięcznie.

(dowód: umowa z 03.01.2019 r. k. 7-9, aneks nr (...) do umowy k.11 – akt ZUS)

B. D. (1) w (...) Sp. z o.o. Spółce komandytowej zatrudniona była na podstawie umowy o pracę jako główna księgowa i kadrowa w pełnym wymiarze czasu pracy od 2007 r. W spółce z o.o. obecnie (...) na podstawie umowy zlecenia zaczęła pracować od 2016 r. Na podstawie tej umowy wykonywała obowiązki księgowej. Zajmowała się księgowością, prowadzeniem ksiąg, sporządzaniem dokumentów kadrowo-płacowych, sporządzaniem deklaracji podatkowych, statystycznych i innych. Te obowiązki miały nie przekraczać dwóch godzin miesięcznie. W dniu 3 stycznia 2019 r. ubezpieczona podsiała umowę zlecenia na podstawie, której powierzono jej dodatkowe obowiązki prokurenta w tej spółce. Na podstawie tej umowy reprezentowała Spółkę zgodnie z KRS oraz wykonywała czynności doradcze dla zarządu. Swoje obowiązki związane z umową zlecenia wykonywała pod tym samym adresem co na podstawie umowy o pracę tj. w siedzibie obu Spółek w R. przy ul. (...).

(dowód: umowa zlecenia z 1.10.2016 k.1-3 z aneksem k.5, umowa zlecenia z 3.01.2019 r. k. 7-9, z aneksem k. 11, protokół przesłuchania k.15-17 – akt ZUS, zeznania B. D. (1) nagranie od minuty 01:08:48 do minuty 01:09:20 w związku z nagraniem od minuty 51:45 do minuty 01:08:42 zeznania P. D. nagranie od minuty 01:09:20 do minuty 01:10:05 w związku z nagraniem od minuty 05:30 do minuty 51:45 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 roku)

Obecnie spółka (...) zajmuje się reklamą, marketingiem, prowadzeniem social mediów. Jej udziałowcami są obecnie P. D. oraz K. J..

(dowód: zeznania P. D. nagranie od minuty 01:09:20 do minuty 01:10:05 w związku z nagraniem od minuty 05:30 do minuty 51:45 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 roku)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołania nie zasługują na uwzględnienie.

Pierwszą zaskarżoną decyzją, z dnia (...) r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.. stwierdził, że podstawa wymiaru składki i kwota na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne B. D. (1) z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością za okres od stycznia 2019 roku do grudnia 2021 roku wynoszą 0,00 zł.

Drugą zaskarżoną decyzją, z dnia (...) r. ZUS ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne dla B. D. (1) jako pracownika u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W uzasadnieniu obu decyzji ZUS podniósł, że skoro uczestnik B. D. (1) w ramach zawartych umów zlecenia z (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) wykonywał faktycznie pracę na rzecz własnego pracodawcy, to przychód uzyskany z tego tytułu winien być wykazany wraz z przychodem ze stosunku pracy w imiennym raporcie miesięcznym składanym przez pracodawcę.

Podstawą wydania tych decyzji był art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z . z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.) dalej jako ustawa systemowa. Zgodnie z tym przepisem za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, uznaje się, że w przepisie tym pojęcie pracownika jest rozszerzone na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy pracę na rzecz swojego pracodawcy. Także więc w zakresie tej sfery aktywności uznawany jest - na potrzeby ubezpieczeń społecznych - za pracownika tego właśnie pracodawcy i pracodawca jest płatnikiem składek z tego tytułu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2012 r., I UK 5/12, OSNP 2013 nr 9-10, poz. 117, z dnia 18 października 2011 r., III UK 22/11, OSNP 2012 nr 21-22, poz. 266, z dnia 18 marca 2014 r., II UK 449/13, i z dnia 3 kwietnia 2014 r., II UK 399/13).

Dodatkowa umowa cywilnoprawna nie ma więc znaczenia z punktu widzenia stosunku ubezpieczenia i objęcia ubezpieczeniami społecznymi. Ze względu bowiem na posłużenie się w art. 8 ust. 2 a ustawy szerokim pojęciem „pracownik”, stosunek pracy łączący pracodawcę z pracownikiem stanowi wyłączny tytuł ubezpieczenia, który pochłania dodatkowy stosunek cywilnoprawny. A zatem osoba wykonująca pracę na rzecz swego pracodawcy na podstawie umów cywilnych podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu jako pracownik i na tym kwestia jej ubezpieczenia się wyczerpuje (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1997 r., I PKN 43/97, OSNAPiUS 1997 nr 24, poz. 494, z dnia 3 kwietnia 2014 r., II UK 399/13, i z dnia 6 lutego 2014 r., II UK 279/13).

Ponadto pracownikiem jest się i wówczas, gdy praca jest świadczona na podstawie umowy zawartej z osobą trzecią, ale w jej ramach wykonuje się pracę na rzecz pracodawcy, z którym zleceniobiorca pozostaje w stosunku pracy. Także więc w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawarta nie bezpośrednio z pracownikiem, ale z osobą trzecią i ten „zewnętrzny” podmiot zawiera umowę cywilnoprawną z pracownikiem, to jednak pracodawca jest płatnikiem składek, pomimo że fizycznie wynagrodzenie wypłaca ów podmiot trzeci (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 września 2009 roku, II UZP 6/09, OSNP 2010 r. Nr 3-4, poz. 46). Podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika - jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 lutego 2010 roku w sprawie I UK 259/09 - jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym tak jak pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych wykonywanie pracy zarówno na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek.

Umową, na podstawie której pracownik wykonuje pracę na rzecz swojego pracodawcy, o której mówi się w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, jest: umowa agencyjna, umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Umową zlecenia powierza się wykonanie określonych czynności prawnych (art. 734 k.c.), a na podstawie umowy agencyjnej przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu (art. 758 k.c.). Do innych umów o świadczenie usług, których essentialia nie są uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.).

Poza sporem jest, że uczestniczka w spornym okresie będąc zatrudnioną na podstawie umowy o pracę u płatnika (...) Spółki z o.o. Spółki komandytowej w charakterze księgowej, zawarła umowy zlecenia z drugim podmiotem: (...) Spółką z o.o. (obecnie (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, w ramach, których pełniła funkcję księgowej oraz prokurenta.

Spornym było, czy ubezpieczona w ramach zawartej umowy zlecenia z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w przedmiocie pełnienia funkcji (...) wykonywała w istocie „pracę na rzecz swojego pracodawcy”, czyli na rzecz (...) Spółki z o.o. Spółki komandytowej.

Zdaniem ZUS z uwagi na powiązania finansowe i osobowe (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) oraz (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa (obecnie (...) Sp. z o.o.), pracodawca korzystał z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika - ubezpieczonej, wynagradzanego przez (...) Sp. z o.o., ale ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy o współpracy łączącej obie Spółki.

Skarżącym - pomimo spoczywającego na nich ciężaru dowodu - nie udało się wykazać, że było inaczej.

Należy przypomnieć, że pomysłodawcą utworzenia (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) byli P. D. i W. K. (1), którzy w maju 1994 roku rozpoczęli działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, a w 2002 roku dokonali jej przekształcenia na spółkę jawną. Następnie utworzyli spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, która została wprowadzona jako wspólnik do spółki jawnej, a w 2019 została komplementariuszem w nowo powstałej spółce komandytowej. W obu spółkach (...) był prezesem, a W. K. (2) wiceprezesem. Spółka z o.o. (...) została utworzona wyłącznie do zarządzania spółką komandytową. Sama nie zatrudniała żadnych pracowników na podstawie umowy o pracę, a jedynie na podstawie umów zlecenia i to (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa (obecnie (...) Sp. z o.o.), którzy mieli zarządzać tą Spółką, czyli swoim pracodawcą. Spółka z o.o. (...) nic nie produkowała, nie posiadała żadnego majątku, a jej siedziba znajdowała się w tym samym miejscu co siedziba Spółki z o.o. Spółki komandytowej. Spółka z o.o. (...) nie świadczyła usług zarządzania dla innych podmiotów lub spółek. (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa przekazywała (...) Sp. z o.o. w ramach umowy współpracy środki na finansowanie wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia do zarządzania (...) Spółką z o.o. Spółka komandytową. B. D. (1) wykonując swoje obowiązki dla (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy zlecenia, faktycznie pracowała w interesie swojego pracodawcy. Prowadziła bowiem sprawy swojego pracodawcy i reprezentował go na zewnątrz. Zarządzając bowiem sprawami Spółki, tak naprawdę zapewniała prawidłowe funkcjonowanie swojego pracodawcy. Uczestniczka wykonywał zatem faktycznie w ramach umowy zlecenia pracę objętą umową o współpracy (zawartą między spółkami). Tym samym była wynagradzana przez (...) Sp. z o.o. ze środków pozyskanych w ramach umowy o współpracy od swojego pracodawcy. A zatem to pracodawca uczestniczki, a nie jego zleceniodawca był beneficjentem wykonywanej przez nią pracy na podstawie umowy zlecenia. Pracodawca ubezpieczonej korzystał z wymiernych rezultatów jej pracy wykonywanej w ramach umów zlecenia. Spółka (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa przekazywała (...) Sp. z o.o. środki na sfinansowanie zadania – zarządzanie spółką komandytową. (...) Sp. z o.o. pracę na podstawie umowy zlecenia wykonywali w tym samym miejscu, gdzie pracowali w Spółce Komandytowej tj. w R. przy ul. (...) w godzinach swojej pracy. Bez znaczenia jest, że uczestniczka w ramach umowy o pracę wykonywała obowiązki księgowej, a na podstawie umowy zlecenia księgowej i prokurenta skoro prace te wykonywał na rzecz swojego pracodawcy.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2017 roku w sprawie II UK 693/15 stwierdził, że „praca wykonywana na rzecz pracodawcy” to praca, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Oznacza to, że bez względu na rodzaj wykonywanych czynności przez pracownika wynikających z umowy zawartej z osobą trzecią oraz niezależnie od tożsamości rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią, wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy łączącej pracodawcę z osobą trzecią. Z punku widzenia przepływów finansowych, to pracodawca przekazuje osobie trzeciej środki na sfinansowanie określonego zadania, stanowiącego przedmiot swojej własnej działalności, a osoba trzecia, wywiązując się z przyjętego zobowiązania, zatrudnia pracowników pracodawcy. Wszystko to zaś ma na celu obniżenie kosztów zatrudnienia przez zastąpienie „oskładkowanego” wynagrodzenia za pracę „nieoskładkowanym” wynagrodzeniem za wykonanie dzieła lub za wykonanie usług.

Bez znaczenia jest tu podnoszona przez pełnomocnika skarżących okoliczność, że Spółka z o.o. (...) została utworzona, żeby chronić majątek osobisty wspólników przez powierzenie jej roli komplementariusza w spółce komandytowej. Komplementariusz odpowiada bowiem w pełni za zobowiązania spółki komandytowej. To prawda, że I. S. z o.o. jako komplementariusz w spółce komandytowej była odpowiedzialna za prowadzenie spraw tej spółki oraz reprezentację jej na zewnątrz, co wynika wprost z przepisów kodeksu spółek handlowych. Powyższe jednak nie ma wpływu na treść art. 8 ust 2 a ustawy o systemie o ubezpieczeniach społecznych. To, że Spółka z o.o. była komplementariuszem w Spółce komandytowej nie oznacza, że mogła ona zatrudniać na umowę zlecenia pracowników zatrudnionych na umowy o pracę w spółce komandytowej. Sprzeciwiał się bowiem temu przepis art. 8 ust 2 a ustawy systemowej. Żaden przepis prawa nie zakazywał zaś zatrudnienia przez Spółkę z o.o. do wykonywania obowiązków członków zarządu spółki (...) spółki komandytowej na podstawie umów o pracę, co nie naruszałoby przepisu art. 8 ust 2 a ustawy systemowej. Nie mniej z takiej możliwości skarżący, z sobie tylko wiadomych przyczyn, nie chcieli skorzystać.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania jako bezzasadne.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu (sprawa o podstawę wymiaru składek, a nie o podleganie ubezpieczeniom).