Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Beata Łapińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Rudecka

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2025 r. w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku T. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania T. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia (...) sygn.: (...)

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy T. R. prawo do emerytury pomostowej poczynając od dnia (...),

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
na rzecz T. R. kwotę 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

VU 954/23

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił T. R. prawa do emerytury pomostowej .

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, iż ubezpieczony :

- nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach w warunkach w wymiarze 15 lat

- przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustęp 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i 33 ustawy emerytalnej

- po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ustęp 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych

Zakład odmówił mu zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów :

- od 15 stycznia 1983 r. do 24 kwietnia 1984 r. , od 20 maja 1986 r. do 30 kwietnia 1987 r. , od 1 października 1987 do 31 grudnia 2008 r. bowiem pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 listopada 2009 r. nie wskazał zgodnie z rozporządzeniem z 1983 r. charakteru pracy do 20 maja 1986 r. zatrudnienia u w/w pracodawcy , ponieważ pracodawca nie złożył w ZUS informacji o zatrudnieniu wnioskodawcy w warunkach szczególnych i nie odprowadził za niego składki na Fundusz Emerytur Pomostowych .

- od 1 stycznia 2009 r. do 30 listopada 2009 r. bowiem wnioskodawca nie został zgłoszony jako pracownik zatrudniony w warunkach szczególnych i płatnik składek nie złożył do ZUS-u druku ZSWA do 31 marca danego roku.

Powyższą decyzję zaskarżył odwołaniem wnioskodawca , reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika zarzucając jej błędne przyjęcie , iż świadectwo pracy w warunkach szczególnych wystawione przez pracodawcę z 30 listopada 2009 r. nie wymienia prac kwalifikowanych jako prace w warunkach szczególnych podczas gdy w spornych okresach wykonywał on pracę polegająca na kuciu ręcznym w kuźniach przemysłowych – Wykaz A dział III poz. 79 pkt 2 zarządzenia Nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r.

Jeśli chodzi o okres od 1 stycznia 2009 r. to także w tym okresie wykonywał prace w warunkach szczególnych wymienioną w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych , tj. pkt 9 tego załącznika ( prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach ).

Wobec powyższego pełnomocnik wnioskodawcy wnosił o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie T. R. prawa do emerytury pomostowej .

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił następujący stan faktyczny :

T. R. urodzony w dniu (...) wystąpił w dniu (...) r. r. z wnioskiem o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej.

Ukończy on 60 lat w dniu (...) r. Wykazał ogólny staż pracy w wymiarze 38 lat, 2 miesiące i 10 dni.

Wnioskodawca zatrudniony był w Fabryce (...) w R. w okresach :

⚫

od 15 stycznia 1983 r. do 24 kwietnia 1984 r. – jako kowal

⚫

od 20 maja 1986 r. do 30 kwietnia 1987 r. na stanowisku kowala

⚫

od 1 października 1987 r. do 30 listopada 2009 r. na stanowisku kowala.

( dowód: świadectwo pracy w warunkach szczególnych z dnia 30 listopada 2009 r. – k. 14 akt ZUS-u)

T. R. pracował w (...) od 1 wrzesnia 1978 r. jako uczeń w szkole przyzakładowej. Po ukończeniu szkoły został zatrudniony w tym zakładzie pracy na stanowisku tokarza. Od 1 stycznia 1983 r.( sporny okres) zaczął pracować jako kowal w kuźni przemysłowej na wydziale (...) . W okresie od 20 kwietnia 1984 r. do 11 kwietnia 1986 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po odbyciu służby wojskowej powrócił do pracy w kuźni. Pracując jako kowal zajmował się kuciem ręcznym . Rozgrzewał różne materiału w kotlinie kowalskiej młotkiem kuł jej ręcznie na gorąco, zaginał do odpowiedniej formy. W ten sposób wykuwał druty, pręty, zawiasy, Kuźnia była duża , pracowało tam około 20 kowali. W kuźni były 3 piece przemysłowe ogrzewane gazem, które wytwarzały temperaturę do 1000 stopni. Do tych pieców jako kowal wkładał on metalowe przedmioty, które były rozgrzewane i następnie kute na młotach , gięte na prasach, zaginane przez niego. W piecach tych wykuwane były takie elementy jak : haki , zawiasy. Na takim stanowisku pracował on od stycznia 1983 r. do ustania zatrudnienia z krótka przerwą od 1 maja 1987 r. do 30 września 1987 r. kiedy powierzono mu obowiązki ślusarza upalacza. Od 1 października 1987 r. powrócił do kuźni na stanowisko kowala i już jego zakres obowiązków był cały czas taki sam. T. R. zatrudniony był jako kowal w kuźni przemysłowej do 30 listopada 2009 r . Od grudnia 2009 r. wskutek restrukturyzacji został zatrudniony na tym samym stanowisku , w tym samym miejscu ,ale przez następcę prawnego P. do 2016 r. kiedy to kuźnia została zlikwidowana.

( dowód: zeznania świadków: P. G. – k. 30 akt, S. G. – k. 31 akt oraz zeznania wnioskodawcy – k. 29-30 oraz 69 akt oraz świadectwa pracy w warunkach szczególnych z dnia 3 0 listopada 2009 r.- k. 6 akt sprawy )

T. R. –w okresie od 15 stycznia 1983 r. do 30 listopada 2009 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w dziale III poz. 79 pkt 2 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze . Powyższa praca była również pracą wymienioną w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych pod pozycją 9 załącznika ( prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach) .

( dowód: opinia biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy inż. G. G. – k. 41 - 44 akt sprawy)\

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie ubezpieczonego jest zasadne, skutkujące zmianą zaskarżonej decyzji i przyznaniem prawa do emerytury pomostowej.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia uprawnień emerytalnych ubezpieczonego w oparciu o przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. 2017.664).

Zgodnie z art. 4 powołanej ustawy prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Warto na wstępie zaznaczyć , iż organ rentowy w zaskarżonej decyzji nie uznał żadnego okresu pracy wnioskodawcy w (...) jako pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, pomimo, iż skarżący załączył do wniosku świadectwo pracy w warunkach szczególnych wystawione przez pracodawcę potwierdzającą, iż w spornym okresie wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku kowala, a odmowę uzasadniał tym, iż że pracodawca w świadectwie tym nie wskazał charakteru pracy zgodnie z Rozporządzeniem z 1983 r. , jak również tym, iż po dniu 31 grudnia 2008 r. pracodawca nie opłacał składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Rzeczą Sądu zatem było udzielenie odpowiedzi na pytanie : - czy skarżący posiada 15 lat pracy w szczególnych warunkach , a jeśli tak to: - czy przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał on prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz czy po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał on pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zgromadzone w sprawie dowody zarówno w postaci zeznań świadków jak też zeznań samego wnioskodawcy oraz zawartości akt osobowych wykazała jakie obowiązki oraz na jakich stanowisku pracował skarżący w całym spornym okresie. Z lektury akt wynika, iż wnioskodawca od 1 stycznia 1983 r. zaczął pracować jakom kowal w kuźni przemysłowej na wydziale (...) . W okresie od 20 kwietnia 1984 r. do 11 kwietnia 1986 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po odbyciu służby wojskowej powrócił do pracy w kuźni. Pracując jako kowal zajmował się kuciem ręcznym . Rozgrzewał różne materiału w kotlinie kowalskiej młotkiem kuł jej ręcznie na gorąco, zaginał do odpowiedniej formy. W ten sposób wykuwał druty, pręty, zawiasy, Kuźnia była duża , pracowało tam około 20 kowali. W kuźni były 3 piece przemysłowe ogrzewane gazem, które wytwarzały temperaturę do 1000 stopni. Do tych pieców jako kowal wkładał on metalowe przedmioty, które były rozgrzewane i następnie kute na młotach , gięte na prasach, zaginane przez niego. W piecach tych wykuwane były takie elementy jak : haki , zawiasy. Na takim stanowisku pracował on od stycznia 1983 r. do ustania zatrudnienia z krótka przerwą od 1 maja 1987 r. do 30 września 1987 r. kiedy powierzono mu obowiązki ślusarza upalacza. Od 1 października 1987 r. powrócił do kuźni na stanowisko kowala i już jego zakres obowiązków był cały czas taki sam. T. R. zatrudniony był jako kowal w kuźni przemysłowej do 30 listopada 2009 r. Łącznie na stanowisku kowala pracował przez około 23 lata. Od grudnia 2009 r. wskutek restrukturyzacji został zatrudniony na tym samym stanowisku , w tym samym miejscu ,ale przez następcę prawnego P..

Sąd dał wiarę w tym zakresie zeznaniom świadków , którzy potwierdzili, iż wnioskodawca jako kowal w kuźni kuł ręcznie różne metalowe detale. Do jego obowiązków należało nadawanie odpowiedniego kształtu nagrzanym materiałom ze stali, prosta obróbka cieplna , ręczne prostowanie elementów stalowych , kucie elementów zgodnie z dokumentacją.

Zeznania świadków w tym zakresie Sąd uznał za spójne, logiczne oraz korespondujące z zawartością akt osobowych. Sam zresztą organ rentowy w toku postępowania nie kwestionował ani zakresu obowiązków, ani stanowisk zajmowanych przez wnioskodawcę w spornym okresie. Uważał jedynie, iż prace te nie były wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych .

Aby jednoznacznie rozstrzygnąć te kwestie Sąd dopuścił z urzędu dowód z opinii biegłego BHP, któremu zlecił ocenę, czy prace wykonywane przez wnioskodawcę należą do kategorii prac wymienionych w powołanym wyżej załączniku nr 1 oraz w wykazie A rozporządzenia z 1983 r.

Z opinii biegłego w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wynika , iż T. R. będąc zatrudnionym w spornych okresach wykonywał pracę wymieniona w dziale III poz. 279 punkt 2 wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze . Prace te zostały także wymienione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych pod pozycją 9 jako prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach .

Zarzuty ZUS-u do opinii są bezzasadne , albowiem jakkolwiek z akt osobowych wynika, że skarżący przez krótki okres od maja do września 1987 r. pracował jako upalacz, Sąd nie badał tego okresu, gdyż okres od 1 stycznia 1983 r. do 30 listopada 2009 r. z wyłączeniem tego okresu był wystarczający , a z lektury akt wynika, że w pozostałym okresie pracował on wyłącznie jako kowal w kuźni.

Opinię tę więc Sąd Okręgowy uznał za fachową, pełną i w pełni przekonywującą.

Treść opinii pozwala na przyjęcie, iż wbrew poglądowi organu rentowego wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych , o której mowa w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych zarówno przed 1 stycznia 1999 r. jak też po dniu 31 grudnia 2008 r. i to w wymiarze przekraczającym nawet okres 15 lat spełniając tym samym wszelkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy.

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c orzekł jak w punkcie 1 sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc o czym orzekł jaki w punkcie 2 sentencji.