Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 września 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant stażysta Katarzyna Pielużek

po rozpoznaniu w dniu 07 września 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wypłatę niezrealizowanego świadczenia

na skutek odwołania S. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 11 kwietnia 2017r.

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawczyni S. S. prawo do wypłaty niezrealizowanego świadczenia za okres od 1 lutego 2017 roku do 28 lutego 2017 roku po zmarłej córce T. S..

Sygn. akt VU 679/17

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 11 kwietnia 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił S. S. prawa do wypłaty niezrealizowanego świadczenia emerytalnego za miesiąc luty 2017r. po zmarłej córce T. S..

W odwołaniu z dnia 10 maja 2017r. S. S. wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jej i wypłatę niezrealizowanego świadczenia, zarzucając naruszenie art. 136 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W odwołaniu podniosła, iż wraz ze zmarłą córką wspólnie zamieszkiwała i prowadziła z nią jedno wspólne gospodarstwo domowe, w związku z czym wspólnie też ponosiły wydatki z wiązane z jego prowadzeniem.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o jego oddalenie, podnosząc że zmarła jako osoba uprawniona do własnego świadczenia, nie pozostawała na utrzymaniu skarżącej, co wyklucza przyznanie jej prawa do niezrealizowanego świadczenia w myśl art. 136 ustawy o emeryturach i rentach z FUS..

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. S., urodzona (...), od dnia 8 lutego 2011r. miała ustalone prawo do emerytury. Pobierała też dodatek pielęgnacyjny. Jej emerytura wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym wynosiła ostatnio 1125,76zł. netto. Zmarła dnia (...) 2017r.

(dowód: akt zgonu – k. 159 akt rentowych, decyzja z dnia 18 lutego 2011r. – k. 139 akt rentowych, decyzja z dnia 21 stycznia 2014r. – k. 143 akt rentowych)

S. S. jest matką T. S.. T. S. do śmierci zamieszkiwała wraz z matką S. S. w T. przy ul. (...), z którą prowadziła wspólne gospodarstwo domowe. Razem ze matką ponosiła opłaty i wydatki związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego. S. S. jest uprawniona do emerytury, której wysokość wynosi 1273zł. T. S. nie pobrała świadczenia za miesiąc luty 2017r. T. S. nie miała dzieci, ani męża. (okoliczność bezsporna)

W dniu 8 marca 2017r. S. S. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z wnioskiem o wypłatę niezrealizowanego świadczenia rentowego po zmarłej córce T. S..

(dowód: wniosek – k155-157 akt rentowych)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 136 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 z późń. zm.) w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.

Do niezrealizowanych świadczeń należnych zmarłemu w świetle art. 136 ustęp 1 ustawy uprawnione są trzy kategorie osób:

- małżonek i dzieci, z którymi osoba zmarła prowadziła wspólne gospodarstwo domowe;

- małżonek i dzieci, z którymi osoba zmarła nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego;

- inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała osoba zmarła;

Renta rodzinna zgodnie z art. 65 ustęp 1 ustawy przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Do renty rodzinnej -w myśl art. 67 ustęp 1 ustawy- uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w art. 68-71:

1) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;

2) przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;

3) małżonek (wdowa i wdowiec);

4) rodzice.

Stosownie do treści art. 71 rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania;

2) spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca w art. 70 ust. 1 i 2 oraz, co do wieku, również w art. 70 ust. 5.

Zgodnie z art. 70 ustęp 1 ustawy wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo

2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2 (art. 70 ustęp 2 ustawy).

Wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych w ust. 1 lub 2 miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową (art. 70 ustęp 3 ustawy).

Zmarła T. S. nie miała dzieci, ani męża, a zatem osób uprawnionych do wypłaty niezrealizowanego świadczenia wymienionych w pierwszej i drugiej kategorii w art. 136 ustawy. W związku z powyższym S. S. jako matka zmarłej T. S. należy do kręgu osób uprawnionych w trzeciej kategorii do wypłaty niezrealizowanego przez zmarłego świadczenia. Do tej kategorii należą inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała osoba zmarła. Ma rację organ rentowy, że zmarła nie pozostawała na utrzymaniu skarżącej, gdyż posiadała własne, stałe środki utrzymania w postaci emerytury. Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego przez skarżącą ze zmarłą córką, nie jest wystarczające dla uznania, że zmarła córka pozostawała na utrzymaniu matki. Z orzecznictwa wynika, że za osoby pozostające na utrzymaniu innych członków rodziny w rozumieniu art. 136 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uważa się osoby, które bądź to nie posiadają żadnych własnych świadczeń emerytalno-rentowych (gdyż dopiero wystąpiły z wnioskiem o nie), bądź też pobierają wprawdzie takie świadczenia, ale w najniższej wysokości przewidzianej ustawą, a koszt zaspokajania ich usprawiedliwionych potrzeb jest znacznie wyższy. Zmarła pobierała świadczenie emerytalne w podobnej wysokości co jej matka. Jak wynika z odwołania zmarła na równi z matką przyczyniała się do pokrywania wydatków związanych z utrzymaniem. Skarżąca nie wykazała, aby świadczenie, którym dysponowała skarżąca nie było wystarczające do pokrycia jej usprawiedliwionych potrzeb. Wręcz przeciwnie z odwołania wynika, że z otrzymywanych przez skarżąca i zmarłą emerytur ( w porównywalnej wysokości) były pokrywane wszystkie ich potrzeby.

Prawidłowe ustalenie przez organ rentowy, że zmarła nie pozostawała na utrzymaniu matki, nie było jednak wystarczające do oddalenia wniosku o wypłatę niezrealizowanego świadczenia. Organ rentowy pominął, iż w trzeciej kategorii osób uprawnionych do wypłaty niezrealizowanego świadczenia w art. 136 ustawy oprócz osób, na których utrzymaniu zmarły pozostawał, ustawodawca wymienia osobno także osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłej. Jest to odrębna kategoria podmiotów uprawnionych do wypłaty niezrealizowanego świadczenia.

Do renty rodzinnej w myśl art. 71 ustawy uprawnieni są rodzice. Przepis art. 70 ustawy wprowadza dwie odrębne przesłanki, od których spełnienia zależy przyznanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym dziecku. I tak przysługuje ono rodzicowi jeżeli:

- ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania;

- spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca w art. 70 ust. 1 i 2 oraz, co do wieku, również w art. 70 ust. 5.

Nie można uznać, że zmarła córka przyczyniała się do utrzymania matki, gdyż ta miała własne świadczenie, które było wystarczające do porycia jej usprawiedliwionych potrzeb.

Uprawnienia skarżącej do renty rodzinnej po córce wynikają natomiast z treści art. 71 punkt 2 w zw. z art. 70 ustęp 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 70 ustęp 3 ustawy. Skarżąca w chwili śmierci córki ukończyła 50 lat i prowadziła z córką, do chwili jej śmierci faktycznie wspólne gospodarstwo domowe. Jest zatem osobą uprawnioną do renty rodzinnej po niej w myśl art. 71 punkt 2 ustawy w zw. z art. 70 ustęp 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 70 ustęp 3 ustawy.

Skoro skarżąca należy do kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłej, to jest także uprawniona w myśl art. 136 ustęp 1 ustawy do wypłaty przysługującego T. S. do chwili śmierci świadczenia za miesiąc luty 2017r.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.