Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant stażysta Renata Kabzińska

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku G. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania G. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 maja 2013r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje G. G. prawo do emerytury poczynając od dnia 26 kwietnia 2013 roku.

Sygn. akt V U 906/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 września 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił G. G. prawa do emerytury, z uwagi na brak wymaganego stażu15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 20 czerwca 2013 roku, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury, poprzez zaliczenie do okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Państwowym Ośrodku (...)- Zakład (...) w M. (następnie przekształconym w Zakład Produkcyjny (...) w W.) na stanowisku spawacz tj. od dnia 1 lutego 1971 roku ( po zdaniu egzaminu weryfikacyjnego kurs spawacza aż do k9ońca zatrudnienia – 30 czerwca 1992 roku.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc fakt, iż z dokumentacji przedłożonej na okoliczność zaliczenia spornych okresów wynika, że wnioskodawca pracował na stanowisku montera maszyn rolniczych, które nie zostało wymienione w wykazie A lub B stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca G. G. urodzony (...), złożył w dniu 26 kwietnia 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (dowód: wniosek o emeryturę k. 1-3 akt emerytalnych.)

G. G. na dzień 1 stycznia 1999 r., legitymuje się okresem ubezpieczenia w łącznym rozmiarze 25 lat, w tym 11 lat, 1 miesiąc i 10 dni pracy w szczególnych warunkach. Do pracy w warunkach szczególny organ rentowy zaliczył wnioskodawcy na stanowisku spawacza, okresy zatrudnienia w Zakładach Usługowo-Produkcyjnym (...) W. od dnia 1 luty1971 roku do 31 lipca 1980 roku, od 12 lipca 1981 roku do 31 lipca 1981 roku , od 2 września 1981 roku do 30 września 1981 roku, od 22 października 1981 roku do 31 października 1981 roku, od 17 listopada 1981 roku do 31 sierpnia 1982 roku , od 1 października 1982 roku do 31 grudnia 1982 roku i od 2 lutego 1987 roku do 30 czerwca 1987 roku.

W okresie od 1 lipca 1985 roku do 1 lutego 1987 roku oraz od 1 stycznia 1988 roku do 31 grudnia 1990 roku wnioskodawca przebywał na urlopach wychowawczych ( okoliczność bezsporna).

Do pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresów zatrudnienia w (...) M. Zakład (...) w M. ( przekształconym następnie w (...) w W. ) w okresach: od 1 sierpnia 1980 roku do 30 czerwca 1981 r., od 1 stycznia 1983 roku do 1 lutego 1987 roku, od 1 lipca 1987 do 31 grudnia 1987 oraz od 1 stycznia 1991 roku do 30 czerwca 1992 roku, podnosząc że z przedłożonych dokumentów wynika, że tym czasie pracował jako monter maszyn i urządzeń rolniczych (dowód: decyzja z dnia 24 maja 2013 r. k. 57 akt emerytalnych).

W okresie od dnia 1 stycznia 1967 roku do dnia 30 czerwca 1992 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy w Państwowym Ośrodku (...) , przekształconym następnie w Zakład Usługowo-Produkcyjny (...) W..

Pracodawca nie wystawił wnioskodawcy świadectwa pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W wystawionym wnioskodawcy świadectwie pracy z dnia 30 czerwca 1992 roku przez Zakład Usługowo-Produkcyjny (...) W. wskazano, że w okresie zatrudnienia od dnia 1 września 1972 roku do 30 czerwca 1992 roku wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i ostatnim zajmowanym stanowiskiem, było stanowisko spawacza.

Wnioskodawca w Państwowym Ośrodku (...) był zatrudniony już od dnia 15 stycznia 1968 roku, początkowo jako uczeń, gdzie był przyuczany do zawodu spawacza. Już wówczas G. G., nie posiadając jeszcze uprawnień, wykonywał wszystkie obowiązki spawacza ( dowód: zaświadczenie o przyjęciu do pracy z dnia 15 stycznia 1968 roku – w aktach osobowych wnioskodawcy).

W dniu 30 marca 1969 roku wnioskodawca zadał wewnętrzny egzamin na spawacza ( dowód: zeznania wnioskodawcy G. G. nagranie protokołu rozpraw z dnia 21 marca 2014 roku k.50, umowa zakładu ze szkolącym młodocianego k.6-7 protokół wewnętrzny zakładowego egzaminu na spawacza z dnia 30 marca 1969 roku k.8 w aktach sprawy).

W okresie od 5 kwietnia 1971 roku do dnia 9 maja 1971 roku G. G. odbył kurs spawacza elektrycznego w Wojewódzkim Związku (...) w K. i po pozytywnej weryfikacji, kontynuował zatrudnienie w (...) M. Zakład (...), jako spawacz elektryczny z uprawnieniami od dnia 1 lutego 1972 roku aż do końca zatrudnienia (likwidacji zakładu pracy) tj. do dnia 30 czerwca 1992 roku ( dowód: książeczka spawacza o nr (...), wydana przez Związek Zakładów (...), Komisję Spawalniczą Oddział w K. z dnia 22 czerwca 1972 roku k.47 a, protokół z egzaminu kwalifikacyjnego z dnia 6 lipca 1972 roku k.11, angaż z dnia 1 lutego k. 9 i następne k.9, 10 12, 16,17,19, (...), 24,karta zaszeregowania k.13, 14, 15, 16, wniosek z dnia 2 lutego 1987 roku wraz z adnotacją k.24 akt sprawy oraz dokumentacja w aktach osobowych wnioskodawcy).

Państwowy Ośrodek (...), który następnie przekształcony został w Zakład Usługowo-Produkcyjny (...) w W., był zakładem zajmującym się naprawą maszyn rolniczych oraz produkcją konstrukcji stalowych i części zamiennych do samochodów, na rzecz kooperanta Fabryki (...) marki (...).

Przez cały sporny okres zatrudnienia, wnioskodawca G. G. w przedmiotowym zakładzie, na wydzielonym oddziale spawalniczym, stale i w pełnym, wymiarze czasu pracy pracował jako spawacz elektryczny. Wnioskodawca otrzymywał szkic, w oparciu o który metodą spawania elektrycznego, spawał metalowe elementy: maszyn rolniczych, samochodów np. samochodowych przewodów wydechowych, przyczep samochodowych, ciągników i przyczep maszyn rolniczych. Innych czynności wnioskodawca w tym okresie nie wykonywał, do innych prac nie był kierowany.

Z uwagi na fakt, że podstawową działalnością zakładu była naprawa maszyn rolniczych, wyżej szeregowanym, a tym samym lepiej płatnym stanowiskiem pracy było stanowisko montera maszyn rolniczych. Stąd też powszechnie stosowaną praktyką zakładu było wpisywanie pracownikom w angażu stanowiska – „monter”.

Razem z wnioskodawcą w Państwowym Ośrodku (...), w tym samym okresie pracowali: W. K. (1) ( kierownik oddziału, a następnie Dyrektor Przedsiębiorstwa, S. Ś. ( spawacz) oraz A. G. (spawacz), którzy potwierdzili, że w całym spornym okresie zatrudnienia tj. od 1 lutego 1971 roku do dnia 30 czerwca 1992 roku, wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracował tylko i wyłącznie jako spawacz, innych prac nie wykonywał, do innych nie był też kierowany ( dowód: zeznania wnioskodawcy G. G.- nagranie protokołu rozprawy z dnia 21 marca 2014 r.50 od minuty 13.41 do minuty 15.53, zeznania świadków- nagranie k.50 W. K. (1) –od minuty 04.41 do minuty 08.56, świadka A. G. od minuty 08.56 do minuty 09.38 oraz świadka S. Ś. od minuty 11.03 do minuty 11.48.

Wnioskodawca posiada uprawnienia spawalnicze (dowód: kurs wewnętrzny z dnia 30 marca 1969 roku k.8, kserokopia książki spawacza k. 47a w aktach sprawy , dokumentacja zawarta w aktach osobowych ).

Powstały z (...) M. Zakład (...) – Zakład Usługowo-Produkcyjny (...) w W. już nie istnieje (okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i nie jest członkiem OFE.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie w (...) M. Zakład (...) a następnie w (...) w W. był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach emerytalnych i osobowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w okresie od 1 lutego 1971 roku do 30 czerwca 1992 roku tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że wnioskodawca nie dysponował świadectwem pracy w szczególnych warunkach, a świadectwie pracy wystawionym wnioskodawcy w dniu 9 lipca 1992 roku przez (...) w W.w Likwidacji, niektórych angaży oraz kart wynagrodzeń za lata 1984 i 1987 wynika, że wnioskodawca pracował na stanowisku montera maszyn rolniczych.

Wobec powyższego na wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 6 k.c, spoczywał ciężar wykazania pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi. Szczególne warunki pracy wnioskodawcy, Sąd ustalił w oparciu o spójne i logiczne, a co za tym idzie wiarygodne zeznania świadków: W. K. (1), A. G. oraz S. Ś., którzy w spornych okresach pracowali razem z G. G., a zatem posiadają szczegółową wiedzę na temat jego codziennej pracy i obowiązków oraz zeznania samego wnioskodawcy i wreszcie dokumentację zgromadzoną w jego aktach osobowych. Doniosłe znaczenie w przedmiotowej sprawie maja zwłaszcza zeznania świadka W. K. (1), który w spornym okresie był kierownikiem, a następnie dyrektorem zakładu. Świadek ten jasno, szczegółowo wyjaśnił, czym zajmował się przedmiotowy zakład, przedstawił zakres obowiązków wnioskodawcy w spornym okresie, ale także wyjaśnił, skąd wzięły się występujące w dokumentacji rozbieżności, co do charakteru pracy wykonywanej przez wnioskodawcę. Świadek ten zeznał, iż angaże wystawiane pracownikom w tamtym okresie nie oddają realnej sytuacji zatrudnienia. Z uwagi bowiem na dominujący w zakładzie profil działalności( naprawa sprzętu rolniczego), bardziej korzystne finansowo było zaszeregowanie wg stawki przeznaczonej dla montera maszyn rolniczych, co też powszechnie stosowano. Zeznania te w pełni korespondują z zeznaniami świadka A. G. oraz S. Ś., którzy zajmowali tożsame stanowisko (spawacz) i wykonywali tożsame czynności (spawanie elektryczne) z czynnościami wnioskodawcy, a w angażach również figurowali, jako monterzy maszyn rolniczych.

Zeznania świadków korelują także z zeznaniami samego wnioskodawcy, jak również z całością zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci angaży, kart wynagrodzenia, wniosków, podań, protokołów egzaminacyjnych, książeczką spawacza. Wszystkie te dowody nie były zresztą kwestionowane przez organ rentowy.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że wnioskodawca pracował w szczególnych warunkach przez cały sporny okres zatrudnienia tj. od 1 lutego 1971 roku do 30 czerwca 1992 roku, zarówno w Państwowym Ośrodku (...), a po przekształceniu, także w(...)w W..

Okoliczności tej nie zmienia fakt, iż stanowisko wnioskodawcy było różnie oznaczane przez jego pracodawcę. Mimo bowiem różnego nazewnictwa stanowiska pracy, której mechanizm precyzyjnie wyjaśnił m.in. świadek W. K., wnioskodawca cały czas wykonywał te same obowiązki spawacza elektrycznego na wydziale spawalniczym.

Wszak o szczególnych warunkach pracy nie decyduje nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj pracy rzeczywiście wykonywanej przez pracownika. A ten, jak wynika z zeznań świadków, w przypadku wnioskodawcy, był niezmienny w całym okresie zatrudnienia.

Biorąc powyższe pod uwagę powyższe oraz złożone w sprawie zeznania świadków i wnioskodawcy co do codziennych warunków pracy i sposobu organizacji pracy oraz w oparciu o zgromadzone dokumenty pracownicze nie ulega wątpliwości, że praca wnioskodawcy przy spawaniu elektrycznym, była pracą o znacznej szkodliwości dla jego zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Świadczy o tym nie tylko zakres jego obowiązków, charakter pracy, ale także warunki w jakich praca była świadczona.

Praca wykonywana przez G. G. w okresie od 1 lutego 1971 roku do 30 czerwca 1992 roku ( naprawa sprzętu rolniczego, produkcja części metalowych do maszyn rolniczych oraz do samochodów S., produkcji przyczep, przewodów wydechowych oraz innych), była pracą opartą na spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym, które zostały wymienione wykazie A, Dziale XIV, poz. 12, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku i podlegają uwzględnieniu jako praca w warunkach szczególnych na cele emerytalno – rentowe.

Reasumując, wnioskodawca wykazał, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę w szczególnych warunkach, nie tylko w okresie zaliczonym mu przez organ rentowy w wymiarze 11 lat, 1 miesiąc i 10 dni, ale także okresach pominiętych przez organ rentowy z uwagi na wskazane stanowisko pracy monter maszyn i urządzeń rolniczych tj: od 1 sierpnia 1980 roku do 30 czerwca 1981 r., od 1 stycznia 1983 roku do 1 lutego 1987 roku, od 1 lipca 1987 do 31 grudnia 1987 oraz 1985 roku oraz od 1 stycznia 1991 roku do 30czerwca 1992 roku.

Po doliczeniu w/w okresów do pracy w szczególnych warunkach, nie ulega wątpliwości że wnioskodawca wykazał, iż w szczególnych warunkach pracował przez okres znacznie przekraczający 15 lat.

Zatem biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca w dacie złożenia wniosku spełniał jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest ukończył 60 lat, a jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł ponad 25 lat, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji orzeczenia tj. przyznał wnioskodawcy G. G. prawo do emerytury od dnia 26 kwietnia 2013 roku tj. od dnia złożenia wniosku w tym przedmiocie.