Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku E. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania E. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia (...) r. sygn.: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy E. G. prawo do emerytury pomostowej od dnia (...);

Sygn. akt VU 615/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy E. G. prawa do emerytury pomostowej, z uwagi na to że nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach Zakład nie zaliczył okresu zatrudnienia od 1 maja 1994r. do 28 lutego 2007 roku, ponieważ pracodawca w świadectwie pracy w warunkach szczególnych zaświadczył, że wnioskodawca wykonywał równocześnie prace na dwóch różnych stanowiskach w obrębie dwóch różnych działów zarządzenia resortowego. Wskazano również, że ZUS przyjął za udowodniony okres 9 lat, 2 miesięcy i 8 dni stażu pracy w szczególnych warunkach od 27 grudnia 1984 roku do 30 kwietnia 1994 roku oraz od 1 czerwca 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku.

W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawca podniósł, że cały czas pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony i nigdy nie pracował jako operator koparki, a tylko miał takie uprawnienia

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. G. urodził się (...) W dniu (...) wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

(dowód: wniosek k. 1 – akt ZUS)

Do stażu pracy w warunkach szczególnych ZUS zaliczył wnioskodawcy na podstawie świadectw pracy w warunkach szczególnych okres zatrudnienia w wymiarze 9 lat, 2 miesięcy i 8 dni tj. okres od 27 grudnia 1984 roku do 30 kwietnia 1994 roku oraz od 1 czerwca 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku.

(dowód: decyzja z (...) k. 11 – akt ZUS)

E. G. od 27 grudnia 1984 roku do 28 lutego 2007 roku zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) z oo w O. w pełnym wymiarze czasu pracy.

Od 27 grudnia 1984 roku do 30 kwietnia 1994 roku wnioskodawca pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego marki S..

W dniu 29 listopada 1992 roku wnioskodawca ukończył kurs operatora koparek kl. III.

Od 1 maja 1994 roku do 28 lutego 2007 roku pracodawca przydzielił wnioskodawcy stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego marki S. oraz operatora koparki.

W okresie od 27 grudnia 1984 roku do 24 lipca 2006 roku wnioskodawca wykonywał przewozy następującymi samochodami ciężarowymi:

- samochód specjalny asenizacyjny (...) S. (...)

- (...),

- (...) (...)

- samochód specjalny (wywóz śmieci) (...) S. S. (...)

- (...)

- samochód specjalny (asenizacyjny) J. (...)

(dowód: umowa o pracę k. 2 akt osobowych, angaże – k. 31,33, 36,37,41,43,48, 50, 52,53, 63, 68 akt osobowych, zaświadczenie o ukończeniu kursu – k. 30 akt osobowych, wyciąg z karty ewidencyjnej pojazdów – k. 70 akt osobowych)

Do stałych obowiązków wnioskodawcy w całym okresie zatrudnienia od 27 grudnia 1984 roku do 28 lutego 2007 roku należało kierowanie samochodem ciężarowym o ładowności pow. 3,5 tony. Jako kierowca samochodu ciężarowego skarżący zajmował się wywozem śmieci i nieczystości. Wnioskodawca pracował tak w stałych godzinach o d 7 do 15 w dni powszednie. Wnioskodawca nie pracował nigdy jako operator koparki. Pracodawca nie miał na wyposażeniu koparek. Spycharkę obsługiwał inny pracownik. Powód nie obsługiwał spycharki. Miał jedną spycharkę.

(dowód: zeznania świadka C. G. -protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2023r., zeznania świadka L. B. -protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2023r., zeznania wnioskodawcy -protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2023r.)

W świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 czerwca 2022 roku pracodawca wskazał, że E. G. w okresie zatrudnienia:

- od 27 grudnia 1984 roku do 30 kwietnia 1994 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w Wykazie A Dz. VIII poz. 2 zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku jako kierowca samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony.

- od 1 maja 1994 roku do 28 lutego 2007 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w Wykazie A Dz. VIII poz. 2 jako kierowca samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony oraz w wykazie A dziale V poz. 3 zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku jako operator koparki

(dowód: świadectwo pracy z 30.06.2022. k. 5 – akt ZUS)

Po 31 grudnia 2008 roku wnioskodawca wykonywał pracę w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych na stanowisku młodszego sortowacza odpadów w okresie od 1 czerwca 2022 roku do 30 czerwca 2022 roku praca wymieniona w zał. nr 1 pkt 38 do ustawy o emeryturach pomostowych przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym,, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: zaświadczenie z 30.06.2022 roku – k. 8 akt ZUS)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1924) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5. przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

6. po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Prawo do emerytury pomostowej, zgodnie z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle wykładni językowej art. 4 i art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, jest legitymowanie się określonym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych lub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach po wejściu w życie ustawy, a więc po dniu 1 stycznia 2009 roku. W przypadku kiedy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy "szczególnej" według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do "nowego" świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy). Innymi słowy brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany (tak: wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., sygn. akt II UK 164/11, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 2 kwietnia 2014 r., III AUa 2302/13).

Spór w sprawie dotyczył wyłącznie posiadania przez ubezpieczonego szczególnego stażu pracy przed dniem 1 stycznia 1999r., gdyż ZUS odmówił uznania za taki okresu zatrudnienia od 1 maja 1994. do 28 lutego 2007r. i to zarówno w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jak i art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W takiej sytuacji na wnioskodawcy, w myśl art. 6 k.c., spoczywał ciężar wykazania pracy w szczególnych warunkach.

Stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresy pracy w warunkach szczególnych, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca dysponował świadectwem wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 30 czerwca 2022 roku za sporny okres od 1 maja 1994 roku do 28 lutego 2007 roku.

W świadectwie tym pracodawca wskazał, że E. G. w okresie zatrudnienia od 1 maja 1994 roku do 28 lutego 2007 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w Wykazie A Dz. VIII poz. 2 zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku jako kierowca samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony oraz w wykazie A dziale V poz. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku 3 jako operator koparki.

Zaznaczenie przez pracodawcę w świadectwie, że wnioskodawca wykonywał równocześnie prace na dwóch różnych stanowiskach w obrębie dwóch różnych działów, legło u podstaw odmowy zaliczenia przez ZUS do szczególnego stażu okresu zatrudnienia od 1 maja 1994r. do 28 lutego 2007 roku.

Należy podkreślić, że o szczególnych warunkach pracy nie decyduje nazwa stanowiska pracy, ale rzeczywiście stale wykonywany zakres obowiązków pracowniczych. A te -jak wynika z podzielonych przez Sąd zeznań świadków i wnioskodawcy- w całym spornym okresie były niezmienne i polegały na kierowaniu samochodami ciężarowymi o ładowności powyżej 3,5 tony. Wnioskodawca tymi pojazdami wywoził śmieci i nieczystości. Powyższe potwierdza wyciąg z karty ewidencji pojazdów prowadzonych przez wnioskodawcę w spornym okresie. Wśród tych pojazdów pracodawca nie wymienia koparek, a jedynie samochody ciężarowe o ładowności powyżej 3,5 tony. Wnioskodawca wyjaśnił, że pracodawca dopisał mu do zajmowanego stanowiska kierowcy drugie stanowisko operatora koparki po ukończeniu przez niego kursu na operatora koparki. W ten sposób pracodawca zabezpieczył swoje interesy, na wypadek gdyby potrzebował zlecić wnioskodawcy wykonywania takich prac. Nie mniej taka potrzeba w spornym okresie nie nastąpiła, co potwierdzają zeznania świadków oraz sporządzony przez pracodawcę w dniu 24 lipca 2006 roku wykaz prowadzonych przez skarżącego pojazdów.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika zatem, że w całym okresie zatrudnienia (...) w O. wnioskodawca pomimo, że pracodawca określał zajmowane przez niego stanowisko jako kierowca – operator koparki, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał tylko prace kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony. Prace te zostały przez ustawodawcę zaliczone do prac w warunkach szczególnych w wykazie A Dziale VIII poz. 2 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Wnioskodawca wykazał zatem, że w okresie od 1 maja 1994 roku do 28 lutego 2007 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wymienione w wykazie A dział VIII poz. 2 zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku (prace kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3, 5 tony) .

Bezspornym w sprawie natomiast było, że wnioskodawca wykonywał prace w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych wymienione w zał. nr 2 pkt 38 do ustawy o emeryturach pomostowych po 31 grudnia 2008 roku, gdyż ZUS zaliczył mu w zaskarżonej decyzji do szczególnego stażu pracy na podstawie zaświadczenie z 30 czerwca 2022 roku (k. 8 akt ZUS) okresy pracy na stanowisku młodszego sortowacza odpadów przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.

Wnioskodawca – po zaliczeniu spornego okresu do pracy w warunkach szczególnych - spełnił wszystkie przesłanki z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, od których zależy prawo do emerytury pomostowej

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy żądane prawo od dnia (...) tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.