Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 04 października 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w N.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania K. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w N.

z dnia 22 listopada 2016r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżaną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. do ustalenia kapitału początkowego ubezpieczonego K. M. przy uwzględnieniu wynagrodzeń: za 1972 rok w kwocie 25.050,00 (dwadzieścia pięć tysięcy pięćdziesiąt) złotych oraz za 1974 rok w kwocie 37.334,00 (trzydzieści siedem tysięcy trzysta trzydzieści cztery) złote;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt V U 453/17

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 22 listopada 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wnioskodawcy K. M. kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku, wynoszący 141.936,08 złotych.

W odwołaniu z dnia 27 lutego 2017 roku, ubezpieczony K. M. zakwestionował prawidłowość przyjętych przez organ rentowy wynagrodzeń za lata: 1972 i 1974. Wg skarżącego jego zarobek w 1972 roku w czasie jego zatrudnienia (...) Zakładach (...) w T. wynosił 6.636,00 złotych: w miesiącu wrześniu 252,00 zł, w paźdzerniku-2.520,00 złotych, w listopadzie - 2.520,00 zł. oraz w grudniu -1.344,00 zł. Powyższą kwotę, daniem skarżącego, należy dodać do zarobku uzyskanego w Fabryce (...) w P. w wysokości 18.457,00 ł., co ustanowi kwotę 25.093,00 złotych, gdy tymczasem ZUS za powyższy okres przyjął kwotę 21.074,00 złotych.

Skarżący zakwestionował także wysokość przyjętej przez organ rentowy wysokości wynagrodzeń uzyskanych w 1974 roku w czasie zatrudnienia w Fabryce (...) w P. wskazując, iż jego zarobek w kwestionowanym okresie winien wynosić 36.404,00 złotych w sytuacji, gdy ZUS przyjął kwotę 33.150,00 złotych. Ostatecznie skarżący wniósł o uwzględnienie dochodu za rok 1974 ro w kwocie 37.334,80 złotych.

W odpowiedzi na odwołanie, ZUS wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

z askarżoną decyzją z dnia 22 listopada 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wnioskodawcy K. M. kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku, wynoszący 141.936,08 złotych.

Do ustalenia wysokości kapitału przyjęto podstawę wymiaru w kwocie 1.249,21 złotych, nadto uwzględniono okresy składkowe w rozmiarze: 26 lat i 7 miesięcy ( tj. 319 miesięcy) i nieskładkowe w rozmiarze 0 miesięcy. Do wyliczeń przyjęto wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego równy 84,43%.

Ustalając wysokość wynagrodzenia ubezpieczonego za rok 1972, organ rentowy przyjął kwotę 21.074,00 złotych, na którą składa się niesporna kwota 18.457,00 zł. z okresu zatrudnienia w Fabryce (...) w P. oraz najniższe wynagrodzenie w kwocie 1.000,00 złotych miesięcznie w czasie zatrudnienia skarżącego w T. Zakładach (...) w T.

Skarżący posiada legitymację ubezpieczeniową nr (...), w której widnieje zapis, iż w okresie zatrudnienia w T. Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 28.09.1972 roku do dnia 16.12.1972 roku uzyskiwał miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2.520,00 złotych. Legitymacja nie zawiera zapisu wskazującego na wysokość łącznych zarobków ubezpieczonego w tym okresie (dowód: legitymacja ubezpieczeniowa skarżącego k-42 akt ZUS).

Zarobek skarżącego w (...) Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 28.09.1972 roku do dnia 16.12.1972 roku wynosił 6.592,64 złote: za 3 dni września 1972 roku- 2.520:30=84 x 3 = 252 zł., miesiące: październik, listopad po 2.520 zł. oraz 16 dni grudnia 1972 roku- (2.520/31 =81,29 zł. x16 dni =1.300,64 zł. Powyższą kwotę należy dodać do niespornego zarobku uzyskanego w Fabryce (...) w wysokości 18.457,00 zł., co stanowi kwotę 25.049,64 zł., w zaokrągleniu 25.050,00 złotych.

Wnioskodawca był zatrudniony w Fabryce (...) w P. w okresie od dnia 17 marca 1973 roku do dnia 31 maja 1977 roku (dowód: świadectwo pracy akta osobowe). Początkowo skarżący pracował na stanowisku brakarza z wynagrodzeniem ustalanym przy uwzględnieniu stawki 8 zł./godz., od września 1973 roku w kwocie 10,50 zł./godz., a od stycznia 1974 roku w kwocie 13 zł./godz., przy czym od dnia 1 stycznia 1974 roku skarżący pracował na stanowisku kontrolera jakości i otrzymywał wynagrodzenie wg VII grupy plus premie (dowód: akta osobowe –karta płac, angaż).

Dokumentacja pracownicza K. M. zawiera oryginały kart wynagrodzeń. Kwoty wskazane w karcie płac za 1974 roku w rubryce „ płaca razem” wraz z nadpisaną kwotą 2.640 złotych stanowią wartość 34.421 złotych, premie uwzględnione już przez organ rentowy wynoszą 438 złotych, nadto zasiłek chorobowy wypłacony skarżącemu wynosił 930 złotych (premie i zasiłek uznane przez ZUS). Premie eksportowe wypłacone skarżącemu wynosiły łącznie 1.545,00 złotych ( kwota 500 zł. wypłacona w styczniu 1974 roku, 1.000 zł. w miesiącu czerwcu oraz 45 złotych w październiku 1974 roku. Obok kwoty 800 złotych widnieje dopisek: ”ex” (dowód: karta płac-akta osobowe). Suma powyższych wartości wynosi kwotę 37.334 złotych. Kwota nadpisana na karcie wynagrodzeń za 1974 roku w wysokości 2.640 złotych na oryginale dokumentacji nie była przekreślona (dowód: dokumentacja pracownicza akta osobowe, akta ZUS).

Świadek B. K. pracował w Fabryce (...) w P. w latach: 1963-1994 na stanowisku kontrolera jakości. Dokumentacja pracownicza świadka zawiera oryginały kart płac, w których za 1974 rok w tożsamej rubryce, jak w dokumentacji wnioskodawcy, w tożsamych miesiącach, wpisano odpowiednio kwoty: 800 złotych, 1.200 złotych oraz 45 złotych, które to kwoty były tzw. „ premiami eksportowymi”, wypłacanymi pracownikom w związku z prowadzonym eksportem produkowanych produktów. Obok kwoty 800 złotych, podobnie jak u wnioskodawcy, widnieje dopisek: ”ex” (dowód: akta osobowe –karta płac, zeznania świadka B. K. k-15 00: 22:04 i dalej, zeznania wnioskodawcy k-45 00:14:34 i dalej ).

Kapitał początkowy ubezpieczone przy uwzględnieniu kwoty wynagrodzenia za 1972 roku w kwocie 25.050,00 złotych oraz za 1974 rok w kwocie 37.334,00 złotych jest wyższy od ustalonego przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji (pismo ZUS k-37-39).

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

odwołanie jest uzasadnione w przeważającej części.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 w zw. z art. 175 ust. 3 ustawy z dnia 17 października 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. nr 162, poz. 1118 ze zm. ) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, organ rentowy ustala w drodze decyzji kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi stosowanie do art. 173 ust. 2 ustawy równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat. Analiza szczegółowych zasad ustalania kapitału początkowego prowadzi do wniosku, iż dla prawidłowego przeprowadzenia tej operacji niezbędne jest zebranie danych na temat okresów składkowych i nieskładkowych ubezpieczonego oraz wynagrodzeń (dochodów) stanowiących podstawę składek na ubezpieczenie za te okresy ( taki sposób wyliczenia wynika z treści art. 174 i zawartego tam odesłania do wcześniejszych uregulowań ustawy m.in. art. 53, 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art.18 ). Zgodnie zaś z treścią art. 175 ust. 4 ustawy ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego następuje w okolicznościach określonych w art. 114. W § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412) wskazano środki dowodowe stwierdzające wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalania podstawy wymiaru emerytury lub renty tj. zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymację ubezpieczeniową lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Sąd Okręgowy podkreśla, że dla celów ustalenia wysokości zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru świadczenia koniecznym jest, aby wskazane wyżej środki dowodowe nie budziły wątpliwości, były spójne, precyzyjne oraz aby zawierały pewne informacje co do wysokości dochodów ubezpieczonego stanowiących podstawę obliczenia wysokości świadczeń emerytalnych (por. wyrok SN z dnia 9 stycznia 1998 r., sygn. akt II UKN 440/97). Wprawdzie w postępowaniu cywilnym sąd nie jest związany takimi ograniczeniami w dowodzeniu, jakie odnoszą się do organu rentowego w postępowaniu rentowym, jednak ustalenia dokonywane przez sąd muszą być oparte na konkretnych i pewnych dowodach. Jest to uzasadnione tym, że stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, zostały bowiem ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem.

W niniejszej sprawie kwestią sporną była wysokość przyjętych przez ZUS zarobków, uzyskanych przez wnioskodawcę w okresie zatrudnienia w latach: 1972 oraz 1974.

Odnosząc się do powyższej kwestii, należy zwrócić uwagę na fakt, iż organ rentowy, stosując w ramach własnego postępowania przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, ma ograniczoną swobodę prowadzenia postępowania dowodowego, jednakże nie można pominąć faktu, iż skarżący posiada legitymację ubezpieczeniową nr (...), w której widnieje zapis, iż w okresie zatrudnienia w T. Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 28.09.1972 roku do dnia 16.12.1972 roku uzyskiwał miesięczne wynagrodzenie w kwocie 2.520,00 złotych. Legitymacja nie zawiera co prawda zapisu wskazującego na wysokość łącznych zarobków ubezpieczonego w tym okresie, jednakże w ocenie Sądu, nie może to dyskwalifikować ważności istniejącego zapisu w zakresie wysokości miesięcznego zarobku uzyskiwanego przez wnioskodawcę w tym okresie. Dlatego też, Sąd uznał, iż zarobek skarżącego w (...) Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 28.09.1972 roku do dnia 16.12.1972 roku wynosił 6.592,64 złote: za 3 dni września 1972 roku- 2.520:30=84 x 3 = 252 zł., miesiące: październik, listopad po 2.520 zł. oraz 16 dni grudnia 1972 roku- (2.520/31 =81,29 zł. x16 dni =1.300,64 zł. Powyższą kwotę należy dodać do niespornego zarobku uzyskanego w Fabryce (...) w wysokości 18.457,00 zł., co ustanowi kwotę 25.049,64 zł., w zaokrągleniu 25.050,00 złotych. W tym miejscu wskazać należy, iż wnioskodawca wyliczając wysokość wynagrodzenia za przedmiotowy okres wskazał wynagrodzenia za 16 dni miesiąca grudnia 1974 roku w kwocie 1.344,00 złotych, co nie znajduje uzasadnienia w wyliczeniach matematycznych. Ustalając więc ostatecznie wysokość wynagrodzenia ubezpieczonego za rok 1972, Sąd uwzględnił zarobek skarżącego w (...) Zakładach (...) w T. w okresie od dnia 28.09.1972 roku do dnia 16.12.1972 roku w kwocie 6.592,64 złote oraz niesporny zarobek uzyskany w Fabryce (...) w P. w wysokości 18.457,00 zł., co ustanowiło kwotę 25.049,64 zł., w zaokrągleniu 25.050,00 złotych.

Odnosząc się natomiast do kwestii ustalenia wysokości uzyskiwanego przez skarżącego wynagrodzenia w Fabryce (...) w P. w 1974 roku wskazać należy, iż organ rentowy ustalając wynagrodzenie skarżącego za powyższy okres, nie dysponował oryginałami dokumentacji pracowniczej K. M., co niewątpliwie utrudniało możliwość weryfikacji podnoszonej przez skarżącego argumentacji. Kluczową kwestią jest przy tym nie uwzględnienie przez organ rentowy kwoty 2.640 złotych, nadpisanej w rubryce „ płaca razem”, która na karcie płac, znajdującej się w aktach ZUS była przekreślona, natomiast w oryginale dokumentacji, załączonej przez Sąd w toku postępowania z archiwum, już nie. Dlatego też, ustalając wysokość wynagrodzenia skarżącego za powyższy okres Sąd przyjął kwoty wskazane w karcie płac za 1974 roku w rubryce „ płaca razem” wraz z nadpisaną kwotą 2.640 złotych, co stanowi wartość 34.421 złotych. Nadto Sąd uwzględnił uznane już uprzednio przez organ rentowy premie w kwocie 438 złotych oraz zasiłek chorobowy wypłacony skarżącemu w wysokości 930 złotych. Sąd uznał także za zasadne uwzględnienie wypłacanych skarżącemu premii eksportowych, wynoszących w 1974 roku łącznie 1.545,00 złotych. Na powyższą kwotę składa się kwota 500 zł. wypłacona wnioskodawcy w styczniu 1974 roku, kwota 1.000 zł. wypłacona w miesiącu czerwcu oraz kwota 45 złotych wypłacona w październiku 1974 roku. Uwzględnienie powyższych kwot uzasadniają, w ocenie Sądu, wyniki przeprowadzonego postepowania dowodowego, w szczególności w postaci zeznań świadka B. K., jego dokumentacji płacowej, oryginału dokumentacji płacowej skarżącego oraz jego zeznań, które sąd uznał za wiarygodne, jako spójne z zeznaniami świadka oraz dokumentacją płacową. Zauważyć bowiem należy, iż zarówno świadek, jak i wnioskodawca zgodnie zeznali, iż kwoty wpisane w ich kartach płac z dopiskiem „ex”, były tzw. „ premiami eksportowymi”, wypłacanymi pracownikom w związku z prowadzonym eksportem produkowanych produktów. Należy przy tym podkreślić, iż dokumentacja pracownicza świadka zawiera oryginały kart płac, w których za 1974 rok w tożsamej rubryce, jak w dokumentacji wnioskodawcy, w tożsamych miesiącach, wpisano odpowiednio kwoty: 800 złotych, 1.200 złotych oraz 45 złotych, przy czym obok kwoty 800 złotych, podobnie jak u wnioskodawcy, widnieje dopisek: ”ex”. Pracodawca wypłacił bowiem wnioskodawcy kwotę 500 zł. w styczniu 1974 roku, przy czym obok kwoty 500 złotych widnieje dopisek: ”ex”, kwotę 1.000 zł. w miesiącu czerwcu oraz kwotę 45 złotych w październiku 1974 roku. Spójność powyższej dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy oraz świadka, który pracował w Fabryce (...) w P. w tożsamym okresie pozwala zdaniem Sądu na uwzględnienie powyższych kwot premii, jako nie budzących wątpliwości. Dlatego też, mając powyższe rozważania na uwadze, Sąd ostatecznie ustalił wysokość wynagrodzenia skarżącego w okresie zatrudnienia w Fabryce (...) w P. w 1974 roku w wysokości 37.334 złotych, co niewątpliwie skutkuje wzrostem kwoty kapitału początkowego wnioskodawcy (okoliczność potwierdzona przez ZUS).

Dlatego też, mając na uwadze rezultaty przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego, z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł, jak w sentencji, oddalając odwołanie w minimalnym zakresie kwoty wynagrodzenia za 16 dni grudnia 1972 roku.