Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia (...) czerwca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku R. K.

z udziałem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania R. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia (...). sygn.: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od wnioskodawcy R. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Sygn. akt V U 823/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 lipca 2021r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. działając na podstawie art. 83 ust. (...) pkt (...), art. 68 ust. (...) pkt (...) lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 83 § (...) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – kodeks cywilny w związku z art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974r. – kodeks pracy, stwierdził, że R. K. jako pracownik u płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 7 października 2020 roku. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż umowa o pracę zawarta między płatnikiem składek (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a R. K. została zawarta dla pozoru i jako taka jest nieważna. Organ rentowy wskazał, że pracodawcę (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością przy umowie o pracę reprezentował prokurent M. P., dla której brak jest pełnomocnictwa do zawierania umowy w imieniu Spółki z R. K. jako członkiem zarządu. Zgodnie bowiem z art. 210 § (...) ustawy kodeks spółek handlowych w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Spółka natomiast nie posiada rady nadzorczej, ani pełnomocnika, o którym mowa w art. 210 ustawy kodeks spółek handlowych.

W dniu 27 sierpnia 2021r. odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik R. K. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że jego mocodawca podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu oraz że przysługuje mu prawo do wypłaty zasiłku chorobowego. W uzasadnieniu podnosił, że M. P. pełni w spółce (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością funkcję pełnomocnika Spółki oraz Prokurenta. Nadto wskazywał, że skarżący nie posiada większościowego pakietu udziałowego w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, powielając argumentację wskazaną w zaskarżonej decyzji.

Uczestnik przyłączył się do odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (od 7 października 2020 roku z siedzibą w B.) została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 16 listopada 2016r.

W dniu 2 lutego 2017 roku R. i N. małżonkowie K. nabyli 100% udziałów w w/w Spółce od Spółki z o.o. (...). R. K. posiada w Spółce 30% udziałów, a jego żona N. K. 70% udziałów. Spółka nie ma Rady Nadzorczej. Zarząd Spółki jest jednoosobowy, składa się z Prezesa Zarządu, którym do 7 października 2020 roku była N. K., a po tej dacie R. K..

Prokurentami Spółki są: M. P. i N. K.. Do 7 października 2020 roku prokurentem Spółki był R. K.. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 5000zł.

Przeważającym przedmiotem działalności Spółki jest działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zieleni.

(dowód: pełny odpis KRS - k. 114-117 akt, umowa sprzedaży z dnia 2 lutego 2017r. k. 17 – akt sprawy, zeznania skarżącego nagranie od minuty 37:10 do minuty 43:41 – protokołu rozprawy z dnia 2 czerwca 2022r.,)

W okresie od 26 lutego 2020 roku do 28 lutego 2020 roku R. K. ukończył szkolenie w dziedzinie bhp dla pracodawców i innych osób kierujących pracownikami zorganizowane w formie samokształcenia kierowanego przez P. D. (...) Usługi (...), Ochrona (...).

(dowód: zaświadczenie – k. (...) akt osobowych)

R. K. ukończył technikum leśnicze, posiada uprawnienia pilarza drzew ozdobnych II stopnia Not, uprawnienia aborystyczne. Od grudnia 2015 roku roku wnioskodawca leczy się psychiatrycznie z powodu zaburzeń nerwicowych oraz zaburzeń snu, cierpi na bezsenność.

W okresie od (...) czerwca 2012 roku do 30 września 2020 roku wnioskodawca pracował na stanowisku dyrektora kreatywnego w Spółce z o.o. (...) w R. w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 5000zł. miesięcznie brutto, a od (...) sierpnia 2020 roku 6500 zł. brutto. Prezesem Zarządu Spółki (...) jest M. K., prokurentem brat wnioskodawcy P. K. (1). (...) jest także matka skarżącego E. K.. Przeważającym przedmiotem działalności tej Spółki jest działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zieleni.

W Spółce (...) od 2008 roku do chwili obecnej pracuje żona wnioskodawcy N. K. w charakterze pracownika biurowego i zarabia 4000zł. brutto.

W czasie zatrudnienia w Spółce (...) wnioskodawca przebywał na długotrwałych zwolnieniach lekarskich w okresie:

- od 8.12.2015r. do 7.02.2016r.

- od 9.03.2016r. do 21.08.2016r.

- od (...).12.2016r. do 31.12.2016r.

- od 12.02.2017r. do 13.08.2017r.

- od 29.11.2017r. do 26.01.2018r.

- od 20.06.2018r. do (...).07.2018r.

- od 3.06.2019r. do 31.10.2019r.

- od 20.01.2020r. do 19.02.2020r.

- od 9.03.2020r. do 8.07.2020r.

(dowód: świadectwo pracy z 30.09.2020r. – k. 119 akt, karta wynagrodzeń w (...) – k. 126- 127 akt, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 2 czerwca 2022 roku, odpis KRS – k. 121-125 akt, , zeznania N. K. – protokół rozprawy z 11 stycznia 2022 roku, pismo ZUS z 15.11.2021r. – k. 104 akt, dokumentacja medyczna – k. 210-218 akt)

Jako płatnik składek (...) Spółka z o.o. została zgłoszona od (...) czerwca 2020 roku. W spornym okresie Spółka zatrudniała ok. 6-7 stałych pracowników.

(dowód: zeznania świadka D. S. – protokół rozprawy z 12 kwietnia 2022 roku)

W 2019 i 2020 roku Spółka (...) miał 6 podwykonawców:

- (...) Spółka z o.o.

- P. K. (2) Usługi (...)

- R. R.

- (...) Spółka z o.o. w A.;

- (...) Spółka z o.o. w Ł.;

- (...) Spółka z o.o. w P.

W 2021 roku Spółka (...) miała 11 podwykonawców. Oprócz w/w doszli jeszcze następujący podwykonawcy:

- (...) Spółka z o.o. w B.;

-T. L.;

- A. U. i (...) Z.;

- Spółka jawna (...);

-J. K. S.;

Umowy z podwykonawcami podpisywał w imieniu Spółki (...). Tylko on też podejmował wszystkie strategiczne decyzje dotyczące Spółki (...). P. K. (2) jako podwykonawca Spółki (...) wszystkie sprawy związane z wykonaniem umowy załatwiał z wnioskodawcą. Także w tych okresach, gdy wnioskodawca był niezdolny do pracy. Wtedy kontaktował się z nim telefonicznie. Sprawy mniejszej wagi, techniczne P. K. (2) załatwiał z M. P.. Przed październikiem 2020 roku P. K. (2) miał kontakt osobisty z wnioskodawcą, gdyż przyjeżdżał on na miejsce prac. Od października 2020 roku wnioskodawca nie przyjeżdżał na miejsce pracy i P. K. (2) kontraktował się z wnioskodawcą w sprawach służbowych telefonicznie. Od połowy 2021 roku w sprawach służbowych kontaktował się z D. S..

(dowód: lista podwykonawców – k. 128 akt, zeznania świadka P. K. (2)- protokół rozprawy z12 kwietnia 2022 roku)

W dniu 7 października 2020 roku odbyło się nadzwyczajne zgromadzenie wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z którego został sporządzony protokół w formie aktu notarialnego.

W toku tego zgromadzenia uchwałą nr (...) dokonano wyboru przewodniczącego nadzwyczajnego zgromadzenia, uchwałą nr 2 nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników przyjęto porządek obrad, który obejmował:

1.  otwarcie zgromadzenia,

2.  wybór przewodniczącego zgromadzenia,

3.  stwierdzenie ważności zwołania zgromadzenia oraz jego zdolności do podejmowania uchwał,

4.  podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia porządku obrad,

5.  podjęcie uchwały w sprawie odwołania prezesa zarządu,

6.  podjęcie uchwały w sprawie powołania prezesa zarządu,

7.  podjęcie uchwały w sprawie zmiany umowy Spółki

8.  zamknięcie obrad zgromadzeni.

Następnie podjęta została uchwała nr 3 w sprawie odwołania prezesa zarządu N. K., uchwała nr (...) w sprawie powołania prezesa zarządu R. K. i uchwała nr (...) w sprawie zmiany siedziby spółki na B..

(dowód: Akt notarialny z 7 października 2020r. k. 7-9 – akt sprawy)

Uchwałą Zarządu nr (...) z 7 października 2020r. R. K. jako Prezes jednoosobowego zarządu Spółki z o.o. (...) do pełnienia funkcji prokurenta poprzez udzielnie prokury samoistnej na czas nieokreślony powołał N. K. oraz M. P..

Uchwałą Zarządu nr (...) R. K. jako Prezes jednoosobowego zarządu Spółki z o.o. (...) ustalił wynagrodzenie miesięczne dla prokurentów w wysokość 7200 zł. miesięcznie płatne gotówką do 10-dnia każdego miesiąca z dołu.

(dowód: Uchwała zarządu nr (...) z 7 października 2020r. k. 12 – akt sprawy, uchwała nr (...))

W dniu 7 października 2020r. Spółka z o.o. (...) reprezentowana przez prokurenta M. P. podpisała z Prezesem Zarządu R. K. umowę na pracę na czas nieokreślony. Skarżący został zatrudniony na stanowisku Prezesa zarządu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym 11.500 zł brutto. Termin rozpoczęcia pracy ustalono na 7 października 2020 roku. Zgodnie z umową wnioskodawca miał pracować w siedzibie Spółki w B. przy ul. (...). Wynagrodzenie miał mieć wypłacane do rąk własnych.

(dowód: umowa o pracę z dnia 7 października 2020r. k. 14 - akt sprawy, zeznania świadka M. P. nagranie od minuty 34:54 do minuty 40:03 protokołu rozprawy z dnia 12 kwietnia 2022r., wniosek o wypłatę wynagrodzenia – k.12 akt osobowych)

R. K. przed podpisaniem umowy o pracę nie został skierowany do lekarza medycyny pracy i nie przedstawił zaświadczenia o zdolności do pracy. Zakres obowiązków wnioskodawcy nie został określony na piśmie.

M. P. jest zatrudniona w Spółce (...) od lipca 2020 roku w charakterze głównej księgowej, od 7 października 2020 roku jest też prokurentem Spółki. Na początku była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, a od stycznia 2021 roku jest zatrudniona w połowie wymiaru czasu pracy. Wynagrodzenie M. P. wynosiło tyle samo zarówno, gdy była zatrudniona na cały etat jak i na pół etatu jak i wynosi 3010 zł. brutto.

O zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę wnioskodawcy zadecydowali wspólnicy: R. K. i N. K.. M. P. jako prokurent podpisała z R. K. umowę o pracę.

M. P. nie wydawała poleceń wnioskodawcy. Wnioskodawca sam wyznaczał sobie zadania do zrobienia.

(dowód: zeznania M. P. – protokół rozprawy z dnia 12 kwietnia 2022 roku, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z 2 czerwca 2022 roku)

Do obowiązków skarżącego należało: zarządzanie firmą, nadzór nad kadrą kierowniczą oraz nad poszczególnymi komórkami działalności firmy, koordynowanie działań spółki, koordynowanie robót, kontrola bieżących przedsięwzięć, nadzór nad poszukiwaniem nowych zadań dla firmy, pozyskiwane nowych kontrahentów w drodze przetargów, przygotowywaniem dokumentacji przetargowej.

Nie była prowadzona ewidencja czasu pracy R. K.. Jego czas pracy był określony zadaniowo. Swoje obowiązki wykonywał w siedzibie firmy lub zdalnie. Pracował jak była potrzeba.

W ramach wykonywanych obowiązków współpracował z bezpośrednio podlegającymi mu prokurentem N. K., prokurentem M. P. i od sierpnia 2021 roku dyrektorem D. S..

W czerwcu 2020 roku płatnik miał jednego stałego klienta Miasto Ł., na rzecz którego wykonywał prace związane z remontem parków drewnianych w P. w Ł.. Płatnik zakończył te prace dniu 26 listopada 2020 roku.

W okresie od 21 lipca 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku płatnik miał kontrakt utrzymanie terenów zieleni w B..

W grudniu 2020 roku płatnik wygrał przetarg i podpisał umowę na utrzymanie zieleni na terenie miasta R. w 2021 roku.

W listopadzie 2020 roku płatnik wygrał przetarg i podpisał umowę na zimowe utrzymanie ulic i chodników w K..

W maju 2021 płatnik wygrał przetarg i podpisał umowę na pielęgnację terenów zielonych w mieście B..

Umowy w imieniu płatnika podpisywał R. K..

(dowód: umowa z zał. – k. 219 – 227 akt, wyjaśnienia płatnika złożone w toku postępowania prowadzonego przez ZUS k. 14-17, wyjaśnienia R. K. złożone w toku postępowania prowadzonego przez ZUS k. 40-42 – akt ZUS, zawiadomienie o wyborze oferty – k. 38-44 akt, pismo z 26.11.2020r., protokół odbioru z 30.11. 2020 roku – k. 50 akt, protokół z negocjacji z 29.01.2021 roku – k.51, umowa z 9.12.2020 roku – k.52-56 akt, umowy – k. 57- k. 71, zeznania N. K. – protokół rozprawy z 11 stycznia 2022 roku, zeznania świadka D. S. – protokół rozprawy z 12 kwietnia 2022 roku)

R. K. od nabycia Spółki (...) cały czas zarządzał Spółką. Zakres obowiązków R. K. nie zmienił się po podpisaniu umowy o pracę. Jako prokurent Spółki również zajmował się poszukiwaniem pracowników, ich zatrudnianiem i szkoleniem, przygotowywaniem dokumentacji do urzędów, nadzorował pracę podległych mu pracowników, utrzymywał kontakty biznesowe i podejmował decyzje w sprawie podwykonawców. Nadzorował zlecenia i przygotowywał merytoryczne dokumenty przetargowe. Wyszukiwaniem przetargów zajmowała się M. P..

(dowód: zeznania świadka N. K. nagranie od minuty 19:05 do minuty 21:51 protokołu rozprawy z dnia 11 stycznia 2022r., zeznania świadka D. S. nagranie od minuty 9:29 do minuty 12:33, zeznania świadka P. K. (2) nagranie od minuty 26:14 do minuty 28:42, zeznania świadka M. P. nagranie od minuty 40:03 do minuty 42:22 protokołu rozprawy z dnia 12 kwietnia 2022r.)

Wnioskodawca od grudnia 2015 roku do 29 października 2021 roku leczył się w (...) w R. z powodu zaburzeń nerwicowych. Następnie podjął leczenie medycznymi konopiami w W.. Zaburzenia te są pograniczem między zdrowiem i chorobą, bardziej eksponowany jest tu kontekst subiektywnych skarg na zmęczenie i drażliwość, brak odprężenia, niesprecyzowane skargi somatyzacyjne. Tylko przeprowadzenie testów psychologicznych pozwalają na oddzielenie subiektywizmu od rzeczywistej oceny zdolności poznawczych. U wnioskodawcy takie badania psychologiczne nie zostały wykonane. Nie została podjęta próba psychoterapii. Analiza historii choroby wskazuje na pełną sprawność poznawczą wnioskodawcy, wyrównany napęd, sprawność myślenia, brak czynników zakłócających. Różnica pomiędzy wpisem usprawiedliwiającym zwolnienie lekarskie a wpisem bez zwolnienia lekarskiego polega jedynie na tym, że w wywiadzie wnioskodawca werbalizuje pogorszenie samopoczucia. Dalszy opis stanu psychicznego jest taki sam, jak wówczas gdy lekarz nie wypisywał wnioskodawcy zwolnienia.

U wnioskodawcy występują cechy neurotyzmu typu gniew, złość, niezadowolenie, reagowanie wzmożonym napięciem emocjonalnym, rozdrażnieniem niepokojem, lękiem, co w funkcjonowaniu charakteryzuje się podatnością na doświadczanie negatywnych stanów emocjonalnych. Mogą występować okresowe dekompensacje skutkujące istotnymi trudnościami w zakresie radzenia sobie w codziennych obowiązkach domowych, zawodowych.

W okresie od 7 października 2020r. do 15 grudnia 2020r. nasilenie cech neurotycznych nie miało charakteru dezorganizującego codzienne funkcjonowanie, gdyż R. K. nie przebywał na zwolnieniu lekarskim, co sugeruje, że nie był niezdolny do pracy.

(dowód opinia biegłego z zakresu psychiatrii J. B. k. 240,-242 opinia biegłego z zakresu psychologii J. Ś. k. 290-291 – akt sprawy)

R. K. był niezdolny do pracy od 16 grudnia 2020r. do 16 stycznia 2021r., a następnie od 16 lutego 2021r. do 15 września 2021r. Przyczyną niezdolności były ponownie zaburzenia nerwicowe.

(okoliczności bezsporne)

Obowiązki administracyjno-finansowe wnioskodawcy w okresie jego niezdolności do pracy przejęli prokurenci: M. P. oraz N. K.. Obowiązki branżowe wnioskodawcy przejęła od sierpnia 2021 roku zatrudniona na stanowisku dyrektora w Spółce (...).

(dowód: zeznania świadka D. S. – protokół rozprawy z 12 kwietnia 2022 roku, zeznania M. P. - protokół rozprawy z 12 kwietnia 2022 roku)

Po powrocie ze zwolnienia Uchwałą nr (...) z (...) października 2021 roku zgromadzenie wspólników Spółki (...) od dnia (...) października 2021 roku dokonało podwyższenia miesięcznego wynagrodzenia skarżącego do kwoty 35.000 brutto. Do zawarcia z pracownikiem – Prezesem Zarządu Spółki aneksu do umowy o pracę wspólnicy Spółki w uchwale umocowali dotychczasowego pełnomocnika Spółki w osobie M. P..

Aneks do umowy o pracę w dniu (...) października 2021 roku podpisała M. P. jako pełnomocnik Spółki (...) według Uchwały NZW.

(dowód: protokół nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z (...) października 2021r. k. 161, aneks do umowy o pracę k. 163 – akt sprawy)

W dniu 18 lutego 2022 roku wnioskodawca uzyskał orzeczenie lekarskie o zdolności do pracy na stanowisku prezesa zarządu.

(dowód: orzeczenie – k. 209 akt)

W dniu 28 kwietnia 2022 roku Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników Spółki z o.o. (...) z siedzibą w B. w uchwale nr (...) dokonało rozszerzenia umocowania dotychczasowego pełnomocnika Spółki (...) reprezentowania Spółki przed Sądem powszechnym w sprawie pracownika Prezesa Zarządu.

(dowód: uchwała nr (...) z dnia 28 kwietnia 2022 roku - k. 164 - 165akt)

R. K. w okresie od 8 listopada 2022r. do 30 listopada 2022r., od (...) grudnia 2022r. do (...) stycznia 2023r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Natomiast w okresie od 2 stycznia 2023r. do 15 marca 2023r. korzystał z urlopu bezpłatnego. Z urlopu wypoczynkowego korzystał 3 kwietnia 2023roku oraz o 12 do 21 kwietni a2023 roku.

(dowód: zestawienie nieobecności R. K. k. 331 – akt sprawy)

Z dniem 30 kwietnia 2023r. skarżący rozwiązał ze Spółką (...) umowę o prace na mocy porozumienia stron.

(dowód: świadectwo pracy z (...) maja 2023r. k. 332 akt sprawy)

Badania rozwojowe w kierunku produkcji peletu prowadzone przez przedsiębiorców uprawniają do skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej. Koszty wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę prowadzącego takie badania, można odliczyć w ramach ulgi badawczo-rozwojowej od kosztów uzyskania przychodu firmy, co pomniejszy przychód przedsiębiorcy podlegający opodatkowaniu o te koszty, a zatem przyniesie zysk przedsiębiorcy.

W listopadzie 2021 roku wnioskodawca rozpoczął zaoczne studia w Wyższej Szkole (...) w L. (...)

(dowód: zeznania R. K. nagranie od minuty 43:41 do minuty 59:46 protokołu rozprawy z dnia 2 czerwca 2022r., Interpretacja indywidualna k. 274-282 – akt sprawy.)

W 2020 roku płatnik osiągnął dochód wynoszący 554 028 zł., a w 2021 roku (...) 653 473zł., a w 2022 roku 400 116zł.

(dowód: CIT-8 -k. 18 -20 akt ZUS, (...) 8 k. 343-349 akt, rachunek zysków i strat za 2022 rok – k. 351 akt)

Według stanu na dzień 15 marca 2023r. zadłużenie Spółki (...) z tytułu nieopłaconych składek wyniosło: FUS- 22.077,98 zł, FUZ – 8.236,86 zł, (...) 2.191,91 zł. Na koncie dłużnika widnieje zadłużenie za kwiecień i czerwiec 2022r., które jest objęte czynnym układem ratalnym. Raty do lutego 2023r. opłacane są w terminie, a składki bieżące do lutego 2023 są opłacone.

(dowód: zeznania R. K. nagranie od minuty 21:11 do minuty 37:10 protokołu rozprawy z dnia 2 czerwca 2022r., pismo procesowe ZUS z 29 marca 2023r. k. 308 – akt sprawy)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 6 ust. (...) pkt (...) w zw. z art. 8 ust. (...), art. 11 ust. (...) i art. 12 ust. (...) ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych osoby pozostające w stosunku pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu oraz wypadkowemu. Art. 13 tej ustawy stanowi zaś w punkcie (...), że pracownicy podlegają wskazanym ubezpieczeniom społecznym od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Podstawową przesłanką objęcia zakresem ubezpieczenia społecznego jest posiadanie statusu pracownika. Pracownikiem zostaje się przez nawiązanie stosunku pracy. Stosownie do treści art. 22 § (...) KP przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Na treść stosunku pracy składają się zatem wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy (pracownika i pracodawcy). Zasadniczym elementem konstrukcyjnym stosunku pracy jest zobowiązanie pracownika do osobistego wykonywania pracy na rzecz pracodawcy za wynagrodzeniem. Kolejna cecha tego stosunku to zawłaszczanie wyniku pracy przez pracodawcę i wykonywanie pracy w warunkach podporządkowania czyli pod kierownictwem pracodawcy. Pracownik nie odpowiada jednak za wynik pracy, ale za samo staranne świadczenie pracy.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy podpisana przez strony w dniu 7 października 2020 roku umowa o pracę jest umową ważną, która rodzi obowiązek ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy zarzucił, że umowa ta została zawarta dla pozoru, celem uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego, gdyż obowiązki, które wykonywał skarżący są objęte stosunkiem powołania na stanowisko Prezesa Zarządu, a nadto umowa narusza art. 210 § (...) kodeksu handlowego, gdyż przy jej podpisywaniu Spółkę reprezentowała prokurent M. P., a nie pełnomocnik Spółki powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Zgodnie zaś z art. 210 § (...) kodeksu handlowego w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. (...) Spółka z o.o. Z. nie ma rady nadzorczej, umowa o pracę powinna być podpisana przez pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników.

Skarżący zarzucił, że M. P. była od 7 października 2020 roku nie tylko prokurentem Spółki, ale nadto pełnomocnikiem powołanym uchwałą przez zgromadzenie wspólników do zawarcia umowy o pracę z Prezesem Zarządu. Do odwołania skarżący załączył nie potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez zawodowego pełnomocnika skarżącego kserokopię protokołu nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (...) Spółki z o.o. z 7 października 2020 roku, z treścią uchwały nr (...), z której wynika, że M. P. została ustanowiona pełnomocnikiem Spółki (...) i upoważniona do zawarcia w imieniu tej Spółki umowy o pracę z Prezesem Zarządu R. K.. Na kserokopii tego dokumentu znajduje się stempel ZUS potwierdzający jego wpływ do organu rentowego w dniu 27 sierpnia 2021 roku, a zatem w dacie złożenia odwołania od zaskarżonej decyzji.

Rację ma ZUS, że dokument ten został sporządzony wyłącznie na potrzeby sprawy. Gdyby bowiem było inaczej skarżący złożył by ten dokument do ZUS już na etapie postępowania przed ZUS, a nie dopiero po wydaniu zaskarżonej decyzji, z uzasadnienia której dowiedział się, że umowa o pracę jest nieważna, bo nie została zawarta przez pełnomocnika Spółki ustanowionego uchwałą wspólników, a przez prokurenta.

Nadto w dniu 7 października 2020 roku– jak słusznie podnosi ZUS – nadzwyczajne zgromadzenie wspólników Spółki (...) podjęło uchwałę nr (...), zupełnie innej treści, niż wynika to z kserokopii protokołu załączonego do odwołania ZUS w dniu 27 sierpnia 2021 roku. Mianowicie uchwała nr (...) z 7 października 2020 roku dotyczyła wyboru R. K. na Przewodniczącego Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników, co potwierdza akt notarialny z 7 października 2020 roku rep A nr 2993/2020 roku, a nie ustanowienia pełnomocnika Spółki (...) do zawarcia umowy o pracę z Prezesem Zarządu, jak imputuje skarżący. Należy przypomnieć, że dokument w formie aktu notarialnego jest dokumentem urzędowym i w myśl art. 244 k.p.c. korzysta z domniemania prawdziwości i autentyczności tego co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Takiej mocy dowodowej nie ma natomiast dokument prywatny, co wynika z art. 245 k.p.c. A takim dokumentem jest złożony do akt sprawy na polecenie Sądu oryginał protokołu z nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z 7 października 2020 roku zawierający uchwałę nr (...) o ustanowieniu pełnomocnika Spółki oraz uchwałę nr 2 o ustaleniu wysokości miesięcznego wynagrodzenia Prezesa Zarządu. Taki dokument jest li tylko dowodem na to, że osoba która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Nie korzysta natomiast z domniemania prawdziwości i autentyczności. W przypadku zatem zanegowania prawdziwości takiego dokumentu przez ZUS, z uwagi na to, że spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, w myśl art. 253 k.p.c., prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać, czyli skarżący. Skarżący nie sprostał temu obowiązkowi. To prawda, że ustanowienie pełnomocnika Spółki nie wymaga formy aktu notarialnego, a zatem że uchwała w tym przedmiocie nie musiała być objęta treścią aktu notarialnego, a zatem mogła być sporządzona w formie pisemnej zwykłej. Nie mniej wspólnicy na posiedzeniu w dniu 7 października 2020 roku nie mogli podjąć dwóch uchwał o nr (...) o zupełnie innej treści. Skoro zatem brzmienie uchwały nr (...) 7 października 2020 roku potwierdzone aktem notarialnym jest odmienne od treści uchwały nr (...) z 7 października 2020 roku objętej protokołem sporządzonej w formie pisemnej zwykłej, a strona skarżąca, nie zaprzeczyła prawdziwości dokumentu urzędowego, to oznacza, że uchwałą nr (...) z 7 października 2020 roku wspólnicy nie ustanowili pełnomocnika Spółki.

Nadto gdyby w istocie w dniu 7 października 2020 roku M. P. była pełnomocnikiem Spółki powołanym przez wspólników Spółki z o.o. (...) do podpisania umowy o pracę z Prezesem Z., to podpisując umowę o pracę podpisałaby się jako pełnomocnik Spółki. Tymczasem na umowie o pracy z 7 października 2020 roku M. P. podpisała się jako prokurent Spółki (...). W tej bowiem dacie została prokurentem Spółki (...), co wynika z uchwały Zarządu nr (...) z dnia 7 października 2020 roku, podjętej jednoosobowo przez Prezesa Zarządu R. K. (k. 12 akt).

Wszystko to świadczy o tym, że uchwała o ustanowieniu pełnomocnika Spółki nie została zawarta w dniu 7 października 2020 roku, a w terminie późniejszym, najwcześniej po wydaniu zaskarżonej decyzji (...) roku. Została podjęta na potrzeby sprawy, żeby uwiarygodnić poprawność formy podpisania z Prezesem Zarządu umowy o pracy. Z tych względów Sąd odmówił wiary odmiennym zeznaniom wnioskodawcy oraz M. P..

M. P. została ustanowiona pełnomocnikiem spółki dopiero uchwałą nr (...) z (...) października 2021 roku, mocą której została upoważniona przez (...) Spółki (...) do podpisania aneksu do umowy o pracę z Prezesem Zarządu w zakresie zwiększenia wynagrodzenia.

Z kolei uchwałą z 28 kwietnia 2022 roku wspólnicy udzielili jej pełnomocnictwa do reprezentowania płatnika w niniejszej sprawie.

Brak pełnomocnictwa dla M. P. udzielonego przez zgromadzenie wspólników do podpisania w imieniu płatnika umowy o pracę z członkiem zarządu R. K., czyni umowę o pracę z 7 października 2020 roku bezwzględnie nieważną, z uwagi na brak prawidłowej reprezentacji Spółki przy jej zawieraniu.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ( tak wyrok z dnia 12 czerwca 2006 r. I PK 277/05) przyjmuje się, że - nawet w przypadku naruszenia wymogów z art 210 k.h. - może dojść do zawarcia ważnej umowy o pracę z członkiem zarządu przez dopuszczenie do wykonywania pracy na warunkach (nieważnej) umowy o pracę przez podmioty właściwe do reprezentacji pracodawcy. Nie chodzi przy tym o konwalidację pierwszej (nieważnej) umowy o pracę (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 10 lipca 2000 r., FPS 3/00 i FPS (...)/00, ONSA 2001 nr (...), poz. 87), ale o zawarcie w sposób dorozumiany nowej umowy o pracę. Ważność takiej umowy oraz ocena, czy została zawarta umowa o pracę, zależą od rozważenia okoliczności konkretnej sprawy w zakresie właściwej reprezentacji spółki, celów, do jakich zmierzają strony zawieranej umowy (czy umowa nie zmierza do obejścia prawa) oraz zachowania elementów konstrukcyjnych właściwych dla stosunku pracy, a w szczególności cechy szeroko rozumianego podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy. Nawiązanie stosunku pracy, wymagające zgodnego oświadczenia woli pracownika i pracodawcy (art. 11 KP), może nastąpić nie tylko przez wyraźne i ujęte w formie pisemnej oświadczenia woli, jak tego wymagają przepisy (art. 29 KP), ale także przez złożenie oświadczeń dorozumianych, wynikających z zachowania stron. Takie dorozumiane zawarcie umowy o pracę istnieje zwykle wówczas, gdy pracodawca dopuszcza pracownika do wykonania pracy i płaci mu wynagrodzenie (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2000 r., I PKN 404/99, OSNAPiUS 2001 nr 10, poz. 347; z dnia 6 października 2004 r., I PK 488/03, OSNP 2005 nr 10, poz. 145; OSP 2006 nr (...), poz. 7 z glosą Ł. Pisarczyka oraz z dnia (...) listopada 2003 r., I PK 633/02, OSNP 2004 nr 20, poz. 346).Wyrażenie woli zawarcia umowy o pracę z członkiem zarządu w sposób dorozumiany musi jednak zostać dokonane przez właściwe organy, tj. radę nadzorczą bądź pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników. Aby doszło do zawarcia ważnej umowy o pracę w sytuacji, w której wadliwość w zakresie reprezentacji spółki zaistniała tylko w określonym momencie, ale następnie praca była wykonywana, musi być ona wykonywana za wiedzą i aprobatą spółki właściwie reprezentowanej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2005 r., I PK 123/04; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2010 r., II PK 178/09). Jeśli zatem organy uprawione do reprezentacji spółki w relacjach z członkami zarządu zgodnie dążyły do zatrudnienia członka zarządu i ten świadczył pracę tak jak pracownik, w siedzibie spółki, w czasie przez nią określonym, a spółka reprezentowana przez radę nadzorczą lub pełnomocnika zgromadzenia wspólników uznawała go za swojego pracownika, to można uznać, że doszło do zawarcia umowy o pracę w sposób dorozumiany, choć pierwotny angaż był nieważny. Faktyczne wykonywanie umowy o pracę, obserwowane i akceptowane przez członków rady nadzorczej lub pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników bez zastrzeżeń ze strony któregokolwiek z nich, z uwzględnieniem całokształtu ustalonych okoliczności, może wskazywać - na zasadzie domniemania faktycznego (por. art. 231 KPC) - na wystąpienie faktycznego oświadczenia woli uprawnionego organu w zakresie zobowiązania pracodawcy.

W przedmiotowej sprawie nie można mówić o akceptacji ze strony właściwych podmiotów czynności wykonywanych przez wnioskodawcę jako Prezesa zarządu w okresie od 7 października 2020 roku aż do 30 września 2021 roku , gdyż w spornym okresie nie było podmiotów uprawnionych do reprezentowania Spółki z o.o. (...) w relacjach z członkami zarządu, tj. pełnomocnika bądź rady nadzorczej.

M. P. nie mogła zatem „dopuścić” w sposób dorozumiany Prezesa Zarządu do pracy, ponieważ nie mogła być stroną umowy o pracę zawartej pomiędzy spółką z ograniczoną odpowiedzialnością a członkiem jej zarządu aż do 30 września 2021 roku. Stosowne pełnomocnictwo Spółka (...) udzieliła jej dopiero (...) października 2021 roku. Tymczasem zaskarżona decyzja dotyczy okresu od 7 października 2020 roku do (...) roku tj. do daty wydania zaskarżonej decyzji. Późniejszy okres jako wykraczający poza zakres zaskarżonej decyzji, a zatem i odwołania, nie może być objętym wyrokowaniem. Zakres odwołania wyznacza bowiem zakres zaskarżonej decyzji.

Formalnie Prezes Zarządu mógł podlegać nadzorowi sprawowanemu przez zgromadzenie wspólników, radę nadzorczą lub pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników. Aby jednak można było oceniać, czy wystąpiło autonomiczne podporządkowanie w relacji członek zarządu a spółka, musi dojść do ważnego zawarcia pomiędzy nim a spółką umowy o pracę, ewentualnie do dorozumianego dopuszczenia członka zarządu do pracy przez spółkę właściwie reprezentowaną w stosunkach z członkiem zarządu.

Wobec braku w Spółce z o.o. (...) rady nadzorczej, jak i pełnomocnika, zarówno w momencie zawierania z R. K. jako Prezesem zarządu umowy o pracę tj. 7 października 2020 roku, jak i w dacie wydania zaskarżonej decyzji tj. (...) roku, Spółka nie była właściwie reprezentowana i nie mogło dojść do wyrażenia przez nią w sposób dorozumiany woli dopuszczenia Prezesa zarządu do pracy. Brak było bowiem podmiotu, który zgodnie z prawem mógł wyrazić wolę w stosunku pomiędzy spółką a członkiem jej zarządu R. K..

W przedmiotowej sprawie umowa o pracę z Prezesem Zarządu nie została zatem zawarta ważnie, ani pisemnie ani w sposób dorozumiany.

Ponadto z uwagi na brak pełnomocnika powołanego przez zgromadzenie wspólników do reprezentacji Spółki w okresie od 7 października 2020 roku do 30 września 2021 roku, płatnik nie wykazał też, aby Prezes Zarządu wykonywał pracę w sposób podporządkowany. W modelu „autonomicznego” podporządkowania pracowniczego osoby zarządzającej zakładem pracy, podległość wobec pracodawcy (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) wyraża się w respektowaniu uchwał wspólników i wypełnianiu obowiązków płynących z Kodeksu spółek handlowych. Z zeznań płatnika wynika, że R. K. nie był rozliczany ani przez zgromadzenie wspólników, ani przez pełnomocnika, bo ten nie był ustanowiony. Tym samym nie wykonywał obowiązków w sposób podporządkowany. Nie można bowiem uznać za podporządkowanie nieformalnej rozmowy z żoną, o tym co się dzieje w firmie. W Spółce z o.o. podporządkowanie musi spełniać wymogi formalne w postaci sprawozdania z działalności w firmie pisemnej zatwierdzanego przez zgromadzenie wspólników bądź pełnomocnika. Tymczasem wnioskodawca takiej sprawozdawczości nie prowadził, nie tłumaczył się przed nikim z prowadzenia spraw Spółki, gdyż te sam prowadził od momentu zakupienia Spółki w 2016 roku. Jak zeznał jeden z jego podwykonawców P. K. (3), wnioskodawca był w Spółce (...) jedyną osobą podejmującą strategiczne dla Spółki decyzje. We wszystkich ważnych sprawach kontaktował się wyłącznie z wnioskodawcą, a wszak pracował z nim od 2019 roku, a zatem na długo przed formalnym zatrudnieniem. Również M. P. zeznała, że nie wydawała wnioskodawcy żadnych poleceń, ani nie kontrolowała jego pracy, bo Prezes sam wiedział co ma w firmie robić. Wnioskodawca sam zatem wyznaczał sobie zadania do realizacji i nie był przez nikogo z nich rozliczany. Pracował tyle ile uważał za słuszne i potrzebne. Dla pracowników firmy wnioskodawca cały czas wykonywał w firmie te same czynności zarówno przed formalnym zatrudnieniem jak i po nim. D. S., która pracowała w firmie płatnika od czerwca 2020 roku nawet nie wiedziała, że status wnioskodawcy w firmie się zmienił, że też jest pracownikiem firmy. Zeznała, że wnioskodawca cały czas odkąd się zatrudniła wykonywa te same czynności, zarządzał Spółką. Wnioskodawca w okresie od zakupu Spółki pełnił w niej funkcje Prokurenta, a następnie Prezesa Zarządu i na takim stanowisku Prezesa Zarządu został przez płatnika zatrudniony od 7 października 2020 roku. Wnioskodawca miał cały czas taki sam zakres obowiązków, który sprowadzał się do zarządzania Spółką.

Wnioskodawca wykonywał zatem te obowiązki, które zgodnie z kodeksem spółek handlowych należą do kompetencji prezesa zarządu spółki. Wnioskodawca podpisywał kontrakty, sprawował nadzór nad ich wykonaniem, kontaktował się z kontrahentami. Skoro zatem wnioskodawca wykonywał wyłącznie obowiązki Prezesa Zarządu, to nie było podstaw do zatrudnienia go na podstawie pracowniczego stosunku pracy. W szczególności nie było uzasadnieniem dla takiego zatrudnienia zmniejszenie liczby podwykonawców i wykonywanie kontraktów przy pomocy własnych pracowników. Z dokumentów wynika, że przed zatrudnieniem wnioskodawcy płatnik korzystał z mniejszej ilości podwykonawców niż po jego zatrudnieniu, a stan zatrudnienia u płatnika od czerwca 2020 roku, kiedy rozpoczął zatrudniać pracowników, utrzymywał się na porównywalnym poziomie 6-7 stałych pracowników.

Z zeznań wnioskodawcy można domniemywać, że pomysł na zatrudnienie go na podstawie umowy o pracę, był podyktowany chęcią skorzystania z ulgi badawczo -rozwojowej, w ramach której płatnik chciał odliczyć koszty wynagrodzenia Prezesa Zarządu jako pracownika zajmującego się badaniami nad produkcją peletu. Powyższe sugeruje gwałtowny wzrost wynagrodzenia wnioskodawcy z 11 500zł. w październiku 2020 roku do 35 000zł. od (...) października 2021 roku i to pomimo tego, że w w/w okresie występowały długotrwałe okresy niezdolności do pracy. Również zestawienie wynagrodzeń pozostałych pracowników płatnika wynoszące minimalne wynagrodzenie lub niewiele ponad tą kwotę , w tym dyrektora od 4000 do 6000zł. brutto sugeruje, że zatrudnienie Prezesa na podstawie umowy o prace, a następnie wywindowanie w górę jego wynagrodzenia, zostało podyktowane chęcią skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej. Jednocześnie należy zauważyć, że w toku całego postępowania płatnik, poza złożeniem wydanej przez Urząd Skarbowy interpretacji podatkowej sporządzonej na wniosek płatnika, nie przedstawił jakichkolwiek dowodów na to, aby prowadził badania nad produkcją peletu. W szczególności nie potwierdził tego żaden z przesłuchanych w sprawie świadków.

Dodatkowo należy podnieść, że wnioskodawca przed podpisaniem umowy o pracę nie został dopuszczony do pracy przez lekarza medycyny pracy, gdyż nie przedstawił orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy, a nadto nie był przeszkolony w zakresie bhp. Powyższe także potwierdza fikcyjność podpisanej umowy o pracę.

W świetle powyższego zaistniały prawne i faktyczne podstawy do przyjęcia, iż umowa o pracę z dnia 7 października 2020 roku jako nie odpowiadająca treści art. 22 k.p. jest nieważna na podstawie art. 58 k.c..

Obowiązki, które wnioskodawca wykonywał jako Prezes Zarządu wchodziły w zakres stosunku korporacyjnego łączącego go ze spółką, a nie umowy o pracę. Brak podstaw do przyznania wnioskodawcy statusu pracownika powoduje, że nie mógł on podlegać pracowniczym ubezpieczeniom społecznym.

W konsekwencji decyzja ZUS jest prawidłowa. Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § (...) k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.