Portal Orzeczeń

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku M. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania M. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 29 września 2016 r.

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy M. Ł. prawo do emerytury z dniem (...) 2016 roku.

Sygn. akt VU 981/16

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 29 września 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy M. Ł. prawa do emerytury z uwagi na brak 15-letniego pracy w warunkach szczególnych .

Od decyzji powyższej wnioskodawca odwołał się w dniu 14 października 2016 roku, wnosząc o przyznanie emerytury po zaliczeniu do pracy w warunkach w szczególnych zatrudnienia w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony w okresach:

- od dnia 10 lipca 1978 roku do dnia 30 września 1987 roku w (...) w P.,

- od dnia 1 października 1987 roku do dnia 30 kwietnia 1993 roku w (...) w P.

- od dnia 1 marca 1998 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku w Hurtowni (...),.

ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

M. Ł. urodzony w dniu (...) złożył w dniu 10 sierpnia 2016 roku wniosek o emeryturę. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę, k. 1- 4 akt rentowych)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy łącznie wynoszący 25 lat. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zaliczył skarżącemu żadnych okresów zatrudnienia do stażu pracy w szczególnych.

(dowód: decyzja z dnia 29 września 2016 roku, k. 31 akt rentowych)

W okresie od dnia 28 kwietnia 1976 roku do dnia 10 kwietnia 1978 roku M. Ł. odbywał zasadniczą służbę wojskową na stanowisku kierowcy samochodowego.

(dowód: zaświadczenie, k. 3 akt rentowych)

W okresie od dnia 10 lipca 1978 roku do dnia 30 kwietnia 1993 roku ubezpieczony był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w P., która od 1 października 1987 roku zmieniła nazwę na (...) na stanowisku kierowcy.

(dowód: umowa o pracę z dnia 10 lipca 1978 roku, k. 35 umowa o prace z dnia 1 czerwca 1983 roku, k. 31 akt sprawy, umowa o pracę z dnia 1 stycznia 1985 roku, k. 28 akt sprawy, umowa o prace z dnia 1 października 1987 roku, k. 24 akt sprawy, umowa o pracę z dnia 3 sierpnia 1988 roku, k. 6 akt sprawy, umowa o pracę z dnia 24 lutego 1989 roku, k. 23 akt sprawy, świadectwo pracy z dnia 31 października 1987 roku, k. 5 akt sprawy, świadectwo pracy z dnia 30 kwietnia 1993 roku, k. 7 akt sprawy, angaż, k. 18, 21, 22, 29, 32, 33, 34 akt sprawy, prośba o przeniesienie pracownika wraz z aktami osobowymi, k. 27 akt sprawy)

Do stałych obowiązków skarżącego w okresie od dnia 10 lipca 1978 roku do dnia 30 kwietnia 1993 roku należało kierowanie samochodami ciężarowymi o ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony (S. (...), S. (...), K., J.), którymi przewoził materiały budowlane (kruszywa, cementu, supremy) oraz płyty chodnikowe i betonowe na terenie całego kraju. Innych czynności wnioskodawca nie wykonywał.

(dowód: zeznania świadka C. R. na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 roku od min. 8:37 do min. 13:14, protokół z rozprawy, k. 62-63v, zeznania świadka K. D. na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 roku od min. 13:14 do min. 15:58, protokół z rozprawy, k. 62-63v, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 roku od min. 21:02 do min. 29:02, protokół z rozprawy k. 62-63v akt sprawy)

W okresie od dnia 1 marca 1998 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Hurtowni (...) na stanowisku kierowcy w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: umowa o prace z dnia 2 marca 1998 roku, k. 41 akt sprawy, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, k. 8 akt sprawy)

Hurtownia zajmowała się sprzedażą artykułów spożywczych - warzyw i owoców. Do stałych obowiązków skarżącego podczas zatrudnienia w Hurtowni (...) należało kierowanie samochodem ciężarowym marki S. oraz C. o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, którymi przewoził owoce i warzywa po terenie całego kraju. Skarżący nie miał innych obowiązków. Ubezpieczony pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: zeznania świadka M. H. na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 roku od minuty 15:58 do min. 19:54, protokół z rozprawy, k. 62-63v)

M. Ł. nie posiada świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych za sporne okresy zatrudnienia.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. 2016 poz. 887) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat — dla kobiet i 65 lat — dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, IIUKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Świadectwo pracy ma bowiem jedynie charakter informacyjny, samo przez się nie tworzy więc praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Nie stwarza ono cech wyłączności w zakresie dowodowym w postępowaniu o realizację tych praw. Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego prawidłowym świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w okresie od 10 lipca 1978 roku w (...), a po zmianie nazwy Spółdzielni, od dnia 1 października 1987 roku, w (...) w P. do 30 kwietnia 1993 roku oraz w Hurtowni (...) okresie od 1 marca 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych.

Sporny pozostawał jedynie charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że z dokumentów w postaci świadectwa pracy oraz angaży potwierdzających zatrudnienie wnioskodawcy w spornych okresach czasu wynika, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku kierowcy bez określenia pojazdów, którymi kierował. Okoliczność nieprecyzyjnego określenia stanowiska pracy wnioskodawcy w w/w dokumentach, nie oznacza — jak chce organ rentowy — że wnioskodawca nie był kierowcą samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony.

Fakt pracy wnioskodawcy w okresie od 10 lipca 1978 roku w (...), a po zmianie nazwy Spółdzielni, od dnia 1 października 1987 roku, w (...) w P. do 30 kwietnia 1993 roku, na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony, wynika ze spójnych w swej treści zeznań świadków: C. R. i K. D., potwierdzających twierdzenia wnioskodawcy. Przesłuchani świadkowie pracowali razem z wnioskodawcą w tym samym okresie, przy czym K. D. na tym samym stanowisku kierowcy, a C. R. jako kierownik zakładu materiałów budowlanych, co oznacza że dysponują bezpośrednią i szczegółową wiedzą co do wykonywanych przez skarżącego czynności pracowniczych, a także warunków, w jakich praca była świadczona.

Z zeznań w/w świadków wynika, iż wnioskodawca w całym spornym okresie kierował samochodami ciężarowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony marki S. 200, S. (...), J. i K., którymi przewoził po terenie kraju materiały budowlane. Jednocześnie świadkowie potwierdzili, że skarżący nie miał innych obowiązków poza obowiązkami kierowcy samochodu ciężarowego.

Z kolei charakter zatrudnienia wnioskodawcy w Hurtowni (...) okresie od 1 marca 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka M. H., która w spornym okresie pracowała razem ze skarżącym, z tym że na stanowisku sprzedawcy-magazyniera. Świadek potwierdziła, że wnioskodawca w spornym okresie cały czas przewoził samochodami ciężarowymi o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony (marki S. oraz C.) owoce i warzywa, którymi handlowała Hurtownia (...) po terenie całego kraju.

Praca kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony jest pracą w szczególnych warunkach wymienioną w Wykazie A, Dziale VIII (prace w transporcie i łączności) pkt 2 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Przedsiębiorstwa, w których pracował zatrudniony w spornych okresach należy zaliczyć do gałęzi transportowej, gdyż usługi transportowe (przewóz materiałów budowlanych, jak również warzyw i owoców) były immamentnie związane z działalnością zakładów.

Wnioskodawca wykonywał pracę kierowcy samochodów ciężarowych o ładowności powyżej 3,5 tony niewątpliwie w okresach od 10 lipca 1978 roku do 30 kwietnia 1993 roku oraz w okresie od 1 marca 1998 roku do 31 grudnia 1998 roku i okresy te podlegają mu zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych. Po zaliczeniu tych okresów do stażu pracy w szczególnych warunkach wnioskodawca wykazał, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach przez łączny czas przekraczający 15 lat.

Organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania jakiegokolwiek dowodu podważającego dowody zgłoszone przez skarżącego .

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł 25 lat, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Z uwagi na to, że ostatnią przesłanką wymaganą do uzyskania prawa do emerytury przez wnioskodawcę było osiągnięcie wieku emerytalnego, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. przyznał M. Ł. prawo do emerytury z dniem (...) 2016 roku.