Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Leżańska

Protokolant: sekr. sądowy Monika Daras

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2025 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) w B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia (...) r. sygn.: (...)

o składki na ubezpieczenie społeczne

z udziałem W. W.

1. zmienia zaskarżoną decyzję i stwierdza, że ubezpieczony W. W.,

jako osoba wykonująca umowy zlecenia na rzecz płatnika składek (...) w B. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od dnia 4 maja 2019 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku;

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
na rzecz (...) w B. kwotę 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt V U 420/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku, znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. M.. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust 4a, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 1 i 2, art. 36 ust. 1, 2, 4, 11, art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, stwierdził, że W. W., jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) w B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 4 maja 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku, a podstawa wymiaru składek na ww. ubezpieczenia oraz na ubezpieczenie zdrowotne wynosi tyle, ile w zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu decyzji ZUS wskazał, że w trakcie kontroli u płatnika składek ustalił, że (...) w B. w okresie od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku zawarł z W. W. (...)umowy zlecenia na pełnienie funkcji urzędowego (...) wyznaczonego do wykonywania zadań ustawowych (...) weterynaryjnej na podstawie art. 16 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku o (...). Organ rentowy podniósł, że płatnik składek zgłosił W. W. w okresie od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku jedynie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, zaś W. W. w okresie od 1 stycznia 2019 roku do 3 maja 2019 roku posiadał inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, jako osoba prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, natomiast w okresie od 4 maja 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku nie posiadał innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego. Był jedynie zgłoszony do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego, obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego oraz zdrowotnego jako osoba prowadząca działalność gospodarczą z ustalonym prawem do emerytury. W związku z powyższym, płatnik składek winien zgłosić W. W., jako zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, i wypadkowego w okresie od 4 maja 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku oraz naliczyć składki na te ubezpieczenia.

Od decyzji tej odwołał się płatnik składek (...) w B.. W uzasadnieniu odwołania skarżący podnosił, że W. W. w okresie objętym decyzją miał ustalone prawo do emerytury oraz prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług (...). Płatnik podnosił, że zawarcie umowy zlecenia jest konsekwencją wydania decyzji administracyjnej o wyznaczeniu (...) do wykonywania czynności. Wskazał, że ZUS nie uwzględnił art. 16 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku o (...) oraz stwierdził, że tytułem do ubezpieczeń W. W. było w spornych okresach prowadzenie przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej. Tytuł ten bowiem powstał wcześniej i okoliczności tej nie zmienia fakt przejścia W. W. na emeryturę. Wnioskodawca podniósł, że prowadzenie działalności gospodarczej, jako tytuł ubezpieczenia, wyprzedza stosunek cywilnoprawny, w związku z czym W. W. nie może podlegać ubezpieczeniom z tytułu umów zlecenia zawartych z wnioskodawcą.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. W. jest (...) (okoliczność bezsporna).

(...) w B. wyznaczał W. W. do wykonywania urzędowych czynności (...):

- decyzją nr (...) z dnia 14 grudnia 2018 roku na okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku w zakresie wykonywania sczepień, sprawowanie nadzoru nad targowiskiem gminnym, badania zwierząt umieszczanych na rynku, przeznaczonych do wywozu oraz wystawiania świadectw zdrowia;

-decyzją nr (...) z dnia 12 czerwca 2019 roku na okres od 1 lipca 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku, w zakresie sprawowania nadzoru nad ubojem zwierząt rzeźnych, w tym badania przedubojowego i poubojowego, oceny mięsa i nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt w trakcie uboju, badania mięsa;

-decyzją nr (...) z dnia 30 sierpnia 2019 roku na okres od 16 września 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku w zakresie prowadzenia kontroli urzędowych w ramach zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, kontrole urzędowe gospodarstw utrzymujących trzodę chlewna w zakresie spełnienie nią wymogów bioasekuracji;

-decyzją nr (...) z dnia 12 grudnia 2019 roku na okres od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku w zakresie wykonywania sczepień, sprawowanie nadzoru nad targowiskiem gminnym, badanie zwierząt umieszczanych na rynku, przeznaczonych do wywozu oraz wystawiania świadectw zdrowia;

-decyzją nr (...) z dnia 12 grudnia 2019 roku na okres od 1 stycznia 2020 roku do 30 czerwca 2020 roku w zakresie sprawowania nadzoru nad ubojem zwierząt rzeźnych, w tym badania przed ubojowego i poubojowego, oceny mięsa i nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt w trakcie uboju, badania mięsa;

-decyzją nr (...) z dnia 19 lutego 2020 roku na okres od 9 marca 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku w zakresie prowadzenia kontroli urzędowych w ramach zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, kontrole urzędowe gospodarstw utrzymujących trzodę chlewna w zakresie spełnienie nią wymogów bioasekuracji;

-decyzją nr (...) z dnia 15 czerwca 2020 roku na okres od 1 lipca 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku w zakresie sprawowania nadzoru nad ubojem zwierząt rzeźnych, w tym badania przedubojowego i poubojowego, oceny mięsa i nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt w trakcie uboju, badania mięsa;

-decyzją nr (...) z dnia 14 grudnia 2020 roku na okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku w zakresie wykonywania sczepień, sprawowanie nadzoru nad targowiskiem gminnym, badanie zwierząt umieszczanych na rynku, przeznaczonych do wywozu oraz wystawiania świadectw zdrowia;

-decyzją nr (...) z dnia 27 kwietnia 2021 roku na okres od 27 kwietnia 2021 roku do 30 czerwca 2021 roku w zakresie prowadzenia kontroli urzędowych w ramach zwalczania chorób zakaźnych zwierząt-kontrole urzędowe gospodarstw utrzymujących drób w zakresie spełnienia wymogów bioasekuracji;

-decyzją nr (...) z dnia 14 grudnia 2021 roku na okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku w zakresie wykonywania badań rozpoznawczych, sprawowania nadzoru nad targowiskiem gminnym, badaniem zwierząt umieszczonych na rynku, przeznaczonych do wywozu oraz wystawianie świadectw zdrowia, prowadzanie kontrolki w ramach zwalczania chorób zakaźnych, sprawowanie nadzoru nad ubojem zwierząt rzeźnych w wyznaczonych zakładach, w tym badania przeduobojowego i poubojowego, sprawowanie naboru nad rozbiorem, przetwórstwem oraz przechowywaniem mięsa w wyznaczonym zakładzie, badania laboratoryjne mięsa, badanie mięsa zwierząt łownych, badanie mięsa realizowanego na wniosek rolnika w ramach uboju na użytek własny.

W związku z powyższymi wyznaczeniami (...) w B. zawierał z W. W. umowy w wykonaniu ww. decyzji. W umowach powoływano poszczególne decyzje wydane przez (...) w B. oraz wskazywano, jako podstawę prawną - art. 16 ustawy o (...). Umowy zawarto na łączny okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku. W umowach W. W. oświadczał, że posiada odrębny tytuł ubezpieczenia społecznego i nie wnosi o opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne wynikających z umów (dowód: decyzja nr (...), k. 8, umowa k.9-10, decyzja nr (...) k. 11, aneks k.12 decyzja nr (...), k.13-14, umowa k.15-16, decyzja nr (...) k.17-18, umowa k.19-20, decyzja nr (...) k.21, umowa k.22-23, decyzja nr (...) k.24-25, umowa k.26-27, decyzja nr (...) k.28, aneks k.29, decyzja nr (...) k.30-31, umowa k.32-33, decyzja nr (...) k.34, umowa k.35-36, decyzja nr (...) k.37, aneks k.38, decyzja nr (...) k.39-40, umowa k.41-42-akt ZUS).

W związku z wykonaniem ww. umów W. W. wystawiał rachunki, zaś zleceniodawca przekazywał mu wynagrodzenie na rachunek bankowy. Od przychodów uzyskiwanych na podstawie tych umów (...) odprowadzał składkę zdrowotną (dowód: rachunki k.45-174-akt ZUS).

W. W. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług (...) od 1998 roku, w ramach działalności prowadził gabinet (...) w Z..

Po przejściu na emeryturę, tj. osiągnięciu wieku (...) lat, ubezpieczony prowadził nadal działalność gospodarczą przez kolejne dwa lata i podpisywał umowy z (...). Wszystkie czynności, które wykonywał W. W. w ramach umów zlecenia i w ramach prowadzonego (...) stanowiły szeroko pojęte usługi (...). (...), jako kierownik (...) wyznaczał praktykujących (...) posiadających dyplom (...) i prawo do wykonywania zawodu do czynności zleconych, wynikających z prawa krajowego oraz unijnego.

Umowy zawarte z (...) dotyczyły badania mięsa, nadzoru nad targami, badania bydła w kierunku chorób zakaźnych, szczepienia bydła. Wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia różniło się zależności od miesiąca i roku, od konkretnego zakresu obowiązków zawartego w umowie.

( dowód: zeznania płatnika składek H. W. nagranie od min.00:04:06 do min.00:35:44 protokół z rozprawy z dnia 12 lutego 2025 roku, k.27-28,zeznania ubezpieczonego nagranie od min. 00:04:07 do min. 00:32:36 protokół z rozprawy z dnia 24 kwietnia 2025 rokuk.31-33-akt sprawy)

W okresie od 4 maja 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku W. W. był zgłoszony do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, obowiązkowego ubezpieczenia wypadkowego oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą z ustalonym prawem do emerytury. Ubezpieczony w ramach zawartych umów zlecenia tj. od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku był zgłoszony przez (...) do ubezpieczenia zdrowotnego.

(okoliczności bezsporne)

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

odwołanie jest uzasadnione i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U z 2023 roku, poz. 1230 ze zm.), dalej jako ustawa, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi działalność gospodarczą, zaś na podstawie art. 12 ust. 1 tej ustawy - także ubezpieczeniu wypadkowemu. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Przepis art. 9 ust. 1 ustawy wskazuje, że osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 10, 18a, 20 i 21, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 7. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 - prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 - podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi również z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 (art. 9 ust. 2a ustawy). Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 4a ustawy osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 2c i 4b.

Istotny przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy jest również przepis art. 9 ust. 5 ustawy, który stanowi, że osoby, o których mowa w art. 6, niewymienione w ust. 4, 4a i 4c, mające ustalone prawo do emerytury lub renty podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało ustalenie, czy umowy zawarte przez W. W. z (...) mieściły się w zakresie prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej, co stosownie do art. 9 ust. 5 ustawy skutkowałoby uznaniem, że wyłącznym i dobrowolnym tytułem ubezpieczenia społecznego jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Sąd Okręgowy uznał, że organ rentowy, wydając zaskarżoną decyzję w przedmiocie objęcia W. W. obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, wypadkowym w spornych okresach, jako osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek, błędnie przyjął, że czynności wynikające z tej umowy nie wchodziły w zakres prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (działalność (...)). ZUS w zaskarżonej decyzji podnosił bowiem, że W. W. w okresach od 1 stycznia 2019 roku do 3 maja 2019 roku, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadał inny tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, natomiast od 4 maja 2019 roku do 31 grudnia 2022 roku, również jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą, nie posiadał innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Organ rentowy umowy zawarte przez W. W. z (...) potraktował wiec odrębnie od ww. działalności, jako samodzielną podstawę ubezpieczenia. Rozstrzygnięcie sporu wymagało zatem ustalenia, co było przedmiotem działalności gospodarczej ubezpieczonego, a co stanowiło treść zobowiązań wynikających z przedmiotowych umów.

W powyższym kontekście należy więc odnieść się także do przepisów ustawy o (...) oraz ustawy z dnia 18 grudnia 2003 roku o zakładach leczniczych dla zwierząt (Dz.U. z 2019 roku, poz. 24, ze zm.), z której wynika, że usługi (...) mogą być świadczone przez (...) posiadającego prawo wykonywania zawodu wyłącznie „w ramach działalności (...) dla zwierząt” (art.2 ustawy). Zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 1 ust. 1 ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt, zakład leczniczy jest placówką ochrony zdrowia i dobrostanu zwierząt, utworzoną w celu świadczenia usług z zakresu medycyny weterynaryjnej, zwanych dalej (w ustawie) „usługami (...)”, z zastrzeżeniem art. 4 ust. 3, wyposażoną w środki majątkowe, a w szczególności w pomieszczenia, aparaturę i sprzęt dostosowane do zakresu świadczonych usług. Jedną z form (...) jest gabinet (...) ( art. 4 ust. 1 pkt 1). Zakład leczniczy dla zwierząt może być utworzony i prowadzony przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (art. 5 ust. 1), a kierownikiem (...) dla zwierząt, może być wyłącznie (...) posiadający prawo wykonywania zawodu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 5 ust. 2).

Zgodnie z art. 16 ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt prowadzenie (...) dla zwierząt jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo przedsiębiorców, a zakład leczniczy dla zwierząt świadczy usługi (...) po uzyskaniu wpisu do ewidencji zakładów leczniczych dla zwierząt; ewidencję prowadzi właściwa ze względu na siedzibę (...) dla zwierząt (...)

Z powyższego wynika, że świadczenie przez (...) usług (...) w ramach (...) (w tym (...)) jest formą prowadzenia działalności gospodarczej. Jest to usługowa działalność zawodowa prowadzona w sposób ciągły i zorganizowany, której celem jest uzyskiwanie dochodu (wynagrodzenia) z tytułu działalności (...) ((...)), a zatem spełniająca wszystkie warunki definicji ustawowej działalności gospodarczej w art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.).

Skoro zatem (...) świadczący usługi (...) w ramach prowadzonego przez niego samodzielnie (...) (na podstawie wpisu do ewidencji działalności i ewidencji działalności regulowanej) jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, to podlega on ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Za taką osobę uważa się bowiem osobę prowadzącą pozarolniczą dzielność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Zakres usług z zakresu medycyny weterynaryjnej, które może wykonywać zakład leczniczy dla zwierząt, a zatem także (...) (...) w ramach samodzielnie prowadzonego (...), określa przepis art. 2 ust. 1 w związku z art. 1 ust. 1 ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt. Art. 2 ww. ustawy stanowi, że usługa (...) jest czynnością mającą na celu zachowanie, ratowanie lub poprawę zdrowia zwierząt i ich produkcyjności, polegającą w szczególności na badaniu stanu zdrowia zwierząt; rozpoznawaniu, zapobieganiu i zwalczaniu chorób zwierząt; leczeniu zwierząt; udzielaniu porad i konsultacji; pielęgnacji zwierząt; wydawaniu opinii i orzeczeń; wykonywaniu czynności związanych z określeniem zdolności rozrodczych zwierząt i ich zaburzeń oraz biotechniką rozrodu; wykonywaniu detalicznego obrotu produktami leczniczymi (...), paszami leczniczymi oraz wyrobami medycznymi przeznaczonymi dla zwierząt, na zasadach określonych w odrębnych przepisach; wykonywaniu badań laboratoryjnych i innych badań diagnostycznych.

W ramach spornych umów W. W. przyjął do wykonania czynności polegające na sprawowaniu nadzoru nad przetwórstwem mięsa w określonym zakładzie mięsnym, badaniu mięsa, badaniu zwierząt umieszczonych na rynku, wykonywaniu badań rozpoznawczych, wykonywaniu szczepień ochronnych. Były to więc czynności, jak w decyzjach o wyznaczeniu do wykonywania określonych czynności (...). Czynności wymienione w umowach, do wykonywania których W. W. był zobowiązany w ramach wyznaczenia, mieszczą się w pojęciu „usług (...)” (art. 2 ust. 1 ustawy o zakładach leczniczych dla zwierząt). Nie zmienia tego fakt, że w ramach zawartych umów, ubezpieczony wykonywał czynności związane z nadzorem nad przetwórstwem mięsa, czy szczepieniem zwierząt, pozostające w kompetencji powiatowego (...). Usługi te, choć formalnie zarezerwowane dla powiatowego (...), mieszczą się w szeroko rozumianym pojęciu „usług (...)”. Dlatego też, brak jest podstaw do potraktowania ww. umów, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jako samodzielnych tytułów ubezpieczenia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 10 marca 2016 r. III AUa 520/15, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 października 2012 roku, III AUa 611/12,).

Zauważyć przy tym należy, iż do spornych umów nie można stosować wprost przepisów z zakresu prawa cywilnego, regulujących problematykę umów zlecenia. Specyfika tych umów polega bowiem na tym, że pełnią one funkcję pomocniczą do aktu administracyjnego, choć regulują jednocześnie typowe sprawy cywilnoprawne (np. wysokość wynagrodzenia, czy termin jego przekazania). Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku o (...) zadania organów (...) (w tym powiatowego (...)) wykonują (...) i inne osoby zatrudnione w (...) oraz (...) wyznaczeni do wykonywania określonych czynności.

Z art. 16 ustawy o (...) wynika zaś, że jeśli powiatowy (...) z przyczyn finansowych lub organizacyjnych nie jest w stanie wykonać ustawowych zadań (...), może wyznaczać na czas określony (...) niebędących pracownikami (...) do określonych wymienionych w tym przepisie czynności. Wyznaczenie do wykonania czynności, o którym mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji administracyjnej powiatowego (...) określającej rodzaj i zakres czynności przekazanych do wykonania (art. 16 ust. 2). Natomiast art. 16 ust. 3 ww. ustawy stanowi, że wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1, następuje po zawarciu przez powiatowego (...) umowy z:

1) osobami, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2,

2) podmiotem prowadzącym zakład leczniczy dla zwierząt - w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1a,

- określającej zakres, terminy i miejsce wykonywania tych czynności, wysokość wynagrodzenia za ich wykonanie oraz termin płatności, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1a, dodatkowo imię i nazwisko wyznaczonego (...) świadczącego usługi (...) w ramach (...) dla zwierząt. A zatem z przepisów powyższych wynika, że powiatowy (...) wyznacza (...) stosowną decyzją, a następnie zawierana jest z takim lekarzem umowa o wykonanie czynności, które określone zostały w decyzji. Innych czynności (...) wykonać nie może. Powyższe oznacza, że do tego rodzaju umów nie można stosować typowych ustaleń prawa cywilnego.

Zlecenie czynności (...) (...), w tym również wykonywanych w ramach wyznaczenia przez (...) (...), jest dopuszczalne wyłącznie, gdy czynności te wykonywane są przez (...) w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej – (...) dla zwierząt lub gdy czynności te wykonuje będąc osobą zatrudnioną w zakładzie leczniczym.

Na zakończenie rozważań wskazać należy, iż stanowisko prezentowane przez organ rentowy pozostaje także w sprzeczności z ugruntowanym (na tle podobnych stanów faktycznych) orzecznictwem Sądu Najwyższego, który wyjaśnił, że wykonywanie czynności w zakresie (...) weterynaryjnej nie stanowi samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust 1 pkt 4 ustawy dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli są one wykonywane w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę pozarolniczej działalności gospodarczej (tak wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 23 czerwca 2009 roku w sprawie III UK 24/09, 14 grudnia 2010 roku w sprawie I UK 209/10, 11 sierpnia 2009 roku w sprawie III UK 31/09).

Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że w związku z treścią przepisów ustawy o (...), wykonanie czynności w zakresie (...) weterynaryjnej nie stanowi samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli są one wykonywane w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę (podatnika) pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 13 pkt 6 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych). Stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyrokach z dnia 23 czerwca 2009 roku, III UK 24/09 i z dnia 14 grudnia 2010 roku, I UK 209/10 jest nadal aktualne i Sąd Okręgowy podziela zawartą w tych wyrokach argumentację. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że podział przychodów w ustawie podatkowej nie kreuje samodzielnie podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych i o podatku dochodowym od osób fizycznych zajmują się odrębnymi przedmiotami regulacji. Działalność gospodarcza stanowi wspólną podstawę do stosowania ich obu. Działalność ta stanowi podstawę podlegania ubezpieczeniom społecznym, a z drugiej strony podlega ustawie podatkowej. Ustawa podatkowa nie określa jednak co stanowi podstawę podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, gdyż samodzielnie reguluje to ustawa systemowa. O ile art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi podstawę prawną do kwalifikacji przychodu jako uzyskiwanego z działalności wykonywanej osobiście, to dalej nie jest uprawnione wnioskowanie, że jednocześnie wyznacza podstawę ubezpieczenia społecznego z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ingeruje w ustrojowe podstawy działalności gospodarczej, a dotyczy tylko opodatkowania i taka jest jego przedmiotowa granica regulacji. Należy zatem oddzielić opodatkowanie od podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Sąd Najwyższy wskazał także, że brak podstaw w treści ustawy o (...) do wyprowadzania wniosku, iż (...) wyznaczony do świadczenia usług (...), wykonywanych pod nadzorem i w imieniu organów (...) weterynaryjnej i przy wykonywaniu których podlega ochronie prawnej dla funkcjonariuszy publicznych nie może wykonywać wskazanych czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej a tylko w ramach umowy zlecenia. Ustawa o (...) weterynaryjnej nie zajmuje się podstawą ubezpieczenia społecznego. W przeciwnym razie należałoby przyjąć, że kreuje szczególną podstawę ubezpieczenia (a nie ma w niej żadnych regulacji w tym przedmiocie) wbrew sytuacji prawnej i woli (...), który przyjmuje wyznaczenie i zawiera umowę na świadczenie czynności (...). Domena władztwa publicznego wyrażająca się w decyzji o wyznaczeniu (...) do zadań (...) nie rozstrzyga o podstawie jego ubezpieczeń społecznych. Nie stanowi to w ogóle jej przedmiotu. Przeciwnie właśnie ta decyzja wskazuje na styk interesu publicznego i prywatnego. Organ administracji potrzebuje podmiotu prywatnego, co wcale nie oznacza, że podmiot wyznaczony zaprzestaje działalności gospodarczej. Jego sytuację kształtują decyzja - czyli szczególne wyznaczenie związane z uzyskaniem statusu urzędowego (...) - a z drugiej umowa, która nie musi zmieniać jego podstawy działalności gospodarczej, w ramach której będzie świadczył działalność usługową, z tym że zlecaną przez organ administracji. A zatem wyznaczony (...) ma prawo wybrać działalność gospodarczą jako podstawę realizowania zleconych usług.

Tak też jest w przedmiotowej sprawie. Zgodnie z wolą stron, przedmiotowe umowy były wykonywane przez W. W. w ramach działalności gospodarczej, o czym świadczy zawarte w umowach, a zaakceptowane przez zleceniodawcę, oświadczenie, że posiada on odrębny tytułu do ubezpieczenia społecznego i nie wnosi o opłacanie składek na to ubezpieczenie. To potwierdza, że jego zamiarem było realizowanie umów w ramach działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 1 wyroku.

W punkcie 2 wyroku, Sąd, kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, o kosztach postępowania orzekł na podst. art. 98 k.p.c. w zw. z §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za radców prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.). O odsetkach od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu Sąd orzekła zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.