Portal Orzeczeń

UZASADNIENIE

Decyzją z 23 września 2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił K. W. prawa do emerytury górniczej wskazując, że nie udokumentował żadnego okresu pracy górniczej.

W odwołaniu z 26 października 2020r. K. W. wniósł o uznanie za bezskuteczną zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu wskazał, że ze świadectwa pracy z (...) wynika jasno, że wykonywał pracę górniczą stale i w pełnym wymiarze, a wykonywanie obowiązków na stanowiskach górnika na odkrywce i operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce dają mu uprawnienia do emerytury górniczej. Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Decyzją z 3 listopada 2020r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. — po zaliczeniu wnioskodawcy do stażu górniczego pracy w łącznym wymiarze 2 lat, 8 miesięcy i 27 dni, jako pracy wymienionej w art. 50c ust. 1 ustawy, ponownie odmówił K. W. prawa do emerytury górniczej.

K. W. w odwołaniu od powyższej decyzji z 25 listopada 2020r. wniósł o uznanie za bezskuteczną zaskarżoną decyzję. Podniósł, że wykonywana przez niego praca na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce była nierozerwalnie związana z przebywaniem na terenie wykopu bądź zwałowiska kopalni, a praca na tym stanowisku jest zaliczana do pracy górniczej.

Sprawa została zarejestrowana pod sygnatura akt V U 949/20.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Postanowieniem z 28 grudnia 2020r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawę VU 949/20 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą sygn. akt VU 920/20.

W piśmie procesowym z dnia 18 lutego 2021r. pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zmianę zaskarżonych decyzji i przyznanie skarżącemu emerytury górniczej oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów procesu według norm przepisanych.

Na rozprawie 1 czerwca 202 1r. pełnomocnik skarżącego wskazał, że wnosi o zaliczenie do pracy górniczej wnioskodawcy okresu od 1 kwietnia 1992r. do chwili wydania zaskarżonej decyzji tj. do 23 września 2020r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

K. W. urodzony (...) roku, złożył 22 czerwca 2020r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 2 -4 akt emerytalnych)

Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do pracy górniczej okresy zakwalifikowane przez pracodawcę, jako prace na stanowisku górnika na odkrywce od 1 lipca 1987r. do 25 października 1988r. oraz od 9 października 1990r. do 31 marca 1992r., w łącznym wymiarze 2 lat, 8 miesięcy i 27 dni w wymiarze w wymiarze półtorakrotnym.

Do pracy górniczej organ rentowy nie uwzględnił okresu od 1 kwietnia 1992r. do nadal.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 3 listopada 2020r., k. 30 akt emerytalnych, protokół z posiedzenia Komisji weryfikacyjnej z dnia 25 maja 2020r. k. 4, odpowiedź na odwołanie k.

8 akt sprawy)

Wnioskodawca jest zatrudniony w (...) z siedzibą w R. od 1 lipca 1987 roku na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wnioskodawca zajmował następujące stanowiska:

-

od 1 lipca 1987r. do 25 października 1988r. mechanika maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego na oddziale (...); - od 9 października 1990r. do 31 marca 1992r. mechanika maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego na oddziale (...);

-

od 1 kwietnia 1992r. do 31 lipca 2001r. kierowcy ciągnika na oddziale (...);

-

od 1 sierpnia (...). do 16 listopada 2006r. operatora sprzętu technologicznego na oddziale

(...)

-

od 17 listopada 2006r. do nadal operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, na oddziale (...).

(dowód: umowa o pracę z dnia 1 lipca 1987r. k. 2, zawiadomienie k. 10, umowa o pracę k. 14, angaż z 1 kwietnia 1992r. k. 21, angaż z 30 lipca 2001r. k., 33, angaż z 29 grudnia 2006r. k. 52 części B akt osobowych, świadectwo wykonywania pracy górniczej z 3 czerwca 2020r. k. 6 akt emerytalnych)

Od 1 kwietnia 1992 roku do chwili obecnej wnioskodawca pracuje na oddziale (...)

(Oddziale (...)). Jest to oddział utrzymania ruchu mający na celu zabezpieczenie w sprzęt oddziałów (...). Początkowo wnioskodawca zajmował stanowisko kierowcy ciągnika, następnie od 1 sierpnia 2001 r. operatora sprzętu technologicznego, a od 17 listopada 2006 roku nazwa stanowiska zmieniła się na operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce. Wnioskodawca cały czas obsługiwał ciągnik terenowy U. (...), który był wyposażony w wałek przekaźnika mocy. Zakres jego obowiązków pomimo zmiany nazwy stanowiska nie uległ zmianie. Wnioskodawca pracował na odkrywce i otrzymywał dodatek za pracę na odkrywce.

-

Ciągnik dzięki konstrukcji technicznej był stosowany do:

-

ciągnięcia m.inn. przyczep uniwersalnych, samowyładowczych, elektrowni polowych podwieszania na nim dzięki tzw. trzypunktowemu układowi zawieszenia narzędzi specjalistycznych,

-

napędzania mechanicznego za pośrednictwem wału odbioru mocy różnych rodzaju pomp, - wykonywania prac tzw. metodą zrywkową.

(dowód: charakterystyka stanowiska pracy z dnia 26 sierpnia 2020r k. 26 akt emerytalnych ZUS)

Wnioskodawca kierowany był do pracy na oddziały (...) ((...), (...), (...), (...), (...)), zwałownicze ((...), (...)), a od 2001 roku na oddziały (...).

Do 2001 roku wnioskodawca przeważnie zasilał za pomocą wału odbioru mocy, w który był wyposażony kierowany przez niego ciągnik, agregat smarowniczy. Agregat smarowniczy podpinał do wałka mocy, napełniał z beczek zbiornik agregatu smarem lub olejami, podjeżdżał w wyznaczone miejsce, ustawiał się, a następnie podawał wężem smar albo oleje pracownikowi, który dokonywał smarowania stacji napędowej oraz przenośników. Pracę taką wykonywał głównie na oddziałach (...) i oddziałach zwałowania, podczas planowych przeglądów i smarowaniu urządzeń na przenośnikach taśmowych.

Na oddziałach (...) wnioskodawca, zasilał za pomocą wału odbioru mocy, w który był wyposażony kierowany przez niego ciągnik, agregaty prądotwórcze. Agregat prądotwórczy wnioskodawca obsługiwał po nabyciu uprawnień do jego obsługi, co nastąpiło w 2001 roku. Agregat napędzany był przy pomocy silnika spalinowego. K. W. musiał ciągnikiem przetransportować agregat prądotwórczy pod wóz kablowy, rozwinąć kable. Następnie elektryk podłączał kabel do wozu kablowego. Wnioskodawca pilnował agregat podczas jego pracy oraz dbał o to, by kabel elektryczny był odpowiednio napięty i nie został uszkodzony.

Wnioskodawca na odkrywce w spornym okresie wykonywał ciągnikiem także prace transportowe:

-

ciągnął urządzenia specjalistyczne np. agregaty smarownicze, agregaty prądotwórcze,

-

przeciągał rury, kolumny filtracyjne odwodnienia, człony przenośników taśmowych, - przewoził sprzęt, narzędzia, materiały, zdemontowane elementy, części do remontu.

Sprzęt i materiały wnioskodawca przywoził i wywoził na odkrywkę, w zależności od potrzeb.

(dowód: zeznania świadka A. M. nagranie protokołu rozprawy z dnia 1 czerwca 2022r. od minuty 5:00 do minuty 19:20, zeznania świadka W. T. nagranie protokołu rozprawy z dnia 1 czerwca 2022r. od minuty 19:32 do minuty 27:17, zeznania świadka P. S. nagranie protokołu rozprawy' z dnia 1 czerwca 2022r.

od minuty 27:27 do minuty 31:01, zeznania wnioskodawcy K. W. nagranie protokołu rozprawy z dnia 20 września 2022r. od minuty 5:26 do minuty 38:45)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja (...) na posiedzeniu (...) roku uznała, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia:

-

od 1 kwietnia 1992r. do 31. lipca 2001r. jako kierowca ciągnika na oddziale (...),

-

od 1 sierpnia 2001r. do 16 listopada 2006r. jako operator sprzętu technologicznego na oddziale (...),

-

od 17 listopada 2006r. do nadal jako operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce na oddziale (...) faktycznie pracował jako operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce tj. na stanowisku wymienionym w poz. 22 załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. we sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty.

(dowód: protokoły z posiedzenia Komisji Weryfikacyjnej k 27 akt emerytalnych)

W dniu 3 czerwca 2020r. (...) z siedzibą w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym zaświadczyła, że w spornym okresie zatrudnienia od 1 kwietnia 1992r. do nadal, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy K. W. wykonywał pracę górniczą na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 2 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994r., pod poz. 22.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej dnia 3 czerwca 2020r. k. 6 akt emerytalnych).

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołania nie zasługują na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020r., poz. 1253).

Zgodnie z art. 50 a ust 1 i 2 ustawy emerytura górnicza przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: 1) ukończył 55 lat życia;

2)  ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. l ;

3)  nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Zgodnie z art. art. 50b w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Z kolei zgodnie z art. 50 c ust. 1 pkt 4 za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8 ). W załączniku tym stanowisko operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce zostało wymienione pod poz. 22

W orzecznictwie Sądu Najwyższego zgodnie przyjmuje się jednak, że o uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej nie może decydować ani rozporządzenie wykonawcze, ani tym bardziej wewnętrzne zarządzenie pracodawcy lub protokół komisji weryfikacyjnej kwalifikujący określone zatrudnienie jako pracę górniczą i wystawione na jego podstawie świadectwo wykonywania takiej pracy, ale rodzaj faktycznie wykonywanej pracy odpowiadający wymaganiom ustawowym. Wymienione akty i dokumenty nie mogą bowiem przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca. Z ustawowej definicji pracy górniczej jasno wynika zaś, że w rozumieniu powołanego przepisu nie każda praca na odkrywce w kopalni węgla brunatnego jest pracą górniczą, nawet jeżeli została wymieniona w załączniku nr 2 do rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994 r., zawierającym wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą. Praca wykonywana na stanowisku wymienionym w tym wykazie stanowi więc pracę górniczą uprawniającą do emerytury górniczej tylko wówczas, gdy odpowiada rodzajowi pracy określonemu w art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej. Nie można bowiem zapominać o tym, że rozporządzenie z dnia 23 grudnia 1994 r. zostało wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin, uprawniającej Ministra Pracy i Polityki Socjalnej do określenia stanowisk pracy, między innymi w kopalniach węgla brunatnego, na których zatrudnienie uważa się za pracę górniczą uprawniającą do emerytury górniczej. Rozporządzenie to zachowało wprawdzie moc na podstawie art. 194 ustawy emerytalno-rentowej, ale wyłącznie w zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami tej ustawy. Oznacza to, że § 2 rozporządzenia - w zakresie, w jakim uznaje za pracę górniczą w kopalniach węgla brunatnego okresy zatrudnienia na stanowiskach wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia - utracił moc (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 28 kwietnia 2010 r., 1 UK 337/10, LEX nr 601991; z dnia 28 kwietnia 2010 r., 1 UK 339/09 LEX nr 607444; z dnia 12 maja 2010 r., 1 UK 30/10 LEX nr 590314; z dnia 16 marca 2011 r., 1 UK 331/10, LEX nr 811826; z dnia 13 lipca 2016 r., I UK 117/16 LEX nr 2096712; z dnia 24 stycznia 2018 r., 1 UK 528/16 LEX nr 2449305).

Oznacza to, że zajmowanie przez wnioskodawcę stanowiska operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, które zostało wymienione w zał. nr 2 do rozporządzenia z 23 grudnia 1994 roku, nie jest wystarczające do uznania pracy wnioskodawcy za pracę górniczą w rozumieniu art. 50 c ustęp 1 pkt 4 ustawy emerytalnej.

Okoliczności tej nie zmienia dysponowanie przez wnioskodawcę świadectwem z 3 czerwca 2020r. wystawionym przez (...) Spółka Akcyjna (...) z siedzibą w R. potwierdzającym wykonywanie pracy górniczej od dnia 1 kwietnia 1992r. do nadal na stanowisku operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 2 do Rozporządzenia (...) z dnia 23 grudnia 1994r. pod poz. 22.

Treść świadectwa wykonywania pracy górniczej nie została w sposób prawidłowy sformułowana, gdyż nie określa rodzaju prac, które faktycznie wykonywał skarżący, jak tego wymaga art. 50c ustawy, a jedynie zajmowane przez niego stanowisko. Tymczasem o uznaniu konkretnej pracy (wykonywanych czynności służbowych) za pracę górniczą w rozumieniu przepisów emerytalno-rentowych decyduje — jak wyżej podniesiono - charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika, a nie nazwa stanowiska, protokół komisji weryfikacyjnej czy wreszcie świadectwo pracy.

Legitymowanie się zatem przez skarżącego świadectwem wykonywania pracy górniczej nie oznacza, że rzeczywiście wykonywał on prace górnicze. Świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245

k.p.c.). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia.

Organ rentowy zakwestionował powyższe świadectwo, podnosząc że z angaży wynika, że wnioskodawca pracował w okresie od 1 kwietnia 1992 roku do 31 lipca 2001r. na stanowisku kierowcy ciągnika i pomimo zmiany nazwy stanowiska pracy od I sierpnia 2001r. na operatora sprzętu technologicznego, a od 17 listopada 2006r. na operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce, charakter jego pracy nie zmienił się, gdyż wykonywał taką samą pracę, a stanowisko kierowcy ciągnika, nie jest wymienione w załączniku nr 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 1994 roku. Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa co do charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornym okresie (spór dotyczył dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca), ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Wnioskodawca nie sprostał temu obowiązkowi. W spornym okresie — jak wynika z dokumentów osobowych pracował jako kierowca ciągnika, operator sprzętu technologicznego i operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce na oddziale (...) w pełnym wymiarze czasu pracy. Prace wnioskodawcy w spornym okresie jak wynika ze zgodnych zeznań świadków oraz wnioskodawcy — miały jednolity charakter i polegały na wykonywaniu obsługiwanym sprzętem ciągnikiem U. wraz z przypiętym do niego agregatem smarowniczym, prądotwórczym lub przyczepą na odkrywce robót na rzecz oddziałów (...), (...), a także zwałowania. Ustawodawca do prac (...) na odkrywce zalicza nie wszystkie prace tam wykonywane, a tylko prace wymienione w art. 50c ustęp 1 pkt 4 ustawy. Pracą górniczą jest więc nie każda praca operatora ciągnika na odkrywce, a jedynie praca operatora ciągnika przy pracach (...) wymienionych w art. 50 c ustęp 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z charakterystyki stanowiskowej z dnia 26 sierpnia 2020r. wynika, że do stałych obowiązków wnioskodawcy w spornym okresie należały prace transportowe tj.:

- ciągnięcie urządzeń specjalistyczne np. agregatów smarowniczych, agregatów prądotwórczych, przyczep uniwersalnych, samowyładowczych,

- przeciąganie rur, kolumn filtracyjnych odwodnienia, członów przenośników taśmowych, odcinków taśm przenośnikowych.

Wykonywanie przez skarżącego czynności transportowych, w tym ciągnięcia urządzeń specjalistycznych (agregaty smarownicze, agregaty prądotwórcze), przeciągania członów przenośników taśmowych, przewożenia sprzętu, narzędzi, materiałów, zdemontowanych elementów, części do remontu, potwierdzili wszyscy świadkowie oraz sam wnioskodawca. Wnioskodawca brał również udział przy przesuwkach, w trakcie których ciągnikiem przewoził materiały do remontów, części przenośników, które były montowane w innym miejscu.

Zakres czynności wnioskodawcy w spornym okresie potwierdził świadek A. M., który jako sztygar zmianowy był bezpośrednim przełożonym wnioskodawcy na oddziale (...), a zatem miał szczegółową wiedzę co do stałych obowiązków skarżącego. Świadek zeznał, że na oddziałach (...) wnioskodawca głównie obsługiwał agregat smarowniczy, a na oddziałach (...). (...) agregatu smarowniczego polegała na tym, że wnioskodawca musiał przetransportować agregat w wyznaczone miejsce na odkrywce, podłączyć olej lub smar, włączyć lub wyłączyć agregat oraz podać wąż pracownikowi, który smarował stację napędowe i przenośniki. (...) agregatu prądotwórczego również wiązała się z jego przetransportowaniem w wyznaczone miejsce na odkrywce, rozwinięciu kabla, który następnie elektryk podpinał pod wóz kablowy, a następnie obserwacji napięcia przewodu kablowego podczas przemieszczania się wozu kablowego. A. M. wskazał także, że wnioskodawca zajmował się przeciąganiem rur, kolumn filtracyjnych odwodnienia, członów przenośników taśmowych.

Świadkowie W. T. i P. S. pracowali razem z wnioskodawcą na oddziale (...), jako kierowcy ciągników U..

W. T. pracował razem z wnioskodawcą w okresie od 1992r. do 201 gr. i potwierdził, że oprócz obsługi agregatów smarowniczych i prądotwórczych, która polegała na włączeniu wyłączeniu agregatów i obserwowaniu, czy prawidłowo działa, kierowcy ciągników wykonywali na odkrywce także prace transportowe. W ramach tych prac skarżący dostarczał brygadom remontowym smar, przewoził części na oddziałach (...), (...) i zwałowania.

Świadek P. S. pracował z K. W. od 1994 roku do 2001 i wskazał, że wnioskodawca oddelegowywany był głównie na oddziały (...), gdzie obsługiwał agregaty smarownicze poprzez ich włączenie i wyłączanie. Wskazał również, że wnioskodawca tak jak pozostali operatorzy ciągników, wykonywał prace transportowe na odkrywce, przewozili rożne narzędzia i części do remontu.

Wnioskodawca uważa, że wszystkie wykonywane przez niego prace były pracami górniczymi, gdyż wykonywał je na odkrywce, a praca operatora ciągnika na odkrywce jest pracą górniczą. O ile rację ma skarżący, że praca operatora ciągnika przy pracach (...) jest pracą górniczą. To już nie można zgodzić się z twierdzeniem, że każda praca na odkrywce jest pracą górniczą, gdyż jak już wskazano ustawodawca do prac (...) na odkrywce nie zaliczył wszystkich prac, a tylko prace wymienione w art. 50c ustęp 1 pkt 4 ustawy.

Wśród wymienionych w tym przepisie prac (...) znajdują się prace przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych. Wnioskodawca uważa, że właśnie takie prace wykonywał w całym spornym okresie. Pojęcie bieżącej konserwacji wymaga, aby były to prace mające ścisły związek z konserwacją agregatów i urządzeń. Bieżąca konserwacja to prace bezpośrednio przy remontach i naprawach sprzętu. Bieżąca konserwacja polega bowiem na utrzymaniu urządzenia w dobrym stanie przez dbanie o to urządzenie i pielęgnowanie w celu zabezpieczenia przed szybkim zużyciem. Konserwacja służy więc zachowaniu możliwości dalszej (nieprzerwanej lub ze względów bezpieczeństwa przerwanej tylko chwilowo) eksploatacji urządzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2019 r., 1 UK 95/18, OSNP 2020 nr 6, poz. 61).

Prace wykonywane przez wnioskodawcę nie miały takiego charakteru. Wnioskodawca nie pracował bezpośrednio przy remontach i naprawach sprzętu wydobywczego. Wnioskodawca zajmował się obsługą agregatów, za pomocą których był dostarczany smar służący do konserwacji maszyn i urządzeń (...) czy też prąd zapewniający możliwość wykonania przesuwki przenośników taśmowych i stacji napędowych na odkrywce. Zadaniem agregatu prądotwórczego było zasilenie w energię maszyn podstawowych w razie wyłączenia zasilania głównego. Zasilanie w energię maszyn i urządzeń nie mieści się w pojęciu bieżącej konserwacji maszyn i urządzeń.

Wykonywał też typowe prace transportowe na odkrywce: dowoził sprzęt do remontu, przeciągał agregat smarowniczy i prądotwórczy. Były to podstawowe i stałe obowiązki skarżącego prawie na każdym z oddziałów, na którym pracował.

Wnioskodawca wykonując czynności transportowe, nie pracował bezpośrednio przy remontach i naprawach sprzętu wydobywczego, a przy przemieszczaniu z jednego miejsca odkrywki na inne sprzętu i maszyn do remontów (w tym agregatu smarowniczego i prądotwórczego), narzędzi, elementów do remontu, członów przenośników taśmowych. Transportowanie: agregatów smarowniczych, prądotwórczych, dowożenie i przewożenie narzędzi, elementów, części do remontu oraz przeciąganie: rur, kolumn filtracyjnych odwodnienia czy członów przenośników taśmowych bez względu na to w jaki sposób jest to robione i jakiej nazwy się do jego określenia używa (transportowanie, dowożenie, przewożenie, wyciąganie, przeciąganie) oraz bez względu na to, gdzie ono się odbywa, nie jest pracą górniczą w rozumieniu art. 50c ustęp 1 pkt 4. Prace te są pracami stricte transportowymi i charakteru tego nie zmienia fakt ich wykonywania na odkrywce przy pomocy zamontowanego do ciągnika sprzętu pomocniczego. Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy do prac (...) nie sposób zaliczyć prac przy przewożeniu sprzętu na odkrywce, tylko dlatego, że odbywały się one przy użyciu zamontowanego do ciągnika podnośnika czy haka. A zatem przemieszczania, przeciągania, dowożenia i przewożenia oraz transportowania sprzętu górniczego z jednego miejsca na drugie na odkrywce nie sposób zaliczyć do prac (...) przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych Przemieszczanie takowych agregatów i urządzeń z miejsca na miejsce nie ma nic wspólnego z ich bieżącą konserwacją. Bieżąca konserwacja to prace bezpośrednio przy remont ^{ach i} naprawach sprzętu, a nie prace polegające na przemieszczaniu sprzętu do tego służącego.

Również prace przy obsłudze wału przekazu mocy, do którego wnioskodawca podpinał agregat smarowniczy lub prądotwórczy, nie były pracami przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a li tylko miały pomocniczy charakter w stosunku do prac polegających na bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń.

Praca operatora ciągnika (sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce) tylko wówczas będzie zatem pracą górniczą jeżeli mieści się w przepisie art. 50c ustęp 1 pkt 4 ustawy. Nie można natomiast ciągnika uznać za sprzęt technologiczny wówczas, gdy służył on do wykonywania prac transportowych na odkrywce. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 czerwca 2011r. w sprawie I UK 381/10 uznając, że praca kierowcy ciągnika polegająca na przewozie z magazynu do wkopu urządzeń do wulkanizacji i taśm, urządzeń elektrycznych do remontu koparek i zwałowarek oraz transporcie i przemieszczaniu na odkrywce barakowozów nie jest pracą górniczą w rozumieniu art. 36 ust. 1 pkt 4 (aktualnie art. 50c ust. 1 pkt 4) ustawy z dnia z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Prowadzi to do konkluzji, że wnioskodawca w spornym okresie 1 kwietnia 1992 r. do dnia wydania decyzji pracując na odkrywce w charakterze kierowcy ciągnika, operatora sprzętu technologicznego i operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce : nie wykonywanych prac (...) przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, ani innych prac wymienionych w art. 50c ustęp 1 pkt 4 ustawy, ale prace transportowe na odkrywce oraz prace pomocnicze przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, które takiego górniczego ,charakteru nie mają.

Należy podkreślić jednocześnie, że wykonywane przez wnioskodawcę prace transportowe, nie dotyczyły transportu urobku, jak podnosił na ostatniej rozprawie pełnomocnik wnioskodawcy. Wnioskodawca nigdy nie przewoził urobku, do którego zalicza się węgiel, iły, pisaki, głazy, a zatem wszystko to, co wydobywa koparka wielonaczyniowa ze ściany urabiającej. Wnioskodawca transportował nie urobek, ale części maszyn i urządzenia służące do remontu maszyn i urządzeń (...).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje się, że nie jest pracą górniczą, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej, praca operatora ciągnika rolniczego na odkrywce, przy pomocy którego wykonuje się prace pomocnicze przy naprawach, konserwacji urządzeń, a co za tym idzie - prace przy obsłudze agregatów prądotwórczych, smarowniczych i sprężarkowych, wykorzystywanych przez brygady elektryków i mechaników do prac polegających na konserwacji urządzeń wydobywczych i transportujących nadkład i złoże na odkrywce (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 9 maja 2019 r., I UK 53/18 LEX nr 2684862 oraz postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 16 października 2018 r., I UK 412/17 LEX nr 2562152 i z dnia 13 stycznia 2021 r., I USK 11/21, LEX nr 3114668).

Również w ostatnim wyroku z dnia 12 stycznia 2022 r., sygn.. akt I USKP 87/21 Sąd Najwyższy stwierdził, że czynności polegające na transporcie niezbędnego sprzętu, a także ciągnięciu urządzeń specjalistycznych takich jak agregaty smarownicze, a nadto szyn, rur i agregatów prądotwórczych, smarowaniu, zasilaniu za pomocą będącego na wyposażeniu ciągnika wału mocy agregatów smarowniczych i olejowych, zwłaszcza jeśli są poprzedzone wycofaniem urządzenia z eksploatacji, stanowią remont zmierzający do odtworzenia stanu pierwotnego tego urządzenia, a co za tym idzie daleko wykraczają poza zakres przedmiotowy konserwacji i nie mogą być z nią utożsamiane.

Nie wystarczy zajmowanie (nawet) stanowiska wymienionego w załączniku do rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 r., zawierającym wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą. Konieczna jest bowiem koniunkcja przejawiająca się w tym, że konkretny pracownik, zajmując stanowisko wymienione w załączniku do rozporządzenia, wykonuje prace „przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych”, bo tylko wówczas owe prace wypełniają hipotezę art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nie jest pracą górniczą, o której mowa w art. 50c ust. I pkt 4 ustawy emerytalnej, praca operatora ciągnika rolniczego na odkrywce, przy pomocy którego wykonuje się prace pomocnicze przy naprawach, konserwacji urządzeń, a co za tym idzie - pracę przy obsłudze agregatów prądotwórczych, smarowniczych i sprężarkowych, wykorzystywanych przez brygady elektryków i mechaników do prac polegających na konserwacji urządzeń wydobywczych i transportujących nadkład i złoże na odkrywce.

Wnioskodawca jak wynika z zeznań jego bezpośredniego przełożonego A. M. był kierowany do planowych przeglądów przenośników taśmowych ( na oddziałach (...)), a na oddziałach (...) — jak zeznał sam skarżący - pracował przy planowych przesuwkach przenośników. Nie były to zatem z pewnością prace przy bieżącej konserwacji maszyn i urządzeń wydobywczych.

Wnioskodawca nie spełnił zatem warunków niezbędnych do przyznania emerytury górniczej. Okoliczności tej nie może zmienić fakt, że inny pracownik W. T. wykonujący podobne do skarżącego prace otrzymał emeryturę górniczą. Każda rozpatrywana przez Sąd sprawa jest badana w sposób indywidualny, przy uwzględnieniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także ogólnej linii orzeczniczej w sprawach danego rodzaju, a ta w ostatnich latach ulegała ewolucji pod wpływem orzecznictwa Sądu Najwyższego. Biorąc powyższe pod uwagę, że Sąd Okręgowy na mocy art. 477 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako nieuzasadnione.