Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania J. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

z dnia 21 lutego 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 760/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 lutego 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.ponownie odmówił wnioskodawcy J. O. prawa do emerytury ponieważ nie osiągnął 25 letniego ogólnego stażu pracy.

W odwołaniu od decyzji, złożonym w dniu 20 marca 2014 roku J. O. wniósł o przyznanie prawa do emerytury z uwagi na to, że przepracował ponad 15 lat w warunkach szczególnych jako spawacz w okresie od dnia 1 czerwca 1967r. do dnia 31 grudnia 1984r., co jego zdaniem uprawnia go do emerytury,

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł, że do ogólnego stażu pracy nie zaliczono wnioskodawcy jedynie okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 stycznia 1986r. do dnia 31 grudnia 2008r. ponieważ okres ten został uwzględniony przy ustalaniu prawa do emerytury z KRUS. Natomiast okres zatrudnienia wnioskodawcy w Zakładzie (...) w S. od 1 czerwca 1968r. do 15 czerwca 1982r. oraz w (...) B. od dnia 25 czerwca 1982r. do dnia 31 lipca 1984r. został zaliczony zgodnie ze świadectwami pracy.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. O., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 10 września 2008 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 akta ZUS plik I)

Decyzją z dnia 17 września 2008r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy J. O. prawa do emerytury ponieważ nie posiadał wymaganego ogólnego stażu pracy ( udokumentował staż pracy wynoszący 16 lat, 8 miesięcy i 9 dni okresów składkowych)

( dowód: decyzja - k.23 akta ZUS plik I)

W dniu 14 grudnia 2013r. J. O. złożył ponowny wniosek o emeryturę.

(dowód: wniosek o emeryturę - k. 1-3 akt ZUS plik II)

Decyzją z dnia 17 grudnia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ponownie odmówił wnioskodawcy J. O. prawa do emerytury ponieważ nie posiadał wymaganego ogólnego stażu pracy ( udokumentował staż pracy wynoszący 16 lat, 8 miesięcy i 9 dni okresów składkowych).

(dowód: decyzja z dnia 17.12.2013r. – k. 10 plik II)

W dniu 22 stycznia 2014r. J. O. złożył ponowny wniosek o emeryturę. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Wnioskodawca wniósł o zaliczenie mu do stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 15 września 1964r. do dnia 9 sierpnia 1967r. oraz okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 1 stycznia 1986r. do dnia 31 grudnia 2008r.

(dowód: wniosek o emeryturę – k. 1-3 akt ZUS plik III, kwestionariusz okresów składkowych i nieskładkowych – k. 5 akt ZUS plik III)

Od dnia 17 grudnia 2008r. wnioskodawca pobiera emeryturę rolniczą, do której został zaliczony okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 1 stycznia 1986r. do dnia 31 grudnia 2008r.

(dowód: zaświadczenie z KRUS z dnia 10.02. 2014r. – k. 23 akt ZUS plik III)

Wnioskodawca legitymuje się ogólnym stażem pracy wynoszącym 19 lat, 5 miesięcy i 21 dni, w tym 16 lat, 8 miesięcy i 9 dni okresów składkowych oraz 2 lata, 9 miesięcy i 12 dni okresów uzupełniających (praca w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od dnia 15 września 1964r. do dnia 26 czerwca 1967r.).

Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 27 czerwca 1967r. do dnia 9 sierpnia 1967r., ponieważ w tym czasie wnioskodawca pracował zawodowo oraz okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 stycznia 1986r. do dnia 31 grudnia 2008r., ponieważ okres ten został zaliczony do ustalenia prawa do emerytury z KRUS.

(dowód: decyzja z dnia 21 lutego 2014r. – k. 27 akt ZUS plik III)

W okresie od dnia 27 czerwca 1967r. do dnia 14 stycznia 1968r. J. O. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Zakładach (...) w R. na stanowisku zalewacza drzwi piecowych.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 15 stycznia 1968r. – k. 7 akt ZUS plik I)

W okresie od dnia 1 czerwca 1968r. do dnia 15 czerwca 1982r. wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Zakładzie (...) w S., w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku robotnika torowego, a następnie spawacza.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 25 sierpnia 2004r. – k. 11 akt ZUS plik I)

W okresie od dnia 25 czerwca 1982r. do dnia 31 lipca 1984r. wnioskodawca pracował w Kopalni (...), w pełnym wymiarze czasu pracy. W czasie tego zatrudnienia w okresie od dnia 1 sierpnia 1983r. do dnia 31 lipca 1984r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym , atomowowodorowym na stanowisku spawacza elektrycznego wymienione w wykazie A dziale XIV poz. 12 pkt 10 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach

(dowód: świadectwo pracy w szczególnych warunkach z 16.04.2014r. – k. 16 akt)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje :

Odwołanie nie jest uzasadnione.

Podstawa nabycia prawa do emerytury przez wnioskodawcę jako ubezpieczonego urodzonego przed dniem 1 stycznia 1949r. (urodził się w dniu (...)) jest uregulowana w rozdziale 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przepisy od art. 27 do art. 45 (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227).

Biorąc pod uwagę, że wnioskodawca osiągnął już powszechny wiek emerytalny, który dla niego w myśl art. 27 ustęp 3 pkt 4 ustawy wynosi 65 lat i 3 miesiące, nie ma do niego zastosowania art. 32 ustawy. Przepis ten jest bowiem podstawą do przyznania emerytury tylko tym osobom, które nie osiągnęły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Ustawodawca przewidział takie szczególne uprawnienie dla pracowników z racji zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze co najmniej przez 15 lat.

I tak, zgodnie z art. 32 ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Z treści § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „ wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Z analizy wyżej wymienionych przepisów wynika, że podstawą przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 32 ustawy jest nie tylko legitymowanie się 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze na dzień 1 stycznia 1999r., jak chce skarżący, ale także posiadanie wymaganego stażu ogólnego, który dla mężczyzn wynosi 25 lat. Tymczasem ogólny staż pracy wnioskodawcy, którego nie kwestionował, wynosi łącznie 19 lat, 5 miesięcy i 21 dni, a zatem jest krótszy od wymaganego. Powyższe oznacza, że nawet gdyby wnioskodawca wykazał, iż posiada 15-letni staż pracy w szczególnych warunkach, nie mógłby uzyskać prawa do emerytury na podstawie art. 32 ustawy. Nie legitymuje się bowiem ogólnym stażem pracy i osiągnął już powszechny wiek emerytalny. Dodatkowo należy podnieść, że wnioskodawca nie wykazał także, aby pracował w szczególnych warunkach przez okres 15 lat. Załączone do akt sprawy świadectwo pracy w szczególnych warunkach z dnia 16 kwietnia 2014r. potwierdza, że w takich warunkach- wykonując stale i w pełnym wymiarze czasu prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym - wnioskodawca pracował jedynie w okresie od dnia 1 sierpnia 1983r. do dnia 31 lipca 1984r., a zatem zaledwie przez okres 1 roku. Wnioskodawca nie przedstawił jakichkolwiek dowodów na to, że także we wcześniejszym okresie zatrudnienia tj. od dnia 1 czerwca 1968r. do dnia 15 czerwca 1982r. taką pracę wykonywał. Wnioskodawca nie dysponuje bowiem świadectwem pracy w szczególnych warunkach za ten okres. A ze świadectwa z dnia 25 sierpnia 2004r. załączonego do akt emerytalnych (k. 11 plik I) wynika wprost, że skarżący takiej pracy nie wykonywał. Ponadto z w/w świadectwa wynika, że wnioskodawca pracował nie tylko na stanowisku spawacza, jak podnosi w odwołaniu, ale także na stanowisku robotnika torowego, którego pracy nie można zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach. Nie mniej jak już podniesiono szczegółowe ustalanie charakteru pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w okresie jego zatrudnienia było bezprzedmiotowe, z uwagi na to, że skarżący nie legitymuje się wymaganym ogólnym stażem pracy.

W tym miejscu należy stwierdzić, że wnioskodawca podjął zatrudnienie nie od 1 czerwca 1967r. jak twierdzi w odwołaniu, ale od dnia 1 czerwca 1968r. i nie w Kopalni (...) w R., lecz w Zakładzie (...) w S., gdzie pracował do dnia 15 czerwca 1982r., co wprost wynika z załączonych do akt emerytalnych świadectw pracy. W Kopalni (...) w R. skarżący podjął dopiero pracę w dniu 25 czerwca 1982r. i pracował tam do 31 lipca 1984r. Odmienne w swej treści twierdzenia skarżącego Sąd wobec powyższych dowodów z dokumentów uznał za gołosłowne.

Wnioskodawcy nie dotyczą także przepisy od art. 29 – 31, 33, 39 do 45 ustawy. Wnioskodawca osiągnął już bowiem powszechny wiek emerytalny, co wyklucza zastosowanie do niego art. 29 ustawy. Nie należy do kręgu osób wymienionych w art. 30 ustawy, nie był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy wymienionej w art. 31 ustawy, nie wykonywał działalności twórczej lub artystycznej (art. 33), nie wykonywał pracy górniczej przez okres co najmniej 5 lat (art. 39), a także nie był zatrudniony na kolei przez co najmniej 15 lat (art. 40-45 ustawy dotyczą emerytury kolejowej).

W związku z powyższym podstawy przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury należy szukać w przepisach art. 27 i 28 ustawy.

Stosownie do treści art. 27 ustęp 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1)osiągnęli wiek emerytalny określony w ust. 2 albo 3 ( dla wnioskodawcy jako mężczyzny urodzonego (...) wiek ten wynosi 65 lat i 3 miesiące – art. 27 ustęp 3 pkt 4)

2)mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 27a.

Natomiast zgodnie z art. 28 ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 27 ust. 1 pkt 2, przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1)osiągnęli wiek emerytalny, o którym mowa w art. 27 ust. 2 i 3;

2)mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 15 lat dla kobiet i co najmniej 20 lat dla mężczyzn.

Przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również w myśl art. 10 ustęp 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1)okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2)przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3)przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Z tym, że zgodnie z ustępem 3 art. 10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, okresów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zasadniczym warunkiem uwzględnienia okresów pracy rolniczej, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2, przy ustalaniu prawa do emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy jest zastrzeżenie, że okresy te nie zostały zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Tym samym nie można ich uwzględnić podwójnie, tzn. zarówno przy ustalaniu prawa do świadczeń rolniczych, jak i świadczeń pracowniczych i pochodnych, o czym wyraźnie stanowi art. 10 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS FUS i art. 20 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Pogląd ten został utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak choćby w wyroku z dnia 8 maja 2007 r., II UK 164/06 (OSNPUSiSP 2008, nr 11-12, poz. 172), gdzie wyraźnie wskazano, że dokonanie przez ubezpieczonego wyboru co do zaliczenia wskazanego okresu do okresu ubezpieczenia, od którego zależy prawo do emerytury w określonym systemie (pracowniczym lub rolniczym), uniemożliwia późniejsze zaliczenie tego samego okresu w innym systemie.

Powyższa regulacja stała się podstawą do odmowy zaliczenia wnioskodawcy przez organ rentowy okresów ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, a mianowicie okresu od dnia 1 stycznia 1986r. do dnia 31 grudnia 2008r. Stanowisko organu rentowego jest prawidłowe, gdyż okres ten został zaliczony skarżącemu przez Prezesa KRUS na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników do okresów, od których zależało jego prawo do emerytury rolniczej. Wynika to z zaświadczenia KRUS-u z dnia 10 lutego 2014r. znajdującego się w aktach ZUS. Okoliczności tej nie kwestionował także skarżący.

Jeśli chodzi o przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy skarżącego w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia wymienione w art. 10 ustęp 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy z żądanego okresu od dnia 15 września 1964r. do dnia 9 sierpnia 1967r. zaliczył okres od dnia 15 września 1964r. do dnia 26 czerwca 1967r. w wymiarze 2 lat, 9 miesięcy i 21 dni. Organ rentowy nie uwzględnił zatem jedynie okresu pracy w gospodarstwie rolnym od dnia 27 czerwca 1967r. do dnia 9 sierpnia 1967r. Okres ten został bowiem zaliczony już przez organ rentowy do ogólnego stażu pracy skarżącego z tytułu pozostawania w tym okresie w zatrudnieniu w Zakładach (...) od 27 czerwca 1967r. do dnia 14 stycznia 1968r.

Tymczasem, że przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresy pracy rolniczej bierze się pod uwagę dopiero po uwzględnieniu wszystkich udokumentowanych okresów składkowych i nieskładkowych. Jeżeli więc z okresem pracy rolniczej zbiega się jakiś inny okres ubezpieczenia (składkowy lub nieskładkowy), to do nabycia prawa do emerytury/renty zaliczyć należy okres składkowy lub nieskładkowy (zob. wyroki SN: z dnia 3 sierpnia 2000 r., II UKN 665/99, OSNAPiUS 2002, nr 4, poz. 94; z dnia 15 grudnia 2000 r., II UKN 147/00, OSNAPiUS 2002, nr 16, poz. 389; z dnia 19 grudnia 2001 r., II UKN 698/00, OSNPUSiSP 2003, nr 19, poz. 473, z dnia 3 grudnia 2004 r., II UK 59/04, OSNPUSiSP 2005, nr 13, poz. 195; z dnia 8 lutego 2005 r., III AUa 763/04, Rejent 2005, nr 6). O niedopuszczalności rozszerzającej interpretacji dyspozycji art. 10 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zmierzającej do zaliczania w każdym wypadku okresów pracy w gospodarstwie rolnym zamiast wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych w ramach innego ubezpieczenia niż rolnicze wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 marca 2006 r., I UK 166/05 (Lex nr 375655).

Biorąc zatem pod uwagę, że ogólny staż pracy wnioskodawcy wynosi 19 lat, 5 miesięcy i 21 dni, a zatem jest niższy od wymaganego przepisami art. 27 (25 lat) i art. 28 (20 lat) ustawy o emeryturach i rentach z FUS, brak podstaw do przyznania wnioskodawcy emerytury

Z tych względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, nie znajdując podstaw do uwzględnienia odwołania, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.