Portal Orzeczeń

UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił M. J. przeliczenia kapitału początkowego oraz emerytury.

Od decyzji tych wnioskodawca odwołał się i wniósł o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem osiąganego wynagrodzenia z lat 1969-1978, które było wyższe niż dochody osiągane z działalności gospodarczej w latach 1990, 1995, 1998 ,2000, 2004, 2005 co spowodowało, że stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia za te lata wynosi 56,77 a nie 104,8, gdyby przyjąć zarobki z lat 1969-1978. Wnioskodawca podniósł, że wysokość wynagrodzenia może wykazać zeznaniami świadków, którzy pracowali z nim w tym samum zakładzie pracy.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania. Wskazał, że przy ustalaniu decyzją z 2016 roku wartości kapitału początkowego za okres od 25.02.1969 r. do 31.12.1978 r. przyjął minimalne wynagrodzenie. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego został ustalony wnioskodawcy z 10 najkorzystniejszych lat: 1980-1989 i wyniósł 120,89%. W zakresie przyjęcia wysokości zarobków uzyskiwanych przez wnioskodawcę wyjaśnił, że zgodnie z przepisami rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe z dnia 11 października 2011 r. (Dz.U. nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Przepisy prawa nie przewidują możliwości ustalania wysokości osiąganych zarobków za pomocą zeznań świadków.

Na rozprawie wnioskodawca i pozwany podtrzymali swoje stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. J. urodzony (...), w dniu (...) roku wystąpił z wnioskiem o emeryturę.

W następstwie tego wniosku ZUS wydał:

- w dniu (...) roku decyzję o ustaleniu kapitału początkowego wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku. W podstawie wymiaru kapitału początkowego uwzględniono przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest z lat 1980 - 1989. Za okres zatrudnienia wnioskodawcy w M. Zakładach (...) w M. przyjął wynagrodzenie minimalne. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 120, 88 %. ZUS uznał za udowodnione okresy składkowe w ilości 31 lat, 6 miesięcy i 5 dni. W oparciu o powyższe kapitał początkowy obliczono na kwotę 185 617,08 zł.

- w dniu (...) roku decyzję o przyznaniu wnioskodawcy prawa do emerytury. Emeryturę obliczono na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Organ rentowy uwzględnił między innymi kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 510583,67 zł oraz średnie dalsze trwanie życia 208,60 miesięcy. Emerytura wyniosła 2531,94 zł.

(dowód: wniosek o emeryturę k.1-2, decyzja o przyznaniu emerytury k. 3-4- w aktach emerytalnych; decyzja o ustaleniu kapitału początkowego 6-7, wykaz wprowadzonych dochodów k. 2-5, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 7 – w aktach kapitałowych)

W dniu (...) roku wnioskodawca wystąpił o ponowne obliczenie świadczenie emerytalnego, wskazując, że w okresie od 25 lutego 1969 roku do 31 grudnia 1978 roku był zatrudniony w Zakładach (...) w P. z siedzibą w M., Inspektorat w P., za który to okres nie posiada dokumentów płacowych. Do wniosku załączył zeznania świadków Z. A. i A. B..

(dowód: wniosek o ponowne obliczenie świadczenie emerytalnego z załącznikami k. 32- 36 – w aktach emerytalnych)

Decyzjami z dnia (...) roku (...) Oddział w T. odmówił ponownego ustalenia kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 oraz odmówił prawa do ponownego przeliczenia emerytury, uzasadniając, że zeznania świadków nie są środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia.

(dowód: decyzja z dnia (...) roku k. 10 w aktach kapitałowych; decyzja z dnia (...) roku o odmowie przeliczenia emerytury z k. 37 – w aktach emerytalnych)

W okresie od 25 lutego 1969 roku do 30 września1979 roku wnioskodawca pracował na podstawie umowy o prace, w pełnym wymiarze czasu pracy w M. Zakładach (...) w M. na stanowiskach robotnik transportu wewnętrznego i starszy referent ekonomiczny, kierownik działu zaopatrzenia i zbytu. W świadectwie pracy z dnia 31 lipca 1990 roku wskazano, że na ostatnio zajmowanym stanowisku kierownika działu otrzymywał wynagrodzenie w kat. 16 w wysokości 340 500 zł miesięcznie, dodatek funkcyjny w gr. 5 w wysokości 75 500 zł, premię regulaminową plus ekwiwalent węglowy w wysokości 19 200 zł.

(dowód: świadectwa pracy k.5, 8– w aktach emerytalnych)

Wnioskodawca nie pamięta konkretnej, kwotowej wysokości wypłacanych mu wynagrodzeń z okresu zatrudnienia w M. Zakładach (...), wprawdzie wskazuje w swoich zeznaniach, że zaczynając prace jako zaopatrzeniowiec otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 23000 zł a potem otrzymywał podwyżki, które przeważnie były w styczniu, ale nie potrafi powiedzieć czy co roku czy co dwa lata. Przyznany miał również deputata węglowy i dodatek za wysługę lat i premię.

(dowód: zeznania wnioskodawcy - k. 34- 34 odwrót)

Świadkowie A. B. i Z. A. nie potrafiły powiedzieć, ile wnioskodawca zarabiał w okresie zatrudnienia w M. Zakładach (...). Nie pamiętały także ile same zarabiały w tym czasie.

(dowód: zeznania A. B. - k. 33 odwrót, Z. A. - k . 33 odwrót - 34)

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Kwestię ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego reguluje art. 175 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1270), w myśl którego ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego następuje w okolicznościach określonych w art. 114. Zgodnie zaś z treścią art. 114 ust. 1 pkt 1 tej ustawy w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Wysokość kapitału początkowego ma bezpośredni wpływ na wysokość emerytury obliczonej na podstawie art. 26 ustawy, skoro jednym ze składników obliczenia jest kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Kwestią sporną w sprawie była wysokość wynagrodzeń wnioskodawcy w okresie zatrudnienia w M. Zakładach (...) w M.. Wnioskodawcy stoi na stanowisku, że wobec braku jego archiwalnej dokumentacji płacowej za ten okres można ją ustalić na podstawie zeznań świadków zaś organ rentowy stoi na stanowisku, że zeznania świadków nie są środkiem dowodowym na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia będącego postawą wymiaru świadczenia emerytalnego.

Przepis § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412) stanowi, że środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Przewidziane w powołanym wyżej rozporządzeniu ograniczenia co do środków dowodowych będących podstawą ustalenia wysokości zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru świadczenia nie obowiązują w postępowaniu sądowym. Do postępowania dowodowego w tym zakresie mają bowiem zastosowanie ogólne przepisy dotyczące przeprowadzania dowodów w procesie cywilnym. Stosowania przepisów ogólnych nie wyłączają także odrębne unormowania odnoszące się do postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku, III AUa 105/97, Apel. -W-wa 1997/2/7). A zatem, z chwilą wniesienia sprawy do sądu wskutek złożenia odwołania od decyzji organu rentowego sprawa staje się sprawą cywilną i tym samym podlega ogólnym zasadom postępowania cywilnego. Odnosi się to również do postępowania dowodowego.

Podkreślić trzeba jednak, że dowody na okoliczność wysokości zarobków należy oceniać rygorystycznie, albowiem przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń emerytalno - rentowych obowiązuje ścisła zasada uwzględniania tylko takich składników wynagrodzenia, które faktycznie przysługiwały i od których została odprowadzona składka na ubezpieczenia społeczne. Wszystkie składniki wynagrodzenia, które mają być przyjęte do podstawy wymiary świadczenia muszą byćwobec tego ustalone w sposób pewny i niebudzący żadnych wątpliwości (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 września 2014 roku, III AUa 2618/13).

Nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca był zatrudniony w M. Zakładach (...) w M. w okresie od 25 lutego 1969 roku do 30 września1979 roku. Taki okres zatrudnienia wynika z wystawionych przez pracodawcę świadectw pracy z dnia 2 lipca 1990 roku i z dnia 31 lipca 1990 roku. Z ostatnio wymienionego dokumentu wynika również, że na ostatnio zajmowanym stanowisku kierownika działu otrzymywał wynagrodzenie w kat. 16 w wysokości 340 500 zł miesięcznie, dodatek funkcyjny w gr. 5 w wysokości 75 500 zł, premię regulaminową plus ekwiwalent węglowy w wysokości 19 200 zł. Jednakże brak jest informacji w jakim okresie pełni funkcję kierownika działu i przez jaki okres otrzymywał wynagrodzenie wskazane w ostatnio wymienionym świadectwie. Nie ma innych przekonywujących dowodów, na podstawie których można by było ustalić, w sposób nie budzący wątpliwości jakie wynagrodzenie wraz dodatkami uzyskiwał skarżący w spornym okresie.

Nie zachowały się ani umowa o pracę, ani angaże z kategoriami zaszeregowania skarżącego co powoduje, że nie można także ustalić wynagrodzenia wnioskodawcy na postawie złożonej przez niego na rozprawie „Branżowej tabeli płac”. Twierdzenia M. J., że pamięta, ile zarabiał w spornym okresie niepoparte żadnymi innymi dowodami są nieprzekonywujące również dlatego, że z powodu upływu czasu nie potrafił wskazać, co jaki okres miały miejsce podwyżki wynagrodzenia czy co roku czy co dwa lata. Także przesłuchane w sprawie A. B. i Z. A. nie potrafiły wskazać, ile zarabiały w okresie zatrudnienia w M. Zakładach (...) w M. a tym bardziej nie wiedziały, ile zarabiał w tym okresie wnioskodawca.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżący nie dostarczył w sprawie dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych oraz precyzyjnych, potwierdzających czy uprawdopodobniających w stopniu graniczącym z pewnością okoliczności związane z wysokością uzyskiwanego przez niego wynagrodzenia w spornym okresie, które pozostaje funkcją uzyskiwanych niegdyś dochodów jako decydujących o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne. Z tych względów brak jest podstaw do ponownego przeliczenia kapitału początkowego a w konsekwencji emerytury.

Zaskarżone decyzje są prawidłowe i dlatego na podstawie (...) § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie.